Ísafold - 25.01.1890, Blaðsíða 3

31
í'ossvöllum; kom með 2 mönnum öðrum yfir
Svokallaðan Lambadal úr Vopnafirði; höfðu
tillzt og vaðið djúpa á, én veður eitt hið
lnkasta, er komið hefir á vetrinum.
Maður drukknaði litlu sfðar af skautum
niður um ís á Lagarfljóti, unglinspiltur, Jak-
ob Hjörleifsson frá Stórasteinsvaði í Hjalta-
staðarþinghá.
Hinn 3. eða 4 desember fórst bátur í brim-
lendingu í Dölum í Mjóafirði með 2 mönn-
nm, Alexander Jónssyni og unglingspilti syni
hans Guðmundi. Alexander ljet eptir öreiga
konu og 3 börn í ómegð. jpriðji maðurinn
af bátnum komst af. Mennirnir voru sagðir
ölvaðir.
Hinn 15. nóvember ljezt að Seljamýri í
Loðmundarfirði ekkja Finns prests þorsteins-
sonar: tílöf Einarsdóttir, á sjötugs aldri.
Snemma í desember andaðist Björn bóndi
Jónsson í Sleðbrjótsseli í Jökulsárhlíð, lang-
efnaðasti bóndi í þeirn hrepp, kominn hátt á
sjötugs aldur.
Um sama leyti andaðist að Torfastöðum í
Vopnafirði Ludvig Schau, fyrrum verzlunar-
stjóri á Húsavík, hálfsjötugur.
Loks andaðist eystra í haust Níels póstur,
«einhver harðvítugasti maður til ferðalaga,
einkum til göngu; hann var yfir 20 ár póstur,
°g var gjörður að daunebrogamanni fyrir þá
frammistöðui).
_ Á Skorarheiði, milli Hrafnsfjarðar og Furu-
fjarðar á Ströndum, varð úti 22. desbr.
vinnumaður frá Furufirði, Haraldur að nafni,
á heimleið úr veri.
I harðviðrisbyl af austri, er stóð frá 23. til
26. ’nóv., urðu S menn úti í fúngeyjarsýslu, 1
á Skriðuhálsi, annar milli Hólsfjalla og Ax-
arfjarðar, einn á Langanesi og tveir á Sljettu.
Fjárskaðar urðu og miklir í þessari hríð víða
þar í sýslu: fjeð fennti og hrakti til bana.
Dáinn er, fyrir jólin í vetur (22. des.), jón
stúdent JónssonÁ Ingunnarstöðum í Geiradal,
sonur Jóns heit. prófasts Jónssonar í Stein-
nesi, kominn undir fimmtugt, gáfumaður, lip-
ur og viðkynningargóður, en einn af þeim,
sem af alkunnri orsök notaðist illa að sínum
góðu hæfilegleikum.
Um sama leyti andaðist Skúli Magnússen,
bóndi á Skarði á Skarðsströnd, sonur Kristj-
áns heit. kammerráðs og sýslumanns Magn-
ússonar, «vinsæll maður og vildi koma fram
til góðs í sinni sveit».
Bæjarbrunar. Á f>orláksmessu 23.des.
f. á. um miðjan dagf vildi það stórslys til,
að bæjarhúsin á Hjaltabakka f Húnavatns-
sýslu ásamt útiskemmu norðan við bæinn,
brunnu öll gjörsamleg'a á tæpum 2 klukku-
stundum. Um morguninn var lagt í ofn
í eystri stofunni undir baðstofuloptinu; en
um hádegi laust á ofsa-landsunnanveðri,
sogmðust þá eldneistar út um ofnpípuna,
—því mór var í ofninum- og hitnaði hún
þegar ákaflega. Vinnumaður, sem var
við vefnað á baðstofuloptinu, nálægt píp-
unni, varð brátt var við hitann, og var
þá jafnskjótt eldurinn tekinn úr ofninum.
