Ísafold - 13.04.1912, Blaðsíða 2

10
ISAFOLD
Brnnabótasjóður landsins.
Lög voru samin um innlendan
brunabótasjóð á þinginu 1907 og hefir
stjórniu reynt að framkvæma þau, en
ekki tekist, með því að það ákvæði
stendur í lögunum, að það sem ábyrgð-
in yfir stigur ákveðið takmark, skuli
endurtrygt í erlendum félögum. En
um þessa endurtryggingu hafa erlendu
félögin neitað og virðist það mjög
eðlilegt, þar sem á að taka af þeim
með lagaboði vátryggingar hér á landi.
Þau neyta þess vegna samtaka sinna
til þess að hindra, að þau lög geti
komist í framkvæmd.
En erlendu félögin hafa nú skrúfað
iðgjaldið svo hátt, að eitthvað verður
til bragðs að taka. Það er alls ekki
rétt að þola, að kúgað sé út úr mönn-
um 7 og 8-falt gjald við það, sem
sanngjarnt er.
Það má nærri geta, hvort húseig-
endur út um land finna ekki til slíks
ofan á allar skyldur og skatta, og þau
þungu lánskjör, sem þeir verða að
sæta af bönkunum. Er sízt að undra,
þó að menn öfundi Reykjavík, sem
situr ein við sældarkjör í þessu efni
og þarf ekki að gjalda nema hálfa aðra
krónu af þúsundi virðingaverðs húsa,
en aðrir út um land verða út með 10 og
11 krónur.
Kemur það í ljós hér sem oftar,
að Reykjavík er landinu óbeinlínis
óþörf, því að þaðan búast menn við
endurbótunum á því, sem aflaga fer,
vegna þess, að hún hefir dregið að
sér landsins stjórnandi krafta og stend-
ur bezt að vígi til satntaka. Enda
hefðu menn neyðst til að koma skipu-
lagi á vátryggingar fyrir löngu, ef
Reykjavik hefði ekki haít þá sérstöðu,
að hún þarf ekki að hugsa nema um
sjálfa sig.
Vitanlega eru háu iðgjöldin út um
landið ekki ástæðulaus. Brunahætta
er auðvitað minni á dreifðum húsa-
þyrpingum út um iand, en þar hefir
þó brunnið miklu meira að tiltölu en
í Reykjavík. Félögin hafa tapað sum
árin á vátryggingum í smærri kaup-
stöðunum og svo er iðgjaldið skrúf-
að upp.
En vegna hvers brennur margfalt
oftar, þar sem síður skyldi? Astæðu-
laust er slíkt ekki, mega allir vita.
Og ástæðan er óstjórn. Ut um land
eru öll brunamál ekki í stjórnleysi
heldur liggja þau undir framandi kúg-
un og þess vegna brennur miklu
meira en 1' meðallagi. Undir stjórn-
leysi mundi brenna í meðallagi, en ef
heilbrigð stjórn er, og félagsviðleitni
verkaði gegn brunum, þá mundi brenna
minna en í meðallagi, Þetta er auð-
skilið lögmál og sannast alstaðar. Ut-
lendu félögin hafa auðvitað engin tök
á því að stjórna brunamálum vorum
öðru vísi en að nota keyrið og refsa
jafnt saklausum sem sekum. Þau
hafa ekki annað ráð en að skrúfa upp
iðgjaldið endalaust.
En hvað leiðir svo af þessu? Ger-
spilling hugsunarháttar almennings í
brunamálum. Óánægjan vex og magn-
ast í hvert sinn sem iðgjöldin eru
hækkuð og vegna þess að þar er ekk-
ert verið að skera við neglur sér, þá
er mönnum sama þó að »okurfélög-
unum* blæði við og við. Og þegar
þar við bætist, að flestallir brunar
verða gróði en ekki tap, þá má nærri
geta, að þessi óaldar hugsunarháttur
hefir jarðveg að þróast í. Skilja allir
hvílík þjóðþrif eru að þessu! Alt
öðrú máli væri að gegna, ef menn
kæmust upp á að skoða trygginguna
sem góðan viu, sem hagaði iðgjöld-
um eftir ástæðum félagsins og lækk-
aði þau, þegar vel gegnir. En um
slíkt getur varla verið að tala, þegar
mðrg erlend félög eiga í hlut, sem
hafa það aðalmarkmið að fara það sem
þau komast. Allra sízt getur neins
góðs verið að vænta eftir að slíkt orð
er komið á landið sem er.
