Ísafold


Ísafold - 06.11.1912, Qupperneq 3

Ísafold - 06.11.1912, Qupperneq 3
ISAFOLD 267 Frá Furðuströndum. IV. Borgar það sig að tróa á drauma? Draumar Hermanns fónassonar eru ný-útkomnir og fólk talar og hugsar mikið um þá. Sjálfsagt spyr einhver, hvort það borgi sig að fara að draum- vitrunum. Nokkura leiðbeining um það sýnast þær tvær sögur gefa, er ísafold flytur þetta sinn. Báðar eru þær teknar eftir áreiðanlegu útlendu blaði. Það kom fyrir i Danmörku síðast- liðinn vetur, í marzmánuði, að sunnu- dag einn sagði ungur maður í Skive frá því í samkvæmi, að sig hefði dreymt að hann ynni stærsta vinn- inginn í hlutaveltunni (Klasselotteriet) á númer, sem talan 7 kæmi þrisvar sinnum fyrir í. Annar af þeim, er viðstaddir voru, hafði sama dag séð auglýsingu í blaði, þar sem hlutaveltu- búð auglýsti að nokkurir fjórðungs- hlutir væru til sölu, þeirra á meðal nr. 76771, og þrir menn í samkvæm- inu réðu þá af — eftir því sem »Skive Folkeblad« segir frá — að skrifa og biðja um þetta númer. Eftir nokkura daga kom númerið, en hlutaveltubúðin krafðist að fá 2—3 krónur aukreitis fyrir það; en það vildi umbiðjandi ekki greiða, og fór seðillinn því heim aftur. Skömmu síðar var dregið í hluta- veltunni, og unnust þá 180,000 kr. á nr. 76771. Það hefði verið 45,000 kr. á fjórðungsseðilinn, sem þrímenn- ingarnir skrifuðu eftir, eða 15,000 kr. handa hverjum þeirra. Þess þarf naumast að geta, að þrí- menningarnir nöguðu sig mjög í hand- arbökin. Sakir hlægilegra smámuna höfðu þeir orðið af of fjár. En ætli ungi maðurinn sé ekki trú- aðri á drauma eftir en áður? í París, höfuðborg Frakklands, eru menn tnjög trúaðir á drauma og allskonar dularfull fyrirbrigði. Þaðan var þessi saga sögð siðast liðinn vetur; Fyrir nokkuru var haldin hluta- velta í góðgerðasemis skyni í Paris. Aðalvinningurinn í hlutaveltunni var 1 miljón franka eða 720,000 kr., og hann unnu tvö systkin, hnigin að aldri, Farteroli að nafni, og ungfrú ein, er Volloque heitir. En það var ekki íyr en eftir ræki- lega umhugsun og mikið hik, að þau réðu af að kaupa seðil í þessari hluta- veltu, og að þau loks gerðu það, var aðallega að þakka atburði, er gerst hafði hálfu öðru ári áður. Þá hafði ungfrú Farteroli og bróðir hennar farið að heimsækja prest einn, sem býr nálægt Parísarborg. En orð fór af því, að klerkur væri þeirri gáfu gæddur, að geta séð fyrir óorðna hluti. Þegar hann kvaddi þau syst- kinin, segir hann við ungfrúna: »Óvæntur atburður mun yður og bróður yðar að höndum bera áður tvö ár eru liðin. Sá atburður mun alt í einu gera ykkur auðug. Eigi er það arfur, er þessu veldur, né heldur nein vinna af ykkar hendi. En spyrjið mig ekki. Það er ekki á mínu valdi að segja meira«. Systkinin fóru heim og tíminn leið. Síðar bar svo til, að ungfrú Valloque kom til þeirra og stakk upp á því, að þau skyldu f sameiningu kaupa einn hlut í góðgerðasemis-hlutavelt- unni, sem þá var nýfarið að selja seðlana í. Sig hefði dreymt eitt númer, og hún væri búin að komast að því, að þetta númer væri fáanlegt. Seðillinn kostaði 4 kr. 50 aura; f þá upphæð lögðu þau saman, og siðan var seðillinn keyptur. Og draumurinn og spáin rættust, þvf að þau unnu 720,000 kr. á seðilinn. En hvað marga íslendinga