Ísafold - 13.01.1912, Blaðsíða 1

Kemui út fcvisvar i vikn. Verö Arg. (80
arkir minst) 4 kr. erlendi* ð kx. efca l1/*
dollar; borgist fyrir miöjan júli (erlendii
fyrir fram).
1SAF0LD
UppsOgn (skriflog) bnndin vib Aramöt. ev
ógiid nema komin sé til útgefanda ‘fyrir
1. nkt. eg aaapandi sknldlaas vib blabib
Afgreiðsia: Anrtnrstrflp.ti 8.
XXXIX.
árg,
Reykjavík 13. jan. 1912
2. tölublað
I. O. O. F. 931219
Bókasaín Alþ. lestrarfél. Pósthússtr. 14 5—8.
Þjóðmenjasafnið opið A sd., þrd. og fmd. 12—2
íslandsbanki opinn 10—2 V* og 6l/s—7.
K. P. U. M. Lestrar- og skrifstofa frA 8 árd. til
10 sðd. Alm. fundir fid. og sd. 81/* siðdegis.
Landakotskirkja. öuðsþj. 9 og 0 A helgum
Landakotsspítali f. sjúkravitj. 10x/a—12 og 4—5
Landsbankinn 11-2 l/a, ó^/a-ð1/*. Bankastj. við 12-2
Landsbókasatn 12—8 og 5—8. Útlán 1—3
Landsbúnaðarfélagsskrifstofan opin trá 12—2
Landsféhirðir 10—2 og 5—6.
Landsskjalasafnið A þrd. fmd. og ld. 12—1
Landslminn opinn virka daga 8 Ard. — 9 síðd.
helga daga 8—11 og 4—6.
Lækning ók. i Þingholtsstræti 28 þriðjd. og
föstd. 12—1
NAttúrugripasafn opið l1/*—21/* A sunnudögum
Ókeypis eyrna-, nef- og hAlslækning Pósthús-
stræti 14 A fimtud. 2—8.
Ókeypis augnlækning í Lækjargötu 2 miðviku-
daga 2—8.
StjórnarrAðsskrifstofurnar opnai 10—4 daglega.
Sýning gripa Jóns Sigurðssonar i Safnahúsiuu
opin kl. 12—2 hvern dag.
Tannlækning ók. Pósth.str. 14 B mánud. 11—12
Vífilsstaðahælið. Heimsóknartimi 12—1.
FaiaDóaáníiMtariim .Ingólfur*
fer til
Borgarness og Akraness
17., 27. janúar.
Keflavíkur 14., 20., 24. janúar.
Jörö til sölu.
Með því bróðir minn, Vernharður
Kristjánsson, ábúandinn á Hofi á
Kjalarnesi, er látinn, fæst það
höfuðból til kaups og ábúðar á næsta
vori.
Semja má við undirritaðan eiganda
jarðarinnar.
Reykjavík 12. janúar 1912.
Björn Kristjánsson
bankastjóri.
Sérmál vor meðal Dana.
Óréttmæt ihlutunarsemi.
Sá nýr siður var tekinn upp eftir
ráðherraskiftin 1909 — að fara með
íslenzk, innlend deilumál af þeirra
rétta véttvangi — á danskan grund-
völl, í dönsk blöð. Hemastjórnar-
mennirnir — er sig svo kalla —
tóku þá að bera vopn sín á ráðherra
íslands og aðra andstæðinga sína hér
heima, eigi einungis í íslenzkum,
heldur líka í dönskum blöðum — og
í dularhjúpi.
Sú bardaga-aðferð hafði þá um langa
hrið eigi átt upp á pallborðið hjá oss
íslendingum, — enginn léð sig til að
beita henni um 30—40 ára bil eða
frá þeim dögum, er íslenzkir myrkra-
sveinar voru, úr skúmaskoti, að reyna
að flá bak Jótis Sigurðssonar í dönsk.
um blöðum.
