Ísafold - 14.08.1912, Blaðsíða 2

200
ISAFOLD
Erl. símíregnir.
Khöfn »/8 ’12.
Jarðskiálítar á Tyrklandi.
Á Tyrkfondi haýa orðið ákafir jarð-
skjáljtar. Fjoidi manna beðið bana eða
sœrst. 50.000 húsviltra manna.
Ófriðurinn.
---- Kh. V8 ’ 12
Ófriðurinn hefir nii staðið á 11.
mánuð. Verulegur hernaðarbragur er
ekki á þeim óíriði nú upp á síðkast-
ið, heldur miklu fremur smá eldur.
Stórveldin sitja auðum höndum, af því
að líkast er að alt muni detta í dúnalogn
þá og þegar. Sá bagi, sem ófriður-
inn gerir verzlunarviðskiftum, þykir
þeim ekki nægur til að skerast í leik-
inn.
Þessa síðustu viku hafa þó borist
óeirðar-fregnir frá Miklagarði og þó
ekki voðalegri en svo, að tvennum
sögum fer um, hvort hæft sé í þeim.
Það var næturáhlaup, er sagt var i
símskeyti frá fréttaskrifstofu í Kon-
stantínópel, að ítalir hafi gert á tyrk-
neska flotann í Hellusundi 19. júlí
með 8 tundurskipum. Skeytið herm-
ir, að 2 tundurbátarnir hafi sokkið
fyrir ítölum, en 6 skemst. í skýrslu
til ítalska sendiherraráðsins í Berlín
er því mótmæít, en Tyrkir standa á
því föstu.
Fallið frumvarp.
Neðri deild feldi í gær frumvarp
það um undanþágu frá bannlögunum,
sem getið er á öðrum stað hér i blað-
inu.
Þingmannafrumvörp,
(Framhald).
44. Frv. til laga um sölu á prest-
setrinu Presthólum.
Landsstjórninni veitist heimild til
að selja Halldóri prófasti Bjarnasyni
prestsetrið Presthóla í Núpasveit fyrir
4000 krónur og með þeim öðrum
skildögum, sem ákveðnir eru í lögum
um sölu kirkjujarða.
Flutningsm. Benedikt Sveinsson.
45. Frv. um rithöfundarétt 0g prent-
rétt.
Þetta er viðbót við lög 20. okt.
1905 um að höfundar að alls konar
myndum og uppdráttum hafi sama
rétt yfir þeim sem aðrir höfundar.
Flutningsm. Bjarni Jónsson frá Vogi.
46. Frv. til laga um verðlag.
47. Frv. til laga um stimpilgjald.
Bæði þessi frv. flytur Bjarni Jóns-
son frá Vogi og eru þau uppprentun
á frumv skattamálanefndar 1907.
48. Frv. til laga um viðauka við
2. gr. laga 50. júli 1909 um aðflutn-
ingsbann á áfengi.
Þetta frv. hljóðar svo:
Til 1. janúar 1913 getur stjórnar-
ráðið leyft innflutning vínfanga þeirra,
er það telur þurfa til tíðkanlegrar mót-
tökuviðhafnar, er landsstjórnin eða al-
þingi gengst fyrir.
Flutningsm. Guði. Guðm. og Jóh.
Jóh.
49. Frv. til beytingar á lagaákvceð-
um um fiskiveiðar á opnum skipum.
Frv. hljóðar svo:
Lendingarsjóðsgjald það, sem heim-
ilað er með lögum nr. 33, 10, nóv.-
br. 1905, má með samþykt ákveða
alt að 2 kr. af bverjum hiut eða 2%
af hlutarupphæðinni. Hundraðsgjaldið
greiðist af skiftum afla, og skai foi-
maðurinn annast greiðslu þess.
Flutningsm. Sig. Stefánsson.
50. Frv. nm borgarstjórakosningu í
Reykjavík.
Frv. ætlast til að borgurstjóri sé
kosinn til 6 ára í senn af öllum at-
kvæðisbærum kjósendum, sem kosn-
ingarrétj eiga til bæjarstjórnar, hafi
4500 árslaun og 1500 kr. skrifstofufé.
51. Frv. um endurgjald jyrir upp-
Ijóstrun landhelgisbrota.
