Ísafold - 02.08.1890, Blaðsíða 1

Uppsögn (skrifleg) bundin v ð
áramót, ógild nema komin sjt
til ótgefanda fyrir I.okt. Af-
greiðslust. í Austurstrœti 8.
K.emui ót á rmðvikudögum og
laugardögum. Verð árgangsins
(I04arka) 4 kr.; erlendis $ kr.
Borgist fyrir miðjan júlimánuð.
ÍSAFOLD.
XVII 62
Reykjavík laugardagirm 2. ágúst
Útlendar frjettir.
Kaupmannahöfn, 22. júlí 1890.
Veðrátta. Eigningasamt sem að undan-
förnu á Norðurlöndum til þessa, en nú virð-
ist skaplegra sumarveður fara í hönd. Veðr-
ið víða misjafnt í öðrum löndum álfu vorrar,
og fyrir viku bárust sögur af snjóhríðum í
T^ról. — Frá Ameríku fregnir af nýjum hvirf-
ilbyljum, einkum í Minnesota, og manntjón-
um, er þeim fylgdu. I vatni, sem Pepinvatn
heitir, hvolfdi gufuskipi og fórust þar 100
manna. Nálægt bænum St. Paul tók eitt-
hvað um 20 manns upp úr aldingarði, og
feyktust í vatn þar nærri, sem Gervaisvatn
er kallað. Víða talað um fleiri manntjón og
húsahrun.
Friðarvinafundir- iþess konar fundur
nýlega haldinn í Lundúnum, sóttur frá flest-
um löndum álfu vorrar og frá Vesturheimi,
og þar nefnd falið á hendur að semja ávarps-
brjef til Evrópuhöfðingja um afnám stríða
og skírskotun deilumála með ríkjum til gerð-
ardóma. í dag og á morgun verður nýr
fundur þar haldinn — »alþjóðafundur þing-
manna« — um sama efni. Gladstone boðin
forsetastjórn fundarins, en hann var lasinn
og bað sig undan þeginn. t brjefi sínu kall-
ar hann hervald Evrópu »græðgisorm, sem
rífur í sig innyfli heunar«. — Gerðardóma-
uppástunga var í vor borin upp á þingi Spán-
verja og var vel við henni tekið, en nýlega
á þinginu í Rómaborg og fjekk þar beztu
Undirtektir af Crispi, ráðherra utanríkismál-
anna. En hann bað menn að láta sjer ekki
dyljast, hverjum vandkvæðum málið væri háð
og sagði, að sem stæði, þá yrðu stýrendur
ríkjanna að gæta mestu varúðar og árvekni
til að afstýra styrjöld — því víða bryti á
boðum.
Danxnörk. Fundahöldin tíð, en með sama
brag og fyr, að helzt lendir í rimmum með
flokkum vinstri manna sín á milli. Talið
víst, að maður vir liði hófsmanna eða hinna
seinþreyttu vinstrimanna nái þingsæti Hol-
steins Hleiðrugreifa.
Látinn er Heinrich Hansen (næstum sjöt-
Ugur). Mesti snilldarmeistari Dana í pent-
skreyting húsa.
Frá Noregi. í>mgi Norðmanna slitið, og
þótti verða eitt hið langdrægasta. Meðal
helztu nýmæla talin ný skipun kennaraskóla
(fyrir a.lþýðu), og hægrimanna blöðin hæla því
fyrir aukaframlög til landvarna. — Jóhann
Sverdrup heimilaðar 30 þús. kr., sem hann
hafði sparazt til að taka í laun meðan hann
var fyrir stjórninni.
England. í nokkurn tíma róstusamt í
Lundúnum, en tilefnið verkföll, bæði lögreglu-
þjóna og brjefbera. Nú allt kyrt og brjefber-
um nokkuð í vilnað.
Nýlega kom kosinn maður af Gladstones-
liði í autt þingsæti eptir einn af stjórnarlið-
Til að koma Zanzibar í löglegt skjólstæði
sitt verða Englendingar að hafa samþykki
Frakklands. Nú er um þetta samið tneð
hvorumtveggju. Nú búizt við ýmissi veilun
af Englands hálfu, að því er tekur til for-
ræðis Frakka á Madagaskar, nýrra landa, sem
þeir hafa helgað sjer við Nigerfljótið í Af-
ríku, verzlunarsamningi Englendinga við Tun-
isbúa og fiskirjettinda (Frakka) við Newfound-
! land.
Eins konar innsigli á Helgolandssáttmálan-
um verður það, að flotadeildir Englendinga
og þjóðverja mætast við eyjuna, þegar keis-
arinn kemur frá Noregi, og e ga ensku skipin
að senda fána hinna á landi skotkveðjur sín-
ar.
í>ýzkaland. Bísmarck heldur áfram að
spjalla við blaðamenn, og höfuðinntak kenn-
inga hans er: tryggð og samkomulag við
Rússa, mistæki stjórnarinnar og keisarans í
sósíalistamálinu, um leið og hann ámælir
mörgum blöðum, sem fyr fylgdu honum og
hlýddu. Hann sagði fyrir skömmu, að sósí-
alista-samtökin á jpýzkalandi væru því hættu-
legri en samband Frakka og Rússa. Sumum
þykir, að hann láti gremjuna þoka sjer lengra
en sæmd og frægð hans hæfir.
Frakkland. Sumir segja, að Boulanger
hafi nú beðizt líknar af Carnot og stjórninni,
enda er hann af öllum yfirgefinn. Einnig
borið, að hann sje farinn að heilsu.
