Ísafold - 24.04.1912, Blaðsíða 1
Kemui út fcyisvttr i viku. Yerö érg. (80
arkir minst) 4 kr. erlendis 5 kr, eða 1 */*
dollar; borgist fyrir mibjan júli (erlendis
fyrir fram).
ISAFOLD
Uppaðgn (■krifleg) bnndin yið inunðt, ei
ógild nema komln aé til útgefenda Jfyrlr
1. okt. ag kaepandi aknldlani tíB blaBiB
AfgreiBala: Anattuatrnti 8.
XXXIX. árg.
I. O. O. P. 932649
Alþýbufól.bókasafn Pósthússtr. 14 kl. 5—8.
Augnlækning ókeypis i Lækjarg. 2 mvd. 2—8
Borgarstjóraskrifstofan opin rirka daga 10—8
Bæjarfógetaskrifstofan opin v. d. 10—2 og 4—7
Bæjargjaldkerinn Laugav. 11 kl. 12—8 og 5—7
Eyrna-,nef-og hálslækn. ók. Pósth.str.HA fid,2—3
íslandsbanki opinn 10—2 x/a og 51/*—7.
K.F.U.M. Lestrar- og skrifstofa 8 érd,—10 sbd.
Alm. fundir fid. og sd. 8 4/a sibdegis.
Landakotskirkja, öubsþj. 9 og 8 á helgum
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 101/*—12 og 4—5
Landsbankinn 11-2 J/a, ö^/a-B1/!. Bankastj. vib 12-2
Landsbókasafn 12—8 og 6—8. Útlán 1—8
Landsbúnaöarfélagsskrifstofan opin frá 12—2
Landsféhiröir 10—2 og 5—6.
Landsskjalasafnib hvern virkan dag 12—2
Landsiminn opinn daglangt [8—0] virka daga,
helga daga 10—12 og 4—7.
Lækning ókeypis Þingh.str. 28 þd. og fsd. 12—1
Náttúrugripasafn opib l1/*—21/* á sunnudögum
Stjórnarrábsskrifstofurnar opnar 10—4 daglega.
Talsimi Beykjavikur (Pósth. 8) opinn daglangt
(8—10) virka daga; helga daga 10—9.
Tannlækning ókeypis Pósth.str. 14B md. 11—12
Yifilsstabahælib. Heimsóknartimi 12—1.
Þjóbmenjasafnib opib á sd., þrd. og fmd. 12—2
Fjármálanefndin..
Störf hsnnar og álit.
Á laugardaginn kom loks fyrir al-
menningssjónir nefndarálit Jjdrmála-
nejndarinnar.
Þessi nefnd var skipuð af ráðherra
í vor (28. maí), til þess
>að rannsaka, hvort tiltækilegt sé
að auka tekjur landssjóðs með einka-
rétti á aðfluttum vörum, svo sem tó-
baki, kolum, steinolíu, o. fl.« og enn-
fremur til ’pess,
>að íhuga bankamál landsins og
önnur peningamál, er standa í sam-
bandi við þau, þar á meðal á hvern
hátt hagkvæmast verði að stofna fast-
eignaveðbanka, og útvega markað fyrir
íslenzk verðbréf.
I nefndinni sátu: Klemens Jónsson
formaður hennar (skipaður af ráð-
herra) og 4 þingkosnir nefndarmenn:
Sig. Hjörleifsson ritstjóri, Hannes Haf-
stein bankastjóri, Magnús Blöndahl
forstjóri og Ágúst Flygenring kaup-
maður.
Nefndin hefir setið að störfum frá
29. júní til 1. ág., frá 9.-15. ág. og
frá 2y. nóv. til n.marz — og hald-
ið með sér 93 fundi alls.
Tillögur nefndarinnar.
Til þess, að búskapur landsins bless-
ist í náinni framtíð gerir nefndin ráð
fyrir, að auka þurfi tekjur landssjóðs
um 800,000 kr. á nverju fjárhagstíma-
bili, eða 400,000 kr. á ári frá því sem
nú er.