En 1909 varð /ícimastjórnarmönn-
um eigi bumbult af því að feta dyggi-
lega í fótspor hinna gömlu þjóðar-
ódrengja — og tóku að ausa ráð-
herra B. J. og sjálfstæðismenn látlausu
niði hjá dönsku mömmu og kinnokuðu
sér eigi við í dönskum blöðum að
heita á fulltingi Dana um að »gera sig
gildandi* í íslenzkum málum, beita
sér fyrir þau mál, er þeir (heima-
stj.m.)Þráðu að fram gengju, en móti
þeim málum, er þeir vildu feig.
Oft hefir verið bent á það hér í
blaðinu, hvihkt öfugstreymi lýsti sér
í þessu og hve hættulegur þessi grái
leikur heimastjórnarmanna gæti orðið.
Þetta er nú komið á daginn.
Vopnaleikurinn um islenzk sérmál
og íslenzka menn í dönskum blöðum,
sem heimastjórnarmenn hafa átt að
upptökin, hefir nú dregið þann dilk
á eftir sér, að dönskum blöðum virð-
st nú eigi nema sjálfsagt, að þau
leggi orð í belg með um íslenzk sér-
mál — svo sem væru þau þeim alls
eigi óviðkomandi; — krefjast ótvíræðs
tillöguréttar um þau og virðast meira
að segja líta svo á, að Danir eigi að
ráða úrslitum þeirra, en vér eigi.
Nýjust dæmi þess eru skrif hinna
dönsku blaða um stjórnarskrá vora
frá síðasta þingi, þetta sirtnál sértnál-
anna, sem engum kemur við öðrum
en íslendingum og konungi þeirra.
Dönsk blöð hafa undanfarið gert
sér afardælt um stjórnarskrár-málskraf
— einkum aðalblað hinnar dönsku
stjórnar, Riget. Það hefir hvað eftir
annað krafist þess, að stjórnarskrár-
frumvarp síðasta þings verði dauða-
dæmt af staðfestingarvaldinu.
Isaýold eggjaði þegar, er tók að bóla
á þessum bollaleggingum hins danska
blaðs, alla góða íslendinga til sam-
heldi um að veita órjúfanlegt viðnám
þessarri alls óréttmætu ihlutunarsemi
um íslenzk sérmál af Dana hálfu.
Er það oss því mikið fagnaðarefni,
að sú eggjun virðist ætla að bera
árangur.
Sá ma'urinn, sem heimastj m. nota
alloft til að túlka sínar hugsanir og
fyrirætlanir, J. Ól., er sem sé kom-
inn svo langt á samheldissveifina í
þessu atriði, að hann telur engan Is-
lending til vera, setn tnuni taka vel
hinni dbnsku íhlutunarsemi. Meðat ís-
lendinga telur hr. J. Ól. sig óefað og
úr því að komin er yfirlýsing í þessa
átt frá honutn, sem einna hættast var
um í þessu máli, samkv. framkomu
hans á eýri árum, þá má væntanlega
treysta öðrum.
En með hverju móti verður bezt
sýnt af oss íslendingum, að vér tök-
um illa hinni dönsku íhlutunarsemi ?
Því er fljótsvarað.
Með pví að satnpykkja stjórnarskrána
ýrá 1911 óbreytta í einu hljóðiá auka-
pinginu.
Það er ótviræðasta svarið.
Það er beinasta svarið.
Það er bezta svarið.
Stórslys
í Yestmanneyjum
6 menn drukna.
(Símfregn).
Á miðvikudaginn, síðari hluta dags,
vildi það slys til í Vestmanneyjum,
að bát með 6 mönnum hvolfdi, og
druknuðu þeir allir.
Þetta gerðist síðari hluta dags, milli
kl. 5 og 6. Mótorskipið Nordlyset
hafði slitið upp á höfninni og rak
um hana fram og aftur. Mótorbátur
einn lá úti á höfninni og voru eig-
endur hans hræddir um, að skipið
mundi rekast á hann og eyðileggja.
