Ísafold - 04.01.1913, Blaðsíða 3

f SAFOLD
3
Verkmanna-fundur.
Að tilhlutun verkmannafél. »Da%s-
brún« hér í 'bænum var almennur
verkmanna-fundur haldinn í Bárubúð
sd. 29. desbr. 1912 kl. 8'/2 síðd.
Félagið »Dagsbrún« hefir starfað
hátt á sjöunda ár, en þó er tæplega
meira en þriðjungur verkmanna bæj-
arins i féiaginu. Stjórn þeirri, er nú
ræður fyrir félaginu, þótti seint sækj-
ast starflð, og vildi gjöra einhverja
tilraun til eflingar félagsskapnum og
varð þá þetta að ráði. Fékk hún ti
Þorstein Erlingsson skáld að halda
tölu, og tvo menn aðra utanfélags.
Ekki létu verkmenn á sér standa
að sækja fundinn, og var Bárubúð
alskipuð- kl. 9. Var fundurinn þá
settur og fundarstjóri kosinn Pétur
G. Guðmundsson bókb.
Hóf þá Þorsteinn skáld mál sitt,
og mintist að upphafi á hinn ný-
afstaðna og afar-merkilega fulltrúa-
fund verkamanna frá ýmsum löndum,
sem haldinn var í Basel í Sviss;
fundur sá var haldinn vegna hins
mikla ófriðar á Balkanskaga og yfir-
vofandi stór-styrja’dar í Evrópu;
gjörðu fulltrúarnir með sér friðarmá
og heitbundust að beitast fyrir því
hver í sínu landi.
Þá talaði Þorsteinn um félagsskap
verkmanna yfirleitt og rakti það má
rækilega; hvatti menn til að kynna
sér sem bezt verkmannafélagsskap
annara þjóða og fara að dæmi þeirra.
Ræður hinna voru í líkum anda.
Hvöttu þeir sjómenn og verkmenn ti
að gjöra með sér traust félagsskapar-
samtök.
Að því loknu töluðu nokkrir fé-
lagar »Dagsbrúnarc ýms örvandi orð
til fundarmanna, og skoruðu á menn
að ganga í félagið.
Var fundinum síðan slitið með
hjartanlegri ósk um gleðilegt ár fyrir
félagið »Dagsbrún« og alla verkmenn
þessa bæjar.
Vonandi verður árangur af fund
þessum sá, að verkmenn fara að gefa
málefnum sinum meirigaum en verið
hefir hingað til, og rétti félaginu
»Dagsbrún« bróðurhönd f baráttunni
fyfir sjálfstæði og samhygð verk-
manna í Reykjavík.
4g.
---------■^^Sf--------
Bannlögin í erlendnm blöðnm.
Skömmufyrir andlát Björns Jónssonar
birtist ágæt grein um bannl. og aðal-
forvígismann þeirra í The English
w o m a n . Höf. er Mrs. G. Austin,
sem ferðast hefir hér að mun og ritað
margt vel og drengilega um íslenzk
mál í erlend tímarit. Grein þessi hefst
með lýsingu af náttúru íslands, því í
fegurð landsins, sem mest dregur út-
lendinga hingað ; þá er sögð saga lands
ins og róttiler i rakin áhrif dönsku sel*
stöðunnar tæði í menning og fjárskift-
um. Loks er sögð saga bindindishreyf-
ingarinnar, bannlaganna og frá and-
banningum. Þá ber höf. saman bann-
lögin og ýms önnur úrræði, sem reynd
hafa verið til að hefta vínnautn eða
minka skaðsemi hennar; viðurkennir
að vísu, að erfltt só að finna hindrana-
lítinn veg til að losna við áfengiö, en
þykir þó bannlög okkar vera mikill
sigur — ekki sízt fyrir afskekta smá-
þjóð, sem í þessu efni só nú komin
fram úr öllum öðrum þjóðum heims-
ins.
Franskur blaðamaður hafði eftirdönsk-
um stjórnmálamönnum sumarið 1911,
að Dönum þætti vel til vinnandi sá
kostnaður, sem þeir höfðu af sendisveit
sinni til Rúðu, til að fá heimsblöðin
til að opna munnlnn um Danmörku,
þó ekki væri nema fáeina daga. Það
var raunar fremur hógómlega mælt.
