Ísafold - 14.06.1890, Blaðsíða 3

löl
og sorglegur vottur«, eius og haun álítur,
því að það er kunnugt, að jeg kom hingað
ekki fyr en í fyrra vor, og jeg kom ekki
hingað, meira að segja, fyr en 18. júlí f. á.
það hefði því verið meira en lítil framhleypni
af mjer, að hlaupa óðara upp til að klaga
embættisbróður minn, eptir að eins tveggja
mánaða dvöl hjer, jafnvel þó að jeg hefði
einu sinni sjeð hanu verulega hneykslanlega
drukkinn, hvað þá þegar hann var ekki
meira drukkinn en á Skjöldólfsstöðum, og
það þó að jeg hefði heyrt einhverjar lausa-
sögur um hann áður. Bitstjórinn hefði því
með miklu meiri rjetti mátt snúa sjer að
þeim, sem hafa verið prófastar hans undan-
farna tíma, og fyrverandi biskupi, sem sjálf-
sagt hafa ekki síður þekkt síra Stefán að
orðspori en jeg; hann hefði jafnvel getað
snúið sjer að biskupi þeim, sem nú er, því
að hann tók þó við embætti sínu nærri 2
mánuðum áður en jeg kom hjer, og hefir
líka eflaust heyrt eitthvað af honum.
En hví ásakar hann ekki sjálfan síra Jón
Bjarnason? Til þess var þó veruleg ástæða.
Hví þegir síra Jón þangað til nú um síra
Stefán? Hann tók þó við Dvergasteini af
honum fyrir nokkrum árum og vissi vel um
hann, meðan hann var þar. Skyldi hann
þá ekki optar en einu sinni hafa sjeð hann
eins ölvaðan eins og í haust? það er þó
almennt orð á því hjer, að síra Stefán hafi
mjög minnkað drykkjuskap sinn á síðari
tímum og þar af leiðandi drukkið meir þá. —-
Má ske það sje einhver sjón frá þeim árum,
sem hafi staðið svo Ijóst fyrir huga hans,
þegar hann var að ræða um okkar fund,
að hann hafi ruglazt við það (— af eigin
reynslu þekkir hann auðsjáanlega «þann
munnsöfnuð, sem honum er bítt»—eða
hann hafi ætlað sjer að bæta fyrir vandlæt-
ingaleysi sitt frá þeim árum með því að
smeygja því nú yfir á mig, þegar það var
svo auðvelt að geta það á þann hátt, að
hafa sjálfur heiðurinn af vandlætingunni.
En sje það ekki og hafi honum þá að eins
þótt of snemmt fyrir sig að koma fram op-
inberlega með kærur móti síra Stefáni, þá
verður hann að vorkenna mjer, þó að jeg
þegði fyrstu 2--3 mánuðina, sem jeg var
hjer.
það er ætíð svo handhægt og þægilegt, að
hlaupa sjálfur undan merkjunum, en ásaka
svo aðra fyrir ótrúmennsku; þora ekkert að
segja meðan það á bezt við, nema í almenn-
•Qvrv orðatiltækjlim, t*T2 fiolrp svf> »(Srn, pntlT 9
um hið sama, sem manni hefur sjálfum á
orðið, og það, ef til vill, á saknæmari hátt.
En eptir á að hyggja: þessi árás síra Jóns
mun vera einn anginn af hinni «miskunnar-
lausu, dynjandi krftik», sem Vesturheims-
klerkarnir álíta okkur hjer ómissandi til
endurbótar. «Miskunnarlaus» er hún að
minnsta kosti. En mein manna verða sjald-
an læknuð með iniskunnarleysi og ekki held-
ur rnein kirkju vorrar. Djúp sár geta orðið
læknuð; en þau verða ekki læknuð með því,
að ganga svo harðýðgislega að, að rífa jafn-
vel hjarta sjúklingsins sundur. Mein kirkju
vorrar verða heldur ekki læknuð með því,
að eyðileggja mannorð hinnar íslenzku presta-
stjettar með öllum ráðum. Margt er ófull-
komið hjá oss í kirkjumálum sem öðru, en
það mun lítið bætast fyrir hróp og hávaða
Vesturheimsmanna, meðan ekki kennir það-
an meiri kristilegs kæi'leika en enn hefir
orðið vart við.
Kirkjubæ I. a^ríl 1&90
Eincir Jónsson.
