Ísafold - 09.07.1890, Blaðsíða 2

Forngripasafnið . .
Fornleifafjelagið . .
Eptirlaun og styrktarfje (
Til vísindalegra og
verklegra fyrirtsekja
Óviss útgjöld . . .
Viðlaga sjó ð'ur átti
873,922.99.
Fjárlög. Beikn.
kr. 2,200 2,200
— 300 300
30,000) 41,071
— 3,540 2,665
(— 15,000) 1,888
árslok 1889 kr.
skýrði frá fjárhag fjelagsins og aðgjörðum
stjórnarinnar frá því á síðasta fundi.
Sýslumaðurinn í Skaptafellssýslu hafði beðið
um 450 kr. styrk til að halda áfram vatns-
veitingum á sandinum milli Skaptár og
Geirlandsár, og var samþykkt að veita í þessu
skyni 400 kr. með þeim ummælum, að vænta
mætti, að þeir, sem helzt hefðu not af þessu,
legðu nokkurn styrk til þess, með því að
vinna fyrir heldur minna kaup en venjulegt
væri.
Sýslumaðurinn í Arnessýslu hafði sent
beiðni um 200 kr. styrk tii fyrirhleðslu fyrir
Hvítá á Brúnastaðaflötum. Vegna ónógra
upplýsinga var málinu frestað.
Guðmundur Magnússon í Elliðakoti hafði
beðið um 100 kr. styrk eða viðurkenning
fyrir unnar jarðabætur m. m. því máli var
frestað þangað til búið væri að skoða jarða-
bæturnar.
Búnaðarfjelagi Mosfellssveitar og Kjalar-
neshrepps var neitað um 100 kr. styrk til
að halda búfræðing í sumar.
Helga Magnússyni í Birtingaholti var
veittur 50 kr. styrkur til að útvega sjer
traustan flutningsvagn og sem viðurkenning
fyrir miklar og góðar jarðabætur.
Nefnd sú, er kosin var á fundi fjelagsins
í vetur til að íhuga tillögu jporláks alþingis-
manns Guðmundssonar um fjenaðarsýningar,
hafði lagt það til, að reynt yrði að koma
slíkum sýningum á, jafnvel nú þegar í haust,
í sambandi við markaði þá, á 2—3 stöðum í
hverri sýslu (nema Skaptafellssýslu), með
verðlaunum, að hálfu úr sjóði búnaðarfjelags-
ins og hálfu úr sýslusjóði, eptir 3 manna
dómi, er sýslunefnd kveddi 2 og húnaðarfje-
lagið hinn 3., og skyldi sá vera oddviti og
kostaður af búnaðarfjelaginu. Skyldi stjórn
fjelagsins skrifast á við oddvita sýslunefnd-
anna um þetta í sumar.
Fulltrúar nýir voru kosnir : fyrir Beykja-
vík Björn Jónsson ritstjóri og dr. J. Jónas-
sen, og fyrir Mosfellssveit Einnbogi Arnason
bóndi á Reykjum.
Erestað var úrskurði á reikningi fjelagsins
Yfirgangur útlendra fiskimanna.
ísafold er ritað af Akranesi 5. þ. m. á
þessa leið :
Hinn 29. fyrra mánaðar komu hjer 10
fiskiduggur og eitt gufuskip inn á hinar
vanalegustu vorfiskileitir Akurnesinga, þar
sem þá voru dágóð aflabrögð af ýsu, lúðu og
skötu.
|>ennan hergarð sáu menn úr landi standa
á sömu stöðvum nokkra daga, sem ekki gaf
að róa, þar til 2. júlí, að nokkrir reru — al-
menningur gat þá ekki róið sökum vesaldar-
innar (inflúenza) —; sáu þeir þá og fundu
fljótt, hvers kyns var.
þetta var þá enskur (?) fiskifloti með
gufuskip í broddi fylkingar og prammar út
um allan sjó, með óendanlegar lúðu- og ýsu-
lóðír, og gátu þessir fáu Akurnesingar hvergi
komið niður sínum lóðum án þess að verða
yfir eða undir hinurn, enda voru dufl þeirra
(með skúf í uppstandaranum) svo mörg og
þjett, að varla mátti á milli sjá og ekki sást
út fyrir.