En hitt er varla lastvert, þótt flest-
um þyki betur sagðir en ósagðir vitur-
legiroggóðgjarnlegirdómar góðra gesta,
sem ótilkvaddir frægja þann garð, sem
þeir hafa gist. ,
Aki.
Samgöngumálið.
lsajold birtir að þessu sinni sam-
göngusamningana hina nýju. Þeir
þurfa talsverðra athugana við, og
geymir ísafold sér til næstu blaða að
gera það.
ReyklaYlkur-anpáll.
Gamlárskvöld var venju fremur
fjörmikið og hávaðasamt á strætum
úti. Flugeldar og púðurkerlingar,
fallbyssuskot og blástur skipa á höfn-
inni keptu&t hvað við annað, er ' 1912
og 1913 mættust.
Lúðrafól. Harpa lók nokkur lög fyrir
framan Mentaskólanu um kvöldið kl.
10—1D/2 ; þar var rnúgur og marg-
menni að hlusta á.
Nýárssundið. Þeir voru að eins 4
sundmennirnir, er þátt tóku í nýárs
sundinu að þessu sinni. Hlutskarp-
astur varð — eins og í fyrra *— E r -
lingur Pálsson. Hann svam
50 stikur á 384/5 sek. (í fyrra 37^2
sek.), næstur varð Sig. Magnússon
(444/5 sek.), þriðji Sigurjón Sigurðsson
(47 sek), fjórði Guðm. Kr. Guðmunds-
son (494/s sek.).
Fundið lík. í morgun á 10. tíma
fanst vestanvert við bryggju verzlun-
innar Björn Kristjánsson lík í flæðar-
málinu af s t ú 1 k u, sem eigi var full-
stirðnað enn. Líkið þekti enginn af
miklum sæg, er viðstaddur var, og
var það því flutt suður f lfkhús.
Dánir. Guðrún Egilsdóttir Sand-
bolt húsfr. Grettisgötu 27, 54 ára. Dó
3. jan.
Hannes Bjarnason 19 ára, ættaður
að norðan. Dó á Vífilstaðahæli 20. des.
Lovísa Halldórsdóttir vinnustúlka á
Vatnsenda, 25 ára. Dó 28. des.
Skipafregn. S t e r 1 i n g fór héð-
an til útlanda nýársdagskvöld. Meðal
farþega : Þorvaldur Krabbe verkfræð-
ingur með frú sinni, Hallgrímur Bene-
diktsson kaupm., Jón Björnsson kaupm.,
Páll Stefánsson agent, Guðm., Bjarna-
8on klæðskeri. Til Vestmanneyja:
Gunnar Eigilsen cand.
Gnðsþjónnstur á morgun :
í dómkirkjuni kl. 12 sr. Bj. Jónsson.
kl. 5 sr. Jóh. Þork.
í frfklrkjunni kl. 12 sr. ÓI. Ól.
Tvisvar í viku
kemur ísafold út alt þetta ár, á
miðvikudögum og laugardögum.
Brotið er nokkru minna en áður,
en á hinn bóginn bætt við 24 blöð-
um, svo að kaupendur missa síður
en ekki i.
Enn um sauðfjárböðun.
Svar til Garðars Gislasonar.
Garðar Gfslason hefir heldur en ekki
stokkið upp á nef sór, í næstsíðustu
ísaf.,útaf grein minnium sauðfjárböðun,
sem birtist hór í blaðinu 7. f. m.
Kaupmaðurinn vill gera greln mína
tortryggilega með dylgjum um það, að
eg sjálfur hafi á boðstólum baðlyf og
vill með þvf koma þeirri Bkoðun inn
hjá almenningi, að ekkert só að marka
hvað eg segi, hvorki um þetta nó önn-
ur baðlyf, t. d. Coopers baðlyf. Þetta
skeyti fer þó of hátt, því eg hefi ekk-
ert baðlyf á boðstólum, Aftur verður
jví ekki neitað, að haun heggur nokk-
uð nærrl sjálfum, því hann er, eins og
allir vita, umhoðsmaður þeirrar verk-
smiðju, er selur Coopersbaðlyfið, og því
er honum málið skylt. Eftir þeim
mælikvarða sem bann vill dæma mig,
ætti það ekki að vera ýkja mikið að
að marka, sem hann sjálfur segir um
þenna varning sinn. Enda er ekki
ólíklegt að á honum sannist hið forn-
kveðna: Það er lakur kaupmaður,
sem lastar sína vöru.