Til þess að fá þenna óhjákvæmi-
lega tekjuauka bendir nefndin á /
hugsanleg ráð.
Ráðin eru þessi:
1. Að landið taki str einkaleyfi til
að flytja inn kol.
2. Að landið taki sér einkaleyfi til
að flytja inn steinoliu.
3. Að landið taki sér einkaleyfi til
að flytja inn og búa til tóbak.
4. Að lagður verði tollur á vefn-
aðarvöru og tilbúinn Jatnað.
5. Að leitt verði í lög útflutnings-
gjald aj sildarolíu, Jóðurmjoli, kolum og
áburðarejnum.
En af þessum ráðum, sem á er
bent, ætlast nefndin þó eigi til, að
aukaþingið í sumar snúi sér að, nema
3: sem sé kolaeinkasölu ogtollunum.
Tóbaks-einkasöluhugmyndin er eigi
n*rri nógu rækilega undirbúin enn,
dómi nefndarinnar, — en gert
hefir hún ráðstafanir ti), að láta safna
gögnum þar að lútandi á næsta ári,
frumvarp, sem ætlast er til, að lagt
verði fyrir aukaþingið.
Steinolíu-einkasalan strandaði á því,
að eigi fekst viðunanlegur samning-
ur við neitt steinolíufélag að þessu
sinni, en nefndin ætlast til, að gefin
verði út heimildarlög fyrir landsstjórn-
lna5 til þess að semja um einkasölu á
steinolíu, ef færi býðst.
Tekjuaukinn.
Tekjuaukinn, sem nefndin gerir ráð
fyrir, eins og nú stendur, er: af kola-
einkasölunni 160.000 kr. á ári, af
vefnaðartollinum 150.000 kr. á ári,
brúttó — hann er áætlaður 10% af
innkaupsverði — og af steinolíu-einka-
sölu 7/—100.000 kr. á ári. Hverar
tekjurnar verði af útflutningsgjaldinu,
hefir nefndin ekkert áætlað um — og
eigi heldur af tóbaks-einkasölunni.
Hér í blaðinu er í dag prentað frv.
nefndarinnar um kola-einkasöluna og
gerð grein fyrir rökum hennar fyrir
því nýmæli, og í næstu blöðum mun
haldið áfram að skýra frá og ræða
hin önnur nýmæli.
Isajold muH leyfa rúm til að ræða
um kolaeinkasöluna af beggja hálfu,
einkasöluvina og einkasölufjenda, svo
að málið megi sem bezt verða skýrt
frá beggja hálfu, áður en það verður
útkljáð.
Einkasala á kolum.
Það er langmesta nýmælið, sem -
fjármálanefndin stingur upp á og það
nýmælið, sem mesta vekur sundur-
þykkjuna.
Um einkasölurétt yfirleitt ritar nefnd-
in ítarlegt mál og skal hér tekinn upp
aðalmergurinn úr rökum nefndarinnar,
þar að lútandi:
Nefndarrökin.
Einkaréttur til verzlunar (einokun,
monopol) hefir frá fornu fari ekki
sem bezt orð á sér hér á landi, og
hefir nefndin margvíslega orðið þess
vör, að reynt hefir verið að vekja
óhug á hugmyndinni um einkasölu-
rétt landssjóði til handa með skírskot-
un til gamallar reynslu í því efni, og
að sjálft hugtakið eða nafnið einokun
hefir verið nægilegt. til þess að gera
ýmsa menn fyrirfram fráhverfa öllum
þess konar ráðstöfunum. En þess
ber vel að gæta, að einkasala sú, sem
ísland hefir haft af að segja til forna,
var útlend allsherjareinokun á allri
verzlun aðfluttrar og útfluttrar vöru i
smáu sem stóru, bygð á sérstcku
stjórnarástandi, sögulegum tildrögum,
og ólánsástandi í landinu sjálfu, en
hér er að eins að ræða um það, að
draga inn í almennan sjóð landsins
arð af sölu sérstakra vörutegunda, sem
sérstaklega eru til þess fallnar, að hið
opinbera hafi þar hönd í bagga til
almennings þarfa, og verða alls ekki
með neinum rétti fyrirfram dregnar
neinar ályktanir um takmarkaðan lands-
einkarétt eftir nútíðarsniði, af ástandi
landsins á liðnum öldum undir úreltri
allsherjareinokun, sem engum kemur
til hugar að vekja til lífs aftur.
