Ísafold - 03.11.1894, Qupperneq 2

286
inga utan þings og ferðakostnað (í þrengri
merkingu):
Ferc)a- Ferða-
dagar. kostn.
Benid. Sveinsson á Hjeðinsh. 22 477 kr.
Björn Sigfússon í Grímstung. 14 249 —
Einar Jónsson í Kirkjubæ 32 653 —
Eiríkur Gíslason, Staðastað 12 264 —
Guðjón Guðlaugsson áLjúfustöð. 10 191 —
Guðl. Guðmundsson, Kirkjubæ 16 433 —
Guttormur Vigfússon, Geitag. 32 724 —
Halldór Daníelsson, Langholti 7 92 —
Jens Pálsson, Útskálum 4 58 —
Jón A. Hjaltaiin, Möðruvöll. 20 363 —
Jón Jakobsson, Víðimýri 15 270 —
Jón Jónsson, Stafafelli 29 524 —
Jón Jónsson, Múla 22 429 —
Jón Jónsson í Bakkagerði 32 691 —
Ólafur Briem, Álfgeirsvöllum 15 270 —
Pjetur Jónsson, Gautlöndum 22 416 —
Sighvatur Árnason, Eyvindarh. 10 186 —
Sigurður Gunnarsson, Stykkish. 22 489 —
Sigurður Jensson í Flatey 17 328 —
Sigurður Stefánsson i Vigur 22 508 —
Skúli Thoroddsen á ísaflrði 20 513 —
Valtýr Guðmundsson, Khöfn 39 438 —
Þórður Guðmundsson, Hala 7 127 —
Þorkell Bjarnason, Reynivöll. 3 48 —
Þorleifur Jónsson, Stóradal 14 249 —
Það sem þingmenn auk þess fengu í
þing-seCw-kaup eða fæðispeninga um sjálf-
an þingtímann voru 168 kr. hver, allir
nema 2, er burtfararleyfi fengu af þingi 6
dögum fyrir þinglok og fengu því 36 kr.
minna hvor (Sk. Th. og V. ’G.).
Athugavert er um heimili Sigurðar Gunn-
arssonar, að þó að það sje hjer talið í
Stykkishólmí, þá átti hann þar samt ekki
heima fyr en eptir þing,heldur austur í Múla-
sýslu, á Yalþjófsstað, fyrir þing, og hlaut
því að telja sjer ferðakostnað þaðan til
þings. !
Þá er og þess að geta um Valtý Guð-
mundsson, að í ferðadögum hans, 39, felst
15 daga dvöl fyrir þing í Eeykjavík, vegna
þess, að svo óhentuglega stóð á skipaferð-
um frá Khöfn.
Hvort þetta yfirlit muni styrkja þá skoð-
un almennings eða ekki, að rjettara sje
fyrir jafnaðar sakir, að hafa þingfararkaup
fastákveðið með lögum, — um það skal
ekkert dæmt hjer að þessu sinni.
En eitt samanburðaratriði, sem það með
sjer ber, er mjög fróðlegt og eptirtektar-
vert. Það er það, að meira en helmingi
dýrara er nú að ferðast til þings úr Múla-
sýslum en frá Khöfn.
Ferð Guttorms Yigfússonar kostar sem
sje 724 kr., en dr. Valtýs Guðmundssonar
ekki nema 348 kr., — þegar dregin er frá
töfin í Reykjavík fyrir þing. Sýnir það,
að Vestmanneyingum hefir verið ranglega
legið á hálsi í vor fyrir að vera að baka
landssjóði stórum aukinn kostnað með því
að taka þingmann frá Khöfn. Það hafa
10 þingmenn verið dýrari en hann, þrátt
fyrir hina miklu, ósjálfráðu dvöl hans í
Reykjavík fyrir þing; og nokkrir að eins
lítið eitt ódýrari.
Sömuleiðis hefir ferðalag ísfirzku þing
mannanna af' þingi og á orðið hjer um bil
þriðjungi dýrara en ferðalag dr. Valtýs.
