Ísafold - 15.09.1894, Blaðsíða 3

243
Fólkstala íslands. Landsbúum hefir
fjölgað dálíticð á tveimur árunum eptir að
reglulegt manntal fór fram síðast, nefnii.
1. nóvbs. 1890, samkvæmt mannfjöldaskýrsl
um presta í árslokin hvort árið, 1891 og
1892, eða rjettara sagt þó að eins síðara
árið. Yfirlitið er þannig:
Mannfjöldi 1. nóv. 1890 .... 70,927
----31. desbr. 1891 . . . 70,494
----31. désbr. 1892 ... 71,221
Eptir skýrslum um fædda og dána árin
1891 og 1882 hefði mannfjöldi átt að vera
1001 fleiri í árslok en hjer segir, eða
72,222; og ættu eptir því vesturfarir eða
mannflutningar af landi hurt að hafa numið
einmitt þeirri tölu (1001) það tveggja ára
tímabil, um f'ram það lítið er til landsins
kann að hafa flutzt af fólki. Eptir venju-
legu hlutfalli milli fæddra og dáinna í
sóttlausum árum ætti mannfjöldi að haf'a
aukizt hjer dálítið árið sem leið, 1893,
þrátt tyrir miklar vesturfarir nokkuð,
7—800. En þetta ár,1894, er hætt við að heid-
ur fækki, þrátt fyrir óvenjulitlar vestur
farir, og veldur því hin mannskæða inflú-
enza-landfarsótt, með eptirköstum hennar.
Kauptún vor. Eptir síðustu prentuð-
um landhagsskýrslum, um árið 1892, átti
hjer um bil 7. hver maður á landinu heima
í kauptúni, — kaupStað eða verzlunarstað.
Ekkert kauptún á landinu hefir nándar-
nærri því 1000 íbúa nema Reykjavík ein;
enda er hún 5-föld á við stærsta kauptún-
ið af hinum. Af þeim 4 kauptúnum, er
kaupstaðarjettindi hafa, eru 2 talsvert minni
en sum þau, er eigi hafa kaupstaðar-
rjettindi. Ekki í helming kauptúnanna
nær fólkstalið hundraðinu, nefnil. í þessum
15, og eru kaupstaðirnir 4 auðltenndir með
skáletri:
1. Reykjavík........................ 3641
2. ísafjörður.........................767
3. Eyrarbakki.........................654
4. Hafnarfjörður..................645
5. Skipaskagi.....................606
6. Akureyri með Oddeyri .... 588
7. Seyðisfjörður ........ 523
8. Vestmannaeyjar (kauptúnið) . . 298
9. Keflavík.......................267
10. Ólafsvík......................248
11. Stykkishólmur.................233
12. Sauðárkrókur..................181
13. Eskifjörður...................167
14. Húsavík . . . ...........166
15. Flatey........................155
Milli 70 og 100 ibúa hafa 5 kauptún:
Patreksfjörður (99), Flateyri (90), Vopna-
fjörður (70). Tvö eru með færra en 20
manns : Papós (18) og Reykjarfjörður (15).
Hvíldardagur verzlunarmanna. Það
nýmæli heíir verzlunarstjettin hjer í bænum
upp tekið, að loka búðum sínum og leyfa
þjónum sínum öllum að hvíla sig og skemmta
sjer 1 rúmhelgan dag á sumri i minnsta lagi.
til uppbótar fyrir allt það strit og eril, er þeir
hafa í kauptíðinni og optar. Frumkvöðull
þeirrar lofsverðu hugulsemi mun hafa verið
konsúll Guðbr. Finnbogason. Hugmyndin
tekin eptir Englendingum, er hafa slíka leyfis-
daga fyrir verzlunarlýð sinn o. fi. fjóra á ári
og nefna »Bank Holidays*. Leyfisdagurinn
nú, hinn fyrsti hjer, var 13. þ. m. Verzlunar-
manafjelagið stóð þar fyrir nokkurs konar há-
tíðarhaldi, upp í Artúni, og var áformað að
hafa þar, auk söngs og ræðuhalds, hina og
þessa leiki, kapphlaup o. fl.; en vegna óheppni
með veður, fór það út um þúfur í þetta sinn.
Kom þar þó fjölmenni saman, á 3. hundrað
manna, og gekk meiri hlutinn hjeðan þangað
si prósessíu« með fán'nm og hijóðfæraslætti.
Vista hatði verið aflað þangað daginn fyrir,
matar og drykkjar, og varð það helzti hátíð-
arfagnaðurinn, »upp á gamlan móð«, í tjöld-
unum, það lítið sem þau entust. Er nauð-
synlegt, að velja beturveður tii slíks hátiðar-
halds eptirleiðis, ef samsvara á tilganginum.
Uppboðsauglýsing.
