Ísafold - 11.07.1894, Blaðsíða 2

166
er þar voru í borginui, voru þegar þangað
komnir. Meðan þeir voru að kanna sárið,
raknaði Carnot við litla stund og kveinaði:
»En hvað þið meíðið mig«. Fjórðungi
stundar eptir miðnætti, aðfaranótt hins 25.,
var hann örendur.
Morðinginn var þegar handsamaður.
Hann hafði stigið upp á vagnskörina og
notað tækifærið, að myrða forsetann, er
hann var að taka á móti fagnaðarópi lýðs-
ins. Fjell morðingínn niður á götuna og
var þegar fluttur á lögregluskrifstofuna.
Hann meðgekk að eins að hann væri 22
ára gainall, ítaiskur að þjóðerni og hjeti
Cesare Giovanni Sunto, og af ferðabók
þeirri, er hann bar á sjer, og hafði sýnt í
Paris 20. s. m., sást að hann var fæddur
í Monte Virponti í fylkinu Milano. Frakkn-
esku kunni hann lítt og hafði hann þó
dvalið heilt missiri í borginni Cette á
Frakklandi og þaðan kom hann morgun-
inn áður en hann framdi morðið. Meira
var hann ekki búinn að meðganga, og
hafði neitað að gefa fleiri upplýsingar.
Marie Fran§ois Sadi Carnot, forseti hins
frakkneska þjóðveldis, var fæddur í Limoges
í ágústmán. 1837. Var hann sonarsonur
Carnot hins fræga hermálaráðherra á stjórn-
arbyltingartímunum, og hafði lært verk-
vjelafræði. Tvítugur að aldri gekk hann
á fjölfræðisskólann (École Polyteehnique)
og síðan á annan skóla, þar sem einkum
var kennd brúa- og vegagjörð. Meðan
stóð á umsátrinu um Paris í jan. 1871,
varð hann fylkisstjóri í Seine Inférieure
og tók þá mjög mikinn þátt í vörnum fylk-
isins. Mánuði síðar var hann kjörinn þing-
maður á þjóðþingið í Versailles fyrir kjör-
dæmið Cóte d’Or og tók hann sjer sæti á
bekk hinna vinstri þjóðveldismanna og
fylgdi þeim jafnan að málum. Hinn 16.
mai 1877 var hann í flokki þeirra þing-
manna, er lýstu vantrausti sínu á Broglie-
ráðaneytinu. Hann var kjörinn á þing ár
frá ári, fyrst fyrir Cóte d’Or og síðar fyrir
kjördæmið Beaune. Arið 1886 varð hann
fjármálaráðherra í Brisson-ráðaneytinu og
tókst aptur þann starfa áhendur er Freycinet
stofnaði ráðaneytið i janúarmán. 1887. Þeg-
ar Grévy valt úr forsetatigninni 2. des. 1887,
var Carnot kjörinn forseti þjóðveldisins, og
átti því ekki eptir nema rúma 5 mánuði
að sitja í forsetasætinu.
Voðalegur vábrestur varð í kola-
námu einni á Englandi 23. júní síðarihluta
dags og fórust þar um 250 verkmanna.
Þorp það, er náma þessi lá hjá, heitir
Cilfynydd í dal þeim, er Taíf Valiey nefn
ist í Wales. — Kl. 3s/4 heyrðist í þorpinu
Cilfynydd ógurlegur brestur. Fólkið hljóp
út úr húsum sínum hundruðum saman, og
átti lögregluliðið fullt í fangi með að varna
fóikinu að námuopinu, en upp úr því gaus
sífeld reykjarstroka. Um miðaptan tók
reykurinn að rjena, og varð þá vart við
að nokkrir mundu enn vera á lífí niðri í
námunni. Er sögð hræðileg sjón að sjá
líkami hinna dauðu og særðu, — höfuð og
bolir lágu sitt í hverju lagi, allt sundur
slitið. Á kolanámu þessari var byrjað 1884.
Voru alls við hana 1600 verkmanna, en
að eins rúml. 260 voru niðri í henni er
slysið varð. Er talið að 251 hafi dáið, 15
náðst lifandi, en 3 þeirra sje svo skaddaðir
að þeir muni aldrei komast til fullrar heilsu
aptur. — Náma þessi er um 1730 feta djúp
og fengust um 10,000 tons kola úr henni á
viku hverri.