Sú einkasala, eða einokun, sem nú
er um að ræða, er að eins sérstakt
form fyrir innlendum neyziuskatti af
tilteknum gjaldstofnum, á þann hátt,
að landið áskilur sér einkarétt tií
verzlunar eða framleiðslu á vörunni,
og aflar sér tekna annaðhvort með
því að láta sjálft framkvæma fram-
leiðsluna eða söluna fyrir sinn eigin
reikning, eða felur það öðrum fyrir
sína hönd gegn tilteknu gjaldi í lands-
sjóðinn. Það er í sjálfu sér engin
nýung hér á landi fremur en annars-
staðar, að hið opinbera áskilji sér full-
an einkarétt til þess að framkvæma
ýms störf og fyrirtæki, sem vafalaust
gætu verið góður gróðavegur einnig
í höndum einstakra manna, ef þeir
mættu fást við þau. Þannig hef-
ir landið áskilið sér einkarétt til
alls póstflutnings, útgáfu frímerkja,
útgáfu peningaseðla, til ritsíma og
talsíma o. s. frv., án þess nokkr-
um hafi til hugar komið, að með
þessu væri viðskiftafrelsinu stofnað í
voða eða rétti einstaklinganna misboðið,
og er þó sannast að segja, að í fram-
kvæmd gagnvart landsþegnum eru slík
einkaréttindi landssjóðs (regalia) alveg
sams konar, eins og einkaréttindi lands-
sjóðs til verzlunararðs af tiltekinni
vörutegund (monopol). Munurinn er
að eins sá, að tilgangurinn með slikar
einkaréttarstofnanir, sem þær, er að
framan voru nefndar, er ekki aðallega
sá að afla landssjóðnum fjár, heldur
fyrst og fremst að þjóna sérstökum,
mikilvægum menningarþörfum, örugg-
ar og ódýrar en verða mundi, ef ein-
stakir menn hefðu frjálsan aðgang til
þess að gera sér atvinnu af þessu; en
tilgangurinn með einkaréttarsölu eða
Reykjavík 24. apríl 1912.
einokun á sérstökum vörutegundum
er eingöngu sá, að útvega landssjóðn-
um tekjur, annaðhvort meiri eða al-
menningi meinaminni, heldur en orðið
gæti með venjulegum tolli eða skatti,
þó að afleiðingin geti jafnframt orðið
sú, að almenningur fái betri og trygg-
ari kaup á vörunni eftir en áður, ef
réttar og heppilegar leiðir eru valdar.
í rauninni má segja, að öll tollálagn-
ing byggist á hugmyndinni um einka-
rétt hins opinbera til verzlunar og
vöruinnflutnings, og munurinn þá að
eins sá, að með tollálagningu bannar
hið opinbera aðflutninginn og verzl-
unina öllum öðrum en þeim, sem toll-
gjaldið greiða og fullnægja skilyrðum
landslaga að öðru leyti, en með einka-
söluaðferðinni öllum öðrum en þeim,
sem hið opinbera hefir gert sérstaka
samninga við, og veitt sérstakt leyfi
gegn ákveðnu gjaldi.