Það hljóðar svo:
Ef maður, sem ekki hefir sérstak-
lega verið falin landheigisgæzla, kem-
ur upp landhelgisbroti af hálfu út-
lends fiskiskips eða innlends botnvörpu-
skips, og færir sönnur á brotið, ber
honum Vio hluti af sekt þeirri, er hin-
um brotlega er gert að greiða, svo
og af andvirði fyrir upptæka muni.
Flutningsmenn Jens Pálsson, Stein-
grímur Jónsson, Aug. Flygenring og
Sig. Eggerz,
Fádæma hrakningar.
Hermann Stoll, hinn svissneski landkönn-
uður, matarlaus, svefnlaus og hvildarlaus i
hriðarbyl uppi i öræfum 65 kl.stundir. —
Hinn svissneski landkönnuður Her-
mann Stoll kom hingað ril bæjarins á
Ingólfi í fyrradag, eftir ógurlega hrakn-
inga uppi i öræfum, kalinn á báðum
fótum. Hann liggur rúmfastur hér
i bæ í kali.
ísafold hitti hann að máli í morgun,
til þess að hafa fregnir af ferðalagi
hans og æfintýrum, og skal nú af
því sagt.
Stoll hélt af stað úr Reykjavík þ.
23. júlí og fór þá austur að Bláfelli,
Þaðan upp að Hvítárvatni, svo norður
og vestur að Jarlhettum, yfir Kalda-
dal og var þ. 1. ágúst staddur norð-
vestanvert við Eiriksjökul, við Reykja-
vatn; en það er á að gizka 30 rastir
frá mannabygðum. Hann hafði með
sér tvo hesta og tjald.
Þarna við Revkjavatn skall á hann
hrið, en með því að hann bjóst við,
að henni mundi brátt af létta, kærði
hann sig hvergi, heldur hélt leið sína,
sem fyrirhuguð var í norðvesturátt, að
Langjökli og eru það nál. 60 rastir frá
Reykjavatni. Kl. 12, nóttina milli 1.
og 2. ág. er hann kominn norðvest-
anvert við Langjökul. Hríðin er enn
hin sama og fer honum nú eigi að litastá
blikuna. Hann ætlar þó að reyna að láía
þar fyrir berast um nóttina og reisir
tjald sitt. En snjórinn var þá orðinn
á að gizka fet-djúpur og kuldi sótti
að honum, hestarnir gátu enga björg
sér veitt, en tók að kólna úr hófi,
svo að Stoll afréð, er á leið nóttina,
að reyna að leita til bygða.
Hann tók þá upp tjaldið og hélt á
stað í áttina til Húsafeils. Þá var kl.
á að gizka nál. 3. Það herti si og æ
á hríðinni, norðanbylur og aftaka-
stormur og fekk Stoll eigi séð handa-
skil.
Getur hver maður getið sér til,
hversu vistlegt hafi verið og bjargvæn-
legt í slíku veðri uppi á háfjöllum.
Stoll var þá staddur 3000 fet fyrir
ofan sjávarmál. Þ. 1. ágúst gatStoll
riðið dálítið, 2. ágúst sama sem ekk-
ert og síðan alls ekki. Snjórinn þá
orðinn svo djúpur. Varð hann að
klofa á tveim jafnfljótum í snjónum,
er jafnan dýpkaði og var loks orðinn
á að gizka stiku-djúpur — með hest-
ana í taumi — yfir öræfi og hraun-
sprungur og kletta. Og ekkitjáðiað
hvíla sig vitund eða sofa og mat gat
hann engan náð í.
Það eitt var fyrir að halda viðstöðu-
laust áfram og áfram fram í rauðan dauð-
ann. Af áttavitanum tók Stoll hár-
rétta stefnu til Húsafells og hélt nú
ótrauður fram stefnunni í 65 kl.stundir,
frá kl. 3 aðfaranótt 2. ág. til 4. ág.
kl. 8 um kvöldið, er hann miklu nær
dauða en lífi komst að Húsafelli. —
Hríðinni lauk þ. 4. ág. kl. 3 um dag-
inn.
Þegar Stoll kom að Húsafelli sunnu-
dagskvöld 4. ág. var hann kalinn á
báðum fótum og blindur að heita
mátti eftir bylinn og vökuna, þreyttur,
þjakaður og hungraður.
