Ísafold - 03.03.1894, Qupperneq 1

ELemur út ýmiflt emu sinni
-eða trisrar í riku. Yerð árg.
(minnst 80 arka) 4 kr.. erlendis
5 kr. eða lx/a doll.; borgist
fyrir mibjan j úlimún. (erlend-
is fyrir fram).
ÍSAFOLD.
Uppsögn(skrilleg) bundin vifr
áramót. ógild nema komin
sje til útgefanda fyrir 1 .októ-
berm. Afgreibslastofa blabf-
ins er i AusturUrœti b
Reykjavík, laugardaginn 3. marz 1894.
XXI. árg.
Hugvekja til almennings.
Þaö er kunnugra en frá þurfl að seg.ja,
rhve tíðar landlegur eru á vertíðum aust-
anfjalls, einkum í veiðistöðunum milli
Ölfusár og Þjórsár. í landlegum þessum
íganga margir sjómenn um með hendur i
vösum, liggia aðgjörðalausir uppi í rúmi,
sitja við spil eða labba milli búða sjer til
■dægrastyttingar. Fer á þessa leið mikill
tími til ónýtis hjá mörgum manni, tími,
■sem mætti verða til mikillar nytsemdar
fyrir fjölda marga með litlum tilkostnaði,
ef skynsamlega væri að farið. Af ið.ju-
leysi þessu leiðir margt illt, þar á meðal
það, að öráðnir unglingar leiðast stundum
Tit í slark og ýmsa óreglu.
Til þess að reyna að ráða einhverja bót
• á þessu, var á sýslufundi Árnesinga í fyrra
vor stungið upp á, að veita sjómönnum ó-
keypis tilsögn í nytsamlegum og nauðsyn-
legum fræðigreinum á landlegudögunum.
Sýslunefndin samþykkti þetta og kaus oss
nndirskrifaða til þess að gjöra nauðsyn-
legar ráðstafanir í máli þessu og semja
■regiur fyrir kennslunni.
Vjer höfum því samið eptirfarandi
Reglur
fyrir kennslu í landlegum á vetrarvertíð-
inni á Eyrarbakka og Stokkseyri.
1. gr. Á vertiðum skal s.jómönnum á
Eyrarbakka og Stokkseyri gefinn kostur á
að fá ókeypis tilsögn í tslenzkri rjettritun,
reikningi, landafræði og dönsku.
2. gr. Kennslan fer fram í barnaskóla-
húsunum á ofangreindum stöðum síðari
hluta dags hvers, sem landlegur eru, og
skal varið 1 — einni — stundu á dag til
hverrar námsgreinar.
3. gr. í vertíðarbyrjun skulu þeir, er
taka vilja þátt í kennslu þessari, rita sig
á skrá, er liggur til sýnis hjá væntanleg-
um kennurum, og skulu þeir þá um leið
tiltaka, í hverjum námsgreinum þeir vilja
ujóta tilsagnar. Þó skal þeim, er síðar
skrásetja sig til kennslunnar, veitt viðtaka,
-svo framarlega sem rúm leyfir.
4. gr. Skyldur er hver sá, er skrásetur
■sig til kennslunnar, að taka þátt í þeim
námsgreinum, sem liann sjálfur hefir til
tekið, til vertíðarloka.
5. gr. Hvern þann dag, sem færri en
12 taka þátt í kennslu einhverrar af náms-
greinunum, fer engin kennsla fram í þeirri
námsgrein.
6. gr. Próf skal haldið í vertiðarlok ár
hvert, og skulu prófdómendur valdir af
; sýslunefnd Árnessýslu.
Um leið og yjer nú birtum almenningi
reglur þesssar, þá viljum vjer til leiðbein-
ingar benda mönnum á, að meðundirskrif-
aðir, sóknarprestur Ólafur Helgason og
kennari Br. Jónsson, gefa öllum þeim, sem
kennslu vilja njóta, allar nauðsynlegar npp-
„ýsingar.
Kennslan verður ókeypis fyrir nemend-
urna, því hún verður horguö af sýslnsjóði;
þurfa því nemendur engu til að kosta
nema bókum þeim, sem þeir þurfa að nota
við námið.
En vjer viljum ekki skil.ja svo við þetta
mál, að vjer ekki alvarlega skorum á sjó-
menn, að nota kennslu þessa vel og ræki-
lega á landlegudögum. Margur maður
getur með þessu aflað sjer kostnaðarlaust
skemmtilegrar og nytsamlegrar fræðslu.
Má að því leyti þá segja, að ungir og
námfúsir menn eigi tvenns konar erindi í
verið. Er það ólíkum mun affarabetra
fyrir unga og upprennandi menn, að nota
tímann á þann hátt, sjer til gagns og bless-
unar, en að eyða honum, eins og stund-
um hefirof m.jög tíðkazt, til einkis eða ver
en til einkis. Væri það i sannleika mikill
ósómi, ef ungir menn sýndu engan eða
lítinn áhuga og vilja til að nota. þá kennslu,
sem sýslutjeiagið vill bjóða fram og kosta.
Er oss ánægja að geta þess, sýslunefndinni
til maklegs heiðurs, að í þessu efni er
enginn munur gerður á utan og innan-
sýslumönnum.
Vjer skorum á kúsbændur, að áminna
syni sína og aðra, sem þeim eru við hönd,
um að nota kennsluna á komandi vertíð.
Vjer skorum á alla formenn. að áminna
og hvetja háseta sína til að taka þátt í
kennslunni.