Það er því sama sem búið að kasta
okkur út á gaddinn með brunamálin,
með því að bjóða slík kjör sem nú
eru þegin.
Vitanlega eru þau ekki annað en
rétt svar við hirðuleysi og skeytingar-
leysi, en þó þjóðarsmán að verða að
sætta sig við þau. Við verðum að
hefjast handa og ábyrgjast okkar eign-
ir sjálfir, enda er það að öllu leyti
heilbrigðast og menningarlegast.
Það bagar okkur auðvitað mikið að
eiga ekki til nægar og ábyggilegar
skýrslur um bruna á landinu og sam-
anlögð iðgjöld fyrir t. d. 10 árin síð-
ustu, sem hafa nú vwið sérlega skæð.
Þess vegna er enginn öðrum vitrari
um það, hvernig við ættum að setja
iðgjöldin í byrjun með einhverri sann-
girni. Aftur á móti eru nærri því
allir tilbúnir, á hverjum tíma sem er,
að staðhæfa, að það væri voði fyrir
landssjóð að standa einn með ábyrgð
að baki innlendra brunabóta. Og þó
hefir enginn hugsað málið. Menn eru
bara hræddir út í bláinn — og væri
það gott ráð, ef menn gætu slept allri
fyrirhyggju og varið sig með hræðsl-
unni einni gegn jarðskjálftum, eldgos-
um, hafís og harðindum, sem dunið
geta yfir landið og gjört miklu til-
finnanlegra tjón, en þó að nokkurir
húskofar brynnu i einu.
Enda ætti það að vera orðið öllum
ljóst, að pjóöin stendur nú pegar í á-
byrgð jyrir alla sína bruna. Hver ætli
svo sem borgi þá alla saman upp í
topp og það með háum rentum, nema
hún sjálf, þó að tryggingarfélögin
snari út brunabótunum í svipinn.
Það væri ekki sérlega viturlega hugs-
að af þeim sem sjá hvernig trygging-
arfélögin skrúfa upp iðgjöldin eftir
vild sinni, að halda að þessi útlendu
félög leggi nokkuð í hættu við trygg-
ingar hér á landi. Það má nærri geta,
hvort þau ekki kunna að setja dæmið
rétt upp, félög, sem stofnuð eru til
þess að græða og bygð á hinum ná-
kvæmustu útreikningum. Reglan er
auðvitað svo einföld, sem orðið get-
ur: Fari brunabætur ei't árið fram úr
meðallagi, er það skoðað sem lán,
sem vátryggjendur eru látnir borga á
örstuttum tíma í auknum iðgjöldum.
Slíkar átyllur til þess að setja upp ið-
gjöld vantar aldrei, en aftur gjörast
ástæðurnar til að setja þau niður öllu
færri.
Þó að stofnunin yrði innlend, þá
yrði áhættan auðvitað ekki meiri;
breytingin aðallega fólgin í trygging-
unni fyrir því, að við borguðum ekki
meira en sanngjarnt er og jafnframt
margfalt sterkara eftirlit og varkárni,
og viðleitni til þess að það brynni
minna en áður.
Máske bjóða nú félögin að setja
eitthvað niður iðgjöldin, ef þau
sjá að okkur er alvara með innlenda
brunabótasjóðinn og mundu þau standa
sig við það. Meiningarlaust væri að
þyggja slíkt samt sem áður, þvi að
það er aldrei léttara að stofna inn-
lendan brunasjóð en einmitt nú, því
að mönnum brygði ekki við þótt ið-
gjöldin væri há allra fyrst á meðan
sjóður væri að myndast.