* *
%
Hinn heiðraði höf. hefði raunar mátt láta
sjer nægja, að segja söguna um samfundi
þeirra þriggja prestanna á Skjöldólfsstöðum,
úr því hann kann hana öðru vísi en síra
Jón Bjarnason, og hann er þó viss um, að
síra J. hati í sinni sögu átt við einmitt þá
samfundi; því þar með hefir hann borið blak
af hinum ónefnda merkispresti (þ. e. sjálfum
sjer) fyrir afskiptaleysi af hneykslinu, og
þurfti ekki að fara að afsaka sig með því,
að hann hefði verið búinn að vera svo
skamma stund samhjeraðs hneykslismann-
inum,—jafnvel skemur en biskupinn nýi var
þá búinn að vera í embætti ! Hitt mun
hann hljóta að játa, að vægari orðum mundi
hann sjálfur alls eigi hafa farið en ritstjóri
Isafoldar um aðgjörðaleysi merkisprestsins,
ef frásögn síra Jóns hefði rjett verið, en um
það hafði ritstj. Isaf. eigi hina minnstu á-
stæðu til að efast. Hvorki hann nje aðrir
hjer um slóðir vissu þá eða hafa að líkind-
um vitað fyr en nú, að merkispresturinn,
sem síra J. átti við, en nefndi ekki, var
hinn nýi, góðkunni sóknarprestur að Kirkju-
bæ ; en liefði »kútveltingur« síra St. H. o. s.
frv. fram farið að honum ásjáanda, þá er ó-
trúlegt, að hann hefði látið það aptra sjer
frá að hreyfa við hneykslinu, að hann var
nýlega kominn í hjeraðið ; hann mundi hafa
metið það fánýta viðbáru.
An þess að vilja fara neitt að halda uppi
svörum fyrir síra Jón — honum er bezt trú-
andi til þess sjálfum — skal hjer bent á það
eitt, að höf. mun trauðlega geta um það
borið, hvort síra J. hefir alls enga viðleitni
haft á, að losa kirkjutia við prestshneyksli
það, er hjer ræðir um, þegar þeir voru sam-
tíða eystra. það hefir ekki verið auðhlaupið
að slíku, og verður raunar seint, meðan til
eru á landinu aðrir eins söfnuðir eins og t.
d. söfnuður na,fna og fjelaga Hofteigsprestsins,
þess á Hofi í Álptafirði (sjá Heimskr. 24. apr.
þ. á.). það er þá fyrst, þegar einhver, sem
um málið getur borið, hefir uppburði í sjer til
að nefna manninn og nefna hneykslisathæfið
í heyranda hljóði, eins og síra J. B. gerði í
vetur, án þess að jeta allt ofan i sig aptur,
eða kosta sem mest kapps um að breiða of-
an yfir það, ef í hart á að fara, — það er
þá fyrst, að hægt er að ámæla með rökum
fjarlægum yfirboðurum hneykslisprestanna,
ef þeir láta óhreift við þeim. Án allra
gagna geta þeir það ekki. Vitaskuld er, að
framburður sá er því að eins mikils virði, að
hann sje nokkurn veginn rjettur; en hann
getur þó gert það gagn, að gefa tilefni til að
áreiðanlegur sannleiki komist í ljós. Enda
mun óþarfi að efast um, að afsetning sú,
sem hjer utn ræðir, hafi komið í rjettan stað
niður, hvað sem líður »kútveltu«-sögunni frá
Skjöldólfsstöðum.
Leióarvísir um noikun sóttvarnarmeðala.
Handa þeim sem vilja nota sóttvarnar-
meöui tii varnar gregn kvefsótt þeirri, sem
nú gengur um suðurland, set jeg hjer lít-
inn leiðarvísi um notkun hinna öflugustu
af slíkum meðulum.
Til þess að eyða sóttnæmi úr herhergi,
þar sem einhver hefir verið meðsóttnæmri
veiki, er bezt að svæla þar inni klór eða
brennisteini (Manganoverilte).
Til þess að svæla með klór er venju-
lega haft klórkalk, */4—t pd.; það er lát-
ið í leirílát, sem er látið standa álnarhátt
frá gólfi, og hellt yfir það saltsýru eða
óhreinsuðu ediki. Ef svæla skal með
brúnsteini, eru teknar nokkrar teskeið-
ar af brúnsteini, og látið renna sundur
í hálfum bolla af óhreinsaðri saltsýru.
Loka skal vandlega gluggum, ofnum
og öðrum opum.
Föt, rekkjuvoðir og ábreiður, sem sjúk-
lingurinn hefir haft meðan hann var veik-
ur, er bezt að hengja á stög inni í her-
berginu, meðan verið er að svæla; þó get-
ur fatnaður litast upp af því. Eptir að
svælan er byrjuð, skal halda herberginu
lokuðu í 6—12 stundir; síðan á að viðra
það og þvo það allt innan eða rjóðra
með kalki.
