Ísafold - 08.11.1890, Blaðsíða 3

d61
MR
6 e. m. að Járngerðarstöðum. Markaður
þessi vakti mikið hneixli, hjá ílestum
nema þeim, sem að óreglu og hneixli
styðja.
Slíkt athæfi hefur of mikil og of skaðleg
áhrif á kristilegt líf til þess, að eigi sje að
því fundið. En hvar er vandlæting að finna ?
Helgidagavinnan mun víðast hvar vera á
svo háu stigi, að vart sje við bætandi; en
það keyrir fram ór allri aðgæzlu, þegar
menn úr öðrum byggðarlögum fara að gjöra
sjer ferðir til að raska frið og helgi sunnu-
dagsins annarsstaðar. þeim ætti að vera
það nóg, að þeir sjálfir forsmá guð og hans
hús og ættu að varast að hneixla smæl-
ingjana.
Stað 3. nóvember 1890.—Oddur V. Gíúason.
Prá Islendingum í Vesturheimi.
Með Magnetic í dag barst Lögberg 1., 8. og
15. f. m. f>ar eru sögð þessi mannalát meðal
landa í Winnipeg : Asmundar þorgilssonar úr
Gullhringusýslu, 58 ára, Guðmundar Jónsson-
ar úr Reykjadal í þingeyjarsýslu, 72 ára, yng-
isstúlku Júlíönu Bjarnadóttur, ekkjunnar Ja-
kobínu Sigurðardóttur og Sigurbjarnar nokk-
urs Stefánssonar úr Vopnafirði. Enn freinur
í Selkirk Lárusar nokkurs Helgasonar.—Veðr-
átta mjög hagstæð síða.ri hlut septembermán.:
hveitinppskera í Manitobafylki með langmesta
móti, en hveitið »fráleitt í meðallagi að gæð-
um«. Hinn 13. október fór að snjóa í Winni-
peg ; alhvítt þriðjudag 14. um miðjan dag í
Winnipeg, en ekki frost til muna. Sljettu-
eldar gért vart við sig í Dakota og gert nokk-
urn skaða.
Sunnudag 26. okt. skyldi að fyrirlagi for-
seta kirkjufjelagsins íslenzka, síra Jóns
Bjarnasonar, hátíðlega minnzt í stólsræðum
presta þar útkomu nýja testamentisins á ís-
lenzku fyrir 350 árum (þýðing Odds Gott-
skálkssonar).
Fjárkaupaskip Thordals, Príncess Alex-
andra, komzt loks af stað hjeðan í gær til
Englands, með 2500 fjár.
í dag kom gufuskip Slimons, Magnetic, eptir
hinum næst síðasta farmi af safni Coghills.
Brauð veitt af landshöfðingja 6. þ. mán.:
Hvammur í Dölum prestaskólakand. Kjartani
Helgasyni, er á að vígjast á morgun, og
Sauðafell aðstoðarpresti þar síra Jóhannesi
L. Jóhannssyni, hvorttveggja samkvæmt
kosningu safnaðanna.
Mannalát- Fyrrum alþingismaður og
umboðsmaður Stefdn Jónsson á Steinsstöðum
hefir andazt 11. f. m., kominn talsvert á
níræðisaldur. Hann var alþingismaður Ey-
firðinga í nær 30 ár, öll ráðgjafarþingin,
og þótti greindarmaður, tillögugóður og sam-
vizkusamur. Búhöldur var hann allgóður,
og sómamaður mikill í hvívetna. Kona hans
hin síðari var Rannveig Hallgrímsdóttir
prests jporsteinssonar, systir Jónasar skálds
Hallgrímssonar.
Hinn 5. þ. m. andaðist hjer í bænum á
níræðisaldri (82) prestsekkja Anna Guðmunds-
dóttir, frá Búðum, ekkja Jóns heit. Guð-
mundssonar (prests Jónssonar á Staðarstað),
prests á Helgafelli, 1 1844, en systir þeirra
Guðmundur kaupsmanns Gnðmundssonar
frá Búðum, er drukknaði á útsiglingu 1841,
Pjeturs Guðmundssonar, verzlunarstjóra á
Isafirði, er drukknaði þaðan 28. júní 1860
við 6. manri—sonu síná 2 og sýslum, þor-
lák Blöndal m. fl,—, og Sveins kaupmanns
Guðmundssonar, er andaðist hjer í Reykja'
vík fyrir 2 árum. Anna sál. átti 2 syni
með manni sínum, er á legg kæmist: Guð-
mund verzlunarmann, er drukknaði milli
Búða og Reykjavíkur fyrir rúmum 20 ár-
um, og Arna, er var lyfsalasveinn í Kaup-
mannahöfn, dáinn fyrir nokkrum árum.