Bæði oss og öðrum væri það gleðilegur
vottur um vaxandi menntunarlöngun og
framfaraluig hjá alþýðu, að kennsla þessi
yrði vel sótt og rækilega hagnýtt. Er
það bæði ósk vor og von, að svo verði.
p. t. Stóra-Hrauni 16. nóv. 1893.
Br. Jónsson, Ólafur Ólafsson,
kennari. prestur ab Arnarbæli.
Ólafur Helgason,
prestur á Ej^rarbakka.
Gufubáturinn »Elín«. Ferðaáætlun
fyrir hann þetta ár er nú nýprentuð, eins
og hún var samþykkt á fundi hjer í bæn-
um 26. f. mán., þar sem voru saman
komnir allir hinir sömu sem í fyrra — fu.Il-
trúar frá sýslunum og Reykjavík, nema
fyrir Kjósar- og Gullbringusýslu sýslumað-
urinn sjálfur. Með því að samningar vorn
fullgerðir í fyrra til 2 ára, 1893 og 1894,
höfðu fullti'úarnir að eins ráðgjafaratkvæði
á þessum fundi, sem kom þó í sama stað
niður, með því að útgerðarmaður, konsúll
G. Finnbogason, tók fyllilega og fúslega
til greina þær örfáu breytingartillögur, er
þeir komu með, svo sem sýsiumaðurinn í
Hafnarfirði um að báturinn kæmi þar við
báðar leiðir, en heldur færri ferðir (7).
Utgerðarrnaður heflr fjölgað hinum fastá-
kveðnu ferðum bátsins um svæðið milli
Bovgarness og Garðsskaga um 4—8 fram yflr
samning, eða heflr þær nú 16 og 20 i stað 12.
Ferðirnar byrja 10. aprí.l og hætta 7. októ-
ber. Þrjár ferðir á báturinn þar að auki
12. blað.
að fara út fyrir Faxaflóa og Reykjanes,
sem sje austur í Vík í Mýrdal, og koma
við á Eyrarbakka, Stokkseyri og í Vest-
mannaeyjum. — Að öðru leyti skal lesend-
unum vísað í áœtlunina sjdlfa, er sendist
með þessu blaði í allar sveitir milli Lóns-
heiðar og Gilsfjarðar sunnanfjalls, en
Reykvíkingum ætlað að t’á hana beint hjá
ntgerðarmanni (við Fischers verzlun).
Skýli á bátnuni hjet útgerðarmaður að
búa út svo vel sem rúm leyfði og aðrar
ástæður.
Gorkúlur »Þjóðólfs«.
Enn heflr ritstj. plantað eina á bitlings-
baug sinum. Hann japlar á þessari tuggu, að
gæzlulögin sjeu eptir mig einan, og viður-
kennir þar með ómótmælaniegu, að fyrsta
greinin, »Fljóthugsuð lagasmíð®, sje skrifub
til að sparka mjer. Það var byrjaö svona
mannlega; en hann veit svo ekki hvab bann
er að gera. Þetta er allt saman tómt brós,
°g getigur næst sætu-þykkninu, sem landrit-
arinn fær. Hann gerirmig að því mikilmenni,
að jeg hafl drifið þessi lög í gegn og ginnt
allt þingib. (En hrósið, sem þingið fær hjá
honum !). Lítil orðahreyting var gerð í efri
deild, en frv. samþykkt í einu hljóbi sem lög í
neðri deild. En Sighvati vill hann ekki unna
þess heiöurs, sem hann á fyrir dugnab sinn
og viturleik í þessu máli. Og þetta bullar
hann beint ot'an í Þingtíðindin, setn Hggja
opin fvrir hverjum manni á landinu! Hvaba
ráðniugu skyldi slíkur piltur fá á þinginu,
þegar hann færi að rökstyðja mál með svona
sómasamlegum ástæðum ?
Það er nú víst, að lög þessi mælast vel
fyrir um land allt, og það veit hann, enda
særir það hann mest. En þab er fleira, sem
honum svíður: 1. það, ab ekki voru stofnuð
tvö ny embætti, sitt við hvora brii, til þess
að ala tvo menn og hyski þeirra á blóði þeirra,
sem yfir brýrnar fara; 2. að hann er nú far-
inn að sjá fram á, að ekki sje víst, ab hann
geti smellt á vatnaskattinum; 3. það, að mjer
muni haf'a tekizt heldur vel að lýsa kostum
hans og ókostum, að því sem bonum er ó-
sjálfrátt. En sjálf'um hefir honum tekizt hezt af
öllu, jat'nmikili klaufi og hann er að rita, að
lýsa kostum sínum að því er honum gæti
verib sjálfrátt.
Enn er har.n að rugla um dagpeninga mína,
tóman útúrsnúning. Próf'. síra Þ. Böðvarsson
talaði um það vib mig, að við hefðutn reikn-
ingana samhljóöa; ert hvort hann heíir tært
þab út ab nokkru sein ferðakostnað, gerir ekki
neitt til. Hver þingmabur heíir fullan laga-
rjett til ab reikna alla þá daga, sem hann.
verður ab vera f'rá heimili sínu, hvort sem
hann býr nær eða fjær, og f'erðakostnað að auk,
ef' hann ekki er búsettur í Reykjavík. Það
sem hann segir um vegalengdina til min eða
að Görðum er eins og annað ósannindi, en
getur engin ábrif haft á dagpeninga eða ferða-
kostnað.
Það þarf' ekki að brýna vopn á þá, sem
fara með sjált'a sig eins og ritstj. «Þjóðólfs«.
Hann brýnir sjálfur vopnin á sig í þessari
síbustu ómyndargrein.
»Heimskur er ekki í hyggjurann hann, sem