Það er með öðrum orðum, að svo kostn-
aðarsamt er að ferðast hjer á landi, að
fara má þrívegis milli Kaupmannahafnar
og Reykjavíkur í 1. káetu á gufuskipi, og
koma þó við á Englandi og Færeyjum, fyr-
ir sama gjald og einu sinni báðar leiðir milli
Reykjavíkur og ísafjarðar. Hefir þó ekki
verið orð á gert, að gefin væri ferðin með
dönsku gufuskipunum, hvorki farið sjálft
nje maturinn. En það er samt þessi litli
munur á því eða að ferðast landveg bjer,
meira að segja með þeirri stytting á leið-
inni, sem gufubátsfeið milli Borgarness og
Reykjavíkur gerir (með 2 kr. fargjaldi í
fyrra skiptið, en líklegast 10 kr. í hið síð-
ara), og meira að segja þó að annar þess-
ara þingmanna færi sjóveg heim af þingi
alla leið með póstskipinu hjeðan, fyrir
venjulegt fargjald ineð því milli Reykja-
víkur og ísafjarðar, og hefði því ekki
landferðakostnað nema aðra leiðina.
En svona er það. Svöna er munurinn
mikill. Svona er dýrt að ferðast hjer á
Islandi nú á tímum. Það er sýnt og sann-
að með þessu dæmi. Það vill nefnilega
svo vel til, að hjer eiga í lilut, eins og
kunnugt er, mikil og útvalin óskabörn og
ástvinir þjóðviljans íslenzka, liinir víðfrægu,
ísfirzku þingskörungar, sem heldur mundu
fórna lífi sínu á altari hans en ganga 1 eyri
nær pyngju þjóðarinnar heldur en sómi og
nauðsyn krefur. Það er munur eða ef það
hefðu verið einhverjir misindis-apturhalds-
menn.
Þegar hjer eru komnar á sæmilega góð-
ar samgöngur og vjer höfum fyrir löngu
fengið siðuðum þjóðum samboðiii sam-
göngufæri, þá mun þykja fróðlegt að hafa
þetta glögga og áreiðanlega dæmi til sam-
anburðar og sannindamerkis um hinn ó-
þolandi ferðakostnað hjer á landi í lok
19. aldar, — óþolandi í samanburði við
það, sem þá mun gerast hjer, og í saman-
burði við það, sem gerist nú þegar er-
lendis.
Heiman úr sveitinni.
I.
Herra ritstjóri! Sumarið er að kveðja
og veturinn fer í hönd. Mjer kom til liugar,
að vel gæti verið, að þjer vilduð eitthvað
fá að heyra frá okkur hjerna í sveitinni.
Nú hafa allir búið sig undir veturinn, hver
á sinn hátt, og líklega eptir beztu föngum
allflestir. Margir hafa búið vel í haginn
fyrir sig og taka vetrinum öruggir og ó-
kviðnir. En hinir eru líka margir, já, jeg
held mikiu fleiri, sem segja, þegar þeir líta
yfir vetrarforðann: »Hvað skal þetta handa
svo mörgum?« Sumir víla og vola um
skör fram, því þeir eru ekki kallaðir bú-
menn, sem ekki kunna að berja sjer. En
illa kann jeg við þá búmennsku. Búmann-
legra og kristilegra þætti mjer hitt, að bera
sig karlmannlega í liverri raun. Nú ætti
að vera liðin sú förumennsku-öld, er það
þótti búmannlegast, að berja sjer.
Það er víst, að margir verða að sitja
við harðan kost. Margur fjölskyldumað-
urinn sjer ekki, hvernig hann geti staðið
sÞaum af sínum og goldið þar að auki
öll lögboðin gjöld. En margan slíkan þekki
jeg, sem ekki lætur á neinu bera, er sí-
starfandi og sí-öruggur, þolinmóður og
glaðlyndur; í einu orði: auðugur í fátækt
sinni; hann á í eigu sinni hin sönnu lífs-
ins gæði. Svo ætti það almennt að vera.
