Ísafold - 22.01.1913, Qupperneq 1

Kemur íít tvisvar
í viku. Verð árg.
4 kr., erlendis 5 kr.
eSa l-Jdollar; borg-
ist fyrir miðjan júli
erlendis fyrirfram.
Lausasala 5 a. eint.
Uppsögn (skrifl.)
bundin við áramót,
er ógild nema kom-
in sé til útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
sé kaupandi skuld-
laus við blaðið.
XXXX. árg.
Reykjavík, raiðvikudaginn 22. janúar 1913.
6. tölublað
1» O O P. 941249.
Án»«wt1I)óhRsaí“ Templaras. 3 kl. 7-9
R_^„æ^lng ókeypis í Lœk jarp:. 2 mvd. 2—
•J^askrifstofan opin virka dap;a 10—
n ■1ar.®.Gía8^ri^t°tan opin v.d. 10—2 og 4—
8B]arg:jaldkerinn Laueav. 11 kl. 12—B og 5-
xfiyrna-. nef-hálslffikn. ók. Póstk.sir 14A tid.2—
vÍR?;?a?ki °Pixm 10-2 »/* og 5*/a-7.
^ai * Lestrar-og skrifátofa 8 árd.—10 ló-
Alm. ftindir fid. ojjf 8d. 8*/» si?»deE:Í8.
Ta5r5°ísklr^R* Gu&sfcj. » og 8 A helgir
ted\kötí8.pitali f.*».idkraviti. 10'/s—12 o* V-
I«^S5£kmn n*lt* Bankaati. 12-
T^H^ka>AtrLÍ2~8 °^ n-8. Útlán 1—8
LaSdeÖrrr?0-!88oVÍ-«°fan °PÍD “ '2“
Taneofkl-alaSRf?ifl hvern virkan dae 17—2
^hetiamrBa°fó-12do^1r!t [8-91 vlrka dae
Samábyrgö Mands l0-12 oe 4-6
Ta\9ImTCk.,kayí'ka°rfrp^thTnar''10-á
VlftlKnti^ahæUb^H18 P<’flh stt-1|,B rad.H-i
ÞióbmernfáT -ÍL Hounortknartími 12—1.
— mep-l>>sftfa»S opi? þd„ fmd. og gd. 12-2,
Lífsábyrgðarstofnun
ríkisins.
Bonus-útborgun
fyrir fimm ára tímabilið 1906—1910
byrjar þriðjudaginn 4. febrúar 1913
hjá umboðsmanni stofnunarinnar í
Reykjavík.
Lífsábyrgðarskírteini skulu fram
lögð, nema þau séu i vörzlum stjórn-
arvalds eða stofnunarinnar.
Stjorn framan nefndrar stofnunar,
8. janúar 1913.
C. A. Rothe.
/. C. Hansen.
Samkvæmt framanskrifuðu verður
skrifstofa undirskrifaðs umboðsmanns
lífsábyrgðarstofnunarinnar opin til
Bonus-útborgunar 4., 5. og 6. febr.
næstk. frá kl. n f. m. til 2 e. m.,
en að þessum þremur dögum liðn-
um (frá og með 7. febr.) útborgast
Bonus á tnínum venjulega skrifstofu-
tima kl. 4—5 síðdegis.
Reykjavík, Lækjargötu 8,
21. janúar 1913.
Þórunn Jónassen.
Varla þarf að efa viljann, og þá
ætti líka að vera auðvelt eun fyrir
vinina og kunningjana, að taka hönd-
um saman og nema úr vegi fjar-
lægðirnar. Hvernig?
Safna enn gjöfum til Heilsuhæl-
isins ?
Eða til varða á legstaðinn?
Eða til standmyndar?
Alt kann þetta að vera gott, þó
bæði gæti það fveyzt og brotn.ið
með aldrinum. Og ekki er eg að
mæla með því.
Með æfistarfi sínu og eftirdæmi
befir Björn jónsson reist sér sjálfur
þann varða, er ekki fyrnist og aldrei
brotnar. Þetta hefir hann gert fyrir
þjóðina og hún nýtur þess.
Færi þá ekki vel að þjóðin reisti
annan varða, varanlegan líka, er stækk-
aði með aldri, i stað þess að mást eða
brotna?
Eg á við að stofna sjóð, er
geymi í heiðri minningu Björns Jóns-
sonar, og verði varið á sínum tíma
til nytsamra framkvæmda í þarfir
þjóðarinnar, i samkvæmni við stefnu
hans og aðalstarfsemi.
Þá greiddi þjóðin skuld, og gæfi
þó sjálfri sér um leið. Gjöfiti sú
gæti orðið notadrjúg.
»Margt smátt gerir eitt stórt«.
Þetta er lagt til grundvallar hér, en
engum eru ætluð útlát, sem hann
finnur til. Aurar gera krónur, Þe8ar
margir koma saman. Og krónurnar
eru frjósamari í íöstum sjóði, en i
munaðarvörum og i minningargjöf-
um sumum. Þetta er þó vant að
draga frá okkur fleiri krónur, en
föslu sjóðirnir aura.
Vilja ekki nokkrir áhugarikir menn
taka þetta mál að sér?
Vilja ekki margir góðir íslending-
ar leggja stein í varðann?
Fisrjús Guðmundsson.
Minning BjÖrns Jönssonar.
hEnginn veit hvað átt hefir, fyr en
mist hefir«.
