Ísafold - 13.04.1912, Page 1

Koinm út tvisVKr 1 viku. Verfl úrg..(80
srkir minst) i kr. orlendia fi kr, oBk 1 »/i
dollar; borgist fyrir mibjan júli (orlendis
fyrir fram).
ISAFOLD
Onpsðen (skrifieff) bnndin við úramót, n
ógiid nema komin sé til útgefanda ;fyrir
X. okt. ng aaapandi skoldlans rið blabiB
Afgreibsla: Anstnratrmti 8.
XXXIX. árg.
Reykjavlk 13. aprll 1912.
23. tðlublaO
I. O. O. F. 931949
Alþýðufól.bókasafn Pósthússtr. 14 kl. 5—8.
Augnlækning ókeypis i Lækjarg. 2 mvd. 2—8
Borgarstjóraskrifstofan opin virka daga 10—8
Bæjarfógetaskrifstofan opin v. d. 10—2 og 4—7
Bæjargjaldkerinn Laugav. 11 kl. 12—8 og 5—7
Eyrna-,nef-og hálslækn. ók. Pósth.str.l4A fid.2 8
íslandsbanki opinn 10—2 */“ &ll»—
K.P.U.M. Loatrar- og skrifstofa 8 árd.—10 söd.
Alm. fnndir fid. og sd. 8»/» síödogis.
Landakotskirkja. öuhsþj. 9 og 6 á liolgum
Li&ndakotsspitali f. sjúkravitj. 101/*—12 og 4—6
Landsbankinn 11-2 »/s, 61/i-81/s. Bankastj. viM2-2
Landsbókasafn 12—8 og 6—8. Utlán 1—8
Landsbúnaðarfólagsskrifstofan opin trá 12—2
Landsfóbiröir 10—2 og 5—8.
Landsskjalasafnib bvern virkan dag 12—2
Landsiminn opinn daglangt [8—0] virka daga,
helga daga 10—12 og 4—7.
Lækning ókeypis Þingh.str. 28 þd. og fsd. 12—1
Náttúrugripasafn opib 1 l/*—2 l/a á sunnudógum
8tjórnarrá?>s8krifstofurnar opnar 10—4 daglega
Talslmi Reykjavíkur (Pósth. 8) opinn daglangt
(8—10) virka daga; holga daga 10—9.
Tunnlækning ókeypis Pósth.str. 14B md. 11—12
Vífilsstabahælið. Heimsóknartimi 12—1.
Þjódmenjasafnió opih á sd., þrd. og fmd. 12—2
T„i LlaS koina ut af
IVO UlOð ísafold i dag,
23. og 24. tbl. (l/2 bl.).
Landsbankareikninguriim
og Lögrétta.
Því var lofað í síðustu í s a f o 1 d
að fletta ofan af sjónhverfingaleik
Lögréttu um reikningsviðskifti
Landsbankans og Landmandsbankans.
Það sem L ö g r. hefir um það mál
sagt er þetta:
í 16. blaði Lögréttu segir svo:
>Það er bert af bankareikningnum 1910,
að Landsbankinn greiddi yfir 8 milj. kr.
út það &r fyrir Landmandsbankann, en
Landmandsbankinn ekki nema rúmar 2
milj. kr. fyrir Landsbankann.<
Og í 18. blaði hennar er þannig
komist að orði:
► Hver sem hefir stjórnartíðindin frá 1911,
fletti npp bls. 137 (B-deild). Þar stendnr
útgjaldamegin i bankareikningnum:
>4. útborganir i reikningi Landmands-
bankans í Kanpmannahöfn 3078354.82, sem
þýðir, að Landsbankinn hefir útborgað
fyrir Landmandsbankann þessa fj&rhæð &
þessu ári<. Og & bls. næst & undan (136)
stendnr tekjumegin:
>7. Innborgað i reikning Landmands-
bankans i Kaupmannahöfn 2250938.97, sem
þýðir það, að Landmandsbankinn hefir út-
borgað fyrir Landsbankann þessa fjárhæð
á þessn ári.<
Þessar skýringar Lögréttu »það er
bert< o. s. frv.; »sem þýðir að* o. s.
frv.; »sem þýðir það< o. s. frv., eru
rangar. Hið rétta er, að Landsbank-
inn innborgadi til Landmandsbankans
1910 yfir 3 milj. króna upp í gaml-
ar skuldir, fyrir útdregin bankavaxta-
bréf og áfallna vexti, sem Lmbk.
hafði innleyst og greitt fyrir Lands-
bankann, fyrir seðla Lbk., sem Lmbk.