Það var lengi viðkvæðið, að timbur-
þorpin í Noregi hefðu ekki betri kjör
en við. En málsmetandi Norðmenn,
sem eg hefi spurt um þetta, hafa sagt
mér, að víðast hvar, ef ekki alstaðar,
væri búið að stöfna samábyrgðarsjóði
í þessum þorpum og standi þeir sig
vel. Iðgjaldið sé nú fært úr tíu og
eilefu krónum af þúsundi niður í tvær
og sumstaðar niður í eiua krónu, og
samt sé gróði. Því miður gat eg ekki
fengið nákvæmar fregnir af tilhögun
þessara sjóða. Sjálfsagt hafa þeir sam-
band sín á milli og máske endur-
tryggingu með góðum kjörum, úr því
að þeir þora að setja iðgjaldið svona
lágt strax, því að gamlir geta sjóðirn-
ir varla verið. Líklegt er að reynsla
þessara sjóða gæti komið okkur að
notum, ef rannsökuð væri, og ekki
ómöguiegt, að okkur gæti tekist að
sigla í kjölfar þeirra og fengið endur-
tryggingu.
Lögin um innienda brunabótasjóð-
inn frá 1907 virðast vera all tryggi-
lega samin, enda munu þau vera gerð
eftir útiendum fyrirmyndum. En það
er þetta endurtryggingarákvæði, sem
hefir gert þau óframkvæmanleg enn
sem komið er.
Nú má ekki lengur dragast að eitt-
hvað verði gert til þess að binda enda-
hnút á framkvæmd þeirra, því að
landið tapar bæði menningarlega og
fjárhagslega á því skrælingjafyrirkomu-
lagi, sem nú er á öllum brunamálun-
um. Það verður ekki annað séð en
að hættulaust sé að taka endurtrygg-
ingarákvæðið burt að sinni, en gefa
landssjóði heimild til að taka lán, ef
stórbruni skyldi verða bráðlega, og
skyldi það afborgast með auknum ið-
gjöldum. Annars mætti líka byrja
með sömu iðgjöld sem nú eru og
mundi þá fráleitt nokkurntíma þurfa
að hækka þau úr því hámarki,' en
fljótt mundi fært að lækka þau að
mun ef ekki brynni bráðlega meira
en í meðallagi. — Eins og sjá má
af lögunum, eru húseignir í Reykjavík
ekki teknarmeð i þenna brunabótasjóð,
og er hann mun tryggilegri fyrir
bragðið. Auðvitað er Reykjavík líka
sjálfsögð með í sjóðinn síðar meir,
þegar honum er vaxinn fiskur um
hrygg og sæmileg endurtryggingar-
kjör eru fengin.
Líklega gjörir það að eins ilt verra
að byrja með að knékrjúpa útlendu
félögunum um endurtryggingu, því að
þau sameina sig þá sem fastast »m
að láta okkur komast að því keyptu
og bjóða auðvitað ekki annað en afar-
kjör, ef þau annars gefa kost á nokkru.
En þau kjör gjöra það að verkum, að
brunabótasjóðurinn gæti ekki fært neitt
verulega niður iðgjöldin þó vel gengi.
Annað mál væri það máske, ef leitað
væri til þeirra eftir nokkur ár, er þau
hefðu séð, að okkur er alvara með að
hafa á þessu einhverja stjórn siðaðra
rnanna. Þá mundi líklega ekki standa
á endurtryggingu.
Eins og fyr er á drepið, verður sam-
fara hinni innlendu ábyrgð aðframfylgja
ströngum brunavarnarreglum bæði í
húsabyggingum og fyrirkomul. slökkvi-
liðs. Lög eru til um þetta frá 1907
en hætt er við að þau verði víða um
land aðeins skoðuð sem dauður bók-
stafur þar til innlendu brunabæturnar
eru komnar á, og menn eiga sitt eig-
ið að verja. Það er hægt að minka
brunahættuna svo afarmikið með góð-
um vilja og samtökum, að eg ekki
tali um ef framhald verður á stein-
byggingunum, sem góðar horfur eru
á, og allur hagur landsbúa heimtar að
útrými sem allra fyrst timburhúsun-
um.
Þingmálafundir í vor ættu að láta
þetta mál rækilega til sín taka og skal
hérmeð skorað á alla þá, sem þekk-
ingu hafa á málinu og einhverja al-
varlega annmarka kynnu að finna á
þvi, að skrifa um þá, því að héðan
af má það ekki deyja út í þögninni,
fyrir tómt áhugaleysi og hirðuieysi1.
