Ísafold - 17.09.1890, Blaðsíða 2

»8
þeim fækki, ef í þeirra stað kemur ær og
ungfje, sem vel er upp alið, og sem því gæti
staðið í háu verði á mörkuðuuum.
Verið getur, að margir gangi svo nærri
sjer með fjársölu, að þeir geti iítið af því
lagt í heimilið og verði þvl að sækja í kaup-
staðinn meiri matbjörg en áður. En til þess
eru fleiri orsakir en fjársalan. Viðskiptm
milli sveitamannsins og sjávarmannsins eru
að miklu leyti hætt vegna þess, að sjávar-
maðurinn saltar allan sinn fisk og leggur
inn til kaupmanna, en fje það, sem bændur
áður ljetu til sjávarmannsins fyrir fisk, verða
þeir nú að selja til útflutnings og fá aptur
kornvöru fyrir til heimilisins.
Ekki mun svo mikil þörf á að óttast, að
menn selji of mikið, borið saman við hey-
aflann, ef harður vetur kæmi. Beynslan hef-
ur því miður sýnt hið gagnstæða. Arið 1880
var heyskaparár eittbvert hið bezta. Fyrn-
ingar vorið 1881 ekki Jitlar, en þá um sum-
arið grasleysið mikla; þá um haustið mikið
góð fjársala, og ljetu menn þá ekki háa verð-
ið freista sín til að selja of rnikið, heldur til
að setja of mikið á, sem afleiðingarnar bezt
sýndu vorið 1882. Óskandi væri og vonandi
er, að menn væru ekki enn búnir að gleyma
vorinu 1882, og að þvílíkur fellir, sem þá,
komi ekki fyrir 1892, eður á næsta áratugi,
þjóðinni jafnt til skaða sem vanvirðu.
En hvernig voru horfurnar í þessu efni
næstliðið ár ?
Sumarið í fyrra, eitt hið bezta tii heyskap-
ar, fjársalan í fyrra haust einhver hin ábata-
vænlegasta, vetunnn má ske ekki einn hinn
bezti, en engan veginn gat hann talizt harð-
ur, þegar hið óvanalega biíða vor er talið
með ; en á áliðnum vetri, áður en batinn
kom, heyrðist umkvörtun, jafnvel i blöðun-
um, að ef ekki kæmi bati innan þess eða þess
tíma, mundu menn mega skera af heyjura.
í vor heyrðist mikið talað um óþrif í fje
á sumutn stöðum, sem annaðhvort hefir
komið af ónógu fóðri eða óhirðu.
Að vísu mun heyleysi óvíða eða hvergi
hafa átt sjer stað næstliðið vor, og fátt dáið
úr hor; en þó mun ástandið í þessu efni
ekki hafa verið eins gott og það hefði átt að
vera ; og þótt fyrningar væru á sumum stöð-
um talsverðar, múnu þær hvorki hafa verið
eins miklar nje almennar, eins og búast hefði
mátt við eptir ágætt sumar, allgóðan vetur
og ómunablítt vor.
það sem mjer því finnst þörf á að brýna
fyrir bændum, með tilliti til fjársölunnar, er
ekki svo mjög að selja sem fæst, heldur
miklu fremur, að nota tækifærið, þegar það
býðst gott, nefnil. hátt verð, til þess að leysa
sig sem mest úr hinu skaðsamlega skuldabraski,
setja heldur færra á, en fara nú betur með
það ;—það borgar sig margfaldlega.
Sjerstaklega ættu menn að varast þann
skræiingjahátt, að láta fje sitt velta út af
í lús og óþrifum, sem ekki éinungis er hverj-
um einstökum manni til skaða og vanvirðu,
heldur getur bakað öllu landinu stórtjón og
óvirðingu. það er skemmtilegra og getur
verið betra í peningalegu tilliti, að eiga tíu
kindur skuldlausar, en tuttugu, og vera sem
ófrjáls maður af skuldum og búa undir þungu
oki skulddeimtumanna. Enn fremur að
koma fyrir sig nokkrum heyfyrningum eptir
hin góðu sumur, og safna nokkru handa hin-
um mögru kúnum, sem búast má við að
komi eptir hinar feitu.