hafði innleyst fyrir hann, fyrir inn-
heimtur, sem Lmbk. hafði falið Lbk.,
fyrir ávisanir (tékka) o. s. frv., sem
Lbk. hafði gefið á Lmbk. — og fyrir
fleira, sem Lmbk. hajði útborgað fyrir
Lbk. í innborgun þessarri er með-
talið kr. 191,732.94, sem útbú Lands-
bankans áttu inni hjá Landmands-
bankanum við árslok 1909 og
komu inn í reikning Landmands-
bankans í apríl 1910, ennfremur
975,000 kr. af 2 milj. kr. láni, sent
Landsbankinn fekk annarsstaðar, og
þannig var notað til að koma í lag
peningamálum hans, sem kunnugt er
í hverju ástandi voru, eftir að yfir-
bankastjóri Landmandsbankans hafði
út gefið yfirlýsingu sína um trygging-
arnar fyrir skuldum við I.andmands-
bankann og eftir skoðunarferð dönsku
bankastjóranna, sem auðvitað gáfu
Landmandsbankanum samvizkusama
skýrslu um astandið eins og það var
seint á árinu 1909.
Til staðfestingar því, að ísajold hafi
haft rétt fyrir sér um reikningsvið-
skifti Landsbankans og Landmands-
bankans — birtum vér neðanskráða
nákvæma skýrslu um það efni, ásamt
vottorði jrá 3 óvilhöllum mönntm um,
að skýrsla pessi sé rétt:
Skrá, er synir mánaðarlega viðskifta-
veltu Landsbankans í Reykjavík við
Landmandsbankann í Kaupmannahöfn
árið 1910, með nokkrum skýringum.
M Landsbank- inn greiddi Landmands- bankanum: 2) Landmands bankinn greiddi Lands bankanum:
krónur au. krónur au.
í janúar 13277 36 177089 30
- febrúar 115831 64 210977 49
- marz 60969 59 175130 19
- apríl 93750 26 256921 46
- maf 62562 54 203368 33
- júnf 106858 37 183444 24
Samtuls 453249 76 1206931 01
í júlf 244583 52 157197 66
- ágúst 223169 83 262536 30
- september 168891 18 180534 77
- október 312671 92 152001 40
- nóvember 216075 87 129816 88
- desember 292979 80 161920 95
Samtals 1911621 88 2250938 97
2. Innieign út
búaunaf.f.á
apríl . . . . 191732 94
2103354 82
3. Andvirði
bankask,-
brófa jan. 487500 00
júlf .... 487500 00
Samtals 3078354 82 2250938 97
*) Helztu innborganir (greiðslur)
Landsbankanstil Landmandsbankans voru
þessar: Peuingar, bankaávfsanir, víxlar
og ávísanir á útlönd. tíreiðslur erlendis
f. fsl. vörur. Innleystir útl. víxlar og
ávísanir o. fl.
*) Helztu útborganir (greiðslur)
Latidmandsbankans til Landsbankans
voru þessar: Innl. útdr., bankavaxta-
bréf, greiddir vextir af bankavaxtabróf-
um, innl. Latidsbankaseðlar, konungleg
skuldabréf keypt til veðd. tryggingar,
vextir af skuldum við Lmbk., innlendar
ávísanir og útborgað á akkreditiv. Inn-
heimtir víxlar og ávísanir o, fl.
Vér undirritaðir, sem höfum nákvœm-
lega yfirfarið reikninginn hér að ofan
og' borið tölur hans saman við rétt skil-
riki i bankanum, lýsum þvi hérmeð yfir,
að reikningur þessi með skýringum er
i alla staði réttur og nákvcemur.
Reykjavík 9. aprfl 1912.
Ó. G. Eyólfsson. Jón Gunnarsson.
Jóh. Jóhannesson.
Getur nú hver skynbær maður geng-
ið úr skugga um, hvor rétt hafi haft
fyrir sér í þessu deilumáli: ísajold eða
Lögr. — og hve fifldirfskulega fjarri
sanni staðhæfingar Lögr. um, að ísa-
fold hafi flutt vitleysur um þetta mál
hafa verið.
Það virðist eigi nema sjálfsagt, að
blaðið biðji afsökunar á hinum þjösna-
legu stóryrðum í garð bankastjóranna
og hinum illgjarnlegu getsökum í garð
ísafoldar — eftir þessi málalok.
Suðurför Scotts.
Brezk blöð frá 1. april flytja þær
fregnir af suðurför Scotts hins brezka,
að hann hafi 3. jan. í vetur verið
korninn á 87 st. 32 min. suðurbreidd-
ar — og ætlað að halda áfram til
Scott höfnðsmaður.
suðurskauts við 5 mann. Býst hann
við að dveljast í suðurskautslöndun-
um næsta vetur. Skip hans, Terra
nova, kom í mánaðarlokin síðustu ti
Nýja Sjálands með 11 förunauta Scotts
og færði heiminum þessi tíðindi.