H. J.
Smjörsalan 1911.
Svofelt bréf um hana ritar J. V. Faber
hingað til bæjarins (til Sig. Sig. ráðu-
nauts) nýlega:
Með s/s »Botnia« þ. 29. febrúar,
var oss sent dálítið af íslenzku smjöri.
En ekki var smjör þetta eins gott, og
smjör frá sömu rjómabúum í sumar,
er var. Þrátt fyrir það tókst oss þó
að selja nokkuð af smjörinu á 104
aura, og síðan það sem eftir var af
því á 105 aura netto. Það gladdi
oss að geta útvegað rjómabúunum
svona gott verð, og hefir þetta góða
verð, styrkt oss í þeirri trú vorri, að
búast megi við góðu smjörverði í ár,
í samanburði við í fyrra.
Með smjörsöluna árið sem leið, er-
um vér ails eigi ánægðir. Vér von-
uðum, að vér gætum þokað smjör-
verðinu dálítið upp á við, eins og oss
hefir tekist á hverju ári undanfarið, í
þau átta eða níu ár, sem liðin eru,
síðan vér seldum fyrsta íslenzka smjör-
kvartilið. Að þetta ekki tókst, er fyrst
og fremst að kenna hinu óheppilega
ástandi smjörmarkaðarins, alt árið sem
leið, en þar næst því, að sömu vik-
urnar og mest kom af ísl. smjöri,
barst mjög mikið af síberisku smjöri
á markaðinn. Óheppilegum gufuskipa-
ferðum (milli íslands og Leith) má og
nokkuð um kenna. Stundum komu
skipin einum degi of seint til þess
að ná í markaðinn, en stundum féll
komudagur tveggja eða fleiri skipa
saman. Hafi árangur ársins sem leið
ekki verið eins góður og sum rjóma-
búin höfðu gert sé von um, þá er
ofangreindum ástæðum um að kenna,
en ekki smjörgæðunum.
Er vér lítum yfir umliðin ár, get-
um vér eigí annað en hrósað hinum
íslenzku rjómabúum fyrir framfarir
þær, er þau hafa tekið, bæði hvað
gerð og meðferð smjörsins viðvíkur.
Þó eru enn, svo sem þráfaldlega hefir
verið bent á, góðar og gildar ástæður
til þess að vanda sem bezt smjör-
gerðina, svo smjörið geti haldist sem
lengst óskemt. Hvað oss viðvíkur,
þá höfum vér beztu vonir um að gott
verð fáist fyrir smjör á þessu ári, og
það er ætlun vor, að gefa oss sérstaklega
að sölu íslenzks smjörs. Og til þess
að geta selt svo vel, að rjómabúin
verði fyllilega ánægð með söluna, höf-
um vér sett á stofn útibú í einum
stærsta verksmiðjuiðnaðarbænum á
Englandi, og vonum vér, að vér þar
getum selt mikinn hluta þess islenzka
smjörs, er oss berst, og útvegað þvi
fasta kaupendur. Vér vonum, að
smjörverðið á þessu ári, verði eigi að
eins betra en í fyrra, heldur betra en
nokkru sinni áður.
Vér þökkum fyrir viðskiftin á árinu
sem leið, og vonum að þér á þessu
ári, látið oss selja smjör yðar, og vér
getum ábyrgst yður bezta markaðsverð
og skulum gæta vandlega hvers ein-
asta smjörkvartils, er oss verður sent.
Með mikilli virðingu.
J. V. Faber & Co.
-^==»==r-
Pistlar úr sveitinni.