þetta er góð árjettiug, frá ágætum búmanni,
ofan á það sem ritstj. ísafoldar hefir verið
að vekja máls á og reyna að brýna fyrir al-
menningi í sumar, bæði um forsjálegan heyá-
setning (sjerstaklega í greininni 6. þ. m.) og
um að fara vel með skepnur sínar og verja
þær óþrifum, —út af kláðafrjettunum í vor.
En hvað snertir mikla fjársölu á haustum,
sem varað var við að fara of freklega í eða
óforsjállega í hinni umtöluðu grein 23. f. m.,
þá er ekkert um hana að segja annað en
gott, e f farið er jafn-forsjállega með hana og
hr. þ. G. ætlast til, og þ a r sem það er
gjört, sem vel má vera að gjört sje í hans
sveit. En því miður mun vera öðrum hnöpp-
um að hneppa helzt til víða annarsstaðar
innan um og saman við. það er búmann-
legt, að hafa skipti á n o k k r u, jafavel
talsverðu af búsafurðum sínum fyrir matvöru
úr kaupstað ; en að láta því nær hverja ögn,
sem búið af sjer gefur um fram málnytina,
í kaupstað eða á markaði, í orði kveðnu
kannske til að losast úr skuldum, þar á
meðal fyrir óþarfa, og brutl-skuldum, og verða
svo jafnharðan að leggja aptur af stað í
kaupstað eptir matbjörg þaðan til láns, og
henni miklu rýrri og óhagfelldari öðru vísi
en með hinu heima fengna og saman við
það, — það er aumlegt ráðlag, og ekki um
skör fram, þótt það sje vítt. það er sitt
hvað að vara við því, eða hitt, að fara að
eggja menn á að setja djarfiega á vetur,
enda mun ritstjóri Isafoldar verða manna
síðastur tii þess, svo sem hver maður fer
nærri um, er blaðinu er kunnugur.
Aðalfybibstaðan fyrir öflugri útbreiðslu
bindindisins hjer á landi er ekki það, hvað
mörgum þykir gott að fá sjer í staupinu,
heldur hitt, hvað mörgum þykir mikið fyrir
að taka sig út úr og gjöra sig frásneidda
heldri manna háttum, sem kallað er, og allur
fjöldinn ber miklu meiri lotningu fyrir innst
f hjarta sínu heldur en háleitum og nyt-
sömum guðs og manna boðum, og þeim eru
miklu ríkari í skapi en velferð lands og lýðs,
hversu opt sem þeir hafa hana á vörunum.
En það er jafnan undantekning, að xfyrir-
menm svo nefndir gjörist frumkvöðlar eða
forvígisinenn nokkurrar siðbótar.
Meinilla er öllum drykkjumönnum, eink-
um þó þeim, er hafa drukkið sig sig út úr
bindindisfjelögum eða gerzt liðhlaupar þaðan,
við það, ef sagt er frá slysförum af drykkju-
skap. það er eins og þeir viti sjálfir á sig
þau forlög, að eiga að hálsbrotna eða farast
á annan hátt voveiflega af drykkjuskap. En
þótt slík slys beri opt að höndum, þjóðinni
til hinuar mestu vanvirðu, þá er hitt þó
margfalt algengara, að drykkjumenn andast
á sóttarsæng, hafandi lifað svo og svo lengi
sjálfum sjer og öðrum fremur til ógagus en
gagns, og opt til svívirðingar, legið upp á
náungum sínum, sveitinni eða landssjóði, og
spillt sinni kynslóð, öldum og óbornum.