ætli sé nú farið að dreyma vökudrauma um vinninga i »lotteríinu« íslenzka, því sem löggjafarnir okkar bjuggu til í sumar og bráðum á að taka til starfa — ef Danir verða ekki svo hlálegir að synja lögunum staðfestingar ? En skyldi sú von bregðast, er annað fyrir hendi. Mig minnir að eitt sinn ætti hlutaveltan um Ingólfshúsið fram að fara. Hve nær verður dregið um það? Drátturinn á því fer að verða Furðustranda-efni úr þessu. ------►----- Guðbjörg Jónsdóttir frá Syðrimörk. Pædd 1868. Dáin 1912. Þan undu sér glöð viÖ það eins og þaö var, þau önnuöust kyrláta heimiliö þar og hlúðu að börnunum bæði. Með höndunum iðnu þau höfðu það bygt, sem hér var með dugnaði og samlyndi trygt. Þau vonuðu, og við, að það stæði. En landskjálftinn kom þar ogbæ þeirra braut’ það böl er svo geigvæn, svo sligandi þraut; þá verða’ eins og vikur úr stundum. En þá fanst þó föðurnum birt upp i bráð, er börnunum hafði’ hann og móðrinni náð og bar þau úr húsunum hrundum. Og vinirnir raungóðu veittu þeim skjól. Þá var eins og hlýnaði aftur af sól og ógnirnar yrðu’ ekki að meini. Þau höfðu við landskjálftans leikbræður þreytt, þær liðsveitir dauðans, og ugðu' ekki neitt. Nú lagðist hann sjálfur f ieyni. v Það var, þegar móðirin bjargráða beið að barninu sjötta i hörmungar neyð, þá settist hann bleikur hjá beði. Hann bætti’ ekki við, unz þan hvildu þar föl við hlið sinum vin eftir grátlega kvöl. Með þeim var svo grafin hans gleði. Og hann sýnist einsamall hvar sem hann er. En horfi' hann á barnið, sem kvakandi fer i fangið á föður og móður, þá losnar um tárin, þau læðast á kinn, þá litur hann tvistraða hópinn sinn, og þurkar af hvörmunum hljóður. Eg hlnstaði’ á þrautir hans. Þar hafði blætt við þrá eftir vini, sem enginn gat bætt, við minning frá sigrum og sárum. Þar sögðu mér augun, hvað inni var geymt: að ást þeirri og helstriði verði’ ekki gleymt. Eg skildi’ hann, og trúi þeim tárum. Þ. E. Pistlar úr sveit Borgarfirði 12. okt. 1912. Veðrátta. 1 síðasta bréfi mínu (6. mai) var þess getið, að vorið riði vel í garð og gæfi góðar vonir; enda rættust þær að fullu. Var vorið hið bezta fram í 8. viku sumars. Var það þá kvöld eitt, að móðu dökkva dróg á loft upp úr vestri. Gerði þá mánaðaróþurk svo sjaldan sá til sólar. Þornaði svo upp um 12. helgi og gerði þerra góða, sem stóðu að mestu óslltið í 10 vikur. Þeg- ar upp þornaði, sem getið var, mátti sjá, aö óvenjuleg móða var í lofti, svo að aldrei var skýrt sólskin, sízt að morgni eða kveldi. Dró móða þessi svo úr skini sólar, að aldrei mátti kallast heitt veð- ur, þó ekki sæist skýskaf á lofti. Minn- ast menn þess, að árin 1881 eða 82 var samskonar móðu að sjá; var þá umkent eldgoslnu mikla, þegar eyjan Krakasta í Indlandshafi gaus og sökk í sæ, en 25 þúsundir manna týndu lífi. Grasspretta og heyfengnr. Tún spruttu yfirleitt f bezta lagi, og harð- vellisjörð, en mýrar, elnkum blautar, miður. Fjöll spruttu og illa, ollu því frost í vor og í sumar. Heyskap byr- juðu sumir um 10. helgi, en aðrir viku síðar; hröktust töður hjá þeim, sem fyr byrjuðu. En að öðru leyti má vfst telja, að hvert einasta strá næðist grænt jafn- skjótt sem losaðist. Varð og heyfengur með mesta móti, Ifklega yfirleitt hátt upp í það, sem var grasárið