Því fer mjög fjarri, að það sé neitt
einsdæmi í nútíð, að ríkin leiti sér
tekna með einkaleyfissölu. Það er
satt, að mjög mikiil mótblástur var á
fyrri hluta aldarinnar sem leið og um
miðbik hennar gegn þeirri skattaaðferð,
og stafaði það af þeim kenningum,
sem þá voru ráðandi um frjálsa sam-
kepni í öllum greinum sem skilyrði
fyrir framför landanna. En eftir að
skoðanirnar fóru að breytast í þessu
efni, og jafnaðarhugmyndir nútímans
að ryðja sér til rúms, tóku og skoð-
anir manna á einkasöluaðferðinni sem
tekjuleið fyrir hið opinbera að breyt-
ast, og á siðari árum er einkasölu-
fyrirkomulag komið á dagskrá víðs-
vegar um Evrópu. Tillögur um að
lögleiða einokun á einstökum vörum,
einkum á tóbaki, hafa komið fram í
ýmsum löndum, þar sem þessi aðferð
hefir eigi verið notuð til þessa; má
telja að það sé nú víða í undirbúningi
og aðsigi, og aldrei hefir t. d. Frakk-
land hætt við fyrirkomulag þetta frá
því árið 1674, nema að eins um 20
ára tímabilið 1791—1811, meðan hug-
myndir stjórnbyltingarinnar voru mestu
ráðandi. Um einkarétt ríkja til tóbaks-
framleiðslu og tóbakssölu vísast að
öðru leyti til þess, sem frá er skýrt
um það í sérstökum kafla í riti þessu
viðvikjandi einkasölu á tóbaki. Af
öðrum vörutegundum, sem einokaðar
hafa verið og eru, má sérstaklega
nefna áfenga drykki. Einkaréttarsala
var fyrrum á þeim í ýmsum löndum,
og tillögur um að taka slíkt upp aftur
hafa víða fram komið í seinni tíð, en
ekki mun það komið í kring nema í
Svisslandi og í Rússlandi. í Frakk-
landi var stungið upp á að lögleiða
áfengis-monopol árið 1891, og var þá
talið, að það mundi gefa ríkinu um
þúsund miljónir franka á ári í arð.
En bæði þetta og tillögur í ýmsum
ríkjum um að lögleiða tóbaksmonopol,
hafa strandað sérstaklega á hinum afar-
mikla kostnaði og erfiðleikum við það,
að raska rótgrónu fyrirkomulagi, og
innleysa verksmiðjur og tæki, sem
afarmikið stórfé stendur í, og fjölda-
margir hagsmunir eru við bundnir.
Af öðrum vörutegundum, er einka-
söluaðferðinni hefir verið beitt við í
ýmsum löndum, má nefna meðal ann-
ars salt (Ítalía, Austurríki, Ungarn),
púður, eldspítur, spil og steinolíu.
Nefndin hefir yfirleitt ekki fundið
neitt við það að athuga frá almennu
sjónarmiði, að leita landssjóði tekna
með einkasölu á tilteknum vörum,
svo framarlega sem með því geta
fengist tekjur, sem ekki er unt að ná
með því að leggja toll á þær vörur,
án þess að íþyngja gjaldendum um of.
Þær vörutegundir, sem bezt þykja
til þess fallnar að afla ríkissjóðunum
tekna með einokun, eru auðvitað þær
munaðarvörur, sem mikið og alment
eru notaðar. Þær þola bæði hæst
álag og hinsvegar er miklu minni
ábyrgðarhluti fyrir hið opinbera, að
leggja þar höft á frjálsa samkepni og
frjálst framboð, heldur en þegar um
nauðsynjavöru er að ræða. Það liggur
í augum uppi, að taki riki einkarétt
á hreinni munaðarvöru, þá er það
aðallega eða eingöngu peningaspurs-
mál fyrir hið opinbera, að varan sé
jafnan til taks, ef einhver vill kaupa,
og geti selzt sem mest. En þegar
einokun er lögð á nauðsynjavöru, eða
varning, sem á þarf að halda til at-
vinnureksturs í landinu, þá má ekki
eingöngu taka tillit til gróða hins
opinbera sjóðs, heldur verður þá jafn-
framt að hafa fyrir augum þörf og
hag almennings. Réttinum hlýtur þá
og að fylgja skylda til þess að sjá um,
að jafnan séu nægar birgðir fyrir
hendi, að verðið stigi ekki svo, að úr
því verði ranglát skattskylda, og að
varan rýrni ekki að gæðum.
