Ísafold - 28.07.1894, Blaðsíða 3

187
milj. tróna viríi fullræktað. Um 400 Hiilj. kr.
er búizt við aí> kosta muni að tæma vatnið.
Nær 4000 pappírsverksmiðjur er mælt
að til sjeu alls í hinum menntaða heimi. Þær
búa til meira en 20 milj. vættir af pappír á
ári eða 1600 milj. pund. Þar af fer hjer um
bil helmingurinn i prentpappír. Af prent-
pappírnum fara aptur nær 7’/a milj. vættir í
blöö. Við þessar 4000 pappírsverksmiðjur
hafa 270,000 manna vinnu, og eru þar 2 kvenn-
menn móti hverjum 1 karlmanni.
Ellistyrkur. í Austurríki er nýlega lög-
leiddur ellistyrkur af ríkissjóði handa hverjum
sextugum verkamanni, og nemur þriðjungi
kaups þess, er hann vann fyrir áður.
Kristmunkar voru gerðir landrækir á
Þýzkalandi 1873. Þau lög heíir nú ríkisþing-
ið numið úr gildi aptur á þessu ári, og eiga
nú Kristsmunkar frjálsa landsvist þar aptur
upp frá þessu.
Leiðarvísir ísafoldar.
1441. Jeg fjekk jörð til ábúðar og var hún
tekin út handa mjer rjett fyrir fardaga, en
daginn sem hún var tekin út var hún bygð
hálf öðrum með mínu leyfi. Hvort ber að
taka út af mjer eða fráfaranda handa þeim er
fjekk helming jarðarinnar?
Sv.: Af spyrjanda, hafi, svo sem hann gef-
ur í skyn, jörðin öll þegar verið tekin út í
hans hendur.
1442. Geta börn embættismanna, t. d. sýslu-
manna og presta, orðið aðnjótandi alþýðu-
styrktarsjóðsins á sínum tima, og eru þau nú
þess vegna gjaldskyld til hans, og ef svo er,
hvers vegna er sjóðurinn þá nefndur alþýðu-
styrktarsjóður ?
Sv.: Ætterni styrknjótanda kemur ekkert
lögunum við. Þau ná til hans bæði að rjett-
indum og skyldum sje hann í vinnumanns-
stjett eða lausamennsku, hversu tiginborinn
sem vera kann, enda telst hann og þá meö
alþýbu.
1443. Eru þeir menn, sem leyst hafa sveins-
brjef i einhverri iðn og þar að auki tryggt líf
sitt, skyldir til að borga alþýðustyrktarsjóðs-
gjald?
Sv.: Já, eins fyrir þvi, ef þeir eru hjú eða
lansamenn.
1444. Eru ekki hlutaðeigandi hreppstjórar
skyldir að endurgjalda það, sem þeir kunna
að hafa ofheimt aí hreppsbúum ?
Sv.: Jú.
1445. Síðast, þegar biskupinn var hjer í
vísitazíuferð, gerði hann þann samning milli
prests og safnaðar í einni kirkjusókninni, að
þau (sóknarbörnin) mættu fá sjer hvern þann
nágrannaprest, sem þau vildu, til allra auka-
verka. Er þeim þá ekki leyíilegt að fá sjer
prest til að lýsa til hjónabands ?
Sv.: Nei; það verður ab láta gera það við
sóknarkirkju brúðarinnar,sjá tilsk. ,0/i 1824,2. gr.
1446. Maður sem settur er í tekjuskatt af
atvinnu í októbermán., deyr fyrir árslok s. á.
A ekkja hans eða dánarbú að greiða tekju-
skatt þann á manntalsþingi ?
Sv.: Tekjuskattslögin leysa ekki úr þessari
spurningu, en eðlilegast virðist og rjettlátast,
að svarið væri nei, og væri nauðsynlegt að
fá úr því máli skorið með dómi (neita að
borga, og áfrýja, ef lögtak er gert), þvi svona
atvik er altítt eða þessu likt,
1447. Má ekki kjósa þann mann í sýslu-
nefnd, sem hefir selt bú sitt fram sem gjald-
þrota, ef hann ab öðru leyti er álitinn þeim
starfa vaxinn? Má fremur kjósa hann
i búnabarfjelagsnefnd ?
Sv.: Gjaldþrota menn eru ekki kjörgengir
i sýslunefnd, en til búnaðarfjelagsnefnda þarf
eigi slíkra skilyrða.
1448. Jeg Ijeði í vetur búning handa sjón-
leikanda og lofaöi forstöbumaður sjónleikanna
að sjá um að búningurinn yrbi borgaöur, þar
hann fekkst lánaður meb því einu móti frá
minni hálfu. Ber ekki forstöðumanninum (en
ekki leikandanum) ab borga tjeöan búning?
Sv.: Jú.
144'J. Pjetur lánar Páli 10—20 kr. i inn-
skript án nokkurra samninga; árið eptir send-
ir Pjetur Páli reikning fyrir skuldinni og
reiknar sjer þar 6°/o rentur og renturentur af
skuldinni. 1 Segist ekkert á slíkri ofdirfsku ?
Sv.: Rentutilkallið er markleysa, en varðar
eigi vib lög frekara.
1450. Getur lántakandi ekki neitab ab borga
þá skuld, sem lánardrottinn hans vill ekki
taka hjá öðrum skilvísum manni, sem lofar
skrifiega að borga fyrir lántakanda, án þess
lánardrottinn hafi nokkuð fyrir að innkalla
skuld sina?
Sv.: Nei.
Proclama.