Kaupmaðurinn vill gera mjög lítið
úr þekkingu minni á baðlyfjum, en
ekki getur mór fundist sá dómur þung-
ur á metunum, því að sjálfur er hann
enginn fjármaður og talar um þetta
mál sem umboðssali, sem koma vill út
varningi sínum. En það þarf að at-
huga kosti baðlyfja frá fleiri sjónar-
miðúm.
Hann brigzlar mór um, að eg só að
níða og rógbera Coopers baðduft, en
það eru ástæðulaus skammaryrði. Eg
hefi einmitt sagt kost og löst á þess-
ari baðtegund og veit vel — eins og
eg tók fram í grein minni — að hún
er góð til síns brúks, en hefir
líka sína galla.
Það er satt, bað þetta er gott til að
drepa flugna-egg og kemur því að
miklu gagni í heitum löndum, þar sem
maðkafluga verpir í ullina. Það er því
notað mjög víða sem sumarbað. En
þessi aðalkostur Coopers baðduftsins, er
óþarfur hór á landi og kemur ekki til
greina. Það má vel vera, að umboðs-
maðurinn hafi rótt fyrir sór nm það,
að svo og svo margt af einhverju sýn-
ingarfó hafi verið baðað úr Coopersbað-
lyfi, en hann gleymir að geta þess,
hvort þessar sýningarkindur hafi ekki
líka verið baðaðar úr öðrura baðlyfjum,
sem þó er mjög sennilegt.
Vel veit eg það, að það er gömul
verksmiðja, sem býr til Coopers-baðlyf,
en hitt veit eg einnig, að fleiri bað
lyfjaverksmiðjur eru gamlar, þar á
meðal verksmiðja Robertsons, sú sem
býr til skozka baðlyfið, og var stofnuð
1846.
Það er heldur ekkert sórstakt fyrir
Coopersfirmað, að það eigi stórt fjár-
bú, til þess að geta gert tilraunir með
lyf sín, því að slíkt er algengt um
þesskonar verksmiðjur. Og það vill
svo vel til, að verksmiðja Robertsons
á stórkostleg fjárræktarbú, t. d. eitt í
Aigentinu með 20 þúsund fjár og ann-
að í Astralíu með 15 þúsund fjár. í
Argentinu er aðaláherzlan lögð á ull-
argæðin og þar er eingöngu notað
skozka baðlyfið, því að fóð er alið upp
eingöngu vegna ullarinnar; kjötið verð-
ur að engum notum.
Að Coopersbaðlyf auki og bæti ull
ina, eins og G. G. heldur fram, er rótt
að því einu leyti, að það bætir hana
og eykur frá því sem hún mundi
spillast, efhúnhlypi í þófa
a f m a ð k i, en umfram það er það
ullinni ekki til bóta.
I eyjunum umhverfis Skotland er
skozka baðlyfið notað alstaðar, og hefir
sumstaðar verið notað langa lengi, t.
d. í Orkneyjum og Suðureyjum (He-
brides). A Hjaltlandi hefir varla nokk-
ur kind verið böðuð úr öðru baði í síð-
ustu 25 árin. Þessi mikla notkun þess
kemur af því, að reynzlan hefir sýnt
eyjarskeggjum að það tekur öðrum
baðlyfjum fram, að þeim kostum, sem
þar eru nauðsynlegir og með því að
veðrátta er þar áþekk og hér og stað-
hættir að ýmsu líkir, þá mun reynslan
verða lfk hór og þar.
Umboðssalinn getur þess, að þing
Ástralíu hafi verið að hugsa um það
hór um árið að leggja innflutningstoll
á baðlyf. »Því máli lauk þannig«, segir
hann, »að ógerlegt. þótti a ð 1 e g g j a
toll á Coopers baðlyf«. Hór
er ekki sem ráðvandlegast sagt frá, því
að málinu lauk svo, að ógerlegt þótti
að leggja toll á nokknrt baðlyf!
