Ísafold - 22.01.1913, Blaðsíða 1

Kemur út tvisvar
í viku. Verö árg.
4 kr., erlendis 5 kr.
eðal^dollarjborg-
ist fyrir miðjan júlí
erlendis fyrirfram.
Lausasala 5 a. eint.
OLD
Uppsögn (skrifl.)
bundin viSáramót,
erógild nema kom-
in sé til útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
sé kaupandi skuld-
laus við blaðið.
XXXX. á
;irg.
Reykjavík, raiðvikudaginn 22. janúar 1913.
6. tölublað
I. O O p,
íJ4124Vt.
AÍ£t^uf*'-?>*k«Bafn TemplaraB. 8 kl. 7-9
nJÍ. ækn,ln* óWpis i tækiarc 2 mvd. 2-3
Dorgarstjóra8krif8tofau opin virka daga 10—8
«»iartógotaskrif3tofan opin v.d. 10-2 og «-7
BSBjargjaldkerinn Laueav. 11 kl. líí—8 og Ó-7
r?rn5"-vnof* balslrokn. ók. Pösth.str UA fid.2-S
i? S'í???^1 °T,imi 10-a '/» °K f>>/s-7.
B..1P.J.M. Lestrar-og akrifstofn. 8 árd,—10 t,od.
Alm._ ftmdir fid. og sd. 8i/, siMegis.
Landakofskirkja. Onftsþj. 8 og « a holgim
Iiardakot.sspit.aH f.s.iukravitj. lP*/,-13 og *-B
r»^S^£k,rin 11*21'°' B1!s-81l»- Bnnkasti. 12-V
LaDrtíilr'aírrf,é„la7;B8krif'8tof'ln °PÍ*> *"» 12~2
i-andsféhiroir 10—2 og 5—«.
laííd8.? kV-la8aflPio hvern virkan dag 13-2
tsxr^t?[8-91 4ka *••«-
SamabyrVlslands'lO-12 ^tf™** *****
raSS^W'? Po»th.St.UB mdjl-lí
>iófimer,i»n 4 •» Hei*n"oknartimi 12-1.
»safmo opjy pd„ fmd. 0(f sd vf_^
Lífsábyrgðarstofnun
ríkisins.
Bon us-útborgun
fyrir fimm ára tímabilið 1906—1910
byrjar þriðjudaginn 4. febrúar 1913
hjá umboðsmanni stofnunarinnar í
Reykjavík.
Líísábyrgðarskirteini skulu fram
lögð, nema þau séu i vörzlum stjórn-
arvalds eða stofnunarinnar.
Stjórn framan nefndrar stofnunar,
8. janúar 1913.
C. A. Rothe.
/. C. Hansen.
Samkvæmt framanskrifuðu verður
skrifstofa undirskrifaðs umboðsmanns
Hfsábyrgðarstofnunarinnar opin til
Bonus-útborgunar 4., 5. og 6. febr.
næstk. frá kl. 11 f. m. til 2 e. m.,
en að þessum þremur dögum liðn-
um (frá og með 7. febr.) útborgast
Bonus á mínum venjulega skrifstofu-
tima kl. 4—5 síðdegis.
Reykjavík, Lækjargötu 8,
21. janúar 1913.
í»órunn Jónassen.
Varla þarf að efa viljann, og þá
ætti lika að vera auðvelt eun fyrir
vinina og kunningjana, að taka hönd-
um saman og nema úr vegi fjar-
lægðirnar. Hvernig?
Safna enn gjöfum til Heilsuhæl-
isins ?
Eða til varða á legstaðinn?
Eða til standmyndar?
Alt kann þetta að vera gott, þó
bæði gæti það breyzt og brotnnð
með aldrinum. Og ekki er eg að
mæla með þvi.
Með æfistarfi sínu og eftirdæmi
hefir Björn fónsson reist sér sjálfur
þann varða, er ekki fyrnist og aldrei
brotnar. Þetta hefir hann gert fyrir
þjóðina og hún nýtur þess.
Færi þá ekki vel að þjóðin reisti
annan varða, varanlegan líka, er stækk-
aði með aldri, í stað þess að mást eða
brotna?
Eg á við að stofna sjóð, er
geymi í heiðri minningu Björns Jóns-
sonar, og verði varið á sínum tíma
til nytsamra framkvæmda í þarfir
þjóðarinnar, i samkvæmni við stefnu
hans og aðalstarfsemi.
Þá greiddi þjóðin skuld, og gæfi
þó sjálfri sér um leið. Gjöfin sú
gæti orðið notadrjúg.
»Margt smátt gerir eitt stórt*.