Er með þessarri fregn fengin um
það fullvissa, að Amundsen hefir fyrst-
ur manna fundið suðurskaut jarðar.
Um sumardaq.
(Lag yiö þaasar ylsur, eítir Fr. Abt, hefir
töngfélagid 17. júni sungiD oft i yetur og ekk-
ert númer á söngskrá fél. vakió jafnmikinn
fögnuð me?)al áheyrenda. í þeim iögDuhi á
höf. visnanua áreióanlega mikinn þátt, svo eru
þær falleg&r og feldar undir lagih. Ritstj.]
Um sumardag er sólin skín
o$ suðar vorkátt jossaval,
og lóan syngur Ijóðin sín
um líj og yndi' i grœnutn dal —
)á er svo gatnan utn grœna hjalla
að ganga satnan, um rnargt að spjalla,
að ganga’ um jjalla glastan sal
jyr’ góða vini — sprund og hal.
Um ajtanstund, er aldan bld
við unnir jrammi kyssir strönd,
og jesting drottins himinhd
sér hvoljir yfir s<t og lönd —
pd er svo gatnan, tneð granutn runnutn,
að ganga satnan hjá björtum unnutn,
og mana nið’ri tnarar-sal
jyr’ mata vini — sprund og hal.
Og pegar sólin sigin er
og sefur bjarti dagurititt
og ajtanljóminn kikur sér
utn lög og fold og hitnininn —
pd er svo gaman — pað veit mín vissa—
að vera satnan og jaðma og kyssa!
og horja’ á stirndan hitninsal
fyr’ hjartans vini — sprund og hal.
B. í>. Grötufaí.
Kolaverkfallið mikla.
Launalögin.
Sáttahorfur.
Kanpmannahöfn, 31. mare 1912.
Loks er svo að sjá, að kolaverk-
fallinu á Englandi, sem kallað hefir
verið »svarta verkfallið<, og er lang-
geigvænlegasta verkfallið, sem enn
hefir orðið í heiminum, muni nú létta
af, enda er mál til þess komið, því
að tjón það er ómetanlegt, sem af
þessu hefir hlotist, ekki eingöngu á
Bretlandi sjálíu, heldur og í öllum
iðnaðarlöndum Norðurálfunnar.
Framkoma Asquiths-stjórnarinnar í
málinu þótti í fyrstu bera vott um
ráðþrot og hugleysi, en nú sjá menn,
að Asquith hefir farið laukrétt að, og
hefir vegur stjórnarinnar vaxið af.
Hann gerði í fyrstu ítrustu sáttatil-
raunir, og það var ekki fyr en útséð
var um, að þær tækjusl, að hann lét
þingið taka í taumana. Hann samdi
launalögin, sem ákveða, að allir kola-
vinnendur skuli hafa lágmark launa,
en að héraðsráð ákveði hvað það skuli
hátt í hverju fylki. Þessi lög
hefir Asquith hamrað gegnum báð-
ar deildir á fám dögum með öllum
atkvæðum gegn atkvæðum verkmanna-
flokksins, en sá flokkur krafðist, að í
lögunum sjálfum yrðu lágmarksfjár-
hæðirnar ákveðuar.
Þrátt fyrir þessa mótspyrnu, hafa
nú foringjar verkamanna ráðið vinn-
endum til að sætta sig við lögin og
hefja vinnu sem fyrst aftur. Þessu
höfðu menn þó naumast búist við,
því að verkamannaflokkurinn var um
eitt skeið allfjandsamlegur stjórninni
og bætti það eigi úr skák, að stjórnin
lét handsama einn af aðalforingjum
verkamanna, Tomas Mann fyrir til-
raunir til að æsa herliðið til óhlýðni
við stjórnina, ef til kæmi, að bæla
þvrfti niður óeirðir meðal kolamauna.
Launalög stjórnarinnar eru nú stað-
fest af konungi, og er að fara fram
þessa dagana atkvæðagreiðsla meða
kolamanna, hvort verkfallinu skuli
hætt eða ekki. Menn þykjast þess
fullvissir, að mikill meiri hluti verði
á því, að sætta sig við lögin og ganga
til vinnu aftur, og ráða menn það a:
atkvæðagreiðslu þeirri, sem þegar er
Kolaverkfallið (sjá grein hér i blaðinu).