En á Húsafelli tók fólkið svo vel á
móti honum, að hann á um það eng-
in orð. Svo var hjúkrunin nákvæm
og atlæti alt ljúft og gott.
Tólf stuadir voru fætur hans ís-
kaldir, stirðnaðir og tilfinningalausir.
A mánudagsmorgun fór hann loks að
finna til hita. Lá hann svo aðHúsa-
felli alla vikuna. En á laugardag kom
læknirinn í Borgarnesi, Þórður Páls-
son, til hans þar uppfrá, og leyfði
honum að fara til Borgarness í kven-
söðli. Hann náði svo Ingólfi þar.
Nú liggur hann eins og fyr var
greint í sárum hér i bæ og mun
verða rúmfastur, sjálfsagt fram undir
!/2 mánuð, en mun þó eigi missa
neinar tærnar — þrátt fyrir kalið.
Eins dæmi munu aðrir eins hrakn-
ingar á voru landi í öndverðum ágúst-
mánuði. Og í frásögur er það fær-
andi, hversu vel þessi útlendi maður
hefir borist af — úr svo voveiflegu
æfintýri. Ego.
Stykkishólms-síminn
er langt kominn, staurasetningu
lokið 17. þ. mán. og síminn verður
kominn alla leið innan mánaðarloka.
Ráðuneytisskifti í Tyrklandi
Róstur í Albaníu.
Khöfn 4. ág. 1912.
Ráðuneytisskifti hafa orðið á Tyrk-
landi þessar vikur.
Raðuneytisforsetinn nýi heitir *Ah-
med Mukhtar Pasha. Hann er áttræð-
ur. En annar ráðherra, Kiamil Pasha
(85 ára) mun þó hafa hönd í bagga
um alt stjórnarforræði þar, að minsta
kosti í utanríkismálum. Utanríkisráð-
herra er Armeningurinn Gabriel Ej-
Jendi Noradoicnghian, hermálaráðherra:
Nazim Pasha, innanrikisráðherra: Ferid
Pasha.
Allir Ungtyrkir, sem kjörnir eru
eftir stefnuskrá Ungtyrkjanefndarinnar,
leggja niður þingmensku.
Það var hernaðar-bandalagið, sem
krafðist þess afdráttailaust, að alt ráðu-
neytið segði af sér og nýtt ráðuneyti
kæmi til, sem væri óháð Ungtyrkja-
nefndinni. Auk þess krafðist herinn
að sumum ráðherrunum væri stefnt
fyrir ríkisdóm. Soldán sá sér ekki
annað fært en verða við kröfum her-
foringjanna, þótt ráðuneytið hafi feng-
ið traustsyfirlýsing með 194 atkvæð-
um gegn 4.
Fyrsta hlutverk hinnar nýju stjórn-
ar verður að sefa óeirðir þær, sem
gengið hafa um hríð undanfarið i
Norður-Albaníu. Albanar höfðu gert
uppreist og róstur miklar verið milli
uppreistarmanna og stjörnarhersins.
Stjórnarliðið hörfaði undan við lítinn
orðstír; sumir féllu, nokkrir særðust,
en fjöldinn sviftii vopnum.
20. júlí stóð hörð orusta við Tchar-
noliewa. Alt setuliðið frá Prizrind féll,
nema eitt herfylki.
Daginn eftir varð enn orusta í sex
klukkutíma við Bardowtza milli upp-
reistarmanna og hersveitanna. Þeim
bardaga lauk svo, að uppreistarmenn
sviftu vopnum 320 hermenn og 80
löggæzluriddara.
Næsta dag náðu Albanar í skotfæra-
flutning á 27 vögnum. 80 hermenn,
sem fóru með vögnunum, voru sviftir
vopnum.
Síðan nýja stjórnin tók við, eru þó
alt friðvænlegri horfur í Albaniu og
uppreistarmenn hafa víða afráðið að
leggja niður vopnin.
En öðru máli gegnir um herinn
heima fyrir. Hann krefst nú að þing
verði rofið. Á fundi í fulltrúadeild-
inni 23. júlí las forseti upp svofelt
skrif, sem hann hafði fengið frá her-
foringjafélaginu:
»Eftir svo mörg ódæði sem þér
hafið unnið bæði í nefndum og í deild-
inni, hefir félagi voru oorist fregnir
um ráðstafanir yðar og brögð fyrir
soldáni.
