Ísafold - 08.09.1894, Blaðsíða 1
Kemur út ýmist einu sinni
■eða tvisvar í viku. Yerð árg
minnst 80 arka) 4 kr.. erlendis
5 kr. et)a l1/* doll.; borgist
fyrirmibjan júlímán. (erlend-
is fyrir fram).
ÍSAFOLD.
Uppsögn(skrifieg) bundin ví^
áramót, ógild nema komic
aje til útgefanda fyrir l.októ*
berm. Áfgreibslastofa blabs-
ins er i Auaturatrœti 8
XXI. árg.
Reykjavík, laugardaginn 8. september 1894.
59. blað.
Millilanda-póstferðir vorar.
Þegar siöuðum þjóöum samboðnar sam-
•göngur komast á hjer við önnur lönd, sem
vonandi er að verði þó með tímanum, og
j)að áður en mjög langt líður, mun vitnað
1í það eins og ótrúlega fjarstæðu, að hjer
um bil fjórðungi aldar eptir að rikissjóður
Danaveldis hatði hátiðlega að sjer tekið
að halda uppi póstferðum milli stjórnar-
setursins, Kaupmannahafnar, og »hjálend-
-anna« nyrzt í Atlanzhafi, hafi póstferðir
þar á milli staðið yfir hátt upp í þann
tíma, sem menn leika sjer annars að nú
•orðið að komast af með til þess að bregða
sjer alla leið umhverfis jarðarhnöttinn.
Margt þykir útlendingum, — utanrikis-
mönnum — er hingað koma eða hjer hafa
viðskipti, torneskjulegt og einangurslegt í
báttum vorum og högum; en fátt býsnar
^eim meir en að það skuli þurfa 6—-9
vikur til þess að skiptast á brjefum eða.
póstsendingum milli þess lands og annara
hinna næstu landa.
Póstskipið er, svo sem kunnugt er, 9
vikur í skammdegisferðinni sinni hjeðan,
-og er það sök sjer. En hitt tekur út yfir,
að um hásumar skuli það stundum vera
-6 vikur og freklega það í einni póstferð.
Það fór núna síðast hjeðan 23. ágúst, og
nr væntanlegt aptur 6. október, eptir 6
vikur og 3 daga!
Tilhögunin er sú, að fyrst fer það nú
sjálfa sjóleiðina með engum tiltakanlegum
nsa, og hana í miklum hlykkjum og krók-
um. Tefur þar á ofan í Færeyjum þetta
15 daga að jafnaði og stundum lengur.
Sömuleiðis nokkuð í Skotlandi. Er með
því lagi 10—12 daga á leiðinni, í stað 5—6.
Með öðrum orðum: helmingi lengur en
þyrfti að vera. En loks kemur það sem
kórónar allt saman: það liggur t. d. núna
í þessari ferð meira en 3 vikur grafkyrrt
í Kaupinannahöfn,—kyrrt og aðgerðalaust
allan þann tíma! Nema þá örfáu daga,
sem þarf til að ferma og afferma. Það
má sjálfsagt þar gora hvort um sig á 1
degi meira að segja.
Maður, sem hjeðan skrifar 22. ágúst, þó
ekki sje lengra en til Færeyja eða Skot-
lands, hann fær ekki svar fyr en 6. októ
ber, eptir 6'/s v'ku.—iÞað er svona rjett
að eins, að elztu menn muna eptir svo
seinfara brjefaviðskiptum á milli hinna
ijjarlægari heimsálfna annarsstaðar. *
Að aðvífandi aukaferðir bæti stundum
nokkuð úr þessum strjálu póstferðum, er
ekki hinni dönsku rikisforsjón að þakka,
enda koma að litlu haldi vegna stopul-
leika.
Það var, sem kunnugt er, á dagskrá
aukaþingsins núna ráðagerð um hálfsmán-
-aðar-millilandapóstferðir að sumrinu og
mánaðar á vetrum, og það með svo væg-
um kjörum, að miklar likur eru til, að
þær hefðu í rauninni kostað landið alls
eigi neitt, — miklar líkur til, að hreinn
viðskiptaábati á þeim hefði orðið tvöfald-
ur eða margfaldur á við hinn áskilda
styrk til þeirra um ákveðið árabil. Þing-
mönnum þótti þetta að vísu girnilegt, yfir-
leitt; en þó lauk svo, að þeir, meiri hlut-
inn, reyndu að »prútta« styrkinn niður um
þriðjuug til helmings; þeir sniðu það apt-
■''an af tímanum, sem styrkurinn átti að
standa. Hafa þeir að öllum líkindum með
því móti ónýtt þá ráðagerð alla gersam-
lega, og tryggt oss þar með hin glæsilegu(!)
kjör, sem nú höfum vjer, að þvi er snertir
millilandapóstferðir, um ótiltekið árabil
enn.
Manndómslegra hefði verið, að lofa rík-
issjóði Dana að eiga sínar þannig úti látnu
gefnu póstferðir, — sem eru þó síður en
eigi gefnar í aðra röndina, með sínu afar-
háa flutningsgjaldi og fargjaldi, auk hinna
óþolandi timatafar fyrir farþega milli landa
hjer með hinum dönsku póstskipum. En
halla sjer heldur að hinum ensku rnilli-
landaferðuin, hálfu tíðari og meira en það,
miklu tímasparari og sjálfsagt miklu ó-
dýrri, aulc þess sem þeim hefði fylgt marg-
vísleg hlunnindi önnur og mikilvæg að
líkindum landinu til framfara.