Samkvæmt opnu brjefi 4. jan. 1861 og
lögum 12. april 1878 cr hjer með skorað
á alla þá, sem til skulda telja í dánarbúi
nppgjafaprests Priðriks Eggerz frá Hval-
gröfum, er andaðist síðastliðið vor, að
bera fram kröfur sínar og sanna þær fyrir
undirrituðum skiptaráðanda áður en 6
mánuðir eru liðnir frá síðustu (3.) birtingu
auglýsingar þessarar. Sömuleiðis er skor-
að á erfingja síra Friðriks, að gefa sig fram
og mæta á skiptafundi sem haldinn verður
á Hvalgröfum laugardaginn 1. sept. næst-
komandi kl. 1. e. h.
Skrifstofu Dalasýslu 17. júlí 1894.
Bjðrn Bjarnarson.
Samkvæmt kröfu skiptarjettarins í dán-
arbúi Pjeturs heit. Eggerz verður jörðin
Saurhóll í Saurbæjarhreppi innan Dalasýslu
seld við 3 opinber uppboð, er verða hald-
in 2 hin fyrstu á skrifstofu sýslunnar
laugardagana 28. þ. m. og 4. ágúst n.k.,
en hið 3. á Saurhól laugardaginn 18. ág.
næstk. og byrja öll á hádegi. Uppboðs-
skilmálarnir verða til sýnis á skrifstofu
sýslunnar 2 dögum fyrir uppboðin og birtir
á þeim.
Skrifstofu Dalasýslu 17. júlí 1894.
Björn Bjarnarson.
Uppboðsauglýsing.
Eptir beiðni skiptaráðandans i dánar- og
fjelagsbúi hjónanna KristÍDS Ólafssonar og
Gróu Magnúsdóttur í Melbæ við Reykjavík
verður eign búsins, 2l/2 hndr. í jörðinni Sýr-
læk í Yillingaholtshreppi, boðin upp og seld
hæstbjóðanda við 3 opinber uppboð, sem
haldin verða hin 2 fyrstu á skrifstofu
sýslunnar að Kaldaðarnesi þriðjudagana
14. og 28. ágúst og hið þriðja á jörðinni
sjálfri þriðjudaginn 11. september næstkom-
andi. Öll uppboðin byrja kl. 3 e. h. Sölu-
skilmálar verða til sýnis degi fyrir hið
fyrsta uppboð.
Skrifstofu Árnessýslu, 11. júlí 1894.
_________Sigurður Ólafsson.
Uppboðsauglýsing.
Eptir beiðni skiptaráðandans í dánar- og
116
Nú gengu þau um hvern gangvjelaskálann á fætur
öðrum. Þau fylgdu pappírsefninu á öllum stigum þess,
frá þvi það var ekki annað en þunnur grautur þangað
til það var orðið að fallegum, hálum pappírsörkum, er
kvennfólk tók af síðasta velinum gljáandi og skurðar-
vjel breytti síðan í sendibrjefasnið.
Hertha hjelt hálfsmeik að sjer kjóinum, til þess að
koma ekki við hinar voðalegu gangvjelar, sem suðuðu og
mörruðu og skurkuðu sí og æ á fleygiferð.
Hann lýsti öllu nákvæmlega fyrir henni, og þótti
henní æ meiri og meiri fróðleikur i því, en hún varð að
vera alveg fast við hliðina á honum til þess að heyra
það sem hann sagði.
Þegar þau komu undir bert lopt aptur, mælti hún
nærri því hátíðlega:
»Guði sje lof; það liggur líkt á mjer og kafaranum
í kvæðinu hans Schillers, er hann andaði aptur að sjer
hinu rósrauða ljósi*.
»Er það sátt, að yður finnist svo voðaleg vistin þarna
inni? Það fer mikið vel um mig þar«, mælti Wolters.
»Það skil jeg ekki«.
»Yður mundi eptir þvi ekki langa til að eiga heima
í verksmiðju«?
»Dauðann kysi jeg mjer heldur«.
Hún var enn hálfringluð. Þegar þau komu út að
113
uppátæki, en kom samt ekki með neinar mótbárur gegn
því. Hann unni dóttur sinni svo mjög, að hann ljet al-
drei á móti henni, ef það náði nokkurri átt.
Nær miðjum degi lagði greifadóttirin af stað yflr um að
skoða verksmiðjuna og hafði með sjer Hektor og gamlan þjón
frá greifasetrinu, Jakob að nafni. Hún var ekki fyr
komin þar að hliðinu en hún hefði fegin viljað vera horf-
in heim aptur. Allt sem þar bar fyrir augu henni kom
henni svo annarlega fyrir sjónir og illa þó. Á einum
staðnum lágu feikiháir pappírshlaðar í umbúðum, tilbúnir
að sendast burtu. Á öðrum stað lágu miklir haugar af
tuskum og ljereptsræflum, og háir hlaðar af pappa. Svo
var hingað og þangað fullt af alls konar verkfærum, sem
hún hafði aldrei sjeð fyr og vissi ekki hvað hjetu.
Hvervetna lagði fyrir megna lykt af olíu og klór.
Menn voru þar á stjái fram og aptur í bláum línstökk-
um eða á skyrtunni, og bar eigi á, að þeir veittu hinni
ungu greifadóttur mikla eptirtekt. Voru þó þar á meðal
ýmsir frá næsta þorpi, sem hlutu að þekkja hana.
Henni fór ekki að verða um sel. Hvert eða til hvers
átti hún að snúa sjer?
Hún tók það til bragðs, svo sem eins og til að hleypa
hug í sig, að hún fór að klappa loðfeldinum á Hektor, og
segir við Jakob, sem auðsjeð var að leizt síður en ekki
á þetta allt saman: