Ísafold - 14.04.1894, Blaðsíða 2

f
I
70
ekki að óttast hjá honum; hann er
frjálslyndari en veraldlegir embættismenn
eiga almennt að sjer — prestar vorir eru
almennt mjög frjálslyndir —, og vissulega
kippir honum að ýmsu leyti í kyn til síns
fræga föðurbróður, Jóns Sigurðssonar.
Útlendar frjettir.
Khöfn 18. marz 1894.
I.
Veðrátta. Svo má kalla, að vorið sje
komið fyrir löngu með blíðu og þíðviðrum
um alla álfu vora.
Hjer skal nú stuttlega helztu tíðinda
getið. Frá Danmörk er að segja, að fjár-
lögin eru komin í »landsþingið«, og
nú þykja meiri líkur til en nokkurn tima
fyr, að bráðabirgðalagaöldin muni áenda og
samkomulagsleiðin fundin með miðflokkin-
um og stjórnarliðum. En sjáum hvað set-
ur! — í Noregi horfir í aðra átt, og hjer
Vilja vinstrimenn hvorki gugna nje heykj-
ast. Viðureignin hörð þegar, en einstakra
mála eða þrætuatriða skal þá getið, er
lengra líður fram, en búizt er við, að þingi
verði ekki slitið fyr en í júní(?). Ráðin
er járnbraut frá Kristjaníu til Björgvinar
með mörgum áfangastöðum (bæjum), og
ekal hún búin á 15 árum. Lengd hennar
63 mílur, en kostnaðurinn talinn til 48
milj. króna. — Frá Englandi það að bera,
sem meiru kann að skipta en númáfyrir
sjá, er Gladstone hefir gefið upp forstöðu
ráðaneytisins, en við henni tekið Rosebery
lávarður. Öldungurinn ber einkum fyrir
sig heyrnardeyfu og sjóndepru (ský á auga),
sem lækningar skal við freistað. Þó hann
sje nú á fimmta árinu yfir áttrætt, fannst
öllum mikið um mælsku hans, þol, þrek og
djarfleik í ræðunum siðustu, þar sem kall-
að var, að hann skoraði á hólm lávarða-
deildinni. Seinasta ræðan er kölluð »Glad-
stones pólitiska testamenti«. Fyrir sjálfs-
forræði írlands skyldi barizt þar til er
fram gengi, en lávörðunum mundi nú mál
að sjá að sjer og spilla ekki fleirum nýt-
ustu nýmælum fyrir þeirri þingdeild, er 6
miljónir manna hefðu kosið fulltrúa til.
Rosebery lávarður er mikill atgerfis skör-
ungur og hefir ávallt reynzt hinn bezti
fylgisliði Gladstones og tvisvar í hans
ráðaneyti. Tvimælalaust hefir hann sagzt
ætla að fylgja ferli Gladstones í írlands
málinu, því ríkinu yrði fyrir beztu, að
sjálfsforræðisstjórn kæmist á ekki að eins
á írlandi, heldur líka á Skotlandi og í
Wales. Þó hefir hann gefið í skyn, að á
þessu þingi mundi það mál vart upp tek-
ið, en írar eru bráðlátir og kunna því
illa. Eitt höfuðmál, sem bráðum verður
lagt til umræðu, er aðskilnaður ríkis og
kirkju i Wales, eða afnám ríkiskirkjunnar.
