Ísafold - 24.02.1894, Side 1

Kemur út ýmist emu sinni
eða tyisvar í viku. Yerð árg.
(minnst 80 arka) 4 kr.. erlendi s
5 kr. eða l*/« doll.í borgist
fyrirmibjan júlimán. (erlend-
is fyrir fram).
ÍSAFOLD.
Uppsögn(skrifleg)bundin YÍb
áramót, ógild nema komin
sje til útgefanda fyrir l.októ-
berm. Afgreibslustofa blabe-
ins er i Austuratrœti 8
XXI. árg.
Reykjavík, laugardaginn 24 febr. 1894
II. blað.
Egr Nýtt blað. -«S
„HEIMILISBEAÐIÐ", liófst 15. febr.
1894, kemur út tvisvar í mánuði það
sem eptir er ársins (nema i júlimán. 1
sinni), 8 bls. í livert sinn í stóru 8 blaða
broti. Blaðið flytur bæði bindindis-
greinir og ýmsar smáhugvekjur annars
efnis, hverjum manni hollar og nytsam-
legar, svo og ýmisleg þjóðráð og bend-
ingar (ráðaþátt) og smávegis ,gaman‘.
Bitstjóri: Björn Jónsson. Blaðið
kostar 1 kr. 25 a. árg. (20 blöð). Panta
má á afgreiðslustofu ísafoldar og hjá
helztu blaða- og bóksölum landsins.
Nýir kaupendur Isafoldar,
um árið 1894, fá í kaupbæti:
1. Sögusafn ísafoldar 1892, 270 bls., með 17 ágætum skemmtisögum.
2. Sögusafn ísafoldar 189.3, 176 bls, með 13 ágætum skemmtisögum.
3. Pax vobiscum: Friður sje með yður, eptir hinn heimsfræga snilling
prófessor H. Drummond, innbundið (48 bls.), viðlíkaágætisrit og »Mestur i heimi*.
Þeir, sem útvega 10 nýja kaupendur að þessum árgangi (1894)
og standa skil á borguninni frá þeim á sumri komanda, fá í ómakslaun, auk
venjulegra sölulauna,
allt Sög-usafn ísafoldar
frá upphafi til ársloka 1893, 6 bindi, um 1500 bls. alls.
Ekkert íslenzkt blað býður slík vildarkjör.
IMiðurlagsorð um farmannalögin.
Hr. G. E. í Nesi hefir í 9.tbl. »jsafoldar«
•enn látið kveða við sinn mikla mælsku-
róm, og þykist hann sjálfsagt hafa með
honum kveðið upp allsherjardóm yfir far-
mannalögum vorum. En af því öll þessi
hljómandi hjalla hans getur ekki gert lög-
um þessum nokkurt liið minnsta mein, þá
þarf jeg ekki að verja þau fyrir neinu af
því, sem þar stendur; það kemur lögun-
um alls ekkert við. Það er allt fyrir ut-
■an þeirra orð og tilgang, eins og hver heil-
vita maður getur sjeð, ef hann les grein
hr. G. E.
Og mætti jeg spyrja: Hvernig geta far-
mannalögin gert það að verkum, að menn
verði þeirra vegna, eins og hr. G. E. beinir
að heiðvirðum mönnum, eins og t. d-
hr. G. Zoega og skipstjórum hans, að
«egja ósannindi, misbeita því valdi, sem
þeim er fengið í hendur og gefa tilefni til
miður drengilegs athæfis? Þess veita þau
að minnsta kosti enga heimild til, heldur
Erefjast alls hins gagnstæða.
Og til að staðfesta það, sem jeg hefi áð-
ur sagt um farmannalög vor, og enginn er
fær um að hrekja eitt einasta atriði í, þótt
meiri þekkingu hefði á þessu málefni en
böf. virðist hafa, þá ætla jeg að geta þess
hjer, að það mun ekki auðhlaupið að þvi,
að umbæta farmannalög vor, þar sem þau
-eru í öllum sínum höfuðatriðum sniðin
•eptir þeim grundvallarreglum, sem far-
mannalög alls heimsins byggjast á, og má
geta nærri, að það hefir ekki verið flanað
tii af vanþekkingu, að semja jafn-áríðandi
lög. Og á meðan yjer erum ekki stærri
þjóð en kring um 70,000 manna, aðgerða-
litlir og heldur að fækka, þá höfum vjer
ekki mikið bein í hendi til að setja oss
upp á móti gjörðum hinna menntuðu og
miklu framfaraþjóða, heldur ættum vjer
að reyna að hafa vit á, að þakka fyrir
hina stórkostlegu rjettarbót, sem oss var
'veitt með farmannalögum vorum; minna
getur varla verið af oss heimtandi. Því
að þar sem vjer höfðum brýna þörf á sjó-
mannalögum, þá urðu það að vera far-
mannalög, en ekki húmbúgs-lög, og það
tókst. Farmannalögin eru staðfest sem
hin einu og rjettu farmannalög lands vors,
og má því hr. G. E. streitast af öllum
mætti við að fá þau numin úr gildi; það
tekst hvorki honum nje öðrum, á meðan
nokkur þilfieyta siglir frá ströndum lands
vors. Og þeir, sem bera alia ábyrgðina,
ef lögunum er ekki hlýtt, eru skipstjór-
arnir og enginn annar, og getur sú ábyrgð
eptir atvikum komizt upp í 200 kr., efþví
máli væri hreift. Á því getur höf. sjeð,
hvort lögin krefjast engra skila af þeim.