G. G. snýr út úr ummælum mínum
um verð á baðlyfinu. Þar sem eg gerði
ráð fyrir, að keypt væri baðlyf fyrir
15 krónur, þá vissi eg fyrir víst, að það
yrði nóg til að baða úr því að minsta
kosti 100 kindur tvisvar sinnum og
má þó vera að eitthvað yrði afgangs,
og nær ekki nokkurri átt að bera það
saman við e i n a böðun úr Coopers-
baðlyfi.
G. G. segir að ullin þyngist um x/2
pund á hverri kind, sem böðuð er úr
Coopersbaðlyfi, og finst mór það, satt
að segja, megi ekki minna vera, ef það
á að vegja á móti ullarlosinu, sem
sumir bændur hafa því miður orðið
fyrir á kindum sínum hór á landi, síð-
an þeir fóru að nota margnefnt bað-
Jyf-
m.
----- .1 .i - - ....—---------
Leikfél. Reykjavíkur.
í kvðld og annað kvöld
Á1 fhóll
Leikur í 5 þáttum eftir J. L. Heiberg.
í Iðnaðarmannahúsinu.
Nýja Bíó
laugard. og sunnnd. 4. og
5. jan.
Allir þurfa að sjá frægustu
leikkonu heimsins
Sarah Bernhardt
í frægasta hlutverki sínu,
Kami liadaman
Einstakt tækifæri.
Aðalfundur
styrktar- og sjúkrasjóðs
verzlunarmanna í Rvík
verður haldinn í Hótel Reykjavik
mánudagskvöldið 13. jan.
kl. 8V2
Lotterí.
Þann 30. des. síðastl. ár var dreg-
ið í lotteríi »Hvítabandsins« í Rvík.
Þessi númer komu upp; Gólfábreiða
nr. 735, Hægindastóll nr. 674, Borð-
búnaður nr. 278.
Þeir sem eiga seðla með þessum
númerum eru hér með beðnir að
vísa þeim fram sem fyrst til Hólm-
friðar Árnadóttur Iðnskólanum í Rv.,
sem afhendir munina.
Stjórn ,HYítabandsins‘.
Lítil budda, með peningum,
töpuð. Finnandi skili í afgr. ísaf.
við Lækjartorg er til kaups eða leigu
með góðum skilmálum. Semjist við
íslandsbanka.
Borð til sölu Laufásveg 45.
Veðrátta frá 29 . des. til 4. jan.
Sd. Md. Þd. Mvd.
V.ey. — M — 0,7 o,3 0,4
Rv. — 3,o — 2,3 — L5 — 4,0
íf. — 5,9 — 3,7 — 1,0 — L5
Ak. — 6,0 — 7,o — 9,o — 5,o
Gr. — 9,o — 9,0 —“,5 — 7,o
Sf. 0,0 — 5,5 0,0 — 1,0
Þh. 4,o — 0,8 5,6 2,8
Fd. Fsd. Ld.
V.ey. 2,7 L5 4,7
Rv. LS — i,° 3,8
íf. — 0,7 — 1,0 o,5
Ak. — 5>S 2,0 3,o
Gr. — 6,0 — 6,0 o,S
Sf. — 3,7 5,i 3,2
Þh. 3,8 6,4 7,o
V.ey. = Vestmanneyjar. Rv. =
Reykjavik. ís. = ísafjörður. Ak. =
Akureyri. Gr. = Grímsstaðir. Sf. =
Seyðisfjörður. Þh. = Þórshöfn áFære.
Tombóla
í Goodtemplarahúsinu sunnudags-
kvöldið 5. jan.
Engin núll!
Sjá götuauglýsingar.
Tlídan.
Aðalfundur verður haldinn
næstkomandi miðvikudag 8. þ. m.
Á fundinum verða bornar upp til
samþyktar breyting á 8 gr. félagslag-
anna og breyting á 3 gr. skipulags-
skrár skipstjóra og stýrimanna við
Faxaflóa. Úrskurðaðir reikningar fé-
lagsins fyrir umliðið ár. Kosin ný
stjórn m. fl.
Áriðandi er að allir félagsmenn
mæti.
Sfjórttirt.