Snœfellsnesi, 28. okt.
lnflúenzaveikin lagðist hjer talsvert mis-
jafnt á menn; fengusumirað eins lítinn kvef-
snert og eigi annað, en aðrir mikla hitasótt
og annað fleira, sem henni var samfara, og
lágu engir af þeim skemur en hálfa aðra viku
rúmfastir, og voru eigi búnir að fá fullan
bata fyr en eptir því nær 3 vikur. Orfáa
bæi koin veikin alls eigi á. Margir fengu meiri
og minni snert af lungnabólgu, en mjög fáir
dóu þó beinlínis af þeim afleiðingum. All-
mikla töf gjörði veikin frá heyvinnu. Yíðast
' kringum Jökulinn, í Breiðuvík, Neshreppum
og enda Staðarsveit, munu menn eigi hafa
i tafizt öllu skemur en hálfan mánuð að jafn-
aði frá heyvinnu. Annars hefir verið heldur
gott heilsufar hjer síðan veikinni ljetti, nema
í Stykkishólmi hefir jafnan verið krankfelt
nokkuð, enda hafa dáið þar nokkrir, helzfc
gamalmenni.
Heyafli hefir víðast eigi orðið nema í meðallagi
(á einstöku stað í góðu meðallagi), og veldur
því mest töfin, sem inflúenzan hafði í för
með sjer, og óhagstæð veðurátt, mjög mikil
votviðri seinni part sláttarins. Eæri því bet-
ur, að menn settu skepnur sínar á með gætni.
En nú munu menn setja á m,eð flesta móti
í samauburði við undanfarin ár, því menn
komu skepnum i flesta lagi fram í vor.
I eðrafar var bið hentugasta fram eptir
sumrinu, þurkar og blíðviðri, en seinni part
sumarsina og allt til þessa tíma, hefir verið
mjög andstæð veðráita, bæði til heyskapar
og annara starfa. Yotviðri hafa verið rjetfc
ómunalega mikil mestallan steptembermánuð
og þennan mánuð. Hefir því margt það, er
menn ætluðu sjer að starfa eptir rjettir, alls
eigi orðið gjört sökum illviðra. Húsastörfum
er enn eigi full-lokið. Jarðabætur, sem menn
ætluðu sjer að gjöra frá rjettum og fram á
veturnætur,, hafa mjög víða farizt fyrir af
sömu ástæðum. Er þó mjög slæmt að hnekk-
ir skuli verða á slíku, þar sem líkt stendurá
og hjer, því nú var eins og surnir væru vakn-
aðir til meðvitundar um að þess háttar störf
væru nauðsynleg, og má að mestu eða öllu
leyti þakka það stofnun »búnaðar- og fram-
farafjelags«, sem alstaðar er komið á fót, ann-
að hvort í orði eða verki, nema hjá Breið-
víkingum ! (Jpað vantar aldrei framfaravið-
leitnina hjá þeim!).
Framfarir má telja það, að Miklhrepping-
ar og Éyhreppingar höfðu á fundi í vor skot-
ið saman talsverðu fje til barnaskólastofnun-
ar. Samskotum þessum er þannig varið, að
allir, sem tóku þátt í þeim, bundu sig við
að gefa ákveðið tillag á ári (t. a. m. <í að
voriagi, gemlinq að vorinu, larnb að haustinu
o. s. frv.). sem stjórn búnaðar-og framf. fjel.
skyldi veita móttöku og varðveita svo, að
það geti ávaxtast sem fljótast og mest. 3am-
skotin eiga að standa yfir í 5 ár. Mest kváðu
samskot þessi vera að þakka ötulli forgöngu
síra Arna Jpórarinssonar í Miklaholti og þórð-
ar þórðarsonar á Rauðkollsstöðum.
