Ísafold - 10.02.1894, Síða 1

Kettíti'r ’frt ýmist einu sinni
"eða tvisvar 1 vikn. Yerð árg.
'•(minnst 80 arka) 4 kr.. erlendis
6 kr. e?»a l1/* doll.; borgist
ifyrirmibjan,j úlimán. (erlend-
ds fyrir fram).
ÍSAFOLD
Uppsögn(skrifleg)bundin
áramót, ógild nema komin
sje til útgefanda fyrir l.októ-
b erm. Afgreiöslustofa blabs-
ins er i Auaturstrœti 8.
XXI. árg.
Reykjavík, laugardaginn 10. febr. 1894.
7. blað.
Ferðapistill
frá kaupmaiml Ditl. Thomsen.
Barcelona 14. jan. 1R94.
Háttvirti hr. ritstjóri! Þ.jer báðuð mig,
■þegar jeg fór i haust, að rita yður eitt-
hvað um ferð mína, og leyfi .jeg m.jer því
að senda yður stutta lýsingu á þeím kafia
ferðinnar, er jeg hefi nú lokið við.
Jeg fór fyrst til Englands. í Newcastle
•og Leith heimsótti .jeg þá menn, sem verzla
með fje á. fæti og hesta frá íslandi og fekk
ymsar bendingar um, hvað það er, sem
verðinu ræður, og hvað muni mega gjöra
á íslandi til þess að fá hærra verð fyrir
þá vöru. í Hull og Grimsby heimsótti jeg
þá kaupmenn, er flytja þangað nýjan flsk
í ís, og hin miklu gufuskipafjeiög, er veiða
‘heilagflski og kola við ísland. Þar var
nýkomið gufuskip með nýja sild i ís frá
kaupmanni á Eskiflrði, og hafði farmur-
inn verið seldur við uppboð fyrir mjög á-
litlegt verð. Að eins eitt af gufuskipafje-
lögum þessum hefir fastar stöðvar á Is-
-landi og kaupir fjelagið þar nýjan fisk af
landsmönnum. Einn hinna útgerðarmann-
anna kvaðst ætla til íslands að sumri og
vita, hvernig sjer litist á að koma þar upp
nýrri beykistöð eins og hinum. í Bradford
heimsótti jeg helztu ullarkaupmenn og ull-
arverksmiðjumenn og skrifaðist á við 40
minni háttar kaupmenn. Það var að heyra
á þeim, að þeir hirtu eigi um að fá ull-
ina til Englands óþvegna. Það sem þeir
ljetu verst yfir, eru einhverjar smáagnir i
ullinni, sem taka ekki lit. í Liverpool var
jeg viðstaddur hin miklu ullaruppboð og
talaði við menn, er kaupa ull handa verk-
smið.junum í Ameríku. Meiri hiutinn af
sunnlenzku ullinni (frá íslandi) fer annars
til Ameríku; en þetta ár hefir ekkert ver-
ið sent þangaö, með því að verksmiðjurn-
ar hafa verið iðjulausar og af því að bú-
izt er við að tollinum verði af ljett nú
í vetur. í Liverpool og Leith kynnti jeg mjer
enn fremur verzlunina með íslenzkan fisk,
er þangað flyzt. Mikið lítið af fiskinum
er brúkað á Englandi sjálfu, en með j)ví
að gufuskipagöngur eru þar svo greiðar,
einkum í Liverpool,) þá er fiskurinn send-
ur þaðan í smám sendingum til Norður-
spánar, Portúgals og um a!lt Miðjarðarhaf,
og til írlands. I Lundúnum gengur mikið
lítið út af saltflski. A ullaruppboðum þar er
eingöngu seld ull frá Ástralíu og Afríku ;
öll önnur ull er seld í Liverpool. Aptur eru
þar míkil uppboð á sauðskinnum og öðrum
skinnum. Þar var og áður góður markaður
fyrir æðardún, en nú hafa verið upphugsaðar
og tilbúnar nýjar vjelar, sem tína hið allra-
smágervasta úr gæsadúninnm, og vilja
menn því eigi framar kaupa hinn dýra
æðardún. Þar er og ágætur markaður
fyrir nýtt kjöt. Jeg sá hina miklu ískjall-
ara með sauðakjöti frá Ástralíu, en það
er selt mjög ódýrt, og mun því eigi svara
kostnaði að taka það eptir. Mest er geflð
fyrir skozka sauði, og mun ekki vera svo
sjaldgæft, að þar slæðist með kindur, sem
eigi hafa alizt upp á Skotlandi, heldur á
stórri eyju úti í reginhafl, langt fyrir norð-
an Skotland.
í Lundúnum barst mjer sú fregn, að til
Kaupmannahafnar væri komið nokkuð af
linverkuðum saltfiski frá Austurlandi, og
með því að jeg vissi, að á Suðurenglandi
borða menn mikið linverkaðan fisk, sendi
jeg hraðskeyti til Kaupmannahafnar eptir
sýnishorni. Þetta sýnishorn náði í mig í
Exeter, smábæ á suðurströnd Englands.
Þangað flyzt mikið af saltfi.ski frá Labra-
dor og eins til annara bæja á Suðurenglandi;
en það er mikill munur á honum og is-
lenzkum flski. Labradorfiskurinn virðist
vera illa þveginn og mikið lítið þurrkað-
ur, en er þó haldinn miklu ljúffengari en
íslenzkur flskur. Samt er að jafnaði geflð
minna fyrir pundið af honum. en fyrir ís-
lenzkan fisk fæst annarsstaðar. Kaupmað-
ur nokkur þar kvaðst hafa sent sýnishorn
af honum til Reykjavíkur og Akraness, og
eiga menn því kost á að sjá hann þar.