Þessum athöfnum væri maklegt að
refsa sem harðast, en með því að vér
viljum ekki ata oss í óhreinu blóði,
teljum vér nauðsyn bera til að þér
sýnið, að þér viljið ekki hefta, heldur
flýta fyrir, að óskir þjóðarinnar nái
fram að ganga, þær óskir, að fulltrúa-
deildin, eða réttara sagt klúbburinn,
pessi leikhúsklúbbur, verði rofinn.
Ef þér gerið ekki þetta innan 48
klukkutíma, látum vér yður vita, að
vér munum rækja skyldur vorar við
ættjörðina í fullum mæli.«
Þegar forseti hafði lesið upp þetta
ósvífna bréf, lýsti hann yfir því, að
hann mundi líka rækja skyldur sínar
við ættjörðina í fullum mæli. Að því
var gerður góður rómur. Skjalið vakti
gremju og æsing í allri deildinni, og
allir ræðumenn tjáðu fyrirlitning sína
á herforingjafélaginu og lýstu yfir því,
að þingmenn mundu veita viðnám svo
lengi sem nokkur þeirra stæði uppi.
Það eru þó ekki nema fáeinir af
herforingjunum, sem standa fyrir þess-
um óeirðum. Flestir eru stjórn sinni
trúir.
Aths. Svo sem getið var í símskeyti i
síðasta blaöi er nú búið að rjúfa fulltrúa-
deildina.
------B/ZS/l&í.---
Sk agafj ar ö arsýslu
veitti konungur Magnúsi Guðmunds-
syni cand. jur. 24. júlí síðastl. frá 1.
sept. að telja. Fór Magnús norður
með fjölskyldu sína á Vestu í gær,
en kemur suður aftur undir miðjan
september til þess að dæma í gjald-
keramálinu.
Fyrirspurnir tiJ ráðherra.
Dr. Valtýr Guðmundsson ber fratn
svo hljóðandi fyrirspurn til ráðherra:
Hverjar eru ástæður stjórnarinnar
fyrir því að leyfa,
að viðskiftaráðunauturinn, þvert ofan
í erindisbréf hans frá 30. júlí 1909
(sbr. bréf stjórnarráðsins til utanríkis-
ráðuneytis Dana frá 17. des. 1909)
og skilyrði síðasta þings fyrir fjárveit-
ingunni til hans (sbr. Alþt. 19n, B.
I, 272) bæði með blaðamensku og
þingmensku fáist við pólitíska starf-
semi?
að hann dvelji mánuðum saman
hér á landi við önnur launuð störf,
en taki þó á sama tírna full laun sem
viðskiftaráðunautur ?
að hann gagnstætt reglu þeirri, sem
sett er f bréfi stjórnarráðsins frá 9.
marz 1910, telji til aukakostnaðar
(ferðakostnaðar) dagleg útgjöld, (hús-
næði, fæði 0. s. frv.), þegar hann
»heldur kyrru fyrir heima, þ. e., þar
sem dvalið er til nokkurra langframa?
Ekki er þvf máli lengra komið, en
væntanlega getur ísafold sagt frá um-
ræðum um það í næsta blaði.
Þá svaraði ráðherra f gær fyrirspurn
Jóns Ólafssonar og félaga, er skýrt
var frá í síðasta blaði, um áfenga
drykki, er fyrv. ráðherra hefði átt að
leyfa að flytja hingað á höfnina i
lagaleysi.
Urðu um þetta mjög harðar um-
ræður í deildinni. Tilefnið reyndist
það, að hingað höfðu verið fluttar
nokkrar tunnur af rauðvíni frá Frakk-
landi og geymdar hér i skipi á höfn-
inni í nokkrar vikur, með innsigli lög-
reglustjóra, en voru hér fluttar aftur
í skip, er sigldi héðan til Nýfundna-
lands. Bæði núverandi og fyrverandi
ráðherra töldu þetta hafa verið lög-
lega ráðstöfun, réttmæta eftir atvik-
um og báru fyrir sig 3. gr. bannlag-
anna. Studdu þeir lögfræðingarnir
Jón Magnússon og Guðl. Guðmunds-
son mál þeirra, en þeir yfirlögfræðing-
arnir Lárus H. Bjarnason og Jón
Ólafsson mæltu móti því í ákafa.
