Ísafold - 06.12.1890, Blaðsíða 1
Kemur út á mlðvikudögum og.
laugardögum. Verð árgangsins
(104 arka) 4 kr.; erlendis 5 kr
Borgist fyrir miðjan júlimánuð
ÍSAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin v ð
áramót, ógild nema komin sje
tll útgefanda fyrir i.okt. Af-
greiðslust. í Austurstrœti 8.
XVII 98.
Reykjavík, laugardaginn 6. des.
1890
tay- Vanskil á blaðinu hjer í umdæmi
Beykjavikur eru kaupendur beðnir að gera
jafnan við vart um á afgreiðslustofu þess hið
bráðasta, svo úr verði bætt og blaðberarnir
látnir sæta áminningu, verði þeim um kennt.
Póstvegurinn i Árnessýslu.
Herra Brynjúlfur Jónsson frá Minna-Núpi
hefir með all-langri grein í 91. bl. ísafoldar
þ. á. viljað reyna að sanna, að uppástunga
mín um, að breyta póstveginum í Arnessýslu
yfir nokkurn hluta sýslunnar, sje óalandi og
óferjandi í alla staði. En vegna þess að jeg á
hjer við mann, sem kunnur er að góðri
greind og vandlegri íhugun þess, sem hann
fer með, en almenningi hættir opt við að
líta meira á manninn en málefnið, og þvf
má búast við að sumir kunni að fallast á
mótmæli hans umhugsunarlaust, þykir mjer
rjett, að svara honum í eitt skipti nokkrum
orðum.
Hr. Br. J. byrjar mótmæli sín á því, að
.jeg forðist að nefna á nafn hina tilvonandi
brú á f>jórsá og gjpri ráð fyrir því eins og
sjálfsögðum hlut, að henni yrði ekki komið
á, ef aðalþjóðvegur Arnesinga um neðanverða
sýsluna yrði lagður um Eyrarbakka, og enn
fremur, að svo líti út eins og jeg sje ánægð-
ur með, að Rangárvallasýsla fái engar sam-
göngubætur.
Hjer sannast orðtækið : »Skýzt þó skýr
sje«.
|>að er einmitt langnauðsynlegast fynr
Rangæinga og Skaptfellinga, að vegurinn til
Eyrarbakka verði sem allra-beztur; þvi
flestír þeirra fá flestar nauðsynjar sínar þá
leiðina, en öllum fjölda þeirra má hjer um
bil á sama standa, hvað sjálfa þá snertir,
hversu glæsilegur vegur verður lagður yfir
miðjan Elóann. þeir nota hann mjög lítið,
■eins og eðlilegt er. jpeir kynoka sjer við að
fara suður til Reykjavíkur, nema brýna nauð-
eyn beri til.
Hefir ekki hr. Br. J. heyrt þess getið, að
Rangæingar hafi alvarlega óskað þess í haust,
að þeir gæti eptirleiðis fengið kaupfjelags-
vörurnar fluttar upp á Stokkseyri? Veit
hann ekki, að jafnvel flestir Arnesingar aust-
an Hvítár skirrast við, að sækja þungavöru
suður yfir fjall, þó þeir kunni að hafa verzl-
unarviðskipti þar ? Veit hann ekki, hve
mikill fjöldi manna úr austursveitunum rær
í verstöðunum austanfjalls, þar á meðal
margir Hreppamenn í Grindavík, og flestir
Verða þeir að fara eptir Eyrarbakkaveginum,
■en geta engin not haft af póstveginum ?
