Ísafold - 08.03.1890, Blaðsíða 3

79
tegundum; á sumu (bankabyggi) var munurinn
jafnvel meiri. Innlendar vörur hefir hún einnig
borgað betur en verzlanir i Reykjavík, einkum
fisk og lýsi. En þegar maður talar um verzlun
þessa, þá er eigi hægt að greina manninn frá mál-
efninu, því fyrir utan það, að verð á útlendum og
innlendum vörum við verzlun þessa hefir allopt nú
undanfarin ár verið betra en hjá Reykjavikur
kaupmönnum, þá hefir faktorinn (Th. J.) með frá-
bærri mannúö og velvild laðaö menn aðsjer, jafnt
þá, sem lítið eiga að sjer, eins og þá, sem mikið
eiga að sjer. J>að mun óhætt að telja það alveg
eins dæmi af kaupmanni, sem hann gjörði í sum-
ar er leiö, þegar nauðsynjavara var öll í lægsta
verði, að hann bauð hverjum, sem þyrfti eða viidi,
ótakmarkað lán, og sýndi mönnutn fram á, að
ekki væri betra að taka vörurnar að haustinu til
fcuppsettar*1, eins og menn annars veröa að gjöra,
og aptur í haust eð var, þegar vörur áttu að hækka
í verði, þá gjörði hann almenningi aðvart með,
að taka nauðsynjar sinar áður en vörurnar hækk-
uðu í verði. Pjöfdamörg dæmi þessu lík mæt.ti til
færa, enda ber öllum sarnan um, að menn hafi
ekki verziað við eins lipran og frjálslyndan kaup-
mann eins og Th. J. hefir reynzt að vera bæði
almennt og í einstökum tilfellum.
f>að er því þessum ötula og góðviljaða manni
að þakka —þótt útlendur sje—, að verzlunin hjer
er og hefur verið nú á síðustu árum, að mörgu
leyti, einhver hin bezta umboðs-verzlun á landinu.
P. p.
Leiðarvisir ísafoldar.
389. Getur hreppsnefnd eða bæjarstjórn bannað
manni að setjast að í þurrabúð i hreppnum eða
kaupstaðnum fyrir þá ástæðu, að maðurinn á ekki
400 krónur, en hefir þó tryggt líf sitt upp. á 1000
kr. og borgaö fyrsta iðgjald ?
Sv. : Jú, það getur hreppsnefnd mikið vel,
eptir beinum fyrirmælum laga ltí. janúar 1888, en
bæjarstjórn ekki eingöngu fyrir það, með því tjeö
lög ná ekki til kaupstaðanna. Lífsábyrgðarfje
eptir manninn látinn er honum lítill framdráttur
i, og öreigi getur hann verið fyrir það, þótt liann
hafi greitt fyrsta iðgjald (eða einhver kaupmaður
fyrir hann, — sem svo hefir Iífsábyrgðarskírteinið
að veði fyrir skuldum).
390. Er kirkjubónda eða presti leyfilegt að Ijá
ábúanda á kirkjugjörð ítök kirkjunnar til notkun-
ar, t. d. beit fyrir Ijenað, sem kirkjubóndi getur
ekki notað sakir fjarlægðar, þótt svo sje ákveöið,
að beitin sje fyrir fjenað þeirrar jarðar, sem
kirkjan stendur á V
Sv. : Nei, elcki e/ svo er ákveðið.
391. Eru hreppstjórar skyldir til, að ferðast um
sveitir bæja á milli, til að innkalla manntalsbókar-
gjöld, og færa þau svo sýslumanni heim til hans,
án endurgjalds?
Sv.: Rei.
394. Ber ekki sýslumanni að greiða þeim borg-
un fyrir það, þegar hann felur þeim þetta verk á
hendur, ef þeir annars eiga hana ?
Sv. : Hreppstjórar eru eigi skyldir að inn-
heimta manntalsbókargjöld öðru vísi en með lög-
taki, og hafa þá lögtaksgjaldið fyrir ómak sitt, —
annað ekki.