Jafnvel þótt meiri hluti nefndarinnar
sé þeirrar skoðunar, að af öllum vöru-
tegundum, sem til mála getur komið
að útvega landssjóði einkasölutekjur
af, séu áfengir drykkir og tóbak bezt
til fallið, þá hefir nefndin þó eigi
komið fram með frumvarp eða tillögur
um það að svo stöddu. Að því er
snertir áfengisdrykkina hefir nefndin
í heild sinni talið það liggja fyrir utan
sitt starf að blanda sér þannig í deilu-
málið um aðflutningsbannið gegn á-
fengi, þar sem það einmitt er ætlunar-
verk hennar að rannsaka leiðir til
tekjuauka, er komið geti i skarðið
fyrir þær tekjur, sem landssjóður
missir við bannið. Um ástæðurnar
fyrir þvi, að nefndin hefir ekki, að
minsta kosti að svo stöddu, getað
talið tóbakseinokun til þess fallna að
bæta úr fjárþörf landssjóðs, vísast til
kaflans um það efni hér á eftir.
Aftur á móti hefir nefndin komist
að þeirri niðurstöðu, að eftir atvikum
væri það mjög æskilegt, ef unt væri,
að gera kol og steinolíu að tekjustofn-
um fyrir landssjóð. Af kolum er
mjög mikið af því, sem aðflutt er,
aftur selt til útlendinga, og gæti því
gjald af kolum að nokkru bætt úr
þeim missi á tekjum frá útlendum
fiskimönnum, sem aðflutningsbannið
á áfengi hefir í för með sér. Stein-
olíuverzlun landsins er meira en að
3/4 hlutum komin i hendur eins út-
lends stórgróðafélags, sem virðist vera
að ná fullum einkaleyfistökum í fram-
kvæmdinni, og því æskilegt, að hið
opinbera gæti haft þar einhverja hönd
í bagga. Báðar þessar vörutegundir
eru mjög einfaldar og óbrotnar, og
hægar í eftirliti.
Báðar þessar vörutegundir eru nauð-
synjavörur og notkun þeirra þannig
varið, að tollur, sem hefði verðhækk-
un í för með sér, kæmi óhæfilega
misjafnt niður, alveg yfirgnæfandi á
sjávarútveginn og þá menn, er í kaup-
stöðum búa og verzlunarplássum, en
lítið á landbúnaðinn. Hinn eini vegur
til þess að afla landssjóði tekna af
verzluninni með þær, virðist því vera
einkasala, og hún þannig vaxin, að
fyrir það sé girt með öruggum samn-
ingum, að vörurnar hækki i verði
einkaleyfisins vegna, frá því sem nú
er, eða rýrni að gæðum. Nefndin
telur sig hafa trygt slíkt fyrirkomulag,
að því er kol snerti, næstu árin, og
hefir von um, að það megi einnig
takast með steinoliusölu. Á hvern
hátt þetta er hugsað og undirbúið
sést af eftirfarandi köflum um þessar
vörutegundir hvora fyrir sig, og nægir
hér að skirskota til þeirra.
Frumvarp til laga.
uiu einkarétt og einkaleyfi
til kolasölu á íslandi.
1. gr. Frá 1. janúar 1913 áskilur
landiS sór fyrst um sinn einkarétt til
kolasölu á íslandi og í landhelgi viS ís-
land. Er því öllum, bæSi einstökum
mönnum og félögum, bannaS aS flytja
kol til íslands, eSa aS geyma, selja, af-
henda eSa á annan hátt úthluta kolum
í landhelgi viS Island, nema samkvæmt
því, er lög þessi leyfa.
RáSherraíslands veitist heimild til þess,
aS gera samning viS kolauámufólagiS N.
N. um einkaleyfi til kolasölu hór á landi
og hór viS land meS eftirfarandi nánari
skilyrSum.
