Ísafold - 10.02.1894, Side 2

Ísafold - 10.02.1894, Side 2
25 landi og Norvegi. Sá fiskur likist alls eigi íslenzkum saltfiski; hann er eins og mitt á milli saltfisks og harðfisks. Islenzkur fisk- ur hefir flutzt þangað stöku sinnum og gengur þar út, ef ekki er mikið afhonum. Frá Portugal ferðaðist jeg landveg til Sevilla, Cadiz og Malaga og þaðan sjóveg '1 Almeria, Carthagena, Murcia, Alicante j Valencia. I öllum þessum bæjum er uikill aðfiutningur af saltfiski, sumpart haröþurkuðum frá Norvegi og Newfound- landi og sumpart Labradorfiski, sem er þó ekki alveg eins linvei’kaður eins og sá sem flyzt þaðan til Suðurenglands. Hver borg hefir sína tilbreyting. sem jeg mun lýsa nánar í aðalferðaskýrslu minni. Hjer 1 Barcelona er hinn mikli markað- ur fyrir allai' hinar dýrari saltfiskstegund- ir, og hjer hefir um langan aldur verði aðalmarkaður fyrir íslenzkan saltfisk frá Vesturlandi. Vestfirzkur saltfiskur heldur sjer betur en sunnlenzkur, þrátt fyrir það þótt hann sje minna saltaður. Yfirleitt eru menn vel ánægðir með gæði hans, en þó hefir nokkrum sinnum verið kvartað yfir því síðustu 2—3 árin, að fiskurinn verði rauðleitur, þegar hann hefir legið nokkuð fyrir. Þetta kemur einnig fram á fleirum saltfiskstegundum, og er ætlan manna, að það sje að kenna ofurlitlum rauðum sveppi, sem kemur fyrir í sumum salttegundum, einkum í salti frá Cadiz, þó það sje annars haldið sterkara og betra en Liverpoolsalt. Jeg ætla mjer að spyrj- ast betur fyrir um þetta mál, með því það hefir mikil áhrif á verðið á fiskinum. Hjer í Barcelona. og Tarragona hef jeg hugsað að dveljast nokkra daga enn, og held síðan til Genua á Ítalíu, til þess að kynna mjer saltfisksmarkaðinn þar. Jeg býst við að verða kominn til Kaup- mannahafnar 1. febrúar og ætla mjer að senda þaðan ýtarlegri ferðaskýrslu með »Laura« næst. Hvað sjálfan mig snertir, þá hefir mjer liðið allvel og allt gengið slysalaust hingað til. Hjer er mjög fjöllótt land og járnbrautum mjög ábótavant. Stundum engin jái’nbraut, og verður maður þá að aka liðlangan daginn um fjöll og firrnindi í skröltandi dagvagni með 4—6 múlösnum fyrir. Gisti- húsin ttppi i Jandi eru heldur eigi á marga fiska, en þó sæmilega dýrseld. Ferðin mun kosta mig 900—1000 kr. fram yfir það, sem þingið veitti. — Loptslag hjer er ljóm- andi; sífellt sól og sumar; það er að eins núna síðustu dagana, að dálitið hefir orð- ið vart við, að það er vetur og kuldi norð- ar betur. Virðingarfyllst D. T. Kaupfjelag Reykjavíkur hjelt ársfund sinn 26. f. m. Var þá lagð- ur fram reikningnr fyrir árið 1893 og hafði fjelagið samkvæmt honum verzlað fyrir samtals rúml. 18000 kr., eða nokkuð minna en undanfarin ár. Megnið af vör- unum hafði, eins og að undanförnu, verið keypt hjer hjá Fischers verzlun, er jafnað- arlega hefur boðið fjelaginu betri kjör en aðrar verzlanir, en nokkuð (kol) hjá J. P. T. Brydes verzlun. Því hafði verið hreift, að breyta fyrir- komulagi fjelagsins þannig, að fjelagið pantaði eptirleiðis vörur sínar sjáltt beint frá útlöndum, en skipti eigi við kaupmenn lyer, en sú uppástunga fjekk engann byr og var ákveðið að halda fjelaginu áfram í sama