Ísafold - 11.08.1894, Síða 1

Kemur út ýmist emu sinni
•eða tvisvar í viku. Yerð árp
“(minnst 80 arka) 4 kr.. erlendis
ð kr. eða l1/* doll.í borgist
fyrirmiðjanjúlímétn. (erlend-
is fyrir fram).
ÍSAFOLD.
Uppsögn(skrifleg)bundin yiö
áramót, ógild nema komin
aje til útgefanda fyrir l.októ-
berm. Afgroiöslustofa blabs-
ins er i Austurstrœti 8
Reykjavík, laugardaginn 11. ágúst 1894.
______________________
XXI. árg.
Gufubáturinn „Elín”.
Þegar stofnað er nýtt fyrirtæki, þá er
vanalegt, að það fái misjafnan dóm almenn-
ings. Hinu sama bjóst jeg við, þegar gufu-
báturinn Elín byrjaði ferðir sínar hjer um
.Faxaflóa; en þar heflr orðið önnur raunin
á, þVi nú er báturinn almennt talinn mjög
nauðsynlegur, sem sýnir sig bezt á
því, hvað hann heflr mikið að gjöra; og
þar sem báturinn er nægilega stór, traust-
ur, hraðskreiður, vel útreiddur og heflr því
nær undantekningarlaust fylgt sinni ferða-
áætlun, þá heflr hann áunnið sjer vinsæld
iþeirra, sem hann hafa notað.
Hin eina óánægja, sem vart heflr orðið
við, er sú, að báturinn sje nokkuð dýrt
seldur og að útgerðarmaðurinn muni hafa
nokkuð mikinn hag af útgerðinni. Það
getur vel verið satt, að bátinn mætti leigja
ódýrara en gjört er; en þess er vanalega
nkki gætt sem má, hversu mikill munur
-er á traustu og nýlegu skipi eða gömlu
og ljelegu, og svo hins, að efnamenn vilja
ógjarna leggja peninga sína í tugum þús-
unda króna til almennra fyrirtækja nema
í þeirri von, að hafa einhvern hag af því.
En það sem mikið hjálpar til, að útgerð-
armaðurinn kann að hafa hag af útgerð-
Inni, er, að hann er sjálfur stórkaupmaður
■og notar bátinn mikið í sínar þarfir.
Not bátsins eru enn meiri af sveita- en
sjávarmönnum, og er það af því, að sveita-
menn eru fullkomlega búnir að þreifa á,
live ferðalög og flutningar eru þeim kostn-
uðarsamir, en sjávarmenn hafa lítið af því
uð segja og eru enn tæplega farnir að skilja,
-hversu mikils virði er að geta ferðast á
tilteknum tíma og hvernig sem veðrið er.
Það eru reyndar til hreppsfjelög og ein-
stakir menn, sem ekkert vilja leggja af
almannafje til ferða »Elínar«, og segja, að
hún vinni ekkert í sínar þarfir. En þar
kemur fram sá hugsunarháttur, að vilja
■ekkert líta á hag fjelagsins f heild sinni,
nema að það komi í þarfir hvers einstakl-
ings.
Útgerðarmaður »Elinar« hefir komið á í
ár óvinsælu afbrigði frá því sem var í
'fyrra, og það er, að hann hefir viljað láta
farþega borga sjer flutning af skipinu og
á, hvort sem þeir hafa notað hans bát eða
ekki; þótt sú boi'gun ekki liafi verið há,
þá hafa farþegar verið óánægðir með það
og stundum legið við deilum út af því.
Þetta ætti alls ekki að eiga sjer stað, held-
ur ætti hann að láta flytja fólk og flutn-
ing af og á skip fyrir sanngjarna borgun,
svo íljótt sem hægt er, þegar hann getur,
■og hlutaðeigendur vilja þiggja það, en að
hinir ráði sjer og sínum munum algerlega
sjálflr.
Nú hefir komið fyrir sýslunefndina í
Gullbringu- og Kjósarsýslu tilboð frá Norð-
manni með gufubát til ferða um Faxaflóa
í stað »Elínar« með sama fjárstyrk og hún
hefir notið, og mun sýslunefndin ekki verða
ófús á að sinna því tilboði, ef aðrir hlut-
aðeigendur eru ekki á móti þvú Ef gufu-
bátsferðir um Faxaflóa eru álitnar nauð-
synlegar — sem jeg tel ekkert vafamál —,
þá álít jeg mjög mikið vafamál að hafna
»Elínu«, en taka annan bátóreyndan; því
enn sem komið er hefir »Elín« komið að
tilætluðum notum og algjörlega unnið sitt
ætlunarverk, og miklu betra er, aðútgjörðar-
maðurinn sje kunnugur nauðsynjum lands-
manna, eins og stórkaupmaður Fischer er,
og hefir þar að auki sýnt landinu hlýjan
vinarhug, fremur öðrum sínum likum, og
reynsla er fyrir, að hefir vandað skip á
boðstólum, heldur en að útgerðarmaðurinn
sje algerður útlendingur, sem ekkert þekk-
ir til vorra hátta og ekkert hugsar um
annað en að græða á útgerðinni; enda eru
mikil líkindi til, að útgjörðarmaður Ellnar
mundivilja halda uppiferðum hennarmeð
minni almennum fjárstyrk hjer eptir en
hingað til, þegarhann hefir fengið reynslu
fyrir að útgerðin ber sig.