__h Þýzkalandi gekk keisaranum og kan-
sellera hans allt að vild og óskum með
verzlunarsamninginn við Rússa, enda mun
hjá fáum dýrara drottins orðið en hjá
Þjóðverjum. Samningurinn löggildur frá
20. f. m. — Á Frakklandi ætluðu menn að
tundurhríðirnar væru á enda, til þess á
fimmtudaginn var (15. þ. m.). Þá sprakk
ein vjelin við dyr Madeleinekirkjunnar, þó
öðrum yrði ekki að bana eða meini, en
þeim, sem með hana fór. Af skjölum hans
sást, að hann var landflóttamaður frá
Belgíu, Pauwels að nafni. Menn ætla, að
hann hafi komið vjelum í báðar gestahall-
irnar, sem um var getið í síðustu frjettum
til »ísafoldar«. Síðan tilræðið var gert á
veitingaskálanum við járnbrautarstöðina,
hafa meir en hundrað manna verið settir
í varðhald í París og sömu yfirgangsmun-
um beitt í öllum borgum, en fjöldinn allur
rekinn út yfir landamæri. Allt um það
huggar óaldarlýðurinn og frekjugarpar
sósíalista sig við spár um þá stórbylting,
sem nú fari í hönd/eðd umturnun þegnfje-
lagsinsjog á öllum málí'undum sjá þeir
»Surf fara sunnan með sviga lævi«. Um
margt má nú líka enn ugga í París, þar
sem 2/s partar borgarráðsins eru af liði
sósíallsta. — Frá ítaliu, eða Rómaborg, barst
og saga af tundursprenging 8. þ. m., en
hjer var vjel borin að þinghöllinni, og
sprakk hún laust eptir miðaptan, en mín-
útu síðar en flestir voru á heimleið frá
höllinni. Á vjelinni hjelt maður, Angeli
að nafni, sem segist hafa tekið við kassa,
er hún var í, af ókenndum manni, sem
hefði beðið sig að halda á honum þangað
til hann sem bráðast kæmi aptur. Auk
hans meiddust 3 eða 4 nær því til ólífis,
en einn fekk bana þegar af þeim, er fram
hjá höllinni gengu. Þrír aðrir fengu minni
áverka, og fyrir nokkrum dögum dó einn
af þeim,rsem stórmeiðslin hlutu. Illvirkinn
ekki fundinn, en Angeli ætla menn nú
saklausan vera. — Hverju fram vindur á
þinginu, verður að bíða seinni frjetta. —
Frá Brasilíu. Þau tíðindi eru þaðan bor-
in, að skothríðarsókn uppreistarmanna að
höfuðborginni, Rio Janeiro, frá virkjum og
skipum hafi resið að þrotum þann 13. þ. m.
og fiotaforinginn da Gama hafi ásamt öðr-
um fyrirliðum orðið að leita sjer griða og
hælis á herskipum annara þjóða — Frakka
og Portúgalsmanna. Þá voru þau herskip
komin á höfnina, sem Peixótó forseti hafði
keypt í Norður-Ameríku, og mögnuðu þau
svo eldhríðina f'rá borgarvirkjunum, að
ekki mátti við haldast. Þó Mello aðmíráli,
sem fyrir nokkru hjelt með nokkur skip
suður að Rio Grande da Sul, hafi að sögn
unnizt þar nokkuð á, munu uppreistarmenn
úr þessu litinn árangur úr býtum bera. —
Nú er líka nýr maður, doktor Prudente
de Moraes, fyrrum forseti öldungadeildar-
innar, kosinn til ríkisforstöðu, og segja
menn það góðu gegna til staðfestu friðar-
ins i ríkinu, enda er fólkið fyrir löngu
þrekað og þreytt af styrjöldinni.
II.
Með seglskipum þessa daga hafa hingað
borízt dönsk blöð fram undir lok f. mán.
Frá Danmörku er það tíðinda, að meiri
hluti hinna fjölskipuðu, sameiginlegu fjár-
laganefndar úr báðum þingdeildum, 23 af
30, jhafði orðið sammála um ágreiningsat
riðin í fjárlagafrumvarpinu, en það þýðir
sátt milli hægri manna og miðlunarflokks-
ins vinstra megin, og að þá fást regluleg
fjárlög, í stað bráðabirgðalaga í mörg ár
undanfarin. —■ Við bæjarstjórnarkosningar
í Khöfn höfðu sósíalistar og hinir frekju-
meiri vinstrimenn beðið mikinn ósigur,
eutir kappsamlegan bardaga af hvorra-
tveggja hálfu.
Lúðvík Kossuth, hin fræga þjóðhetja
Ungverja, andaðist 20. f. m. í Turin á tí-
ræðis aldri, f. 16. sept. 1802. Likið flutt
til Pest og jarðað þar á bæjarins kostnað,
með hinni mestu viðhöfn.
Aflabrögð. Misfiski mikið hjer, og;
fiskur allt af magur. Sumir dágóða hluti.,
Róa gefur á hverjum degi. Á Akranesii
byrjaði afli laugardag 7. þ. m.; ágætur þar
síðan, en sami fiskur og hjer. Suður i
Garðsjó og Leiru sæmilegur afli í net.
Sunnan Skaga (Miðnesi og í Höfnum) afla-
laust. Þilskip fá varla neitt, ekki 1 þús-
und á 3 vikum ; þau eru nú að búast til
Vestfjarða, skip G. Zoega & Co.
