Ísafold - 27.06.1894, Qupperneq 1
Xemur út ýmiat einv sinni
‘eða tyisrar í viku. Verö árg
(minnst 80 arka) 4 kr.. erlendis
5 kr. eða 1 */* doll.; borgist
fyrirmiðjan júlímán. (erlend
is fyrir fram).
fSAFOLD.
Uppsögn(skrifleg)bundin viö
áramót, ógild nema komin
sje til útgefanda fyrir 1 .októ-
berm. Afgroiöslustofa blabs-
ins er í Austurstrœti 8
XXI. árg.
Reykjavík, miðvikudaginn 27. júní 1894.
39. blað.
Kosninga-yfirlit.
Svo sem eðlilegt er, þegar svo skammt
líður milli almennra kosninga til alþingis,
liefir miklu óvíðar verið skipt um þing-
menn í þetta sinn en tíðast gerist. Síðast,
1892, var eigi endurkosinn nema helmingur
hinna þjóðkjörnu þingmanna, en nú vel
þrír fjórðu, eða 23 af 30. Hefir skipzt um
4 þingmenn í Sunnlendingafjórðungi, 1
vcstan, 2 nyrðra, — um annan þeirra sjálf-
gert, vegna fráfalls hins fyrra þingmanns, —
-en engan í Austfirðingafjórðungi. Þessir
7 nýju þingmenn eru:
Tryggvi Gunnarsson (íst. fyrir BogaMelsted)
Jón Jensson (í st. fyrir H. Kr. Friðrikss.)
Þórhallur Bjarnarson (íst. f.Björn Björnss.)
Valtýr Guðmundsson (í st. f. Sigfús Árnas.)
Halldór Danielsson (íst. f. Benid. Kristjá.nss.)
Eiríkur Gíslason (í st. fyrir Jón Þorkelss.)
Pjetur Jónsson (í st. f. Einar sál. Ásmundss.).
Það er full ástæða til að láta vel yfir
mmskiptum þessum yfirleitt. Einn hinna
nýju þingmanna, sem raunar er gamall á
þingi, er afbragðsþingmaður (Tr. G.), og
•enginn hinna nýju og. óreyndu ólíklegur
til að verða góður þingmaður, en sumir
mjög líkiegir.
Eigi er hitt síður gleðilegt, hve lánlega
sumar endurkosningar tókust, svo sem
■einkum í Árnessýslu, Vestur-Skaptafells-
sýslu og Dalasýslu. Þau kjördæmi mega
sannarlega hrósa happi, að ekki tókust
fyrirhuguð umskipti þar og þau mjög
frekjulega sótt í 2 þeirra.
Það er hvorttveggja, að þetta brot, tæp-
mr x/4 hluti nýr af hinu þjóðkjörna þing-
liði, getur naumlega mikilli stefnubreyt-
ingu valdið á þingi, enda litlar líkur til
mikillar viðleitni í þá átt, utan þeirrar,
sem allajafna er ákjósanleg: að þingið taki
sjer fram' um að verða þjóðinni að sem
mestu og beztu liði. Stórmál það, er svo
mikið hefir látið á sjer bera á dagskrá
þingsins hin síðari árin, stjórnarskrármálið,
munu hinir nýju þingmenn flestir ef eigi
allir hugsa sjer að styðja í s\amar á auka-
þinginu, þó ekki væri til annars en þess
að halda uppi sóma þings og þjóðar, og
meiri hlutinn sjálfsagt einráðinn að halda
tryggð við það áfram, þó lengra líði. Hvað
Qárstjórn landsins snertir, samgöngumál og
verklegar framkvæmdir, þá má gjöra sjer
öllu betri vonir um þetta þing heldur en
eins og það var skipað síðast.
Stjettabreyting á þingi verður varla sagt
að kosningar þessar hafl valdið, enda er
raunar hjegómamál að tala um stjettaskipt-
ing hjá þessari þjóð, er má heita að sje
eintómur almúgi. Fimm hinna nýkjörnu
eru embættismenn, og tveir bændur; af
hinum, er sæti viku fyrir þeim, voru líka
2 bændur, en hinir embættismenn - eða
sýslunarmenn og embættísmannaefni (em-
bættislausir menntamenn). Svo er enn sem
á undanförnum þingum hinum siðari, að
enginn er þar verzlunarstjettarmaður, enþó
einn maður nú ágætlega verzlunarfróður,
er telst samt með embættismönnum. Sam-
anburð við fyrri alþingiskosningar má sjá
á þessu yfirliti:
Bændur............
Andl. stjettar menn .
Sýslumenn . . . .
Aðrir embættismenn
Embættisl. menntam.
Kaupmenn . . . .
1880 1886 1892 1894
11 10 11 10
7 9 8 9
2 3 3 4
4 3 2 4
4 5 5 3
4 » » »
Amtsráðsfundir. Fyrir vesturamtið
var fundurinn haldinn i Stykkishólmi dag-
ana 6.—7. þ. mán., af settum amtmanni,
Kristjáni yfirdómara Jónssyni, ásamt öllum
amtsráðsmönnunum, nema þeim úr ísa-
fjarðarsýslu. Gerðist þar harla fátt tíðinda.