Einn flokkur sveitunga minna mætti
vissulega kvíða vetrinum. Það eru þeir,
sem einhverra hluta vegna eru ekki sjálf-
færir, heldur »biðja sjerímál livert matar*
Það er að vísij sagt, almennt sagt, að þeir
sjeu manna ánægðastir og áhyggjulaus-
astir; en vill nokkur sjálfbjarga maður
vera I þeirra sporum ? Hvi vilja þeir
efnamennirnir, ekki lifa hinu áhyggjulausa
lífi hreppsómaganna ? Það hefir þó lengi
verið talið gott, að lifa áhyggjulaus. Nei,
þó.menn beri ósjálfbjarga mönnum á brýn,
að þeim líki lífið, líki það, að lifa á sveita
annara, þá er þó mjög margur í þeirra,
flokki, sem finnur sáran til þeirrar niður-
lægingar, sem hann lifir í, og kvíðir fyrir
hverjum ókomnum tíma. Mannlegar til-
finningar hefir þetta »úrkast« þjóðfjelags-
ins, eins og aðrir, og þótt þeir hafi misst
sjálfstæðistilfinninguna á því, að vera ann-
ara handbendi, þá finna þeir þó, hvar skór-
inn kreppir, þegar hungur, kuldi og klæð-
leysi sverfur að þeim, eins og stundum
ber við.
Jeg veit það víst, að í flokki þeirra, sem
kvíða komandi vetri, eru margir þurfa-
menn. Hvernig ætti öðruvísi að vera ?
Og veslings börnin þeirra eru varla áhyggju-
laus heldur. Það er eins og þau finni til þess;
að þau eigi það lif í vændum, sem líkast
er lífi ófrjálsra manna, eins og því er
lýst. Fallega væri það gert af öruggu,
efnuðu bændunum, að taka að sjer svo
sem eitt þurfamanns-barn hver þeirra og
gjöra þau að frjálsum og dugandi mönn-
um. Það væri drengilega gjört. Það væri
í sannleika að efla hag hverrar sveitar.
Það væri föðurlandsdst. — n.
Fjárkaupaskipið Skierrivore frá
Glasgow kom hingað 3. ferðina til lands-
ins sunnudagsmorgun 28. f. mán., eptir 5.
daga ferð hingað. Hafði verið 4 daga á
leiðinni út með miðfarminn, af Akranesi,
og gengið mikið vei; drápust að eins 2
kindur af öllum farminum af óhöppum.
Með því kom, nú Mr. Watson frá Glasgow,
eigandi mikillar sláturverzlunar þar og
einn helzti maður í fjárkaupafjelagi þvi,
er Mr. Franz er erindreki fyrir hjer. Skipið
fór aptur á þriðjudaginn, 30. f. mán., og
þeir báðir með, en farmurinn var nú 19'
hestar og 2888 fjár, þar af 700 leifar af
borgfirzka fjársafninu, geymdar á Akranesi,
en hitt keypt flest af Árnesingum, fyrir
milligöngu hr. Sigfúsar Eymundssonar, og
gefið fyrir allt að 18 kr. — Um sölu á því,
er áður var farið, frjettist ekki greinilega,
nema að miðfarmurinn hefði ekki gengið
vel út, margt smátt og rýrt í honum; enda
fjárflutningar miklir frá Canada í haust, er-
hafa offyllt markaðinn að sinni.
Strandasýslu sunnanv. 20. okt. Um slátt-
inn í sumar var veðrátta hin ákjósanlegasta,
þannig að optast voru þurkleysur nokkra daga,
samfleytt, meðan hey var iosað, en komu ávalit
nægir þurkar til þess að öll hey náðust ó-
skemmd og með beztu verkun. Grasvöxtur
var í góðu meðallagi bæði á túnum og engjum,
og eru því hey bæði heldur mikil og án efa
góð, með því að nýtingin var svo ágæt. Haust-
ið heíir verið nokkuð votviðrasamt með köflum,.
en aldrei rosar neinir og aldrei frost, fyr en
nú þessa viku hafa verið staðviðri með all-
miklu frosti á nóttum.
Um 10,000 lifandi fjár heíir verið fiutt út
hjeðan frá Borðeyri í haust; 7,000 með skipi
Zöllners, og 3,000 með skipi Mr. Franz. Mr.
Franz hefði að líkindum verið til með að kaupa
fieira fje en þetta; en það mun hafa dregið
úr mönnum að selja honum, að R. P. Riis
kaupm. á Borðeyri hjelt markaði um sama
leyti í vestanverðri Húnavatnssýslu (þó allt af
heldur á undan) og- gaf öllu hærra fyrir,t. d..