Mordvargarnir (sjá grein hér i blaðinu).
komin. Ástæður verkfallsmanna eru ar. En samt er hún máttvana gegn
og orðnar svo bágbornar nú eftir svo bófum þessum. Lögreglumönnum
langvint kaupleysi, að nærri stapp-
ar hungursneyð i sumum héruðum.
Víða er vinna þegar byrjuð aftur, svo
sem í Norður-Wales, en þaðan er
mynd sú, er hér birlist. Þar sést nú
rjúka úr reykháfum eftir mánaðarhvild.
En verkamenn, sem til vinnu ganga
aftur, bera stafi og kylfur í höndum
til að vera við öllu búnir. — Þó má
heita furða, hve friðsamlega þetta hef- i
ir farið fram. Naumast hefir nokkur
maður blóðgast.
Morðvargar í París.
Rán og manndráp.
Almenningur óttasleginn.
Kaupmannahöfn 31. marz 1912.
Síðustu mánuði hefir glæpamanna-
flokkur einn drýgt hin verstu ódæði
í París og þar í grendinni með svo
dæmafárri bíræfni, að naumast sést
öðru eins lýst í skáldsögum. Lög-
reglan veit, að flokki þessum stýrir
bófi einn, er Garnier heitir, en getur
þó ekki haft uppi á honum né fé-
lögum hans.
Aðferð bófa þessara er sú, að ræna
bifreið, skjóta vagnstjórann, þjóta sið-
an þangað, sem herfangs er von, skjóta
alla, sem fyrir verða, ræna fénu og
þjóta síðan burt aftur i bifreiðinni
þangað, sem þeir geta skilið við hana,
svo að lítið beri á. Á þenna hátt
hafa þeir framið tugi glæpa á seinustu
mánuðum og rænt mörg hundruð
þúsundum franka.
Bréf Garnier8.
Lögreglan er í mestu vandræðum,
því að bófarnir leynast furðulega, Gar-
nier, hefir gerst svo fífldjarfur að skrifa
leynilögreglunni bréf, og er síðasta
setningin á þessa leið:
»Eg veit að eg verð yfiruuninn, að
eg bíð lægra hlut, en eg vona, að
sigurinn verði yður dýrkeyptur. í
von um að hitta yður —
Garnier*.
Fingraför sín hefir Garnier notað
að innsigli á lakk fyrir ueðan nafn
sitt og þekkir lögreglan þau frá því,
er Garnier var síðast í höndnm henn •
hefir verið fjölgað að mun og lög-
reglustöðvarinnar er stranglega gætt
af vopnaðri sveit, dag og nótt.
Siðasta ódæðið.
Það gerðist á dögunum i bænum
Chantilly rétt hjá París. Fjórir menn
stöðvuðu bifreið, skutu vagnstjórann,
sem ekki vildi láta vagninn af hendi
við þá, og ennfremur ungan mann,
sem var farþegi í vagninum, en sá
barg lífi sínu með því að látast vera
dauður, en raunar var hann að eins
stórsærður.
Síðan fóru bófarnir í bifreiðinni að
bankahúsi i Chantilly, létu einn vopn-
aðan mann gæta vagnsins og annan
setjast í aðaldyrnar. En fjótir fóru
inn í bankann og hófu skothrið á
bankamennina. Gjaldkerinn dó þegar,
annar starfsmaður litlu síðar og þriðji
særðist til ólífis, en hinn fjórði gat
forðast skotið með því að beygja sig
niður og lagði síðan á flótta. Siðan
rændu bófarnir í snatri 40,000 frönk-
um og óku síðan burt. Nokkrir
menn vildu veita þeim eftirför, en á
þá létu bófarnir dynja skothríð og
urðu mennirnir frá að hverfa. Siðar
skildu þeir vagninn eftir og hlupu
upp í járnbrautarlest á leið til Parísar.
Felmtur i París.
I Paris urðu menn sem höggdofa,
Vopnasalar hafa selt tíu sinnum meira
af skammbyssum og skotfærum en
þeir eru vanir, 100,000 frauka verð-
launum er heitið þeim, sem gerir það
að verkum, að ræningjarnir verði hand-
samaðir. Það er uppvíst, að kona
ein hefir verið i félagi með þeim, en
af henni hafa menn óljósa lýsingu.
í gær náðist loks í einn mann-
inn, en ekki var það neinn þeirra
þriggja höfuðpaura, sem sýndir eru
á myndinni.
Kolaverkfallinu lokið.
Simfregn frá Khöfn 9. april ’12.
Verkfallinu lokið. Vinna tekin upp
i priðjungi allra nátna. Hitiar tiátn-
umar byrja vinnu smátt og smátt.