Sigling. Þessi kaupskip hjer komin frá
því síðast: 11. Sylphe (149, Chr. Jensenþ
með salt frá Englandi til G. Zoega & Co.;
8 daga ferð. 12. August (78, N. H. Drejo)
með alls konar vörur frá Khöfn til G. Z.
& Co.; 11 daga ferð. 12. Waldemar (89,.
Albertsen) með alls konar vörur frá Kköfn
til W. Fischers verzlunar; jafnfijótur og »Au-
gust«. 13. Venus (91, A. Friis) frá Khöfn.
meö alls konar vöi'ur til E. Felixsonar. 13.
Charlotte (65, Oisen) frá Khöfn með alls
konar vörur til Bryde, mest til Brákarpolls
Enn fremur í gær (13.) stórt kolaskip frá
Englandi til W. Christensens, Emhla, um.
270 smál.
Eyrarbakkaslysið. Það er villa í síð-
asta bl., að þeir Oddgeir Vigfússon og Þórar-
inn Arnbjörnsson haii verið kvæntir; þeir voru,
báðir ókvæntir.
Fjarðarheiði. Til leiðrjettingar missögn-
um eða misskilningi, er komið hefir fram út.
af vegarviðgerð þeirri á Fjarðarheiði eystra,
er jeg átti við sumarið sem leið, bæði í »Austra«
(nr. 27 f. á.) og »ísafold« (nr. 10 þ. á.), vildi
jeg mega biðja yður, herra ritstjóri, fyrir
stutta athugasemd.
»Austri« segir, að fara megi nú heiðina á.
sumardag á þriðjungi styttri tíma en áður.
Það eru ýkjur, nema með því mannýðarminni
meðferð á skepnunni, sem riðið er, og kasta
þarí þó mæðinni eptir mestu brekkurnar. Það-
er nóg að segja */s skemmri tíma.
Höí. greinarinnar »Höfuðkauptún á Aust-
fjörðum® í >Isaf.« nr. 10 þ. á. segir tjeðan veg
hafa verið orðinn illfæran þegar eptir fyrstu
rigningar í haust. Þetta hlýtur að vera mis-
hermi — enda fer þvert otan í það, er segir í
»Austra frá sama tíma—nema máske ef átt er
að eins við nokkrar smábrýr, ótroðnar og ó-
mölbornar; þær geta hafa troðizt eitthvaðupp,
í haustrigningum, svona nýjar, þótt þær harðni.
og verði góðar, er frá liður, sem dæmin sýna.
Að Fjarðarheiði hafi þurft að ryðja árlega
fyrir 4—5 þús. kr. og að vörðurnar sjeu hið
eina sem gagn er í af því sem þar hefir ver-
ið gert til umbóta, hlýtur hvorttveggja að-
vera átyllulítið eða átyllulaust. Það var að
vísu minni hluti heiðarinnar, er vegur var
bættur á fyrir nokkrum árum, og hafa þær
Vegabætur staðið sig mikið vel, með litlu eða
engu viðhaldi; en til ruðningar á hinum kafl-
anum er ómögulegt að veittar hafi verið 4—5
þús. kr. ár eptir ár. Að öðru leyti læt jeg
mjer nægja að vitna í skoðunarskýrslu 2 sltip-
aðra, eiðsvarinna manna um vegabæturnar á
heiðinni t fyrra (ágrip af henni síðar). En
vitaskuld þarf vegur sá stöðugt viðhald, sem
fjölfarinn verzlunarvegur; þess þurfa allir
vegir, og það er miklu ódýrara að bæta
skemmdir i tíma en ótíma.
Rvík 24/2 1894. PáU Jónsson.
Gufuskipafjelagið danska eða samein-
aða hjelt ársfund sinn seint í f. m. í Khöfn.
Tekjur þess árið 1893 hötðu verið 13,209,000 kr.;
útgjöld til skipanna 10,423,000 kr., í ábyrgð
goldnaU 217,000 kr., í stjórnarkostnað 300,000
og rentu 344,000. Afgangur eða gróði 2,309,000.
Þar af 1,593,000 kr. lagðar í varasjóð, en 167,000
kr. í ábyrgöarsjóð, 15,771 kr. goldin stjórninni
í aukagetu, nema framkvæmdarstjóra, Normann;
hann fekk sjer á parti 10,500 kr. í aukagetu,