2. gr. Kolanámufólaginu N. N. veit-
ist einkaleyfi til aS flytja inn kol til Is-
lands, og verzla meS þau þar og í land-
helgi viS ísland. Þó er dönsku flota-
málastjórninni heimilt aS flytja inn kol,
sem eingöngu eru ætluS dönskum her-
skipum og varSskipum. Svo er og þeim,
sem keypt hafa kol af leyfishafa hór í
latidi, heimilt aS selja þau aftur til notk-
unar í landinu eSa á innlendum skipum.
Loks leyfist og innlendum gasstöSvum
aS selja í landinu kokes, er þær hafa
framleitt, sbr. elnnig 16. gr.
3. gr. Leyfmhafi skal vera skyldur
til aS hafa nægar birgSir af kolum þeim,
sem nefnd eru í 4. gr. þessara laga og
þar eru kölluS »almenn kol«, á þeim
stöð'um, sem tilgreindir eru í 5. gr. NægS
birgSanna miSast viS kolaeySsluna áriS
áSur, hafi hún ekki veriS óvenjulega
mikjl eSa lítil, en ef fyrirsjáanlegt er,
aS kolaeySslan hljóti aS verSa meiri á
einhverjum staS vegna nyrra eSa auk-
inna atvinnufyrirtækja, þá er einkasali
skyldur til aS hafa birgSirnar aS því
skapi meiri. Skal hann sérstaklega birgja
þær hafnir upp á baustin, svo aS nægi
fram á næsta surnar, sem hættast er viS,
aS tepzt geti sigling af ís, og má hann
kjósa um þaS, aS flytja allar birgSirnar
til hverrar hafnar í eiuni forð eða fleirum.
26. tölublað
4. gr. Kol þau, sem leyfishafi flytur
til íslands, og hefir þar venjulega til
sölu, (»almenn kol«), skulu vera Rosstyn
Hartley kol, eða önnur kol jöfn þeim
aS gæðum, svo sem East Lothian Ordi-
nary eða Lochgelly. Auk þess skal hann
flytja inu aðrar kolategundir, sem menn
kunna að fala hjá honum. Smíðakol
er honum skylt að hafa til sölu, en rótt
er að hlutaSeigendur tilkynni leyfishafa,
hve mikil smíðakol muni þurfa á hverj-
um sölustað, og verður þessi tilkynning
að vera komin á skrifstofu leyfishafa f
Reykjavík 1. júlí ár hvert. Innan sama
tímamarks verSa að vera þangað komnar
pantanir á kokes, anthracite kolum og
hverjum öðrum kolategundum, sem menn
vilja fala sórstaklega, og senda þarf
ásamt hinum almennu kolum. Öll kol,
er hann lætur af hendi, eiga að vera
sálduð (hörpuð), nema smíðakol og sór-
stök gaskol.
5. gr. SöluverS á »almennum kol-
um« skal vera fast ákveðið til manna,
sem búsettir eru í landinu sjálfu, til
innlendra skrásettra fiskiskipa, póst- og
mannflutningaskipa, sem sigla eftir föst-
um ferSaáætlunum. Verð það, sem til-
greint er viS hvern sölustaS í þessari
grein, skal leggja til grundvallar fyrir
söluverði kolanna eftirleiSis. Þetta verð
má aldrei vera hærra, þegar innkaups-
verð á »almennum kolum«, fluttum ó-
keypis á skip á sölustaðnum í Skotlandi,
er eigi hærra en þaS var um miðjan júlí
1911, og flutningsgjaldið eigi hærra en
það var þá.
SölustaSirnir eru:
1. f 1 o k k u r:
20 kr. tonnið (1000 kg.)
1. I Reykjavlk. 7. Seyðisfirði.
2. í Viðey. 8. Á Mjóafirði.
3. Á ísafirSi. 9. - Eskifirðl.
4. - Hesteyri (Gimii) 10. - Norðfirði.
5. - Siglufirði. 11. - Fáskrúðsfirði.
6. - Akureuri. 12. í Hafnarfirði.
1. Á PatreksfirSi.
2. - Arnarfirði.
Bíldudal.
3. - Dýrafirði.
Þingeyri.