Varð það því að ráði, að 6 menn
skyldu fara út i mótorbátinn og haf-
ast við í honum um nóttina til þess
að forða honum grandi. Veður var
eigi mjög ilt er þeir létu frá landi,
mikil úrferð að vísu, en ekki mjög
hvast, en báturinn, sem þeir voru á,
litil katia. Þeir fóru út milli hæjar-
bryggjunnar og Edinborgarbryggju.
Vita menn eigi gjörla hvern veg slysið
hefir að borið, en geta sér til, að
báturinn hafi eigi borið svo marga
menn, heldur fylt og siðan hvolft.
Þetta var örskamt frá landi og tók
líkin að reka um nóttina, 5 þeirra,
en hið 6. í fyrradag.
Þessir voru mennirnir, er druknuðu:
Sigurður Sigurðsson (form.) frá Fryden-
dal, Einar Halldórsson frá Sandprýði
(kvæntur, á 2 börn), Guðmundur Guð•
tnundsson frá Lambhaga (kvæntur, á 3
börn kornung), Magnús Ingimmdarson
Sun-Yat-Sen,
forseti hins nýstofnaða kínverska iýð-
veldis. Hann hefir dvalist í Vestur-
heimi mörg ár, en sneri heim í föður-
land sitt, er byltingin hófst.
Hcilsuhælid á Vífiisstöðum.
Það er suður- og vesturhliðin sem á sér, en lengjan vestur úr því
er skálarnir, sem hælisbúar hvíla í á daginn.
Heilsuhælið mun vera langvandaðasta hús á öllu landinu. Það
hefir kostað um 300.000 kr. alls.
(kvæntur, á 3 börn). Ennfremur tveir
Austfirðingar frá Norðfirði: Hans Ein-
arsson og Vilhjálmur hét hinn, en
föðurnafnið er oss ókunnugt um.
Bókaradeilan.
Stjórnarblaðið hefir hvað eftir ann-
að gefið í skyn, að Björn Kristjánsson
bankastjóri muni í embættisnafni hafa
gefið stjórnarráðinu ranga skýrslu um
tillögur annars gæzlustjórans um hvern
setja skyldi i bókarastöðuna.
Út af þessum aðdróttunum blaðsins
fann ísaf. hr. B. Kr. að máli í gær,
til að spyrjast fyrir um þær. Tjáði
hann oss, að vitaskuld væri enginn
minsti flugufótur fyrir aðdróttunum
blaðsins og 'hafi hann fyrir margt
löngu (9. okt.) lagt fyrir rétta hlutað-
eigendur, þ. e. stjórnarráðið, eins og
hann hafi talað um í grein í ísafold
snemma í okt., sjálýa ýundargerðina
aý ýundi hans og gazlustjóranna beggja,
sem meira að segja var orðuð aý J. Ol.
gcezlustjóra — og hafi eigi enn fiam
á þenna dag heyrst otð um það frd
stjórnarráðinu, að það hefði nokkuð
við þetta að athuga. -
Dylgjur blaðsins og aðdróttanir eru
þar með fallnar og að engu orðnar.
~—i----^DrSrJljÞ'tVcjBc—
Sjálfstæðismenn og bæjar-
stjórnarkosningarnar.
íkvöld kl. 8>/g verður haldinn í Báru-
búð almennur flokksfundur Sjálfstæð-
ismanna. Umræðuefni: Bajarstjórnar-
kosningarnar. Það er mjög áríðandi,
að allir Sjálfstæðismenn, hvort heldur
karlar eða konur, sem því geta kom-
ið við, sæki þenna fund.
Erlendar símfregnir.
Frakkneska stjórnin fallin.
Khöfn 12. jan. kl. tí,S6 sd.
Frakkneska ráðuneytið
I er fallið. Ástæðan missætti
milli yfirráðherrans og ut-
anrikisráðherrans út af
Marokkomálinu.