Vestur-ísafjarðarsýslu (norðanverðri
á 1. þorradag 1912). Hór á norðvestur-
kjálka landsins þykir það undra tíðind-
um sæta hvað fyrri helmingur vetrarins
hefir verið óvanalega h/r á svipinn, því
hvorki frost ué snjór hefir enn sýnt sig
að nokkru ráði. Svona tíðarfar lfkar
landbóndanum fyrir skepnur sínar. — Á
Vestfjörðum er víða góð útbeit, þegar
næst til hennar. — Einnig sjómennirnir
‘) Þjóðviljinn hefir nýlega birt hvetj-
andi grein um þetta mál.
mega vera ánægðir. Tíðarfarið hefir ekki
hamlað þeim frá að ausa töluverðu upp
úr nægtabúri sjávarins. Og í þessnm
hiuta ísafjarðarsýslu er Suðureyri í Súg
andafirði mesta fiskiveiðistöðin fyrir vólar-
báta. Er þar myndaður vélabátafioti
ekki all-lítill, því þar þykir að jafnaði
aflasælt og fremur skamt til fiskimiða,
ogútgjörðin borgarsigvel, svo sem stöðug
fjölgun bátanna ber vott nm. Súganda-
fjörður er þess vegna á leiðinni til að
eignast sína sögu. Fólkinu hefir fjölgað
þar um helming á fáum árum og Suð-
ureyri komin f kauptúnatöluna, og við-
skiftamagnið við aðra út í frá orðið tölu-
vert. En frumbýlingsskapurinn er á-
valt kostnaðarsamur fyrir kauptúnin. —
Án húsaskjóls g6ta menn t. d. ekki lif-
að. Þess vegna þarf fyrst af öllu að
koma upp liúskofum, og síðan að leit-
ast sem mest við að hafa svo mikið sem
hægt er upp úr atvinnuveginum, sem
staðurinn hefir að bjóða. Hór þurfti að
hafa ís og frystihús og síldveiðaútveg.
Er þetta hvorttveggja komið á laggirn-
ar. íshúsið er mjög myndarlegt stein-
steypuhús. — Alt útheimtir þetta, á-
samt vélabátaútveginum, talsvert fé. En
til þess að frumbýlingsskapur þessi kyrk-
ist ekki f fæöingunni, heldur geti hald-
ið áfram f horfinu f r a m, þarf að hlynna
að honum. Þeir atþingismenn á síðasta
þingi í efri deild, sem greiddu atkvæði
gegn símaálmu f Súgandafjörð, hafa ekki
verið þess sinnis. Sem dæmi upp á það,
hvað sambandsleysi getur verið óheilla-
vænlegt, skal eg nefna eitt, er snertir
þenna fjörð og átti sér stað sfðastliðið
sumar: Zöllner kaupmaður var þá að
kaupa saltfisk við ísafjarðardjúp og víð-
ar. Var nærri því farinn hór framhjá,
vegna þess að hann hólt, að hór væri
engan fisk að fá, sem hann auðvitað
hefði getað áður spurt sig fyrir um í
gegnum síma, ef fjörðurinn hefði verið í
símasambandi. En af hreinni tilviljun
fór hann hér inn og keypti fiskislatta
fyrir nál. seytján þúsund krónur. (Lag-
legur skildingur til þess að verða af
með!!) Sfmaspursmálið í Súgandafjörð
er ekki eingöngu fjárhagsmálefna, held-
ur einnig tilfinningamál, þar sem sá
fjörður er aðalhleypistöðin í illviðrum
fyrir marga Djúpmenn. Þingmenn finna
sig máske ekki skylda til þess að taka
það til greina ?
Enn er ánnað, sem hlýtur að vera á-
hugamál þeim, sem hugsa nokkuð um
framtfð þessa fjarðar, sem sé, að gerð
sé bátakvf við hafnarleguna, því bát-
arnír eru í stöðugri hættu staddir að
vetrinum til, bæði af ísreki innan úr
firði og sjávarróti af hafi, en hættuleg
og mjög erfið fyrir fram- og uppsetning
báta, sem eru í stöðugu brúki. Þing-
og héraðsmálafundur Vestur-ísfirðinga
sá þetta og samþykti því fyrir ári síð-
an áskorun um að fá landsverkfræðing-
inn til að rannsaka svæðið og fá álit
hans um málefni þetta. En það hefir
verið að tala fyrir daufum eyrum. Eng-
in áheyrn f þessa átt fengin enn.
Til þess þó að hrinda máli þessu eitt-
hvað áleiðis, eru Súgfirðingar í þann
veginn að stofna sjóð.