Eptir kröfu Jóns Bjarnasonar kaupmanns
í Hafnarfirði verður húseign Benidikts járn-
smiðs Samsonssonar í Skálholtskoti hjer í
bænum, að undangengnu fjárnámi, boðin
upp og seld, ef viðunanlegt boð fæst, á
nauðungaruppboði, sem haldið verður
þrisvar, laugardagana 22. sept. og 6. okt.
þ. á. á skrifstofu bæjarfógeta og 20. okt. þ.
á. i húsinu sjálfu. Uppboðskilmálar verða
til sýnis hjer á skrifstofunni degi fyrir hið
fyrsta uppboð.
Bæjarfógetinn í Reykjavík 5. sept. 1894.
Halldór Danielsson.
Proclama.
Samkvæmt lögum 12. apríl 1878 sbr. opið
brjef 4. jan. 1861 er bjer með skorað á
alla þá, sem tii skulda eiga að teija í dán-
arbúi prófasts Vigfúsar sál. Sigurðssonar
frá Sauðanesi og ekkju hans Sigríðar sál.
Guttormsdóttur frá Ytra-Lóni, sem andað-
ist i júnímán. sem leið, að lýsa kröfum
sínum í tjeðu dánarbúi innan 12 mánaða
frá síðustu birtingu þessarar innköllunar
og sanna þær fyrir skiptaráðandanum í
Þingeyjarsýslu. Með sama fyrirvara er
skorað á erfingja hinna látnu, að gefa sig
fram og færa sönnur á erfðarjett sinn.
Skrifst. Þingeyjarsýslu 16. ágúst 1894.
Einar Benidiktsson
settur.
Stóra-Hof á Rangárvöllum 28 hndr.
4 kúg. er nú þegar til sölu ef samið er
við landfógeta Á. Thorsteinson. Kaupverð
greiðist innan 20. nóvember þ. á. Boð 1
jöröina með ákveðinni upphæð óskast sem
fyrst.
Kennsla.
Eins og að undanförnu tek jeg að mjer
kennslu í ensku og öðrum skólafögum fyiir
mjög væga borgun.
Þingholtstræti nr. 15.
Þórður Jensson
cand. phil.
Fæði geta bæði námsmenn og aðrir feng-
ið á hentugum stað í bænum, gott og vand-
að, nú þegar eða í haust, hvort heldur vill
að öllu leyti eða að eins miðdegisverð.
Óskemmtileg fyrirskipan.
Gamall liðsforingi amerískur segir svo f'rá;
»Það var i einni Indíana-styrjöldinni. Jeg var þá
ekki nema flokksformaður. Við vorum 50 riddaraliðs-
menn, sem áttum að fylgja 20 vistaflutningsvögnum langt
inn í Indíana-hjálenduna. Vjer vissum það fyrir, að oss
mundi gerð fyrirsát af Rauðskinnum (Indíönum) við ofur-
efli liðs.
Blank ofursti, yfirmaður liðsdeildar þeirrar, er hafði
stöðvar þar, sem ferð vorri var heitið til, hafði skrifað
ofurstanum okkar, er White hjet, að kona sín, frú Blank,
ætti að verða oss samferða, og beðið hann að gegna ræki-
lega fyrirskipan sinni, er konu sinni væri kunnugt um.
Skömmu eptir að vjer vorum lagðir af stað, kallaði
ofurstinn okkar,hann White, á mig, og slcipaði mjer að vera
samferða vagni þeim, er frú Blank ók i, og skilja aldrei
við hana. Jeg játaði því.
»Og fyr^rskipan Blanks ofursta, mannsins hennar, er
157
Það var gert. Allir stóðu biðþola. Nú var bezti
súgur í ofninum. Það skiðalogaði, reykinn lagði upp um
reykháfinn og það kom ekki nokkur eimur afhonum inn
í stofuna. Þarna stóðu allir húsameistarar ogofnamenn,
iðnaðarmenn og sótarar skömminni iklæddir; Passerand
hafði hlaðið þeim öllum. Það lagði ljómann fyrir af hugviti
hans eins og sól í heiði. Það hlaut hver sá að vera
blindur, er það gat dulizt.
»Já, ef það er ! Þetta kalla jeg laglega af sjer vik-
ið!« mælti Lamartin, og kunni sjer ekki læti af fegin-
leik. Siðan sneri hann sjer að dóttur sinni og tók þann-
ig til máls:
»Valentína ! Þessi ungi maður er mikill mannvirkja-
fræðingur. Sje þjer það eigi móti skapi, þá á hann að
verða tengdasonur minn«.
»Já, með ánægju, faðir minn góður.
Að ári liðnu frá þessum sögulega atburði ól frú Val-
entína Passerand (Lamartínsdóttir) manni sínum fríðan og
fjelegan son.
»Tengdasonur minn«, mælti Lamartin gamli; »gerið
mjer nú grein fyrir einum hlut. Nú hafa í fulla 3 mán-
uði því nær allar járnbrautir notað uppgötvun yðar og
þjer græðið ógrynni fjár. Járnbrautarfjelög um allan
heim kaupa af yður einkaleyfi yðar hvert í kapp við