Ekki eru það hvað sízt kaupmennirnir,
sem virðast illa geta unað þessu póstsam-
bandi við önnur lönd, sem nú höfum vjer.
Eða hvað getur verið meinlegra þeim til
handa t. a. m., en að póstferðirnar skuli
vera hvað strjálastar einmitt þann tíma
árs, síðari part sumars, sem þeir eru að
koma vörum sínum sem óðast á útlenda
markaði, og þeim ætti því að koma vel,
að vita eitthvað, hvað þar líður, öðruvísi
en á missiramótum ? Það er eins á vorin
afleitlega bagalegt fyrir þá, hversu þá eru
áminnztar póstgöngur strjálar. Hafa þeir
þó sízt til þess unnið, svo mikið sem þeir
ijetta undir kostnaðinn til þessara póstskips-
ferða með fargjaldi og flutningskaupi.
Þeim stæði því nærri, að reyna að fá lög-
un á þessu, þ. e. póstferðunum fjölgað
hæfilega. Til dæmis með almennri áskor-
un til stjórnarinnar. Það kostaði auðvitað
sjálfsagt dálítið aukinn styrk til gufuskipa-
fjelagsins danska, sem hefir nokkurra ára
samning enn um að þurfa ekki að fara
fleiri ferðir en þetta. En svo ríkt virðist
þing og stjórn í Danmörku eiga að bera
það mál fyrir brjósti, að það þætti tilvinn-
andi; því veigamestu tengslin milli vor og
Dana eru þó verzlunarviðskiptin eða kaup-
mennska þeirra lijer, en sýnilegur hags-
munahnekkir fyrir þá, ef úr þeim viðskipt-
um dregur til stórra muna.
Ab kyrra sjó.
Að lægja sjó eða kyrra kann maðurinn
ráð til nú orðið, en er heldur hirðulaus
og tómlátur að nota það. Ráðið er al-
kunnugt í orði, en miður hins vegar, bæði
hjer og annarsstaðar. Margt og mikið
um það ritað og rætt hjer árum saman,
en minna um framkvæmd. Er þó þraut-
reynt að vera hið bezta bjargráð í sjávar-
háska. Það er þetta: að dreypa olíu eða
lýsi í sjóinn kringum skipið. Þá kyrrist
sjórinn, bylgjurnar hætta að brotna og
skipið er eins og í sæmilega kyrri höfn
eða skjóli af landi, þó að öskurok sje.
Það er samt farið að nota þetta ráð á
hinum miklu mannfiutningaskipum yfir
Atlanzhaf. Það var t. d. í fyrra, að hið
geysistóra Cunardlínu-gufuskip »Umbria«
bjargaðist í öskrandi fellibyl með mikinn
mannQölda innanborðs eingöngu fyrir það,
að tókst að kyrra sjóinn umhverfis skipið
með olíu.
Bandamenn í Noröur-Ameríku, sem jafn-
an eru framtakssamir, hafa að undirlagi
stjórnarinnar þar sett í siglingakennslu-
bækur og á sjókort fyrirsögn um, hvernig
bezt er að koma fyrir sig áminnztu bjarg-
ráði og hversu bjarga megi á þann hátt
skipi í sýnum háska. Hefir fyrirsögn
þcirri verið snúið á frönsku — segir í út-
lendu tímariti, er flytur grein um þetta
mál nýlega —, og gerð almenningi kunn
þar; verið að reyna að láta alla sjómenn,
stýrimenn og skipstjóra hafa hana í hönd-
um; en annars vegar verið að berjast fyrir
að fá lögleitt, að hvert skip”skuli hafa með
sjer nóga olíu í því skyni og einfalt áhald
til þess að hagnýta hana sem bezt, er á
þarf að halda. Segja menn, sem satt er,
að eins góð og gild ástæða sje til að lög-
bjóða það, eins og að skipa með lagaboði
að hafa bjargsveiga á skipum, góðar dæl-
ur o. fl. Það er sjálfsagður hlutur, að
gera allt sem tiltækilegt er til þess að
minnka manntjón og eignamissi. Kostn-
aðurinn er lítilræði, mjög svo smávægileg-
ur, þar sem jafnmikið er í húfi annars
vegar.
Ahöldin eru margs konar og ýmsar að-
ferðir til að dreifa út oliunni eða lýsinu.
Aðalatriðið er, að geta tyllt lýsisílátinu
sem lengst út frá skipinu. Er algengast
og bezt, að reynzt hefir, að hafa lýsið eða
olíuna í hampi eða öðru þess kyns í poka
með gati á, er olían drýpur niður um.
Fara 10 pottar af olíu í hvern poka og
endist fullan sólarhring að sögn. Það er
ekki mikið í sölur lagt til að bjarga skipi
og mönnum.
Alveg rjett væri að lögbjóða þetta hjer
á landi, bæði á hafskipum (fiskiskútum)
og róðrarbátum. Það gildir einu hvað