Ætla jeg svo að enda línur þessar til
stórbónda G. E. í Nesi með þeirri ráðlegg-
ingu, að gefa sig ekki við að semja far-
mannalög, sem taki alþjóða farmannalög-
um fram. Það er hans mikla viti ofvaxið;
að minnsta kosti tel jeg honum það ofraun,
meðan hann er ekki einu sinni kominn
með aunan fótinn inn fyrir alþingishúsdyrn-
ar, hvað þá heldur meir.
Með þessari ráðleggingu, sem töluð er j
af fullri sannfæringu og af þar til gefnu
tilefni frá höf. sjálfum, læt jeg svo þetta
mál til lykta leitt.
Rvík 23. febr. 1894.
M. F. Bjarnason.
Verzlunarfjelag Dalamanna.
Aðalfundur þess var haldinn að Hjarðar-
holti í Dölum 18.-20. f.m. Þar mættu stjórn-
arnefndarmenn fjelagsins allir fimm, 21
deildarstjóri og enn fremur tveir menn fyr-
ir nýjar detldir, sem óskuðu að fá inn-
göngu í tjelagið. Fundinum stýrði for-
maður fjelagsins, Torfi skólastjóri Bjarna-
son; skrifari var Páll prófastur Ólafsson.
1. Formaður lagði fram reikninga fje-
lagsins fyrir umliðið ár, og voru þeir sam-
þykktir með litlum athugasemdum frá yfir-
skoðunarmönnuuum. Fjelagið hafði feng-
ið útlendar vörur, sem námu með fjelags-
verði 40,318 kr. Nokkrar deildir höfðu
fengið peninga í haust samtals 3,410 kr.
í fundarbyrjun áttu 18 deildir inni í fje-
laginu um 10,280 kr., og af því var þeim
borgað út á fundinum um 8,618 kr., en
eptir eiga þessar deildir hjá fjelaginu um
1,662 kr., sem gjört var ráð fyrir að horga
þeim út í siðasta lagi í næstkomandi júnl-
mán. í fundarbyrjun vor 17 deildir skuld-
ugar við fjelagið um 6,833 kr., þar af var
borgað á fundinum um 1,828 kr„ en úti-
standandi er nú hjá þessum deildum um
5,005 kr.; þar af eiga fjelagsmenn um 1,662
kr., sem áður er sagt, en um 3,345 kr. er
af vara- og kaupfjelagssjóði fjelagsins, sem
allur er um 3,460 krónur, því um 115 kr.
af honum er i vörzlum formannsins. Auk
þess hefir fjelagið komið sjer upp næstl.
sumar tveimur húsum á Borðeyri og Skelja-
vík, til þess að geyma í vöruleifar, ef á
þarf að halda, og til ullarmóttöku. Hús
þessi kostuðu fjelagið um 1700 kr., vöru-
leifar á fjelagið um 300 kr. virði, verzl-
unaráhöld fyrir rúmar 300 kr. og væntan-
lega uppbót hjá Zöllner 55 kr., alls eignir
fjelagsins um 5820 kr.
Fjelagið sendi út til sölu 3000 kindur,
24 871 pd. af ull nr. 1,—2., 1,045 pd. af
ull nr. 3 (úrgangsull), 238 pd. af dún og 36
hross. Fyrir fjeð fengu fjelagsmenn að
frádregnum öllum innlendum og útlendum
kostnaði um 43,391 kr. eða fyrir hverja
kind að meðaltali kr. 14,46. Kostnaður á.
hverja kind var útlendur 5,38, innl. 0,38.
Fyrir ullina nr. 1—2 fekkst 13,496 kr. eða
fyrir hvert pund nr. 1, 561/* a. en nr. 2,
521/2 a. Ullin nr. 3, 381 kr., 36V2 a. pd.
Fyrir dún fekk fjelagið 2,118 kr. eða kr.
8,90 fyrir pundið. Fyrir hrossin 3026 kr.
eða hvert kr. 54 04. Þá voru 137 pd. dúns
og 70 selskinn óseld frá f. á., en seldust
þetta ár (1893), dúnninn fyrir 9 kr. pd. og
skinnin 1 kr. 68V2 a. hvert (-)- vextir af
áætluðu verði hvorstveggja, sem Zöllner
borgaði út í fyrra).
Fjelagið er nú skuldlaust við Zöllner, en
á nýári 1893 skuldaði það honum rúm 18
þús. kr. Zöllner hefirlátið fjelagið borga
sjer 4Va% vexti næstl. ár af skuldinni, sem
hann átti hjá fjelaginu, og eins af öllum
þeim vörum, sem hann hefir selt fjelaginu.
Vextina hefir hann reiknað til nýárs, eins
og hann hefir líka reiknað fjelaginu sömu