Rigndi rökstuddum dagskrám yfir
deildina út af þessu. Urðu þær ekki
færri en 4, en þá fyrstu og svæsn-
ustu tók þó flutningsmaðurinn (Jón
Ólafsson) aftur og skal hennar því
ekki frekar getið:
Hinar hljóða svo:
1. Frá Guðl. Guðmundssyni.
Um leið og deildin lýsir því yfir
að hún telur svar ráðherra full-
nægjandi, en væntir þess, að fram-
vegis verði allrar varúðar gætt í
þessum efnum, tekur deildin fyrir
næsta mál á dagskrá.
2. Frá Jóni Jónssyni Rvk., Tryggva,
Jóh. Jóh., Pétri og Jóni Magnússyni:
Deildin álítur svar ráðherra full-
nægjandi og tekur því fyrir næsta
mál á dagskrá.
3. Frá Jóni Ól., L. H. B., Valtý,
Vog-Bjarna, Eggert og Birni Kristjánss.
í því trausti að landsstjórnin líði
ekki átölulaust brot á áfengislög-
gjöf landsins, tekur deildin fyrir
næsta mál á dagskri.
Þessi síðasta tillaga var samþykt
með 12 atkv. gegn 10. Kristján Jóns-
son greiddi ekki atkvæði.
Ekki er það nein nýlunda að lög-
fræðingum þessa lands sýnist sitt hver-
jum, þegar um lögskýringar er að
ræða og enginn dómur skal hér held-
ur feldur um skýringar þeirra.
Hitt er eftirtektar verðara að fyrir-
spurn þessi var fram borin með yfir-
skyni vandlætingasemi fyrir hönd
baunlaganna, en skeytunum þó beint
að þeim fullkomlega, ef rétt er skoð-
að, verið að stuðla að því að koma
landsstjórninni í vanda við erlendar
þjóðir, við framkvæmd þessara laga
og með því verið að reyna að svifta
þau þeirri fótfestu, er þau mega sízt
án vera.
Illa farið að vinir bannlaganna ljái
stuðning sinn til slíkra verka.
Leiðrétting. Slæðst hafa tvær prentvillur
inn i greinina Fjölment samsceti i 54. tölu-
bl. ísafoldar á laugardaginn var. í stað:
söfnuðinnm heitt hann kendi, á að vera: söfn-
nðinum heilt hann kendi; og i stað: Sú
kirkjan o. s, frv., á að standa: Sjá kirkjan
o. s. frn.
Heimkoma Olympínfara.
Islenzku Olympíufararnir komuheim
laugardagskvöld, eins og til stóð á Vestu
og Botníu, allir, nema Halldór Han-
sen. Hann tafði nokkuð lengur í
Khöfn vegna veikinda.
Olympíuförunum var fagnað hér í
bænum á mámudagskvöld, fyrst úti á
íþróttavelli, en síðar í samkvæmi í
Iðnaðarmannahúsinu.
Úti á íþróttavelli sýndu þeir glím-
ur. Var þeim tekið með lófataki miklu,
er þeir komu út á glímupallinn.
Glímdu þeir þar einn við alla og ailir
við einn, en eigi kappglímu.
Samsætið í Iðnaðarmannahúsinu sátu
liðugt 100 manns, en mundi miklu
fleiri verið hafa, ef fyrirvarinn hefði
verið lengri..
Aðalræðuna flutti þeim Guðm. Björns-
son landlæknir. Sagði hann söguna
af ferðalagi þeirra og athöfnum í
Stokkhólmi. Er lesendum Isajoldar
kunn sú saga, nema hvað eigi hefir
áður verið skýrt frá því, að sendi-
herra Dana í Stokkhólmi lét sér eigi
minna nægja en að kæra framkomu
íslendinga í Stokkhólmi, en aðallega
forustumann þeirra Sigurjón Péturs-
son, fyrir danska utanríkisráðherranum.
Mun hann hafa gert þetta fyrir áeggj-
an Fritz Hansens, formanns dönsku
nefndarinnar. En Sigurjón greiddi
góð svör og gild og gagnkærði Fritz
Hansen — og mun F. H. enga sig-
urför farið hafa í þeim viðskiftum.