Haukadal.
4. - Önundarfirði.
Flateyri.
Við Isafj.djúp:
í Bolungarvík.
- Hnífsdal.
6. Við Eyjafjörð.
á Svalbarðseyri.
- Hjalteyrl.
í Hrísey.
2. f 1 0 k k u r:
21 kr. tonnið.
5.
3. flokkur:
22 kr. tonnið.
1. í Stykkishólmi. 2. í Djúpavogi.
4. flokkur:
25 kr. tonnið.
1. í Hólmavík.
2. Á Blönduós.
3. - Sauðárkrók,
4. - Húsavík.
5. - Þórshöfn.
6. - VopnafirSi.
7. í Vík.
8. í Vestm.eyjum.
9. Á Stokkseyri.
10. - Eyrarbakka.
11. í Keflavík.
12. - Ólafsvík.
13. - Flatey.
Við Isafjarðardjúp: í Bolungarvík og
Hnífsdal; við EyjafjörS: á SvalbarSseyrl,
Hjalteyri og Hrísey; í Ólafsvík, Flatey
og Vík verða kanpendur að annast um
landflutning kolanna á sinn kostnað.
Eigi verða fluttar í einu minni kola-
birgðir til Bolungarvíkur, Hnífsdals og Ól-
afsvíkur heldur en 150 tons, nema eftir
sérstöku samkomulagi, eða ef leyfishafa
þykir haganlegt að flytja þangaS minnl
birgðir; heldur eigi er skylt að flytja í
einu til Svalbarðseyrar, Hjalteyrar, Hrís-
eyjar, Flateyjar og Víkur minna en 50
tonn. AS því er snertir Ólafsvík, Flat-
ey og Vík, ber hlutaðeigandi sveitar-
stjórn að tilkynna á aSalskrifstofu leyf-
ishafa í Reykjavík ekki síðar en 1. júlí
ár hvert, hversu miklar birgðir þurfl.
BirgSir og söluverð kola á öllum öðrum
höfnum en þeim, sem þegar eru nefnd-
ar, skal vera samningamál. Á aðalhöfn-
um landsins — Reykjavík, ísafirði Seyð-
isfirði, Akureyri og Hafnarfirði — gildir
þetta verð fyrir kolin heimflutt til kaup-
anda, innan takmarka bæjarins, ef eitt
tonn eða meira er keypt í einu, og til
innlendra skipa við hliðina á skipi leyfis-
hafa, úr geymsluskipi hans eSa geymslu-
húsi, frítt flutt aS sklpshlið, en annars
á öllum stöðum frá geymslustað hans í
landi, sbr. þó það, sem hór á undan er
sagt um Bolungarvík, Hnífsdal, Sval-
barðseyri, Hjalteyri, Hrísey, Ólafsvík,
Flatey og Vík. Verði, meðan leyfistím-
inn stendur, hafnir gerðar eða hafnar-
bryggjur af öðrum en leyfishafa, er flutn-
ingaskip geta losað við, á einhverjum
þeim staS hór á landi, sem ekki er nefnd-
ur í fyrsta flokki, þá skal sú höfn njóta
sama verSlags, eins og hafnir í fyrsta
eða öSrum flokki, eftir því hvorum
flokki hin nýja höfn telst líkari að verzl-
unarmagni og öðru, og skal það útkljáS,
ef ágreiningur veröur, á þann hátt, sem
segir í 14. grein.
Ef leyfishafi sjálfur byggir bryggju
eða hafnir eða bætir losunartækin á ein-
hverri höfn á sinn kostnað, færist sölu-
verSið ekkert niður þess vegna, með þvf
að ágóðinn á að renna til hans, sem
tekjur af þeim höfuðstól, er hann hefir
variS til fyrirtækisius. Honum er og
heimilt að heimta bryggjugjöld, sam-
kvæmt núgildandi lögum, af öllum öðr-
um skipum, sem nota þessar bryggjur
eða hafnir, er hann hefir gera látið.
Ef falast er eftir kolaflutningi á út-