Reikningar endurskoðaðir. Ólafsdalsskóla
ákveðinn venjulegur styrkur, 3,858 kr., þar
af meðgjöf pilta 2400 kr., og laun forstöðu-
manns 800kr.; variðtil þess landssjóðsstyrkn-
um (2500kr.), búnaðarskólagjaldi(634kr.) og
vöxtum af búnaðarskólasjóði(350)og búnað-
arsjóðivesturamtsins(374kr.). Jafnaöarsjóðs-
gjald næsta ár (1895) gert 1720kr.; þar af ætl-
að til bólusetninga 500 kr., til kostnaðar
við amtsráðið 800 kr. og til heyrnar- og
málleysingja 320 kr. Frestað að sam-
þykkja ísafjarðarsýsluskiptinguna. Sam-
þykkt stofnun nokkurra nýrra yfirsetu-
kvennadæma (í Geiradalshreppi, í Reyk-
hólahreppi allt að Berufjarðarbotni, og í
Haukadalshreppi og Miðdalahreppi norðan
Miðár). Mælt með, að póstur gangi frá
Bíldudal út að Selárdal, og með nýrri brjef-
hirðing á Kleifum í Gilsfirði.
Fyrir suðuramtið var amtsráðsfundur
haldinn dagana 21.—23. þ. mán., af fyr-
nefndum settum amtmanni og öllum hinum
reglulegu amtsráðsmönnum. Með því að
Austur-Skaptafellssýsla er nú sameinuð
austuramtinu, mætir hennar fulltrúi á fundi
í þvi amti.
Ráðgert jafnaðarsjóðsgjald næsta ár(1895)
3083 kr.; þar af ætlað til heyrnar- og mál-
leysingja 1100 kr., til bólusetningar 500 kr.,
til amtsráðskostnaöar 500 kr., til afborg-
unar og vaxtagreiðslu af Ölfusárbrúarlán-
inu 483 kr.
Amtsráðið staðfesti viðauka, er sýslu-
nefnd Kjósar- og Gullbringusýslu hafði
gert við reglugjörð fyrir sýsluna 30. júlí
1891 um grenjaleitir og refaveiðar, svo lát-
andi:
»Eigi má eitra rjúpur fyrir refl nema
því að eins, að báðir vængir sjeu áður af
stýfðir af henni, og skulu hreppsnefndir
og sýslunefndarmenn sjá um, að þessa sje
vandlega gætt«.
Hvanneyrarskólareikningar voru fram
lagðir og endurskoðaðir, en fjárhagsyfirlit
skólans birtist síöar á prenti. Ný lántaka,
allt að 3000 kr., var samþykkt, til þess að
lengja skólahúsið um 9 álnir, með kjallara
og lopti. Enn fremur skyldu keypt ýms
vantandi áhöld til skólans, gert við pen-
ingshús o. fl.
Af Vestfjörðum, 24. júni: Hvað tíð-
ina snertir hjer á Vestfjörðum, þá hefur
hún verið fremur köld, frá því um hvíta-
sunnu, og þar af leiðandi fremur gróður-
lítið. En nú með júnímán. skipti um til
hins betra, og hefur verið grasveður þessa
dagana sem af honum eru, þykkt lopt og
smárigniug, en frostlaust um nætur.
Þess er vert að geta, að Yestfirðir eiga
nú margan dugandi og góðan dreng, og
framfarir í sumum atvinnuvegum vorum
eru þar á hærra stigi en annarsstaðar.
Hvað þilskipa-útveginn snertir, þá skara
þeir langt fram úr öðrum, Pjetur J. Ihor-
steinsson kaupmaður á Bíldudal, og Ásgeir
Asgeirsson, kaupmaður á ísafirði, er þannig
afla íjölda fólks atvinnu með honum.
Kaupm. P. J. Th. á Bildudal heflr gjört
þar á skömmum tíma stórkostlegar um-
bætur bæði á sjávarútveg og landbúnaði,
svo sem með því, að láta smíða þilskip,
og kaupa þau líka frá útlöndum, byggja
upp bæði íbúðarhús og vöruhús, græða
stórt tún, þar sem áður var óræktaður
skriðuhryggur, láta gera bryggju, sem
gufuskipum má leggja við, leggja sporveg
4—500 faðma langan með fram öllum
fiskverkunarreitum sínum og verzlunar-
húsum, ásamt mörgu fleiru. Önnur eins
starfsemi eptir einn mann mun rjett eins
dæmi hjer á landi.
Svo er að minnast á hina framtakssömu
Norðmenn, sem hafa tekið sjer bústað á
vorri afskekktu eyju og einmitt valið til
þess Vestfirði, því þeir hafa kunnað að
meta kosti þeirra ef til vill öðrum fremur.
Nafnkenndastir eru þeir Ellefsen á Önund-
arfirði og Berg á Dýrafirði. Við báða
þessa menn átti jeg tal, sá húsbyggingar
þeirra og verksmiðjur, og hversu þær voru
knúöar áfram af náttúrukröptunum til að
franileiða vinnuna. Jeg man það vel, að
þessar setningar flugu 1 huga minn, þá
sem fyr: Gott er að hafa til fje, geta
stjórnað því, og verið starfandi maður. —
Báðir þessir Norðmenn hafa hlotið almenn-
ings hylli, og sjerhver óhlutdrægur maður,
sem einhver kynni hefir af þeim, getur
ekki annað en lokið á þá lofsorði fyrir
höfðingsskap þeirra. Auk þess eru þeir
sveitarfjelagi sinu sönn stoð og stytta, og
óskandi væri, að aðrir eins dugnaðarmenn
væru sem víðast. Það er því vonandi, að
löggjafarvaldið fari varlega í það, að semja