Jú, þetta hlýtur hann að vita, en hann
hefir varazt eins og heitan eld að nefna neitt
af þessu á nafn.
f>að getur vel verið, aðáður hefði verið þörf
á því, að hafa dýrasta veg sýslunnar yfir
miðjan Elóann; en hr. Br. J. veit vfst, að
vegagjörðir eru ekki sniðnar eða mega ekki
vera sniðnar eptir því, sem verið hefir, ef
viðskiptaskilyrðin hafa breytzt. Og hann
hlýtur að vita, að verzlunin austanfjalls hefir
tekið svo miklum breytingum til batnaðar
fyrir bændur á hinum síðustu 20 árum, að
lítil líkindi eru til að ferðum þeirra muni
fjölga til Reykjavíkur hjer eptir. f>að er
eins og hann hafi helzt í hyggju stóðhrossin,
sem hrossakaupmennirnir láta reka til Reykja-
víkur og sauðfjárrekstra sauðakaupmanna, og
að þeirra vegna ríði á að hafa sem þráðbein-
astan veginn yfir Elóann.
Jeg fyrir mitt leyti hygg nú, að þjóðvegir
landsins eigi fyrst og fremst að vera fyrir
vöruflutningana. Getur honum blandazt
nokkuð hugur um, að margfalt meiri vöru-
flutningur sje eptir Eyrarbakkaveginum á
öllum tímum árs, heldur en eptir hinum nú-
verandi póstvegi? Og er líklegt, að akveg-
ur kæmi nokkursstaðar eins fljótt að liði í
sýslunni eins og Eyrarbakkavegurinn, þ. e.
frá hinni tilvonandi Ölfusárbrú til Eyrar-
bakka, og þaðan austur að f>jórsá og upp
með lienni?
Hr. Br. J. talar um ýmsa, sem fari eptir
póstveginum, sem nú er, Hreppamenn, Skeiða-
menn og þá Rangæinga, sem fari yfir f>jórsá
á Hrosshyl, Nautavaði eða Króksferju, og
gerir allmikið vxr því. Jeg neita því ekki,
að ýmsir kunni að vera, sem fari hann öðru
hvoru, t. d. einu sinni á ári, og einstöku
maður optar. En jeg segi aptur á móti, að
mestur hluti þeirra reki verzlun sína til
Eyrarbakka, og fari þá frá Eyrarbakka aust-
ur að Baugstöðum, og þaðan annaðhvort
upp Asaveg, sem svo er nefndur, norðaustur
yfirFlóann, eða þá austur með sjó að Sand-
hólaferju, og til Eyrarbakka sæki þeir mest-
allar nauðsynjar sínar.
Hefði Br. J. sagt, að Ásavegurinn ætti
eptirleiðis að verða aðalþjóðleið sýslunnar eða
nálægt honum yrði að leggja þjóðveginn upp
að hinni tilvonandi f>jórsárbrú, þá skyldi jeg
hafa sagt, að hann hefði leyst knútinn í
máli þessu; því það yrði hagfeldari og
skemmri leið heldur en fara alla leið með
sjónum austur að Selparti og þaðan upp
með f>jórsá að f>jótanda o. s. frv.; en það
hefir honum þó ekki dottið í hug, af um-
hyggjunni fyrir veginum milli Hraungerðis
og Laugardæla, þeim veg, sem ekki hefir
sjer til ágætis annað en að hann liggur í
beina stefnu.
Hvað Asavegurinn snertir, þá yrði reyndar
allmikill kostnaður að gera hann að góðum
þjóðvegi; en fullnægi hann hvað flutnings-
magn eptir honum snertir betur samgöngun-
um en aðrir vegir, þegar brúin yrði komin á
f>jórsá, er auðsætt, að hann mundi liggja
einna bezt við til þess að vera gjörður að
þjóðvegi.
Hr. Br. J. talar um, að fjárrekstrunum sje
betra að fara eptir póstveginum heldur eu
yfir Eyrarbakka, vegna þess, að kindurnar
verði síður sárfættar á honum, heldur en í
sandinum með sjónum. Jeg held hann hugsi
sjer póstveginn eins og grasi vaxinn fjárstíg,
en ekki lagðan vég með ofaníburði úr leir og
möl, eða þá að fjárrekstrarnir fari einhverja
vegleysu hvar sem mýkst er undir fæti. Mjer
sýnist það þá benda á, að ekki þurfi að taka
fjárrekstrana til greina, þegar talað er um
þetta mál.