Prófastar skipaðir- Biskup hefir 30.
f. mán. skipað þessa prófasta, er áður höfðu
verið settir til að þjóna embættunum:
síra Sigurður Gunnarsson á Valþjófsstað í
Norð-Múlaprófastsdæmi;
síra Zoyhonías Halldórsson í Viðvík í Skaga-
fjarðarprófastsdæmi;
síra Kjartan FÁnarsson í Hoiti í Bangár-
vallaprófastsdæmi;
síra Arna Jónsson á Skútustöðum í Suður-
þingeyjarprófastsdæmi.
Við landsyfirrjettinn er landritari
Hannes Hafstein settur af landshöfðingja 13.
þ. m. til þess fyrst um sinn að gegna mál-
færslustörfum, ásamt sínu eigin embætti.
Skipstrand. A Akranesi strandaði 8. þ.
m. norskt kaupskip, *Draupner«, nær ferð-
búið til útlanda með alfermi af ull og salt-
fiski frá Böðvari kaupmanni þorvaldssyni.
Uppboð á öllu á Akranesi í dag.
Skemmdur saltfiskur- Varhuga skyldi
við því gjalda, að láta í kaupstað og senda
á markað erlendis saltfisk af stranduppboð-
um, er legið hefir í sjó í hinu strandaða skipi
og auk þess ef til skemmzt af öðrum vörum
í skipinu eða af sólarhita í kösinni á upp-
boðinu eða undan því. Er á það vikið hjer
vegna þess, að heyrzt hefir, að kaupendur að
slíkum fiski á uppboði í Keflavík af skipinu
sem þar strandaði í sumar, »Astu«, hafi reynt
til að koma honum í verzlanir, en verið þó vísað
frá með hann sumstaðar. Hafði verið af hon-
um megn óþefur. Komist slíkur fiskur á
markað erlendis, kemur hann óorði á vöruna
og spillir ef til vill stórum fyrir verði á öðr-
um fiski óskemmdum.
Niðurjöfnunarnefnd Rvíkur- í dag
endurkosnir í niðurjöfnunarnefnd til 6 ára:
L. E. Sveinbjörnsson háyfirdómari (58atkv.),
Olafur Ólafsson fátækrafulltrúi (59), Jón út-
vegsb. Ólafsson (54) og Sigurður útvegsb.
þórðarson (38).
Mannalát- í fyrra dag, 15. þ. m., and-
aðist hjer í bænum frú Ingibjörg Briem, kona
fyrrum sýslumanns Eggerts Ó. Briem, dóttir
Eiríks sýslumanns Sverrissonar, fædd að Máfa-
hlíð í Snæfellsnessýslu 16. sept. 1827, en
giptist 1845. Varð þeim hjónum 19 barna
auðið, er 6 dóu í æsku, og 2 dætur fullorðn-
ar: frú Kristín sál. Claessen og Valgerður,
ógipt, en 11 lifa: 8 synir og 3 dætur. Syn-
irnir eru: Eiríkur, prestaskólakennari, al-
þingism.; Gunnlaugur; verzlunarstjóri í Hafn-
arfirði; Ólafur, stúdent, umboðsmaður og al-
þingismaður á Alfgeirsvöllum; Halldór,
kennari á Möðruvöllum; Páll sýslumaður í
Bangárvallasýslu og alþingism.; Sigurður,
kandídat í stjórnfræði; Eggert stud. juris í
Khöfn; Vilhjálmur, stúdent. Dæturnar 3
sem lifa, eru: Elín, forstöðukona kvennaskól-
ans í Ytri-Ey, Sigríður og Jóhanna, allar ó-
giptar.—Frú Ingibjörg sál. var atkvæðakona
og mesta valkendi.
Hinn 6. þ. m. andaðist hjer í bænum eptir
langa vanheilsu saumakona Kristín Guð-
mundsdóttir Petersen, rúmlega sextug að
aldri. Hún var dóttir Guðmundar stúdenta
Pjeturssonar, faktors í Hafnarfirði, síðan bú-
andi á Sviðholti á Alptanesi. Kristín sál.
hafði aldrei gipzt. Hún var vönduð kona og
vel látin.