Vinnumaðurinn fór þá upp á bæinn til
að gæta að í kring um pípuna, og varð
eigi elds var, og með því hann sá engin
mót til þess, að eldurinn hefði læst sig í
næstu hús, eptir vindstöðunni, var mesta
hættan álitin úti. Fám mínútum síðar
fór vinnumaðurinn fram í dyralopt, og
var það þá fullt í reykjarsvælu svo þykkri
sem úr kolagröf væri. Dyraloptið var í
norðvestur frá ofnpfpunni, og hafa elds-
neistar annaðhvort fallið inn um raufar,
er á höfðu verið þekjunni, eða þá læst
sig niður með vindskeiðunum. í dyra-
loptinu var bæði ull og fleira, er skjótt
gat kviknað f. Nú var þegar sýnt hvað
verða vildi. Ekki var annað heima karl-
manna á bænum, því hinn vinnumaðurinn
hafði verið sendur til næsta bæjar, áður
en vart varð við eldinn, og var enn ókom-
inn. Kvennfólk réð sér lítt fyrir ofviðr-
inu, og var nú sumt af því komið í kirkj-
una með börnin. Allar bjargir máttu því
heíta bannaðar með svo veiku liði. Lftill
drengur var sendur á hesti eptir vitinu-
rnanninum og að fá meiri mannhjálp. í
sömu svipan bar þar að 2 ferðamenn, er
komu af Blönduósi. og buðu þeir þegar
hjálp sína. Að slökkva eldinn var óhugs-
andi í sliku ofsaveðri. Hitt varð því eina
úrræðið, að reyna að bjarga munum.eptir
sem föng voru á. Nú var dyraloptið mjög
farið að loga, og þar með var tepptur
inn- og útgangur um bæinn. Aðkomu-
menn og vinnumaðurinn mölvuðu glugga
á stofunum niðri, og báru þar út rúmföt
og riokkra muni aðra, er þeir gátu náð.
f>á kom hinn vinnumaðurinn heim, og
reið hann þegar út á Blönduós til að fá
mannhjálp ; urðu menn þar fljótt og vel
við til liðveizlu; komu þaðan nokkrir menn
og jafnsnemma 3 aðrir frá 2 næstu bæj-
unum. Eigi var þá lengur við vært að
bjarga úr baðstofunni né stofunum niðri,
því eldblossana lagði inn um báða gang-
ana; brann þá skjótt baðstofuloptsstiginn,
og eldur lék þegar um allar þiljur; því
veðrið, sem streymdi inn um gluggana,
æsti allt upp, og hleypti í ljósan loga.
Með því eigi þótti tilhugsandi að ná nokkru
úr búri, eldamaskínuhúsi, eða eldhúsi, er
stóðu norðan megin, og að austan við bæj-
ardyr. var nú farið að bera útúrskemm-
unni norðan við bæinn, og tókst að bjarga
nálega öllu, sem þar var inni, reiðtygjum,
reiðskap, og ýmsu fieiru. En þá var og
skemman farin að loga. Um sama leyti
tóku menn mjög að verða hræddir um
kirkjuna, er stendur skammt fyrir sunnan
bæinn ; þvf eldloptið fannst vera komið
inn í hana, og gluggaglerin talsvert farin
að hitna; en það bætti mjög úr því, að
Blönduósmenn komu með segl, er voru
vætt og breidd á norðurhlið hennar;
tókst þannig að verja hana bruna.
Skammt norðvestur af bænum stendur
smiðjuhús, er nú var fullt af mó. J>ar
var svo varið, að snjó var hlaðið kring
um það ; varð það því eigi eldinum að
bráð.
Jafnvel þó bæjarhúsin væru brunnin, var
um kveldið og nóttina safnað saman mörg-
um mönnum úr sveitinni, til að slökkva
eldinn, því að ef veður hefði tekið átta-
breyting, og komið á norðan, var f veði,
ekki einungis kirkjan, heldur og líkatöðu-
heyið og fjósið, er þá hefði orðið í vind-
stöðunni. Um nóttina, og á aðfangadag
jóla, voru því yfir 20 menn að slökkva í
rústunum, og var þó eigi nærri fullgert
um kveldið. A jóladaginn var stillt veð-
ur og gott; sást þá enn glöggar enn áð-
ur, að míkill eldur var í tóptarústunum, og
var vakað yfir þeim, bæði á jólanóttina
og næstu nótt á eptir. Á annan í jólum
var enn safnað undir 20 manns til að
slökkva eldinn, og vannst það um daginn,
að miklu leyti til fullnustu.