Verzlun var hjer í sumar í betra lagi. Verð
á útlendum varningi heldur lágt, en innleod-
um heldur hátt. Slíkt má víst óefað þakka
því, að hjer var mikið meiri samkeppni £
verzlun en átt hefir sjer stað áður. Sem
keppinautar Ólafsvíkurverzlunar, er jafnan
hefir þótt ervið viðureignar, var í sumar
Böðvar kaupm. Jporvaldssou á Akranesi, og
Bjarm þorkelsson borgari á Sandi. En á
hina hliðina var Thor J.ensen í Borgarnesi,
er í sumar kom bæði á Búða- og Stapahöfn
keppinautur bæði Stykkishólmskaupmanna og
I Ólafsvíkurverzlunar. Reyndar var hjá honum
Pridrik Vilhjálmur T
Vilhelmina dóttir sinni, er hafði haft hrjef
konungsefnis undir höndum. Hann hrakyrti j
dóttur sína og misþyrmdi henni svo, að hún
bar þess menjar alla æfi. Hugði hann nú
að láta dæma son sinn til dauða. Ráðherr-
arnir sögðu honum, að ríkiserfinginn væri
friðhelgur. þá tók konungur það ráð, að hann
skipaði menn í hermannadóm og stefndi
syni sínum fyrir þann dóm, með því að hann
hafði embætti i hernum. Var stefnan stíluð
gegn »Eriðriki ofursta# og honum stefnt fyrir
landráð. En hermannadómurinn dæmdi
hann sýknan í einu hljóði. Konungur ript-
aði þeim dómi og nefndi aðra menn í dóm
á nýja leik. þeir voru konungi leiðitamari
og dæmdu konungefni af lífi. f*á skárust
nágrannakonungarnir í málið og báðu kon-
ungsefni griða eðarjettara sagt mótmæltu af-
tökunni á alla vegu. það var Svía konung-
ur, Pólverja og Hollendinga. Keisarinn þýzki
(í Austurríki) kvað konungefni vera í sínu
verndarskjóli, þar sem hann væri aðalþjóð-
höfðingi alls þýzkalands. Ætlaði þá konung-
ur að láta flytja son sinn til Königsberg í
Prússlandi, og láta taka hann þar af lífi,
með því að Prússland var utan endimarka
hins þýzka ríkis. þó kom þar að lokum, að
konungur sefaðist og gaf syni sínum líf.
Nú voru þeir eptir, fjelagar konungsefnis.
Keit hafði ’forðað sjer til Hollands, en Katte
var náð og varpað í fangelsi. Konungur reif
af honum riddarakrossinn og barði hann
til blóðs; og skipaði síðan hermannadóm-
inum að dæma hann, þeim hinum sama
er dæmt hafði konungsefni til dauða. Dæmdu
þeir Katte cil kastalaþrælkunar, en konung-
urinn strykaði yfir dóminn og skrifaði á
spássíuna, að hann skyldi hálshöggva. Kon-
ungur ljet framkvæma þanu dóm í Kiistrín
rjett fyrir utan gluggana á fangelsi kon-
ungsefnis, en ljetj fjóra hermenn halda
honum út í glugganum meðan aftakan fór
fram. Friðrik varð frá sjer numinn af harmi
j og kvaðst mundi afsala sjer ríkiserfðum, ef
Katté væri líf gefið, en þess var enginn kost-
ur. Hrópaði hann þá á Katte og bað hann
að fyrirgefa sjer. Katte varð vel við dauða
sínum, kvaðst deyja glaður og gjarnan hafa
viljað láta líf sitt þúsund sinnum fyrir kon-
ungsefni.
I því bili er böðullinn reiddi öxina til
höggs, ætlaði Eriðrik að snúa sjer undan;
en hermennirnir vörnuðu honum þess, og
stungu klúfc fyrir munn houum, svo að eigi
heyrðist óp hans. Hnje hann þá í ómegin.
þó var enn bætfc gráu ofan á svart, með þv£
að láta líkið af Katte liggja inni hjá kon-
ungsefni allan daginn! En er Friðrik vakn-
aði við aptnr, hafði hann óráð og hitasótt.
Jparna varð konungsefni að hýrast í átján
mánuði og fjekk ekki nema tuctugu skildinga
á dag sjer til viðurværis, en varð að vinna
allan daginn með embættismönnum þeim,
er höfðu umsjón yfir fasteignum ríkisins og
að sitja þar í yzta sæti, en klukkan 9 varð
hann að hátta á hverju kvöldi og var þá,
óðara slökkt ljósið sem hann háttaði við.
Friðrik Vilhjálmur eltist snemma. Ágirnd
hans og ofsi virtust rjena nokkuð með ell-
inni. Hann gaf sjúkrahúsinu í Berlin
hundrað þúsund dali og og hermennirnir
fengu gullpeninga í stað barsmíða í síðustu
hersýningunni, er konungur var við staddur.