góða 1909. Garða ávextir spruttu í bezta lagi. Fó var með rýrasta móti af fjalli; munu þær orsakir vera til þess, sem áður var get- ið, einkum þó frostln snemma í ágúst. Heilsufar og mannalát. Heilsufar hefir verið gott og fáir dáið. Þó skal hér getið tveggja nafnkendra manna: í sumar dó Þorsteinn Árna- s o n, er lengstum bjó á Hofstöðum í Hálsasveit. Var hann kominn f beinan karllegg frá Hákoni sýslumanni Björg- ólfssyni á Fitjum fyrir og eftir 1500. Var Þorsteinn þríkvæntur. Fyrsta kona hans var Rannveig dóttir Björns gullsmiðs Jakobssonar, Snorrasonar prests á Húsafelli. Er þeirra sonur þjóðhaga- smiðurinn Árni bóndi á Brennistöðum í Flókadal. Þorsteinn heitinn varð sýslu- nefndarmaður Hálsasveitunga, fyrst er þær nefndir voru skipaðar og var það ávaltsíðan, unz hans lót af búskap fyr- ir nokkrum árum. Þorsteinn var skyn- samur vel og skoðana fastur. Gjörfu- legur á vöxt og mikilúðlegur í ásjónu. Hann mun hafa komist um áttrætt. Mun krabbamein hafa orölð honum að bana. Nýlega er og látinn J a k o b bóndi Jónsson að Varmalæk, af Deildar- tunguætt, en dótturson Jóna sýslumanns Árnasonar á Leirá, Hafði Jakob sál. búið um 30 ár eða nær allan búskap sinn, á Varmalæk og bætt þá jörð frá- bærlega mikið að túnum, engjum og húsum, eins og sjá má er farið er um þjóðbrautina. Hann var kvæntur Her- dísi Sigurðardóttur frá Efstabæ. Lifa 4 synir þeirra heima, uppkomnir og ein dóttir, gift Guðmundi Bjarnasyni á Hæli í Flókadal. Stjórnmál. Um Bjórnmál er nú lftið rætt, en svo er að heyra, að flestum þyki vænt um eindrægnina f þinginu. Stjórnarskrárfrumvarpsins sakna fáir; þótti sem það mundi tvíeggjað vopn, ef alsmfðað hefðl orðið. ---------------------- Barnareykingar. Um þær er grein í Skólablaðinu og Templar, eftir Stein Sigurðsson kenn- ara í Vestmannaeyjum. Rannsókn á reykingum bama, sem kennararnir þar í Eyjunum framkvæmdu, leiddi það í ljós að um helmingur barnanna í barnaskólanum reykti, eða hafði eitt- hvað meira eða minna fengist við reykingar. Einkum eru það vindling- arnir, sem börnin glæpast á að reykja. Um nemendur 3. efstu bekkja skól- ans er þetta sagt: Eftir vindlinga framtali þeirra sjálfra um vikuna eða mánuðinn, telst svo til, að 17 % þessara umræddu barna reyki að meðaltali um árið fast að 500 vindlinga hvert, minst 300, mest 800. Annars má geta þess að frem- ur mun vera vantalið en oftalið og öllu tóbaki slept, nema vindlingum. Óhætt mun að ganga að þvi visu, að reykingar tíðkast ekki með börn- um upp til sveita; en vert væri að fá að vita hversu þessu er varið i öðr- um kauptúnum og kaupstöðum lands- ins. Væri eitthvað líkt ástatt, er enginn vafi á, að þá er skylda löggjafarvalds- ins að skerast i leikinn og banna að selja unglingum tóbak, einkum vindl- inga. En þótt eitthvað betur kynni að vera ástatt annars staðar, virðist ekk- ert tjón gæti af því leitt, að bönnuð væri með lögum tóbakssala til ung- linga, en aftur gæti áreiðanlega leitt af því mikið gott. Reykjavikur-annáll. Aðkomumenn: Sig. Sigurðsson skáld (frá Arnarholti), GHsIi Skúlason prestnr á Stokks- eyri og sira Jóh. L. Jóhannesson á Kvenna- hrekkn. Dánir: Ekkjan Herdis Sveinsdóttir á Unnarstig 1, 62 ára. Dó 2. nóv. Fjalla-Eyvindur var sýndnr hér á sunnn- daginn með sömn leikendnm og áðnr. Verð- ur leikinn aftur um næstn helgi. Hjúskapur: Ehkjuro. Einar Bergsveinsson Hverfisg. 