Þetta er lagt til grundvallar hér, en
engum eru ætluð útlát, sem hann
finnur til. Aurar gera krónur, þegar
margir koma saman. Og krónurnar
eru frjósamari í föstum sjóði, en i
munaðarvörum og í minningargjöf-
um sumum. Þetta er þó vant að
draga frá okkur fleiri krónur, en
föstu sjóðirnir aura.
Vilja ekki nokkrir áhugaríkir menn
taka þetta mál að sér?
Vilja ekki margir góðir íslending
ar leggja stein í varðann?
Vi^jús Guðmundsson.
Forsctakosningin á Prakklandi.
Eins og getið var i siðasta blaði reyndist Poincaré hlutskarpastur forsetaefnanna.
í ársbyrjun voru þeir þrír tilnefndir keppinautar hans, sem hér eru með honum á myndinni: Ribot,
hinn ?amli hæofara lýðveldissinni 02; fyrrum yfirráðherra Frakka, Poul Deschanel forseti fulltrúadeildarinnar og
Dubosi, forseti öldungadeildarinnar.
En þegar á herti urðu keppinautar Poincaré: Pams landbánaðarráðherra og jafnaðarmaðurinn Vaillant.
Simfregn á laugardatíinn greinir frá atkvæðamagni. Poincaré hlaut 483 atkv., Pams 296 og Vaillant 69.
Poincaré stendur á sextugu. Hann hefir verið meira og minna riðinn við stjórnmál síðustu 25 ár.
Ein afleiðing forsetakosriingarinnar eru stjórnarskifti á Frakklandi. Hefir það verið fullyrt í erl. blöð-
um, að Poincué ætli Briand stjórnarformenskuna.
Minning Björns Jónssonar.
5>Enginn veit hvað átt hefir, fyr en
mist hefir«.
Spakmæli þetta mun koma í hug
marpa góðra íslendinga, fyr eða
siðar, þegar þeir minnast þess, að
Bjbrn Jónsson er látinn, foringinn
iaiiinn, — þegar menn minnast at-
orkunnar óþreytandi, við alls konar
nauðsynjamál þjóðarinnar, um nær
40 ára skeið, og þess, hve margvís-
leg urðu áhrifin á hagi þjóðarinnar.
Að áhrifum þeim mun þjóðin lengi
búa. Þetta mun þjóðin sjá og viður-
kenna betur og betur, eftir því sem
orusturykið lækkar og atlögugnýrinn
flarlægist.
Fjöldi manna hefir nú þegar við
jarðarför B. í. sýnt hug sinn til hans,
meðal annars með minningargjöf til
hælisins á Vífilsstöðum. Margirtóku
þátt í þeirri gjöf, og fór það vel,
því B. J. var jafnan bezti styrktar-
maður hælisins.
Þeir eru þó vafalaust mikið fleiri,
vinir hans, sem þráð hafa að sýna
hluttekning sina við jarðarförina, en
gátu það ekki vegna fjarlægðar.
Ýms @rl. fíðindi.
Stjórnendasikiftií Bayern.
Luitpold ríkisstjóri í Bayeru lézt í
síðastliðnum desembermán., eins og
símað var þá til ísafoldar. Luitpold
Verzlunarskýrslur.
Ensk blöð flytja yfirlit yfir verzl-
un Englands 1912 í fyrstu blöðun-
um eftir nýjár, segja nákvæmlega
hvað innfluttar og útfluttar vörur
hafi numið miklu á árinu 1912.
Þetta er rétt eins og hjá oss, sem
ennþá erum að skaka með verzlun-
arskýrslur fyrir árið 1910 og erum
ekki lengra komnir.
Á þessari skýrslugerð okkar þarf
auðsjáanlega að verða alger breyting.
Englendingar gefa mánaðarlega út
skýrslur um verzlun sína, en við
erum svona hrapallega á eftir tím-
anum. Oss er það ekki vansæmd-
arlaust hve seint þessi skýrslugerð
gengur, og við þetta verða allar
verzlunarskýrslur vorar hálf-gagns-
lausar Mönnum riður ætíð mest á
þvi að vita um siðustu árin. Auð-
sjáanlega litið vit í því að heimta
skýrslur einu sinni á ári, fyrir hálft
ár, og biða svo eftir þessum skýrsl-
um að árinu loknu, á 5. mánuð.
Lögunum um hagfræðisskýrslur
þarf áreiðanlega að breyta einu sinni
enn.
f Luitpold ríkisstjóri.
var elztur þj''ðhöfði.'!gi Norðurálf-
unnar, kominn á tiræðis ildur. Hnfði
hann haft ríkisstjórn á hendi frá
árinu 1886. er Lúðvik konungur
laun sín notaði hann til þess að
greiða með skuldir ríkisins. Sonur
hans Lúðvik hefir nú tekið við rík-
isstjórn fyrir hinn vitskerta konung,
Ottó, er nú er Bayernskonungur að
nafni.