horfi og að undanförnu. Stjórn fjelagsins (Sigf. Eymundsson, Sighv. Bjarna- son og Halld. Jónsson) var endurkosin Það er eigi minnsti vafi á því, að fjelag þetta hefur gjört stórmikið gagn siöan það var stofnað. — Fyrst eru það eðilega fje- lagsmenn sjálfir, er hafa haft stóran hag af vei’zlun sinni við það, þar sem vöru- verð á flestum vörutegundum hefir í því verið að miklum mun lægra en annars- staðar hefir verið kostur á að fá vörurnar f'yrir. En einnig þeir, sem eigi eru í fje- laginu, hafa haft mikinn óbeinlínis hagnað af stai’fsemi þess, einkum þó þeir, er ann- aðhvort að einhverju leyti hafa getað vei’zlað fyrir peninga eða getað skipt skuldlaust við kaupmenn með vörur sínar, því að fjelagið hefir vitanlega átt mestan og beztan þátt íí’verðlækkun þeirri á nauð- synjavörum, sem átt hefir sjer stað hjer í Beykjavík siðan fjelagið var stofnað, og) hinum mikla mismun á peningaverði og reikningsverði hjá þeim, sem á skuldaklaf- ann eru bundnir, sem nú er orðinn við verzlanir hjer. Það er vegna þessa, að kaupmenn sumir hverjir hafa mjög haft horn í síðu íjelagsins og helzt viljað koma því fyrir kattarnef, enda gjört tilraun í þá átt t. d. með því að selja með eða und- ir innkaupsverði og sjálfum sjer til skaða einstaka vöi’utegundir — samt vanalega að eins fáa daga í senn — fyrir lægra verð en verið hefir í fjelaginu, bara til þess að reyna að koma því inn hjá mönnum, að enginn hagur væri að verzla í kaupfjelag- inu, og hafa einstaka menn verið svo skyni skroppnir, að láta glepjast af slíku, gætandi eigi þess, hverjar afleiðingarnar yrðu, ef fjelagið hætti, þær nefnil., að allt sækti í sama horfið og áður, vöruverð hækkaði.og skilaihenniimir, er verzla skuld- laust, fengju að borga fyrir óskilamennina, upp á gamla móðinn. Þegar rjett er á málið litið, ættu kaup- menn í Reykjavík ft'emur að vera fjelag- inu hlynntir en hitt, og það af ýmsum á- stæðum. Fyrst er nú það, að fjelagið verzlar eingöngu við kaupmenn hjer í bænum, en eigi, eins og pöntunarfjelögin, við menn í útlöndum, er annaðhvort aldrei stíga sinum fæti hjer á land, eður, þó þeir gjöri það, koma sjer samt bjá allri ábyrgð af verzluninni og borga má ske ekki einn einasta eyri til almennra þarfa. Enn fremur má geta þess, að það þarf eigi að vera fremur einn kaupmaður en annar, er fjelagið verzlar við; það bindur sig aðeins fyrir 1 ár í einu og það eigi nema með einstakar vörutegundir, ef aðrir selja hin- ar vörurnar ódýrari. Þannig getur fjelag- ið t. d. keypt kornvörur hjá einum kaup- manni, kaffi hjá öðrum, sykur hjá þeim þriðja, kol eða steinolíu hjá þeim íjórða o. s. frv. Að fjelagið hefir hingað til mest verzlað við 1 kaupmann, kemur til af því, að sá kaupmaður hefir boðið fjelaginu betri kaup en aðrir, eigi að eins á einstaka vöru- tegund, heldur einnig á ölluin vörunum yfir höfuð að tala. En eigi er víst að þessu verði eptirleiðis til að dreifa. Þá má lita á það, að margir af þeim sem í fjelaginu eru, pöntuðu áður vörur sínar sjálfir beint frá útlöndum, án milligöngu kaupmanna, og hefir kaupmannastjettin hjer því eigi misst neins í við þá, þó þeir færu í kaupfjelagið, heldur miklu