35 og ym. Þórey Glsladóttir s.st. Gift 2. nóv. Signrðnr Björnsson hóndi Haga i Flóa og ym. Þórunn Ingimundsdóttir s.st. Gift 5. nóv. Samssti var Júlinsi Júlinnssyni skipstj, og Sig. Péturssyni stýrim. á Austra haldið i gærkvöldi i Iðnaðarmannahúsinu. Sátn það um 30 manns i góðum fögnuði. Stúdentafélagií heldur fund á föstudag- inn og er þar til umræðu samgöngumálið. Ymsir kaupsýslnmenn bæjarins hafa lofað að koma á fund og taka þátt i umræðum. Botnvörpungurinn A p r i 1 sektaður. í gær um miðjan dag kom botnvörpungurinn April hingað til þess að láta sekta sig fyrir ólöglegar veiðar í landhelgi. Valur- inn hafði tekið hann fyrir utan Ólafs- vik i landhelgi og falið Hjalta skip- stjóra að fara með kæruna hingað. Var hann sektaður um 1000 kr, og veiðarfæri gerð upptæk. Norsku kosningarnar. Stjórnin tapar. Vinstrimenn og jafnaðarmenn hafa unnið mikið i kosningunum núna i október. Hinn 30. okt. voru hægri- menn búnir að missa 9 kjördæmi i hendur vinstrimönnum. Þá voru vinstrimenn orðnir 38, hægrimenn 15, en jafnaðarmenn 9. Þ. 11. nóv. eiga að fara fram endur- kosningar í 61 kjördæmi. Það er talið með öllu víst að norska stjórnin verði að fara frá þegar eftir kosningarnar. ----1--- Tombóla til ágóða fyrir Ekknasjóð Reykjavíkur, verður haldin í Bárubúð, laugardag og sunnudag þ. 9. Og 10. þ. m. Inngangur kostar 15 aura, dráttur- inn 25 aura. Opið kl. 6—8 og 9—11 e. m. Óskamli að allir mann- kærleikans menn í borginni styðji þetta fyrirtæki. Toilet-pappír komiun aftur í bókverziun ísafoldar. Undirritaðar taka að sér kjóla- saum. Veltusundi 3. Helga Þ. Aresen. Guðbj. Þorsteinsdóttir. Herbergi með húsgögnum fyrir 2 einhleypa, fæði og þjónusta fæst með góðum kjörura á Spítalastíg 9. <Rruéfiaupsfíort afar-ódýr, nýkomin í bókverzlun IsafoldarprentsmiOju. Stúlka óskast í vetrarvist. Upp- lýsingar hjá Helga Magnússyni Banka- stræti 6. Hálf jörðin Egilsstaðir i Villingaholtshreppi fæst til ábúðar frá næstu fardögum 1913. Uppl. gefur Halldór Jónsson, Hverfisg. 45 Rvík. mm^m^^mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmma Storósfióp og mynóir nýkomið í bókverzlun ísafoldarpr.sm. Jólatrésskraut, stjörnukastarar, póstkort, leikföng, auglýsingamunir og glerungsskilti, er alt ódýrast hjá Oscar E. Gottschalck Kaupmannahöfn. 17 valt í nokkurs konar leiðslu, þar um er húu hafði gengið með uunusta sin- um. Húu vildi helzt vera ein, til þesa að geta i næði svalað harmi sínum með tárum. Á kveldin sást hún oft sitja undir súluahveiiinguuui fyrir framan kirkju- dyrnar, og er mjaltakonur komu heim á kveldin í þorpið heyrðu þær oft Bungið með dapurri og raunalegri kven- mannsröddu uppi í hjallanum þar sem björkÍD Btóð. Húu fór oft til kirkju, og þögar fólkið sá haua koma fölieita, en þó með dálitlum bleikum roða á kinnum, hjúpaða einhvers konar helgi- blæ, sem þunglyndið varpar yfir ásjón- ur manna, þá veik það ósjálfrátt úr vegi fyrir henni, eins og það væri andi, og hristi höfuðið, svo sem þvi segði þunglega hugur nm forlög hennar. Húu faun það sjálf, að henni skilaði óðum áfram að grafarbarmiuum, eu húu skoð- aði gröfiua