Ef samningur kemst á um, að þessi Norð-
maður taki að sjer ferðirnar um Faxaflóa
f stað Elínar, þá gæti það orðið til þess,
að vjer misstum alveg ferðirnar. Þá
mundi »JEZí?i« hætta ferðum sínum og
máske fara til útlanda, því hjer er ekki
um svo mikla þörf að ræða, að nóg sje
að gera fyrir tvo báta eða að það þoli
samkeppni; en Norðmaðurin yrði ef til
vill ekki nema eitt ár, eða hið umsamda
tímabil; ef það þá kæmist lengra en á
pappírinn, eins og tilboðið frá Norðmann-
inum með strandferðirnar í fyrra
Nesi, 8. ág. 1894. Guðmundur Einarsson.
Alþingi 1894.
IV.
Áfengisbann. Fjórir þingmenn í neðri
deild (Einar Jónsson, Sig. Gunnarsson, Jens
Pálsson og Eir. Gíslason) hafa borið upp
frumv. um að veita sýslunefndum vald til
að gjöra samþykktir um bann gegn inn-
flutningi alls áfengis, sölu þess og tilbún-
ingi. Undirbúningi slíkrar samþykktar
skal hagað eins og lög mæla fyrir um
fiskiveiðasamþykktir og aðrar hjeraðasam-
þykktir: »Þegar sýslunefnd þykir við eiga
að gera slíka samþykkt fyrir sýsluna alla
eða nokkurn hluta hennar, skal hún kveðja
til almenns fundar í því hjeraði, er sam-
þykktin á að ná yflr. Atkvæðisrjett hafa
á þeim fundi allir karlar og konur, er at-
lcvæðisrjett hafa í sveitarmálum«. Sam-
þykki 2/s fundarmanna samþykktarfrumvarp
sýslunefndar eða hún aðhyllist breytingar
51. blað.
fundarins (2/3), og amtmaður staðfestir
skal samþykkt sú vera skuldbindandi fyrir
alla þá, er búa 1 hjeraðinu og fyrir þá
utanhjeraðsmenn, er kynnu að panta áfengi
annarsstaðar frá, er flytja yrði gegn um
hið umrædda hjerað. Sektir má ákveða i
samþykktunum, 50—5000 kr., og að hinir
bönnuðu drykkir sjeu gerðir upptækir og
eyðilagðir.
Deildin hafði málið til 1. umræðu í gær.
Andvígastir voru því 2—3 pöntunarfylkis-
kóngar (zöllner vidalinskir), og háskóla-
kennari þingsins, dr. Valtýr; en bága há-
skólapekin var það, sem hann hafði fiar
að miðla: marg-úreltar og marg-hraktar
Bakkusartrúar-hjegiljur, er urðu líka harla
ljettar á vögunum fyrir Guðlaugi Guð-
mundssyni, sem með sinni glöggu og
grandgæfilégu þekkingu á málinu, skarp-
leik sínum og málsnilld studdi það prýði-
lega. Tryggvi Gunnarsson lagði og hið
beztatil málsins. Ekki fengust samt nema
12 atkv. fyrir frumvarpinu til 2. umræðu,
móti 10, með nafnakalli. Virðist það þó
vera nokkurn veginn meinlaust og mjög
hættulítið fyrir Bakkusarvini; það er
sannarlega ekki hætt við, að heimild sú,
er frumv. vill veita, verði mikið notuð eða
bráðlega, en heldur ófrelsiskreddukennt,
að vilja meina mönnum slíkt, ef þeir eða
þegar þeir geta komið sjer saman um það,
seint og síðar meir.
Hvalleifavarnir. Til þess að varna
gripadauða af'hvalleifa-áti (?) vill 2. þm.
ísflrð. (Sk. Th.), láta banna öllum hval-
veiðamönnum á íslandi að sleppa hval eða
nokkrum hvalleifum frá veiðistöðum sínum,
svo að reki á annara manna fjörur, og
skipa þeim að hafa lóð sína girta með
gripheldum girðingum fyrir sauðfje, naut-
peningi og hrossum, hvorttveggja að við-
lögðum 200—2000 króna sektum í lands-
sjóð.
Áfangastaðir. Þingmenn Árnesinga
og Rangæinga bera upp þingsályktunar-
tillögu um að skora á landshöfðingja að
skipa svo fyrir, að sýslunefndir Árness- og
Rangárvallasýslu og amtsráð suðuramtsins
láti í ljósi álit sitt um það fyrir næsta þing,
hver ákvæði um áfangastaði væru hagan-
legust í nefndum sýslum.
Umsjön og fjárhald kirkna. Þeir
Jens Pálsson, Einar Jónsson og Sigurður
Gunnarsson bera upp frumv. um þá breyt-
ingu á lögunum um umsjón og fjárhald
kirkna frá 1882, að þegar tveir hlutar
sóknarmanna í einhverri sókn óski á al-
mennum safnaðarfundi, að söfnuðurinn
taki að sjer umsjón og fjárhald kirkjunn-
ar, er fon-áðamanni hennar skylt, að láta
það af hendi, og skal þá afhenda kirkjuna
söfnuðinum, að fengnu samþykki hjeraðs-
fundar og biskups. Hins vegar skal og
söfnuði skylt að taka að sjer kirkju, ef