Hr. Br. J. gerir gys að því, að jeg segi að
fjöldi manna sem kemur lengra að og fer til
Reykjavíkur, komi ýmsra orsaka og erinda
vegna við á Eyrarbakka, að minnsta kosti í
annari leiðinni. Honum getur held jeg ekki
skilizt, að það sje í öðrnm erindum en að fá
sjer í staupinu. Hann hefir líklega ekki
heyrt þess getið t. d., að margir borga þar
verzlunarskuldir í peningum á haustin, sem
þeir hafa lánað á lestunum o. s. frv. Hann
segir meira að segja, að aðalpóststöð sýsl-
unnar sje ekki hentug þar, því þá verði svo
örðugt fyrir íbúa uppsveitanna að vitja um
böggulsendingar, því sjaldnast þurfi að gera
ráð fyrir, að þeir eigi þangað annað erindi
um leið, nema haust og vor. Til hvers hefir
hann dvalið jafnlengi á Eyrarbakka eins og
hann hefir gert, og hafa ekki orðið var við,
að til Eyrarbakka eru að kalla má stöðugar
ferðir daglega úr öllum hreppum Arnessýslu
austan Hvítár, nema svo sem þriggja vikna
tíma í ágústmánuði og framan af janúarmán-
uði? Leiti hann sjer vitneskju um þetta hjá
kunnugum mönnum. Hann segir, að ekki
hafi komið nema einu sinni fyrir í 17 ár, að
póstur hafi verið vegtepptur í Hraungerði í
1 dag og þá hafi Hraunsá við Eyrarbakka
verið ófæri. Satt er það; en það var ferjað
yfir hana, en Flóamýrarnar voru lítt færar
allan veturinn. Hann heldur, að árflóð i\r
Hvítá komi ekki framar fyrir, því flóðgarð-
urinn komi í veg fyrir það, og tekur það ó-
stinnt upp, að jeg minnist ekki á hann.
Náttúran hefir nú stundum ráðizt á og haft
undir öflugra mannvirki en hann er; að
minnsta kosti hafa sumir sýslungar hr. Br.
J. minni trú á honum, og vildi jeg láta hann
sýna sig í nokkur ár áður en jeg fer að
treysta honum til fullnustu. Jeg hefi sjeð
á brjóta í sundur sterkan steinboga með
jakaburði, og því finnst mjer ekkert tiltöku-
mál, þó Hvítá færi eins með flóðgarðinn hjá
Brúnastöðum, sem er af manna höndum gjör
og þeim ekki hamrömmum.
Hr. Br. J. talar um, að póstferðin muni
verða dýrari í hvert sinn, sje póstleiðin lengd
en jeg tek það upp aptur, að jeg álít það
tilvinnandi ef mörg hundruð manna fá fyrir
það betri veg með aðflutning sinn. Hraun-
gerðisvegurinn ætti einungis að vera sýslu-
vegur, og komandi kynslóðir munu sjá það,
ef meiri hluti manna sjer það ekki nú þeg-
ar.
£ó Eyrbekkingar kunni að hafa einhver dá-
lítinn hægðarauka af breytingu þessari, álít
jeg það ekkert mæla móti henni, heldurþvert
á móti. |>ar er nú langmest mannbyggð í
hjeraðinu og eykst ár frá ári. Er engan
veginn lítilsvert, ef þeim mannfjölda opnuð-
ust sem flestir vegir til að hafa ofan af fyr-
ir sjer.
Jeg vona, að hr. Br. J. athugi mál þetta
frá fleiri hliðum en hann hefir enn þá gjört,
áður en hann mótmælir enn á ný, og að hann
hætti að minnsta kosti algjörlega að ímynda