Sigurjón þakkaði fyrir hönd Olym-
píufara og mælti fyrir minni íþrótta-
sambands íslands, en þeir Olympíu-
farar létu fylgja sitt sérstaka fagnaðar-
óp, er svo hljóðar 1, 2, 3, í, s,
1, a, n, d, húrra, húrra, húrra, húrra.
Þessa skál þakkaði Axel Tulinius
form. í. S. í. og mælti fyrir minni
íslands, en á eftir var sungið: Eld-
gamla ísafold. Enn flutti Valtýr Guð-
mundsson ágætt erindi fyrir minni
hinnar ungu íþróttakynslóðar vorrar
og beindi þeirri skál til ungmennafé-
laganna. Sigurjón mælti fyrir minni
þeirra manna, er gefið hafa glímu-
bikarinn mikla, er kept verður um við
Olympiuleika eftirleiðis, Hallgrímur
Benediktsson fyrir minni Jóhannesar
Jósefssonar, er hefði verið bezti braut-
ryðjandi íslenzkrar glímu á síðustu
árum.
Eítir að borð voru upp tekin var
svo dansað og leikið sér við góðan
fagnað fram eftir nóttu.
Það var vel, að Olympíuförum skyldi
sv® vel fagnað. Þeir hafa komið fram
drengilega — og þá bezt, er mest á
reið, þegar misbjóða átti réttmætum
þjóðarmetnaði vorum. Sendiför þeirra
til Stokkhólms mun og áreiðanlega á
margan hátt verða íþróttum vorum
til gagns. Þeir hafa séð íþróttir þeirra,
sem beztir eru og færastir í heimi og
hljóta að hafa lært mikið af því. Sá
lærdómur ætti að bera góðan ávöxt
í íslenzku íþróttalifi, ef þeir liggja
eigi á liði sínu um leiðbeiningar og
hvatning til sífeldrar framsóknar og
aukins dugnaðar í þeim efnum.
Reykjavikur-annáll.
Finnur Jónsson prófessor hefir veriö á
ferðalagi vestur i Döluin. Hann kom hing-
að á Ingólfi á mánudag. Hafði meitt sig
talsvert á fæti, farið úr liði um öklann og
liggur nú rúmfastur hér i bænum.
Flora kemur ekki fyr en á föstudag.
Frú Disney Leith, hin skozka hefðarfrú,
er svo mjög ann landi voru er enn einu sinni
á ferð hér. Hún kom hingað á Botniu
og ætlar að ferðast dálitið um svo sem
hennar er venja á hverju snmri. — Hún
er nú komin hátt á áttræðis aldur og legst
þó eigi undir höfuð svo erfitt ferðalag.
íslandsgliman árlega um ísiandsheltið og
heiður þann að mega heita glímukappi
Islands fer fram annað kvöld úti á Iþrótta-
velli. Að öllum líkindum mun úrslitaglim-
an verða milli flallgrims og Sigurjóns.
Bn hver verður ofan á?
Pianó-hljómleikar JónaBas Pálssonar söng-
fræðings frá Winnipeg á laugardagskvöldið
voru eigi vel sóttir. Það var og dómur
fróðra manna að miklu meira orð hafi far-
ið af list hans en réttmætt sé.
Skipafregn: Botnía kom á laugardags-
kvöldið með svo marga farþega, sem frek-
ast geta rúmast i skipinu. Voru það mest
erlendir ferðamenn. Auk þess Olympiufar-
arnir 5, þeir: Axel Kristjánsson, Q-uðm Kr.
Guðmundsson, Kári Arngrimsson, Magnús
Tómásson og Sigurjón Pétursson. Ennfr.
Oddur öíslason yfirdómslögm. með frú sinni,
Bogi Th. Melsteð magister, Halldór Gunn-
lögsson verzlm. Erá Vestmanneyjum:
Klemens Jónsson iandritari og Jón Jósefs-
son.
Vesta kom sömul. á laugardagskvöld.
Fjöldi farþega. M. a. tveir Olympinfarar:
Hallgr. Benediktsson og Jón Haildórsson.
Vesta fór aftur vestur og norður um land
i gær.
Vestri kom úr strandferð á mánudags-
morgun. Meðal farþega: Kristján þorgríms-
son konsúll, Matth. Einarsson læknir með
frú sinni, Ólafur öuðmundsson frá Skálm-
arnesmúla 0. m. fl.