Eitt orð um verzlunarástandið: Því
miður kveður alt of mikið að því á
Vestfjörðum, að of hægur aðgangur er
að bókum verzlananna. Afleiðingin svo
af því, úttekt í óhófi og íhugunarlaust
— liggur mér við að segja — og síðan
skuldasúpan með sínum gæðum!
Pöntunarfélag er stofnað í vestursýsl-
unni, með því takmarki, að verzla skuld-
laust. Það grefur ótt um sig. Máske
því takist að vinna (verzlunar) ljónið 1
Þ.
Héraði, 8. marz 1912.
Framan af vetri, alt til jóla, voru
úrkomur (rigningar) svo miklar á Fljóts-
dalshéraöi, að fáir muna aðrar meiri hér
um slóðir. Kvað svo mikið að þeim,
að harðvellisgrundir urðu sem lifandi
kvika, húsveggir sigu í jörð niður eða
sprungu af vatni. Vatn kom upp í hús-
um og hlöðum, þar sem þess var sízt
að vænta. Viðir brotnuðu undan slig-
blautum þökunum; þök féllu inn og
hey skemdust, bæði af uppgönguvatni
og leka. Hagar voru jafnan góðir þenn-
an tíma, en auðvitaö hrakningar miklir
fyrir sauðfó.
Um jól gerði áfelli og fram yfir ný-
ár. Gengu þá hreindýr um alt Hérað,
vestan Lagarfljóts, og er það óvanalegt,
að þau komi svo snemma til bygða. —
Drápust þá 2 dýr í Lagarfljóti, annað
niður um ís, hitt fyrir stygð. Nú kvað
vera margt af þeim fyrir austan Lagar-
fljót, í Hraundal, í fjöllunum milli Hjalta-
staðaþinghár og Fjarða. Leita þau oft
þangað í harðindum, og halda þá til þar
langt fram á vor.
Þótt heyskapur væri ekki mikill í
sumar, þótti mönnum þó vel áhorfast
með fóðurbirgðir fiam eftir vetrinum.
Seint í febrúar gjörði áfelli og hefir það
haldist lengst af síðan, svo að nú eru
snjóþyngsli allmikil um alt úthérað og
gripir allir á gjöf. Er nú þegar farið
að kveða víð annan tón um fóðurforð-
ann, og nokkrir farnir aðbera kvíðboga
fyrir heyþrotum, enda eru heyskemd-
irnar víða allmiklar, og aldrei má vita
hverju fram fer, óðara en á dettur. —
Væri víst ekki síður ástæða til að segja:
í>Lofa skal vetur að vori«, en það, sem
sagt er um meyjarnar og allir þekkja.
Viðarr.
Vestur-Barðastraiularsýslalð. rnarz
1912.
J arðakaup. Veruleg jarðakaup
hafa engin átt sér stað, en mikil hreyf-
ing í þá átt mun þegar vera byrjuð í
Dalahreppi. Þar eru margir sjálfseignar-
bændur, en margir munu þeir nú vilja
selja ábýli sín og flytja þaðan. Orsök-
in til þessa mun vera hin gífurlegu
sveitarþyngsli, er hreppurinn á í, og
stafar mest af skuldum fyrveraudi kaup-
fólags Dalamanna, er hreppurinn hefir
orðið að taka ábyrgð á.
Almennar framkvæmdir, svo sem vega-
gerð og samgirðingar voru hér engar svo
teljandi væru á síðastl. ári.
Störf félaga: Búnaðarfólag raun
vera í öllum hreppum vestursýslunnar,
eu lítið eru þau nema nafnið. Áhugi
manna hór um slóðir á búnaði er mjög
daufur og eru til þess margar orsakir.
Sjávarúrvegurinn dregur allan þorra af
mönnum til sín, og er það eitt með
fleiru þess valdandi, að litlar fram-
kvæmdir eiga sér stað í búnaði. Allur
þorri bænda eru leiguliðar, og vantar
peninga til að eignast ábýli sín, en flest-
ir tregir á að bæta mikið jarðir fyrir
aðra, enda láta jarðeigendur sór mest
hugað um að fá afgjöldin á réttum tíma
og bregðist þeim það ekki þegja þeir,
og láta sig engu varða hvernig farið er
með jarðirnar. Garðrækt fer hór tölu-
vert vaxandi, en skógrækt og áburðar-
hirðing er í mestu vanrækslu.