Til að hreinsa loptið í herberginu, þar
sem veikt fólk hefir verið, skal skvetta
um það karbólvatni (2 pörtum af karból-
sýru í 100 pörtum af vatni).
Ur rúmfatnaði, iverufötum og mörgu
öðru, sem ekki þolir klórsvælu eða að
því sje dýft ofan x karbólsýrulög, er
hægast að ná sóttnæmi með þurrum eða
rökum hita, ekki minni en 100 stiga. Sótt-
eyðslu-ofna höfum vjer eigi hjer á landi,
og má í 4>eirra stað bjargast nokkurn
veginn við bakaraofna eða viðlíka áhöld.
Allt sem notað hefir verið í veikinni
af rekkjuvoðum, klútum o. s. frv., og ekki
er mjög mikill skaði að ónýta, ætti að
brenna til ösku undir eins.
Sömuleiðis þarf að eyða rækilega ó-
heilnæmi úr salernisílátum, næturgögnum
og þess háttar. Til þess má hafa annað-
hvort sublimat-vatn, 1 —1000, og er það
hið lang-öflugasta meðal í þeim tilfellum,
er menn -eru sjerstaklega hræddir við
sóttnæmi af hægðunum, eða þá að það
má láta sjer nægja til þess járnvitriól.
þeir, sem stunda sjúklingana, verða og
að gæta hins mesta hreinlætis ; það er
rjettast að álíta að þeir, sem stunda
menn, er sóttnæma veiki hafa, beri sótt-
næmið með sjer, og láta þá hreinsa sig
sjálfa og föt sin, áður en þeir yfirgefa
sjúklinginn. Til þess að hreinsa hend-
urnar er sápuþvottur góður, ef maður
skolar þær í karbólvatni á eptir (2 pört-
um karbólsýru i 100 pörtum af vatni).
Um leið og jeg læt þennan litla leiðar-
vísi frá mjer fara, skora jeg á herra
læknana að gjöra hann sem flestum
kunnan ; þvi það er einungis með mjög
ötulli og rækilegri sóttnæmishreinsun. er
gjöra má sjer von um að stöðva útbreiðslu
næmra veikinda.
Reykjavik 12. júni 1890.
Schierbeck.
Póstskipið Laura kom hingað í fyrri
nótt frá útiöndum. Með henni voru all-
margir farþegar, þar á meðal hingað dóm-
kirkjupresturinn, síra Jóhann þorkelsson,
verzlunarstjóri Gunnl. E. Briem í Hafnar-
firði og kona hans, kaupm. H. Th. A. Thom-
sen, kaupmaður Lefolii (yngri) og kona
hans, læknaskólakandídatarnir Björn G. Blön-
dal og Sigurður Sigurðarson, stúdent Jón
Helgason, sænskur steinhöggvari (til Ölves-
árbrúarinnar) og nokkrir Englendingar; til
Stykkishólms frú G. Clausen ; til ísafjarðar
kaupmennirnir Ásgeir Ásgeirsson (með konu
sinni), Zöylner og Tang ; til Akureyrar frú
G. Hjaltalín ; til Seyðisfjarðar frú Scheving
og kaupmaður Thostrup.
Strandferðaskipið Thyra fór í gær-
morgun vestur og norður um land og með
henni margir farþegar, þar á meðal farþegarn-
ir, sem komu með Lauru og ætluðu vestur.
Biskupinn, herra Hallgrímur Sveinsson,
fór með strandferðaskipinu í gær vestur til
Stykkishólms, til þess að vizítera Dalapró-
fastsdæmi.
Amtmaðurinn setti, yfirdómari Jon
Jensson, fór og með Thyra til Stykkishólms,
til þess að halua þar amtsráðsfund 16. þ. m.
Jón Olafsson kcm til Winnipeg 20. april
og er tekin við ritstjórn »Lögbergs«.
Gestur Pálsson ætlar að gjörast rit-
stjóri »Heimskringlu«, í Winnipeg; hann fer
af stað vestur með Magnetic í þessum mán-
nði.
Prestskosning. 1 Glaumbæjarpresta-
kalli var kosinn prestur 17. f. m. síra Jakob
Benidiktsson, uppgjafaprestur frá Víðimýri,
með 25 atkv. Síra Tómas Bjarnarson á Barði
fekk 18 atkv.
Læknisembættið í BaugárvalHsýslu er
veitt Olafi Guðmundssyni, aukalækni á Akra-
nesi.
Ný lög. þessi lög frá síðasta alþingi
hefir koDungur staðfest 22. f. m.:
29. Lög um hundaskatt og fleira (prent. orð-
rjett í Isaf. 21. ágúst f. á.).