393. Fyrir 4 árum siðan var mjer byggö ábýlis-
jörð mín af eiganda hennar, með umsömdum
skilmálum og þeim munnlegum ummælum hans,
að hann ekki mundi óska eptir ábúendaskiptum
sína tíð, en byggingarbrjef hvorki bað jeg um nie
var boðið. Siðan hefi jeg búið óátalinn á jörðinni
og staðiö i skilum, þar til á næstliðnu hausti að
landsdrottinn minn tilkynnti mjer brjeflega, að
hann væri búinn að selja syni sínum ábýli mitt,
og gæti þess vegna ekki leyft mjer ábúð á þvi
framvegis; þessi sonur hans birti mjer fyrir jól
sjálfur kaupbijefið, og tilkynnti mjer um leið
munnlega, að hann flytti að jörðinni á næsta vori,
hvort jeg færi eður ekki; öðru visi hefir mjer ekki
verið bvggt út. Er jeg undir þessum kringum-
stæðum skyldur að fara frá jöröinni, og, ef það er
ekki, hver láð eru mjer þá hollust upp að taka,
ef þessi nýi eigandi jarðarinnar flytur að henni
ofan á mig ?
Sv.: Útbyggingin er eigi löglega birt. Leigu-
liði getur látið bera hinn nýja eiganda út, ef
hann flytur að jörðinni ofan á hann.
394. Er mjer, sem kaupi jörð af öðrum, ekki
heimilt að gjöra þær breytingar, sem mjer þurfa
þykir á eign minni, hvað leigumála snertir, hafi
ekki nema '/,3 af árskaupinu, eins og legutiminn
er ’/is af árinu ? Eða þá hvað ?
Sv. : Húsbór.dinn má að eins draga frá ’/ao af
árskaupinu, 100 krónum, þ. e. hálfsmánaöarkaup,
sem verður 3 kr. 85 a , sjá 23. gr. hjúatilskip. 2fi.
jan. 18öfi.
AUGLÝSINGAR
í samfeldu 111 íli með smáletri kosta 2 a. (þakkaráv. 3 a.)
hvert orð 15 stafa frekast; með öðru letri eða ^etning
I kr. fyrir þuml. dálks-lengdar. Borg. út í hönd.
Proclama.
Samkvœmt opnu brjefi 4. jan. 1861 og
lögum 12. apríl 1878 er hjer með skorað'
d pá. er til skulda telja í ddnarbúi þor-
leifs jóhannssonar, er drukknaði í nóv. f. á.,
að gefa sig fram og sanna kröfur sínar
fyrir undirrituðum skiptardðanda innan
12 niánaða frd síðustu birtingu þessarar
auglýsingar.
Svo er og skorað d erfingja hins Idtna,
að gefa sig fram og fœra sönnur d erfða-
rjett sinn.
Bsójai fógetinn á ísafirði, 10. janúar 1890.
Skúli Thoroddsen.
Proclama.
Samkvœmt opnu brjefi 4. jan. 1861 og
lögum 12. apríl 1878 er skorað á pd. sem
telja til skulda í ddnarbúi Magnúsar
Arnasonar, er drukknaði í nóv. f. d., að
lýsa skuldum sínum fyrir undirrituðum
Vjer höfðum á skipinu 3 hjúkrunarsveina,
er sáust sjaldan á þiljuin uppi, af því þeir
voru bundnir við að stunda sjúka. jpeir
voru þess vegna fölir í andliti og hálfveiklu-
legir útlits, — ólíkir öðrum skipverjum, er
jafnan voru undir beru lopti, og voru því
veðurbitnir og sólbrenndir í framan. Einn
dag komu þeir prinzinn og brytinn niður í
sjúkraklefann, og bað prinzinn mig að lofa
sjer að sjá hjúkrunarsveinana. Jeg gjörði
það. Hann spurði þá, hvernig þeim liði, hvort
þeir væru mjög máttfarnir, og huggaði þá
á því, að nú kæmu þeir bráðum til íslands, og
segir við mig þessi orð : »það er þó merkilegtx.
Mig fór að gruna margt, lít framau í bryt-
ann, en hann deplar framan í mig augunum,
og þá áttaði jeg mig; jeg skildi undir eins,
að nú mundi hann hafa logið einhverri vit-
leysunni að prinzinum, eins og hann átti
vanda til ; en ekki botnaði jeg neitt í því,
livað það gæti verið, sem hann hefði logið
upp. Skönnnu eptir að hann og prinzinn
voru gengnir á burt, náði jeg í brytann, og
krafði hann sagua.
Hann minnti mig þá, að haun hefði fengið
hinn fyrri eigandi vanrækt að gefa byggingar-
brjef ?
Sv. : Rei.