fremur grætt; og loks er það eigi minnst um vert, að> fjelagið hefir mjög vanið menn á skilsemi í peningasökum, þar sem það er ófrávíkj- anleg regla í fjelaginu, að verzla að öllu leyti skuldlaust og borga að eins með, peningum. Það hefir vei’ið kvai’tað yfir því, að það væi’i örðugleikum bundið að vera í fjelag- inu fyrir aðra en embættismenn eður- »launamenn«, er menn svo kalla. En þetta er í rauninni eigi svo. Fjelagið er sam- kvæmt lögum sínum eigi bundið við neina sjerstaka stjett. Að eins þarf hver fjelags- nxaður að verzla fyrir að minnsta kosti 180 kr. á ári eður 15 kr. á mánuði hverj- um, og geta menn valið um, hvort þeir vilja heldur boi’ga vöruruar allar í einu lagí, þegar þær koma á vorin eða sumrin, eður mánaðarlega, og fá sjer svo vörui’n- ar afhentar jafnóðum og þcir borga. Stöku sinnum mun mönnum einnig hafa verið- gefinn kostur á að di’aga borgun á vörun- um þangað til seinni part sumars eður á haustin, en auðvitað með því skilyrði,að þeir boi’gi þá dálitla vexti fyrir di’áttinn og fái engar vörur fyr en þeir hafa borgað. Með þessu móti er þeim opnaður vegur til að vera í fjelaginu, er annaðhvoi’t eigi hafa fastar mánaðarlegar tekjur eður eigi hafa þær ástæður, að þeir geti fyrri part ársins fyrir peninga byrgt sig upp með vörur til næsta vors.— A þetta einkum við útvegsbændur, er t. d. á sumrin geta selt fisk fyrir peninga, vegagjörðainenn o. fl. Hagfeldast mun það ]xó vera að borga vörurnar strax og þær korna í einu lagi, og er þá innanhandar fyrir þá fjelagsmenn,. er eigi hafa peninga, að útvega sjer bráða- birgðalán um nokkra mánuði, og geta fjelagsmenn hjálpað hver öðrum í þessu eíni. Það er eigi stórt heimili, er eigi bi’úkar að miunsta kosti 180 kr. virði á ári í nauð- synjavörum, þegar þar með er talið Ijós og eldsneyti; en sjeu fleiri, er þyki þetta of há upphæð, geta þeir slegið sjer saman og látið einn vera í fjelaginu og skipt sva vörunum með sjer eptir geðþótta. Eitt er það, sem virða mætti við fjelag þetta fremur en önnur kaupfjelög eða pöntunarfjelög, það sem sje, að fjelagið hefir, síðan það var stofnað, því nær al- gjörlega sneitt hjá munaðarvörukaupum. Tóbak hefir t. d. að heita má alls eigi verið keypt í fjelaginu, og af vínföngum eigi einn einasti dropi. —r. ■ Faxamálið. Það xnál, milli Sigfúsar Eymundssonar agents og Sigurðar Jóns- sonar kaupmanns, út af kaupum af gufu- bátnum »Faxa«, var dæmt í yfirrjetti 29. f. m. og staðfestur bæjarþingsdómurinn í því, þannig, að Sigurður var dæmdur til að greiða Sigfúsi 2.537 kr. 47 a. með 5% vöxtum frá sáttarkærudegi, en málskostn- aður látinn falla niður. Telefónfjelagið. Ársfundur var hald- inn í því (Telefónfjelagi Reykjavíkur og Hafnarfjarðar) laugai’dag 20. f. mán. Árs- reikningurinn fyrir 1893 bar með sjer, að rúmar 220 kr. höfðu goldizt á árinu fyrir afnot málþráðai’ins, helmingur á hvorum staðnum, Hafnarf. og Rvík, þar af 60 kr. í föstum árgjöldunx (á 10 kr.). Meiri hlut- inn af þeim tekjum höfðu farið til að kaupa fyrir nýja málvjel, til vara, ef önnurhvor hinna bilar. Þá fóru 50 kr. í 2 ára vexti,

x

Ísafold

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.