Hver áhrif þetta muni hafa á aflabrögð
Akurnesinga eða þær fiskistöðvar, er fyrir
þessu verða, má nærri geta, þar sem þetta
feykilega lóðakast og særingar eru dag og
nótt; enda er nú, hinn 5. júlí, orðið á þess-
um stöðvum, sem kölluð eru »langleiði«, lítið
um afla af ýsu og alls engin lúða eða skata,
þar sem áður var að heita mátti hlaðafli af
þessum fiski þegar þangað gaf, eins og þau
eru líka vanalega hinar aflasælustu fiskileitir
Akurnesinga á vorum og sumrum, og mun
þar sjaldan fiskilaust um þann tima. Ann-
arstaðar í öðrum fiskileitum hjer frá nesi
hefur verið í vor optast mjög fiskitregt og
sumstaðar lítið sem ekki neitt.
En það var ekki þar með búið, að ófögn-
uður þessi gjöreyddi afla á þessum stöðvum . ...... „ ,
á fám dögum, heldur sýndu þessir yfirgangs- j fyrlr 1889, eptir tillogu yfirskoðunarmanna,
menn af° sjer einstakan prakkaraskap og 1 með því að gjaldkeri (E. Th. Jónassen) var
illmennsku. I fjarverandi.
þ>eir sigldu alveg að raunalausu eins og að j stjórn fjelagsins var endurkosin : forseti
gamni sínu á einn íslenzka bátinn, kræktu í \ Eriðriksson yfirkennari, gjaldkeri E.
hann krokstiokum, gjorðu ynnst tflraun að J , ’ 8J. _. „
j ------ —*— sknfan Eirikur
Yaraembættis-
hvolfa honum eða hjeldu honum að sjer, og
jusu svo sjó á mennina og þar til að bátur-
inn var því nær fullur, tóku frá þeim ár,
brutu sprit og spilltu afla þeirra og áhölduin;
þeir sem urðu fyrir þessu, gjörðu allt til að
losa sig við þá og forða sjer, og kváðust
aldrei í slíkan lífsháska hafa komizt.
Að rjetta hluta sinn á þessum þorpurum
mun ekki svo hægt.
Gufuskipið, sem mun hafa átt að vera
flotanum til aðstoðar, var tvímastrað, á stærð
við stórt kaupfar, merkt H. 42 á framkynn-
ung.
Duggurnar voru allar eins að lagi og
seglabúnaði (kúttarar). Sú sem banatilræðið
sýndi bátsmönnunum var merkt, að þeim
sýndist svo : G Y. 667 bæði á framkynnung
og í seglinu.
Aldrei munu þessar duggur hafa enn þá
komið nær JAkranesi en 3 mílur, og nú eru
þær flestar horfnar, en því miður líklega
samt ekki til fulls.
Th. Jónassen amtmaður,
Briem prestaskólakennari.
menn sömul. endurkosnir: A. Thorsteinsson,
G. Zoega, Jón Jensson.
Búnaðarfjelag Suðuramtsins. Síðari
aðalfundur fjelagsins var haldinn hjer í
bænum 5. þ. m.
Forseti, H. Kr. Friðriksson yfirkennari,
Frá Islendingum í Ameríku- A
sambandsþingi Bandarikjanna í Washington
segir í Lögb. 4. júní að borin hafi verið
fram af Snider þingmanni bænarskrá frá Jóni
nokkrum Kristjánssyni í St. Paul í Dakota
og fleiri íslendingum um að láta rannsaka,
hvort eigi sje gerlegt að flytja alia Islend-
inga(!) til Alaska. í bænarskránni stendur,
að í Norður-Dakota sje 3000 Islendingar, og
sjer þeir allir ágcetir bcendur (\), en jörðin þar
sendin og slcem. (Leturbreyt. standa ekki í
Lögb.).
Við frjett þessa gjörir Lögb. svolátandi
athugasemd :
»Hvað nú er unnið við fyrir Islendinga að
kjósa sjer sjerstaklega Alaska fyrir heimkynni,
eptir að aðrar þjóðir eru teknar að byggja
þar á undan þeim, er eigi gott að sjá. En
eitt er skiljanlegt, og það er, að hr. Jón
Kristjánsson kvað mælast til að verða gerður
agent þessara landa sinna«.