895. Hofi jeg ekki fullan rjett til að byggja út
af eignarjörð minni, ef landseti ekki stendur i
skilum eptir byggingarbrjefi á vissum gjalddaga,
sem til er tekin í byggingarbrjefinu á leigum eða
landskuld.
Sv.; Jú.
39tí. Maður ræðst í vist upp á 100 kr. uvn árið.
Nú ræður húsbóndi hans hann í kaupavinnu upp
á 12 kr. uin vikuna í 8 vikur, en hann liggur
veikur helminginn af slættinum, og fær því ekki
kaup nema fyrir 4 vikur, eða 48 kr. Hvað má
nú húsbóndinn draga mikið frá árskaupi hans?
Er það 48 kr., eins og dróst frá sumarkaupinn ?
Eða 24 kr., o: hálfsmánaðarkaupið ? Eða er það
skiptaráðanda innan 6 mdnaða frd síð-
ustu birtingu þessarar auglýsingar.
Svo er og skorað d erfingja hins Idtna,
að gefa sig fram og fœra sönnur d erfða-
rjett sinn.
Bæjarfógetinn á ísafirði, 10. janúar 1890.
Skúli Thoroddsen.
Hjer með banna jeg öllum, að taka beítu án
míns leyfis á Leiðvelli, kring um rifið, sem er i
Mógilsárlandi, en ekki í Esjubergslandi, eins og
höfundur auglýsingarinnar í 26. tbl. „þjóðólfs11
1889 heimildarlaust hefir leyft. sjer að iýsa yfir. —
Ef þessu verður eigi sinnt, leita jeg tafarlaust
rjettar míns að lögum.
Mógilsá 3. marz 1890.
Jóhanna Andrjesdóttir.
Úr íslandx/iir Friörilcs VII
mig bar einu aiuni; og kemur svo með ein-
hverja lygasöguna, sem allir skellihlógu að
á eptir. Var þá prinzinn vanur að segja:
»Nú eruð þjer farnir að ljúga, KjerúK«; en
Kjerúlf svaraði ekki öðru en því, að hann
spurði eptir brytanum. »Hann veit að jeg
segi satt, því hann var viðstaddur, eins og
jeg«, mælti.hann.
Af hvaða tagi aögur Kjerulfs voru, naá
marka af þvf, er nú skal greina.
Einu sinni — sagði hann — H jeg við
akkeri fyrir Guineaströnd; þar kom fjöldi
Blámanna út á skipið, með ýmsan varning,
handa oss skipverjum, eins og vandi er til. j
Jeg veitti því eptirtekt, að margir voru með,
nokkurs konar æxli á öðru hvoru herðablað- i
inu, á ýmsri stærð, stundum hnefastór eða (
meir, og aliavega löguð. þegar jeg hugði
betur að, sýndist rnjer eins og þetta væri
lifandi; æxlin bærðust kynlega, eins og þau 1
væru að sjúga. Jeg fór að spyrjast frekara
fyrir um þetta, og sagði einn Blámaðurinn,
sem kunni dálítið í ensku, mjer, að þetta (
væru Guinea-lýs, sem væru látnar á skrokk-1
inn á Blámönnuuum meðan þær væru litlar,
eins og venjulegar lýs, og síðan kappaldar
þarna á þessum sama stað. þegar búið væri
síðan að ala þær nógu lengi á þenna hátt á
Blámarmablóði og væru orðnar hæfilega stór-
ar — bezt væri að þær væru sem stærstar—
væru þær teknar og seldar Blámannakon-
unginum dýrum dómum til átu; honum þætti
þær hið œesta sælgæti.—
Af því að Kjerúlf var allt af að vitna í
brytann til að sanua sögu sína, hafði priuz-
inn tekið hann tali og sáust þeir opt saman.
Brytinn var roskinn maður, tröll að vexti og
gildur að því skapi, og sómdi sjer vel að
öllu. Hann hafði verið lögreglumaður áður
en hann kom í þessa stöðu, en farið víða
fyrri hluta æfi sinnar og margt á dagana
drifið fyrir honum. Hann kunni manna bezt
lag á því, að skrökva upp sögum svo, að
houum stökk ekki bros, með einstökum al-
vöru- og einlægnissvip ; hafði hann beztu tök
á prinzitiurn til að láta hann trúa sjer. Hjer
er eitt sýnishorn af sögum hans. Jeg kom
sjálfur við söguna lítils háttar, og því er hún
mjer minnisstæð.
f