Kynbótafólög hrossa, kúa og kiuda eru
hér ekki til, að undanskildum þeim
parti af Rauðasandshreppi, er kallast
Rauðisandur. Þar er kúakynbótafóiag
og starfar það með töluverðum áhuga
og góðum árangri. Rauðsendingar eiga
skilda þökk og heiður fyrir áhuga sinn
í því. Einnig eru þeir margir búnir að
girða talsvert af túnum sínum og eng-
jum. Þessi framkvæmdarsemi Rauðsend-
inga hefir orðið til þess, að nú er al-
mennur áhugi vaknaður fyrir því, hve
ómissandi það er að girða túnin. Og
mór er nær að halda, að eftir 10—15
ár verði hér ekkert tún ógirt. Hór eru
kynbótanefndir í hverjum hreppi, er eiga
að sjá um kynbætur hrossa, en flestar
— ef ekki allar—eru þær framkvæmda
og áhugalausar í þeim efnum. Vonandi
lagast þetta, sem margt annað, er hér
þarf að laga, áður langt hður.
Verzlunarfólag er starfandi hór í sýsl-
unni, og hefir verið nú nokkur undan-
farin ár. Fer það stöðugt vaxandi. Síð-
astliðið ár (1911), mun það hafa gefið
félögum 18—20% hreinan verzlunararð,
miðað við peningaverð hór hjá kaup-
mönnum, að undanskildum mánaðartíma
úr sumrinu, er þeir setja mest niður
vörur sínar. Félag þetta hefir veitt
möntium stórmikinn ágóða, vanið menn á
reglusemi í viðskiftum, oggert það að verk-
um, að nú er hór ekki lengur ein-
okunarverzlun. Félag þetta nær yfir
Rauðasands-, Patreks- og Barðastraudar-
hreppa; er í engum skuldum. Síðastl.
ár mun verzlunarmagn þess hafa verið
um 40 þús. kr. Vonandi er að það eigi
langa og ávaxtasama framtíð fyrir hönd-
um. Lakast hjá okkur, er í þessu
fólagi erum, er að geta ekki komið kjöti
út fyrir sæmilegt verð. Kjötið hafa
kaupfólagsmenn orðið að selja kaup-
mönnum. Verð á því var hór hjá
kaupmönnum síðastliðið haust 16—18 a.
pundið. Gærur 26—28. — Allar, er ekki
náðu 8 pundum, voru á 26 anra.
Sjávarútvegur er hér töluverð-
ur, sórstaklega á Patreks- og Arnarfirði.
Þilskip um 20. Vólabátar fáir, en róðr-
arbátar mjög margir. Afli varð í bezta
lagi síðastliðið sumar. Á Patreks- og
Arnarfirði var góður afli síðastl. haust
og það fram að jólum. Nú nýlega fór
mótorbátur frá Bíldudal til fiskjar og
aflaði 3000 (að sögn) af þorski og eitt-
hvað af steinbít.
Heyskapur varð í meðallagi síð-
astliðið sumar og nýting mjög góð.
Skemdir urðu hór mjög miklar á öllum
heyjum, er ekki voru járnvarin, dagana
5. og 15- okt. s. 1.; þá var svo mikið
regn, að fádæmum þótti sæta. Skriður
runnu mjög víða og gerðu afar mikið tjón á
beitar og slægjulöndum.
V e t u r i n n hefir verið með allra
beztu vetrum, er elztu menn muna. Alla
jafna auð jörð í bygð og lítill snjór á
fjöllum.
H e i 1 s u f a r mantia yfirleitt mjög
gott, og slysfarir engar.
Stjórnmál er mjög lítið talað um
um þessar mundir. Heimastj.mönnum,
sem eru ekki margir hór í sýslu, eru ekki
úr minni liðnar hrakfarirnar frá því í
haust, en mega þó svo búið hafa.
Kosningarnar hér í sýslu, bæði 1908 og
1911, hafa bezt sýnt það, hve mikið
álit er hér á Birni Jónssyni. Og þó þessir
fáu heimastjórnarmenn, sem hér eru,