Mjög er þó varasamt að breyta til með
fiskverkunina á íslandi fyr en sannað er
með tilraunum, að ábati sje að því.
Á írlandi er mikill markaður fyrir salt-
flsk, en sú verzlun er mestmegnis í hönd-
um 2 kaupmanna í Liverpool. Til Cork
flyzt þó opt nokkuð af flski beint frá ís-
landi og sömuleiðis hefir verið nú upp á
síðkastið seldur flskur beint til Waterford.
Kaupmennirnir í Liverpool voru mjög óá-
nægðir með þá sölu beina leið og þóttust
geta sannað, að hún spillti verðinu.
í Cork og Waterford er seldur norskur og
íslenzkur saltfiskur; í Dublin mest langa
og í Belfast mest upsi.
Á Skotlandi er mest selt af saltfiski frá
Skotlandi sjálfu, Hjaltlandi og Orkneyjum;
en hans er mikið lítið neytt þar.
1 Greenock og Liverpool heimsótti jeg
hin miklu verzlunarhús, er reka verzlun á
Newfoundlandi. Þau selja flskinn til Suð-
urenglands, Spánar, Portúgals og Ítalíu, en
mest þó til Brasilíu og Vesturheimseyja,
enda er þar mest geflð fyrir hann.
H^rá Englandi gerði jeg lykkju á leið
mína til Bordeaux á Frakklandi.D Þar er
mestallur sá afli verkaður, er fæst á hinar
frönsku fiskiskútur við Island, og með því
að af þeim afla eigum vjer mesta sam-
keppni við að kljást á Spáni, þótti mjer
fróðlegt að vita, hvernig sá flskur væri
verkaður.
Þaðan ferðaðist jeg til Norðurspánar, til
Pasages St. Sebastian, Bilbao, Santander,
Leon og Vigo.
Bilbao er langhelzti saltflsksaðflutnings-
staðurinn, og þar fekk jeg góðar bending-
ar um söluna og um æskilegar breytingar
á verkuninni og afgreiðslunni. Annars
voru kaupmenn þar allvel ánægðir með
verkunina á fiskinum og hældu því, hvað
hún hefði verið umbætt síðustu árin. Álit
þeirra um, hvað sje góður saltflskur, er
hjer um bil eins og kunnugt er á íslandi.
Þeim er mjög illa við fisk, sem iegið heflr
lengi í netum.en meta mest þunnan skinnflsk,
sem opt er talinn úrkast á íslandi. Hrogn
á að salta með pækli og fara mikið betur
með þau í verkuninni. Saltfiskur frá
Frakklandi var í mörg ár slæmur keppi-
nautur hins íslenzka flsks; en nú, er toilur
heflr verið hækkaður á honum, er hann
nærri hættur að flytjast. Orsök hins lága
verðs þetta ár heflr verið hið afleita fjár-
hagsástand hjer á Spáni, og svo hitt, hve
mikill var aflinn á íslandi. Peningaástand-
ið er nú þannig, að nú er ekki geflð meira
fyrir 123 pesetas erlendis en 100 áður.
Geymsluhús eru hjer mjög smá, og því
fiskurinn seldur undir eins og hann kemur.
Berist því mikið að í einu, Iækkar verðið,
eins og gefur að skilja. Það er þess vegna
nauðsynlegt annaðhvórt að útvega fleiri
markaði eða að geyma nokkuð af flskin-
um lengra fram eptir vetri. Á Spáni er
ekki gott að geyma hann lengi vegna hit-
ans. — Eitt er mikið þráð hjer; það eru
áreiðanlegar skýrslur frá íslandi um aflann,
eins og frá Norvegi, svo ætla megi á, hve
mikið muni berast að á markað af full-
verkuðum flski.
Frá Norðurspáni ferðaðist jeg til Portúgals
og hafði nokkra viðdvöl í borgunum
Oporto, Figueira og Lissabon. í Portúgal
er eytt hjer um bil 3 sinnuin eins miklum
saltflski eins og allur aflinn er á íslandi
og með því að þar er geflð yfirleitt meira
fýrir hann en á Spáni, gerði jeg mjer mik-
ið far um að rannsaka, hver eru skilyrði
fyrir því, að íslenzkur flskur geti notið
góðs af þeim ágæta markaði. íslenzkur
saltflskur þykir í Lissabon vera betri en
nokkur annar, en hann heflr slæman keppi-
naut við að tefla, þar sem er Portúgals-
fiskurinn, er líkist rnjög hinum íslenzka.
Saltflskskaupmenn þar (í Lissabon) hafa
gengið í nokkurs konar fjelag (Syndikat),
eins og í flestum öðrum bæjum hjer syðra.
Útgerðarmenn hinna 6 portúgölsku fiski-
skipa hafa kúgað þetta fjelag til að hætta
að kaupa íslenzkan saltflsk upp frá því
er portúgalskur flskur kemur á markaðinn,
en það er frá októberlokum fram í apríl-
mánuð, og er því aðflutningur saltflsks
frá íslandi bundinn við sumarmánuðina
að eins. Einn hinna meiri háttar kaup-
manna heflr þó sagt sig nú úr fjelaginu,
og með því að hann er mjög fús á að selja
islenzkan fisk, er vonandi, að saltfiskur
vor hreppi þar mikinn og góðan markað.
— í Figueira eru 3 portúgölsk fiskiskip, og
með því að þar er inikið brúkað af saltfiski,
mun þar og geta orðið mikið góður mark-
aður fyrir íslenzkan saltflsk. — Til Oporto
flytjast um 77,000 skpd. af saltfiski á ári,
nærri eingöngu harðþurkuðum,fráNewfound-