svo sem hugljúfan hvíldar- stað. Hið gullna band er hafði haldið henni fast við þenna heim, var slitnað, og heuni faust sem fagnaðar væri eigi að leita framar uudir sólunni. Hafi 18 reiði við unnusta hennar nokknrn tima búið i brjósti hennar, sem var svo veg- lynd, þá var búu löngu sloknuð. Hún gat eigi búið yfir hatri til uokkurs mauns, og húu ritaði honum skilnað- arbréf og kvaddi hann þar einföldum og viðkvæmum orðum. Húu sagði honum, að hún myndi eiga skamt eftir ólifað, og dró eigi dul á það, að hann væri valdur að dauða hennar. Hún lýsti og jafnvel fyrir bonum harmi þeim og hugarkvölum, er hún hafði orðið að þola, eu sagði sfðast 1 bréf- inu, að hún gæti ekki dáið í friði, fyr en húu hefði fyrirgefið honum og bless- að hann. — Heilsa hennar fór smám saman aftur og Ioks kom svo, að húu gat ekkert út farið, hún gat að eins staulast fram að glugganum og hafði yndi af því allan daginn i hægindastól síuurn, að horfa yfir dalinn Aldrei kvart- aði hún eða mælti æðruorð, og eigi Bagði húu heldur neinum manni f rá krank- Ieik þeim, er hafði altekið hjarta henn- ar. Hún nefndi unnusta siun jafnvel al • drei á nafn. Hún mælti eigi orð frá 19 vörnm, en hallaði höfðinu upp að brjósti móður sinnar og grét hljóðlega. Foreldrar hennar sátu hnípin og harmþrungin yfir þessu akkeri vonar þeirra, hinu deyjanda blómi, og hug hreystu sig á þeirri tálvon, að það mundi lifna við aftur, og að hinn bjarti, himn- eski roði, er stundnm brá fyrir í kinn- um hennar, væri afturbata merki. það var einhverju sinni, seint um kvöld á sunnudag, að hún sat þannig i milli þeirra, og þau héldu nm sitt hvora hönd hennar. Glugginn stóð opinn og ilminn af skógariljnnum, er hún hafði sjálf gróðursett og hjúkrað fyrir fram- an glnggann, lagði inn nm hann með kveldblænum. Faðir hennar var ný- búinn að lesa kapítula úr biblíunni, þar sem talað er nm hégóma þessa heims og hverfulleik veraldlegra hluta og fögnnð annars heims; það var svo að sjá, að þetta hefði skotið henni nokknrri huggun í brjóst. Hún starði á kirkjuna, er stóð þar spölkorn frá þorpinu; hún heyrði óm- inn af klukknahljómnum, er verið var að hringja kveldhriugiugu; aíðan sló öllu 20 í þögn, og var eins og helg kyrð legð- ist yfir náttúruna; foreldrar hennar horfðu á hana hrygg og harmþrungin. það er oft, að hugsýki og líkamleg þjáning afmynda andlit manns og gera svipinn óviðfeldinn og eitthvað geigvænlegri; en eigi var því svo farið um meyna fögrn. Svipur hennar var svo hreinn og bjartur, sem hún hefði engilsásjónu, og var eigi trútt nm að tár sæjust hrjóta af augunum bláu og bliðu. Var hún að hugsa um nnnusta sinn hinn ótrygga ? Eða hvarfiaði hugur hennar til kirkju- garðsins, þar sem hún átti innan skamms að hljóta hvíld í skauti móð- ur vorrar? |>á heyrðist alt í einu jó- dynur. Ríðandi maður stefndi heim að kofanum og fór mikinn — hann fór af baki fyrir framan gluggann. Veslinga- mærin rak upp lágt hljóð og hné um leið aftur á bak i stól BÍnum. það var unnustinn hennar. Hann snaraðist þegar inn í húsið og ætlaði að flýta sér að faðma að sér unnustu sina. Ó, hvílík sjón? Hún lá þar náföl eins og mynd frá dauðra manna gröfum, blóma-

x

Ísafold

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.