Lúðvik prins.
fyrirfór sér. Luitpold var mjög ein-
kennilegur maður, látlaus með af-
brigðum og mjög lítið gefinn fyair
hirðlífið og hirðsiðu yfirleitt. Árs-
Friðarþingið og styrjöld-
in á Balkanskaga. Við frétt
irnar af friðarfundinum í Lundúnum,
er áður hafa staðið í ísafold, er ekki
stórtíðindum að bæta. Aðaldeilan
var um Adrianopel og eyjarnar í
Ægeahafinu, en fyllilega sammála
höfðu málsaðilar vist ekki orðið utn
neitt.
Það er þakkað sendiherrum stór-
veldanna í Lundúnum, að ófriður-
inn hófst ekki strax aftur, þegar
friðarfundinum var slitið. Þessir
sendiherrar áttu fund með sér í höll
utanríkisráðuneytisins brezka og
höfðu allir orðið sammála um að
sendiherrar stórveldanna i Miklagarði
skyldu bera fram við Tyrkjasoldán
tillögu þeirra um friðarsamninga.
Leyndu er því haldið hverjar
þessar tillögur séu, en það þykjast
ensk blöð vita, að stórveldin leggi
það til, að Tyrkir sleppi Adrianopel.
Auðsjáanlega gengur i þaufi með
þetta, er engar símfréttir berast hing-
að, hvorki um friðarsamninga né
heldur að styrjöldin sé byrjuð af
nýju.
Ókyrð hafði sést nokkur á fund-
armönnum friðarfundarins daginn
sem honum var slitið. Jafnvel
Daneff, foringi sendimannanna frá
Búlgaríu, hafði sýnilega verið órór.
Eini maðurinn, sem ekkert bar á,
var foringi tyrknesku sendimannanna,
Reschid pasja.
Þing Bálgara sendi um þessar
mundir menn á fund Ferdínands
konungs. Hann kvaðsí vona að
takast mundi að koma á friði, en
sagðist þó ekki mundi hika við að
hefja styrjöldina af nýju, ef þörf
gerðist og neyða Tyrki til þess að
gjalda þær bætur, er bættu þeim að
fullu hinn mikla skaða, er þeir hefðu
orðið fyrir.
Grikkir hafa farið með her manns
um eyna C h i o s og lagt hana
undir sig. En þar veittu tyrkneskar
hersveitir snarpa vörn. Grikkir
handtóku af þeim 1800 manna, tóku
þar fallbyssur og mikið af vopnum
og vistum. Af Grikkjum féllu tveir
menn, en 12 urðu sárir.
Kappið um orustuskipin.
Englendingar ráðgera að láta smíða
á þessu ári 5 eða 6 orustuskip, af
allra stærstu gerð (Super-Dread-
noughts) og verja til þess um 48
miljónum punda. Þjóðverjar etja
kappi. við þá um þessa stórskipa
smíði og telja Englendingar sér ekki
borgið nema þeir eigi 60 % fleiri
skip en Þjóðverjar. Búist við stór-
kostlegri fjölgun á næstu árum hjá
hvorumtveggju, eins og eftirfarandi
tafla sínir:
Engl. Þjóðv
Við ársl. 1912 21 T3
í okt. 1913 2S 17
- — 1914 30 21
- — 1915 34 23
Hér eru þó ekki talin orustuskipin,
sem Englendingar eiga von á frá
nýlendum sínum, 1 frá Eyjaálfunni, 1
frá Nýja Sjálandi, 1 frá Malaya rík-
inu, 3 frá Canada og svo er enn
von um fleiri, bæði frá Suður-Afriku
og Indlandi.
Sérstaklega þykir Englendingum
nú þörf á að auka flota sinn í Mið-
jarðarhafi, þvi Austurríki og ítalía
ætla að auka skipastól sinn stórum.
Talið að þessi ríki muni hafa 12
orustuskip af stærstu gerð i Mið-
jarðarhafi i átslok 1915.
Kanzlaraskifti á Þýzka-
landi. Fregnriti enska blaðsins
Daily Mail fullyrðir að bráðlega
verði kanzlara skifti á Þyzkalandi.
Bethmann-Hollweg muni fara frá
strax þegar sýnilegt þyki, að ekki
verði af Norðurálfu-styrjöld í þetta
sinn. Telur fréttaritarinn líklegast
að þá muni taka við Tirpitz flott-
málaráðgjafi Þjóðverja. Hefir hann