Ekki eru menn á eitt sáttir um, hvort
kviknað hefur i gasblönduðu kolaryki eða
kolaryki eingöngu. Fyrir utan mennina,
er unnu í námunni, voru þar 120 hestar,
er siysið varð, og fundust að eins 2 þeirra
lifandi.
Hið islenzka nátturufræðisfjelag
átti með sjer ársfund hinn 2. þ. m., og
var kosin hin sama stjörn og endurskoð-
unarmenn. Formaðurinn skýrði frá því,
sem gert hafði verið náttúrusafninu til efl-
ingar, bæði smíðum og náttúrugripum, þar
á meðal uppsetningu fugla. Fjehirðir lagði
fram reikning fjelagsins endurskoðaðan,
og skýrði frá að margir hefðu sagt sig úr
fjelaginu, þegar þeir voru krafðir um til-
lagið, sagzt aldrei hafa gengið í það, eða
þá enga ástæðu gefið. í skýrslunni, sem
væntanleg er seinna hluta sumarsins, mun
nájcværnar verða skýrt frá ástandi safnsins.
Synödus var haldin 4. júlí undir for-
sæti stiptsyfirvaldanna. Fundinn sóttu 4
prófastar, 10 prestar og 2 prestaskólakenn-
arar.
Síra Ólafur Ólafsson frá Arnarbæli stje
í stólinn og lagði út af 1. Mósb. IV. 9.—10.
Því næst var fundurinn settur í efri
deildarsal alþingis og haldinn í heyranda
hljóði, eins og samþykkt var í fyrra.
Var fyrst úthlutaö fje til 8 uppgjafa-
presta og 79 prestaekkna, samtals að upp-
hæð 3581 kr. 40 a.
Biskup lagði fram reikning yfir tekjur
og gjöld prestaekknasjóðsins árið 1893.
Sjóðurinn var í árslok 19734 kr. 75 a.
Höfðu gefizt til hans á árinu 188 kr. úr
14 prófastsdæmum. — Samþykkt var sú
tillaga biskups, að næsta ár yrði úthlutað
600 kr. úr sjóðnum.
Síra Árni Þorsteinsson á Kálfatjörn
hreifði því máli, að prestar mættu svo sem
þrem sinnum á ári láta messur falla niður
hjá sjer, til þess að hlusta á nágranna-
presta sína, sem gæfi þá prestum jafnframt
betra tækifæri en nú til samfunda og
kynningar. Biskup andmælti því, að fjjölg-
að væri messuföllum, og voru aliir fund-
armenn, sem tóku til máls, honum samdóma
um það. Sira Ólafur Helgason skýrði frá
samkomum presta í Danmörku á virkum
dögum, þar sem nágrannaprestar koma
saman, til skiptis hver hjá öðrum, til að
ræða um andleg málefni. Biskup og fleiri
tjáðu sig mjög hlynnta þeirri nýjung, sem
bezt kæmist á, eptir frjálsu samkomulagi
prestanna. Ennfremur var vakið máls á
því, að nágrannaprestar í viðlögum hefðu
kirkjuskipti á helgum dögum og flyttu
messur, hver hjá öðrum.
Biskup skýrði frá aðgjörðum Handbók-
arnefndarinnar. Hún hefði komið sjer
saman um undirstöðuatriði í flestum grein-
um málsins og skipt með sjer verkum til
að orðfæra í heild og skipulagi hina ein-
stöku kafla Handbókarinnar, samkvæmt
þeim grundvelli, sem nú væri lagður í
nef'ndinni. Málið væri þannig nú á góðum
vegi til væntanlegra fullnaðarúrslita.
Biskup vakti máls á söiu Biflíunnar og
Nýja-testamentisins frá hinu brezka og er-
lenda biflíufjelagi, er svo höfðinglega legði
stórfje árlega í sölurnar til útbreiðslu heil-
agrar ritningar hjer á landi, og óskaði
góðs fylgis fundarmanna til þess að hinn
góði tilgangur fjeiagsins kæmi að sem
mestum notum.