Fyrir skömmu fann franskur hugvitsmaður,
Giffard að nafni, nýja tundurhleðslu fyrir
byssur og fallbyssur, og það er gasvökvi.
Skotinu fylgir hvorki hvellur nje reykur. Seinna
talað um, að þær byssur dragi heldur skammt,
og að ítölskum manni hafi tekizt betur með
þetta nýnæmi.
Belgía- Konungur hefir leitt Belgíu til
arfs eptir sig að Kongoríkinu í Afríku.
Frá Spáni. Hjer sú stjórnarbreyting, að
Ganovas del Castillo — af hægrimannaliði og
optsinnis fyrir ráðaneytinu — hefir tekið við
af Sagasta, forustumanni hinna frjálslyndu
einvaldsvina, sem hefir setið við stjórn síðan
Alfons 12. dó 1885. Canovas hefir tekið tvo
með sjer af ráðaneytinu gamla og hófsmenn
eina af sínum flokki.
Kólera rjenar heldur, og að jafnaði borið,
að þar sýkist nokkuð yfir 30 á dag, en rúm-
ur helmingur deyi. þann 12. þ. m. voru 251
dauðir af 495 (síðan 13. maí).
Frá Ameríku- Mótun silfurpeninga apt-
ur upptekin og gjaldgengi til jafnhæfis við
gull á þinginu í Washington.
88J milljón dollara borguðu Bandaríkin
seinasta fjárhagsár af ríkisskuldum. þar eru
komnar niður um nær tvo þriðjunga síðan
stríðinu lauk. en voru þá 2765 millj. dollara.
1. júlí voru 661 millj. í ríkisfjárhirzlunni. —
Talað um að auka flotann á næstu 14 árum
234 brynskipum, stórum og smáum.
Höfuðgreinirnar í hinu nýja ríkislagafrum-
varpi Brasilíumanna, sniðið sem það er eptir
1890.
i
jlögunum um Noróur-Ameríku, eru þessar:
forsetinn kosinn til 6 ára með ábyrgð fyrir
þjóðinni. þingið tvídeilt; í öldungudeildina
kosið til 9 ára, fulltrúadeildina til 3. Frá-
vísun stjórnarnýmæla veldur ekki stjórnar-
breytingu.
Ófriðartíðindi frá San Salvador í Mið-Ame-
ríku. Unnið þar á ríkisforsetanum, Menen-
de’z, til bana, í gildi einu. Allt varð á tjá
og tundri, en helzti foringi liðsins, Ezeta að
nafni, tók æðstu völd og lýsti borgina í her-
vörzlu. Síðan frjett um flokkasveim og ó-
eirðir um allt land, og jafnvel um viðureign-
ir lýðsins við hersvéitir frá Honduras, sem
munu hafa ætlað að stilla óganginn. f>ær
aðfarir óheppilegar, þar sem þess er ekki
langt að bíða, að öll eiðisríkin 5 komist í það
samband, sem er fyrirhugað og samþykkt.
Uppreisn hófst 26. f.m. (júlí) í Buenos Ayres,
höfuðborginni þjóðveldinu Argentina í Suður-
Ameríku. Stjórnin hafði látið taka nokkra
fyrirliða f hernum og hneppa í varðhald,
grunaða um samsæri, en þá gerði setuliðið í
borginni uppreisn. Stjórnin hafði fáa sjer
til fylgis nema löggæzluliðið, og beið lægra
hlut eptir allmikið mannfall, 1000 manna
dauðir eða sárir. Hrundu uppreistarforingj-
arnir ríkisforseta af stóli og ráðanautum hans
og þrifu sjálfir stjórntaumana sjer í hönd,
Lengra var eigi komið sögunni, er síðast
frjettist.
Meira um húsabætur.
Ritstjóri ísafoldar hafði að vísu heyrt laus-
lega getið um bæjarbyggingu hr. Einars kaup-
manns Jónssonar á Eyrarbakka, þá er hann
lýsir í grein þeirri, er hjer fer á eptir, en
ekki svo skilmerkilega eða áreiðanlega, að
með væri farandi. Lýsing þessi kemur því í
góðar þarfir, og væri æskilegt, ef höfundur
hennar, sem er góðkunnur, hygginn bú-
maður og útsjónarsamur, vildi við hentugleika
láta uppi sllit sitt um það, á hvern hátt efna-
litlum sveitabændum mundi auðveldast að
kljúfa fram úr kostnaði þeim, er húsabót
þessi hefir í för með sjer. J>að er aðalatrið-
ið; því kosti hennar mun varla þurfa að efa.
Grein herra Einars kaupmanns hljóðar svo:
I 57. bl. Isafoldar 16. júlí þ. á. er grein
um húsabætur. Og er af henni að sjá, að
ritstjórinn hafi ekki heyrt fyr getið um þess
háttar bæjarbyggingu, er blaðið álítur þó að
góð muni vera. Bær sá í Rangárvallasýslu,
sem um er getið, er víst bær búsnillingsins
Jóns Arnasonar í Garðsauka í Hvolhreppi, og
byggði hann bæ sinn í fyrra vor eptir að
hann hafði skoðað bæ þann, er jeg byggði
hjer á Eyrarbakka áður, með þeirri uppgerð,
er blaðið getur um. Jeg vil segja, að jeg
hafi verið sá fyrsti hjer á suðurlandi, er hef
byggt bæ með þessu lagi á uppgerðinni, og
skal jeg hjer skýra frá lagi því, er jeg hafði
og mjer reynist mjög vel.
um.