Skattfrelsið í Canada. Ekki vill það
koma alveg heim við frásögur sumra vestur-
farapostula um gjaldfrelsið sem annað »frelsi«
í Ameríku, er haft er upp í Lögb. úr fundar-
ræðu þingmanns (?) nokkurs í Canada,
Erastus Wimans. Hann segir, að Canada-
menn, tæpar 5 miljónir manna, hafi 20 árin
síðustu goldið til stjórna beggja ríkjanna,
Canada og Bandaríkjanna, 750 milj. dollara,
sama sem 2775 milj. króna; A hluti þessa
gjalds eða meira en 550 milj. kr. er sem sje
tollar af innfluttum varningi frá Bandaríkjum,
»A síðastliðnum 20 árum hafa bændur í þessu
landi (þ. e. Canada) borgað í hina auðugu
og fleytifullu fjárhirzlu Bandaríkjanna 150
miljónir dollara« (= 555 milj. kr.). En fyrir
það einstaka lán, að fá sjer stjórnað, hefir
fólkið (í Canada) borgað 600 milj. dollara
= 2220 milj. kr., sem sje 30 milj. dollara á
ári. Hvorutveggja gjaldið verður samtals
um 28 kr. á mann á ári, eða 280 kr. á bónda,
sem hefir 10 manns í heimili.
Amtsráðsfundur í Vesturamtinu var
haldinn í Stykkishólmi 16.—18. júní, af
settum amtmanni Jóni yfirdómara Jenssyni
og amtsráðsmönnurn Hjálmi á Hamri Pjet-
urssyni og Torfa Bjarnasyni skólastjóra i
Ólafsdal.
Sýslunefnd Isfirðinga hafði leitað samþykkis
amtsráðsins til þess. að verja mætti allt að
2000 kr. af sýsluvegagjaldi sýslunnar til þess
að leggja^ málþráð (telefón) milli Isafjarðar
og Bolungarvíkur. því neitaði amtsráðið,
með því engin lagaheimild væri til slíkrar
brúkunar á sýsluvegagjaldi, en kvaðst vilja
veita samþykkí til 2000 króna lántöku í
áminnztum tilgangi með 10—20 afborgun af
sýslusjóði, ef sýslunefndinni litizt að hata þá.
aðferð.
Ágreiningur hafði verið milli sýslunefnd-
nefndanna í Snæfellsnes- og Hnappadalssýslu
og Dalasýslu um það, hvort Rauðamelsheiði
skyldi heldur telja rneð sýsluvegum eða fjall-
vegum. Amtsráðið úrskurðaði, að Rauða-
melsheiði bæri að telja með fjallvegum, og
mælti með beiðni frá Snæfellingum til lands-
höfðingja um skjóta viðgerð á þeim fjallvegi
á landssjóðs kostnað.
Bónarbrjefi frá sýslunefndinni í Vestur-
Barðastrandarsýslu um auknar póstgöngur
veitti amtsráðið meðmæli sín til landshöfð-
mgja.
Sýslunefnd Snæfellinga hafði sótt um ferða-
kostnað úr jafnaðarsjóði handa hjeraðslækn-
inum í Stykkishólmi til ferðalags um sveitirnar
á utanverðu Snæfellsnesi (kringum Jökulinn)
ti'l þess að hjálpa snauðum almúga þar með
ráðum og leiðbeiningum. Amtsráðið áleit
slíkan kostnað eiga fremur að lenda á lands-
sjóði, en hjet þó slíkum ferðastyrk í sumar,
ef inflúenza-veikin kæmi í þessar sveitir og
læknir gæti komið við að fara slíka ferð á,
þeim tíma, er helzt þyrfti við hennar vegna.
Til kvennaskólans í Reykjavík voru veittar
100 kr. af jafnaðarsjóði.
Til Ólafsdalsskóla voru ætlaðar 3660 kr.,
sem sje : landssjóðsstyrkur 2500 kr., búnað-
arskólagjald amtsins um 630 kr., af vöxtum
búnaðarskólasjóðsins 280 kr. og óeyddur
meðlagsstyrkur frá f. á. 250 kr.
Amtsráösfundur í Suðuramtinu var
haldinn í Reykjavík 27.—30. júní, af settum
amtmanni Jóni yfirdómara Jenssyni með.
amtsráðsmönnum síra Isleifi Gíslasyni .