Biskup skýrði frá því að einkar smekk-
vís máiari, Anker Lund í Khöfn, málaði
fagrar og ódýrar altaristöflur, hentugar
fyrir litlar kirkjur, og hefði hann verið
miliigöngumaður til að útvega fáeinum
kirlcjum altaristöflur frá þessum manni, og-
væri fús til að útvega fleiri framvegis.
Biskup taldi það heppilegt að ungir-
guðfræðingar byðu fram prestsþjónustu
sína meðal landa í Yesturheimi, þar sem-
nú væri loks fullslcipað í andlegrar stjettar
embætti hjer á landi. Eptir nokkrar um-
ræður var samþykkt í einu hljóði svolát-
andi uppástunga frá biskupi: »Synódus;
iýsir yfir því, að nú, þegar viðunanlega er
bætt úr prestaíæðinni á íslandi, sje það
æskilegt, að nokkur prestaefni, sem þvi
gætu við komið, vildu helga starfsemi sína
andlegum þörfum landa vorra í Vestur-
heimi«.
Biskup hreifði samskotum til trúboða
Runólfs Runólfssonar í Spanish Fork og-
ráðgjörði að skrifa um það mál í prófasts-
dæmin sunnanlands.
Sira Jens Pálsson minnti á samþykkt
synódusar síðastliðið ár, um samskot til
skólastofnunar hins evangeliska lúterska
kirkjufjelags íslendinga í Vesturheimi.
Einu eða tveimur máluin öðrum var að>
eins hreift.
Búnaðarfjelag Suðuramtsins. Síðarii
ársfundur þess var haldinn 5. þ. m. Lagð-
ur var fram og samþykktur endurskoðað-
ur reikningur fjelagsins fyrir næstliðið ár-
Forseti skýrði frá störfum búfræðinga í
vor. Samþykkt að fjelagsstjórnin mættii
verja allt að 100 kr. fram yfir fje það,.
sem veitt var til búfræðinga í vetur. Fellt
að veita Njarðvíkingum 100 kr. styrk til
verkfærakaupa. Frestað að gjöra út um
beiðni síra Steindórs Bríem í Iiruna um
styrk til vatnsveitinga. Beiðni Einars.
Helgasonar um 200 kr. styrk til að læra
garðyrkju var samþykkt í fullu trausti
þess, að hann framvegis notaði kunnáttu
sína hjer á landi. Eptir uppástungu síra
Stefáns Stephensen á Mosfelli í Grímsnest
var kosin 3 manna nefnd til að íhuga,.
hvernig samband gæti komizt á milli
búnaðarfjelaganna i sveitunuin og bún-
aðaríjelags Suðuramtsins og hvort ekki
væri heppilegt að kosnir fulltrúar hefðu,
einir atkvæði á fundum. Nefndarmenn
urðu: síra Þórhallur Bjarnarson, síra E._
Briem og bankastjóri Tryggvi Gunnarsson^
Loks var kosin fjelagsstjórn: forseti H.
Kr. Friðriksson, skrifari síra E. Bríem, fje-
hirðir G. Zoega kaupmaður, en varforseti-
Trýggvi Gunnarsson, varaskrifari Jón Jens-
son, varafjehirðir síra Þórhallur Bjarnarson..
Bókmenntafjelagsfundur, ársfund-
ur, var haldinn hjer í Reykjavíkurdeild-
inni 9. þ. m. Fjehirðir fjeiagsins, síra E._
Briem, stýrði fundinum með því að forseti
og varaforseti voru báðir fjarverandi.
Frarn var Jagður og samþykktur
endurskoðaður reikningur deildarinnar
fyrir næstliðið ár. Skýrt frá bókaútgáfu
fjelagsins í ár. Frá þessari deild að eins
ókomið: Timarit 1894 og Skírnir um árið
1893, (innlendar og útlendar frjettir, skýrsl-
ur og reikningar,og bókaskrá). Frá Hafnard.
von á Ártíðaskrám II. og Þjóðsagnasafni
(vikivakakvæðum ísl.) sem 5. hepti af rit-
inu »gátur og þulur« o. s. frv. Stjórninni
falið að útvega Skírnisritara næst. Þá var-
kosin stjórn fjelagsins. Forseti varð Dr.i