Á jóladaginn bar að messa á Hjalta-
bakka, og fór presturinn síra Bjarni Páls-
son þvf þangað út eptir, en sem nærri
má geta, varð ekkert af messu; sóknar-
fólk var nú almennt búið af frjetta bæjar-
brunann, og kom eigi, enda voru margir,
er við þetta höfðu verið eptir sig frá und-
anförnum dögum.
7 hermavna-spítnlgn
vekja hann, annars hljóðar hann eins og
barn og verður alveg ær, þegar hann veit,
að þjer hafið komið hjer; jeg hef því mátt
til að heita honum því hátíðlega, að vekja
hann þegar þjer komið». En það var ekki
hlaupið að því að vekja hann, Augun luk-
tist upp, en sigu jafnharðan saman aptur.
Jeg lagðist á hnjen við rumstokkinn og
kvíslaði inn í eyrað á honum: «Villi! Villi!,,
"Já, já», anzaði hann. «Jeg var svo hrædd-
ur um, að jeg mundi ekki verða vakinn og
þá fengi jeg ekki að sjá yður». Svo fór
hann að gráta eins og lítið barn.
«Heitið mjer því, að fara ekki heim til yð-
ar hjeðan fyr en mjer er batnað svo, að jeg
geti fylgzt með, og takið mig þá heim með
ýður til Wisconsin!,, þetta sagði hann kjökr-
andi og með þungum ekka.
«Yður er óhætt að heita honum því»,
hvíslaði þjónustustúlkan í eyrað á mjer;
«hann lifir ekki marga daga».
«Nei, Villi,» sagði jeg, «jeg heiti þjer þvf.
Jeg skal taka þig með mjer til Wisconsin».
Svo rjetti hann fram munninn og sofnaði.
Morguninn eptir kom læknirinn inn í hina
stofuna, þar sem við Arthur vorum. «Villi
er frá», sagði hann; «dó í nótt». Líkkistan
hans var síðan sett ofan á tvo stóla og jeg;
lagði rós og lilju í hendina á honum, eins og
kveðju frá okkur móður hans. Og gamlir,
alskeggjaðir hermenn stóðu allt umhverfis og
grjetu. Nú fjekk jeg fyrst að heyra æfisög-
una hans. Auðmaður einn hafði fengið það
hlutkesti, að hann ætti að verða hermaður,
en hann keypti af harðbrjóstuðum stjúpa
drengsins, að hann færi í stríðið í sinn
stað.
Drenghnokkinn, grannur og óþroskaður,
bar sig karlmannlega og skálmaði öruggur af!
stað með fjelögum sínum, en hnje niður á
miðri leið, örmagna af þreytu. Komst aldrei
svo langt, að hann hleypti af byssu. Enyfir
gröf hans var skotið viðhafnar-skotum, og
þar með jarteiknað, að þar lægi hermaður,
er hefði rækt heiðarlega skyldu sína við föður-
land sitt.
(Bagan af Villa er sannur viðburður úr
þrælastríðinu, og eins aðrir atburðir, er get-
ur umí brjefum þessum).
Annað hrjef.
Spítalanum í Ohattanooga 7. okt.
Kæra móðir! Af því jeg veit að þú bíður
kvíðinn boðanna hjeðan, þá flýti jeg rnjer að
láta þig vita, að læknarnir sögðu í dag, að
fætinum á honurn Arthur væri nú borgið, og
að haun mundi verða alheill aptur. En lengi
muni hann samt eiga í því. |>að er eins og
jeg sje orðin alvön við að sjá hroðaleg sár
og margs konar sjúkleik; það bítur hvergi
nærri á mig eins og fyrst, þegar jeg kom
hingað; já, jeg finn á mjer, að jeg má til að
gefa mig við spítalahjúkrunar-iðju það sem
eptir er af stríðinu. Hjer er svo mikil þörf
i á kvennlegri aðstoð, og hún er svo mik-
ilsverð, að þegar maður er búinn að sjá það
og skynja, þá fyrirverður maður sig fyrir það,
að hafa ekki farið fyrri. Ef þriðjungurimx
af þeim, sem sitja heirna og syngja sálma
og þylja bænir, vildu koma hingað og gjöra
gagn, þá gerðu þær bæði sjer og föðurland-
inu meiri greiða.
það er ótrúlegt, hvað kvennfólk hjer getur
afkastað; enda gengur það alveg fram af sjer.
|>að er hinn góði málstaður, sem heldur