Caillaux-ráðuneytið tók við völdum
um mánaðamótin júní og júli í fyrra-
sumar af Monis-ráðuneytinu. Málið,
sem það hefir öllum öðrum frernur
haft af að segja, er Marokkoprœtan.
Málalok hafa þar hallast á Þjóðverja,'
en hin frakkneska stjóin komið sinni
ár mætavel fyrir borð. Þvi furðulegra
er það, að þetta mál skuli valda falli ,
ráðuneytisins, svo sem símfregnin
hermir.
Ráðuneytisskifti
á Tyrklandi.
Missímast hafði í siðasta blaði, svo
sem vér gátum til, Tyskland fyrir
Tyrkland. Fyrirspurn var gerð um
það símleiðis og var leiðrétt þann
Hilmi Paslia,
(sem nú er væntanlega orðinn stjórn-
arformaður í Tyrklandi).
veg. — Því var spáð þegar í byrjun
ófriðarins, að tyrkneska stjórnin, sem
þá var, mundi verða að láta af völd-
um, Said stórvezír þoka fyrir Hilmj
Pasha, sem er alkunnur stjórnmála-
maður og einn af dugmestu mönnurrj
Ungtyrkjanna.
öjafir og áhcit
til Heilsuhælisfélagsins.
G. G. 4.00, Sv. B. 5.00, N. N.
Borgarnesi 4.00 . . . 13.00
Gjafir og áheit frá Brjánslæk . 12.60
Mýramaður 10.00, — stúlka í
Reykjavík 2.00 .... 12.00
N. N. 2.00, X 2.00, kona í
Mosfellsveit 2.00 . . . 6.00
S. P. 5.00, J. S. 3.00, J. A. S.
13.00, G. G. 5.00 . . . 26.00
Kona í Leirársveit 1.00, stúlka
i Suðurgötu 2.00 . . . 3.00
Gjöf, afhent af ungfrú Halldóru
Olafsdóttur.................12.00
Lestrarfélag Kjalnesinga 10.00,
kona á Kjalarnesi 5 . . 13.00
Ymsir leslrarfélagsmenn á Kjal-
arnesi......................28.25
2+10 10.00, N. N. í Garðin-
um 8.00.....................18.00
Sent af gjaldkera Ögurdeildar:
N. N. 10.00, bóndi við
Djúp 20.00..................30.00
Ö. 5.00, Isfirzk stúlka 4.00 9.00
jólagjafir frá sjómönnum i Ög-
urnesi og Ögurvík . . 21.46
Guðm Sigurðsson Litlu-Hildis-
ey 5.00, Cag Z 10.00 . 15.00
Þingeyingur í Norður-Dakota 100.00
Kr. 321.31
Arið 1911 hafa gefist rúmar 2600
kr. í Ártíðaskrá Heilsuhælisins.
Til minningar um Ragnar heitinn
Þorsteinsson verzlunarmann voru gefn-
ar 89 kr. 50 aurar.
Jóti Rósenkranz.
Bæjarstjórnaikosningar.
A Isdfirði eru nýkosnir i bæjarstjórn
Ólafur Davíðsson verzlunarstjóri (um
150 atkv.), Sig. Jónsson kennari (132
atkv.) og Jóhann Þorsteinsson kaupm.
/ Haýnarfirði voru þeir Sigurgeir
Gislason verkstjóri og Þórður Edí*
lonsson læknir endurkosnir í bæjar-
stjórn á laugardaginn.
Hér í bæ er gert ráð fyrir, að bæ-
jarstjómarkosningin muni fara fram
laugardag 27. jan. — Kjörskráin ligg-
ur frammi í bæjarþingstofunni til 20.
jan., kl. 10—3 á hverjum degi.
Hið fallna frakkneska ráöuneyti.
í miðjunni yfirráðherrann Caillaux (1), í horninu til vinstri utanríkisráðherrann de Selve8 (2).
Aðrir helztu mennirnir í ráðuneytinu voru Delcasse flotamálaráðherra (5) og dómsmálaráðherrann Cruppi (10).
K