Spakmæli þetta mun koma í hug
marqra góðra íslendingá, fyr eða
siðar, þegar þeir minnast þess, að
Bj'órn Jónsson er látinn, foringinn
fallinn, — þegar menn minnast at-
orkunnar óþreytandi, við alls konar
nauðsynjamál þjóðarinnar, um nær
40 ára skeið, og þess, hve margvís-
^eg urðu áhrifin á hagi þjóðarinnar.
Að áhrifum þeím mun þjóðin lengi
búa. Þetta mun þjóðin sjá og viður-
kenna betur og betur, eftir því sem
orusturykið lækkar og atlögugnýrinn
fjarlægist.
Fjöldi manna hefir nú þegar við
jarðarför B. I. sýnt hug sinn til hans,
meðal annars með minningargjöf til
hælisins á Vífilsstöðum. Margir tóku
þátt í þeirri gjöf, og fór það vel,
því B. J. var jafnan bezti styrktar-
maður hælisins.
Þeir eru þó vafalaust mikið fleiri,
vinir hans, sem þráð hafa að sýna
hluttekning sina við jarðarförina, en
gátu það ekki vegna fjarlægðar.
V erzlunarskýrslur.
Ensk blöð flytja yfirlit yfir verzl-
un Englands 1912 i fyrstu blöðun-
um eftir nýjár, segja nákvæmlega
hvað innfluttar og útfluttar vörur
hafi numið miklu á árinu 1912.
Þetta er rétt eins og hjá oss, sem
ennþá erum að skaka með verzlun-
arskýrslur fyrir árið 1910 og erum
ekki lengra komnir.
Á þessari skýrslugerð okkar þarf
auðsjáanlega að verða alger breyting.
Englendingar gefa mánaðarlega út
skýrslur um verzlun sína, en við
erum svona hrapallega á eftir tim-
anum. Oss er það ekki vansæmd-
arlaust hve seint þessi skýrslugerð
gengur, og við þetta verða allar
verzlunarskýrslur vorar hálf-gagns-
lausar Mönnum riður ætíð mest á
því að vita um síðustu árin. Auð-
sjáanlega lítið vit í því að heimta
skýrslur einu sinni á ári, fyrir hálft
ár, og bíða svo eftir þessum skýrsl-
um að árinu loknu, á 5. mánuð.
Lögunum um hagfræðisskýrslur
þarf áreiðanlega að breyta einu sinni
enn.
Forsctakosningin á Frakklanrli.
Eins og getið var í siðasta blaði reyndist Poincaré hlutskarpastur forsetaefnanna.
í ársbyrjun voru þeir þrír tilnefndir keppinautar hans, sem hér eru með honum á myndinni: Ribot,
hinn gamli hæsfara lýðveldissinni og fyrrum yfirráðherra Frakka, Poul Deschanel forseti fulltrúadeildarinnar og
Dubost, forseti öldungadeildarinnar.
En þegnr á herti urðu keppinautar Poincaré: Pams landbúnaðarráðherra og jafnaðarmaðurinn Vaillant.
Símfregn á laugnrdaginn greinir frá atkvæðamagni. Poincaré hlaut 483 atkv., Pams 296 og Vaillant 69.
Poincaré stendur á sextugu. Hann hefir verið meira og minna riðinn við stjórnmál síðustu 25 ár.
Ein afleiðing forsetakosningarinnar eru stjórnarskifti á Frakklandi. Hefir það verið fullyrt í erl. blöð-
um, að Poincaré ætli Briand stjörnarformenskuna.
Ýms erl. tlðindi.
Stjórnendaskiftií Bayern.
Luitpold rikisstjóri i Bayeru lézt í
síðastliðnum desembermán., eins og
símað var þá til í-afoldar. Luitpold
f Luitpold ríkisstjóri.
var elztur þjóðhöfðingi Norðurálf-
unnar, kominn á tíræðis.ildur. Hafði
hatin haft rikisstjór n á hendi frá
árinu 1886, er Lúðvík konungur
Lúðvík prins.
fyrirfór sér. Luitpold var mjög ein-
kennilegur maður, látlaus með af-
brigðum og mjög lítið gefinn fyair
hirðlífið og hirðsiðu yfirleitt. Árs-
laun sín notaði hann til þess að
greiða með skuldir ríkisins. Sonur
hans Lúðvík hefir nú tekið við rík-
isstjórn fyrir hinn vitskerta konung,
Ottó, er nú er Bayernskonungur að
nafni.
Friðarþingið og styrjöld-
in á Balkanskaga. Við frétt-
irnar af friðarfundinum í Lundúnum,
er áður hafa staðið í ísafold, er ekki
stórtíðindum að bæta. Aðaldeilan
var um Adrianopel og eyjarnar í
Ægeahafinu, en fyllilega sammála
höfðu málsaðilar víst ekki orðið utn
neitt.
Það er þakkað sendiherrum stór-
veldanna í Lundúnum, að ófriður-
inn hófst ekki strax aftur, þegar
friðarfundinum var slitið. Þessir
sendiherrar áttu fund með sér í höll
utanríkisráðuneytisins brezka og
höfðu allir orðið sammála um að
sendiherrar stórveldanna i Miklagarði
skyldu beta fram við Tyrkjasoldán
tillögu þeirra um friðarsamninga.
Leyndu er því haldið hverjar
þessar tillögur séu, en það þykjast
ensk blöð vita, að stórveldin leggi
það til, að Tyrkir sleppi Adrianopel.
Auðsjáanlega gengur i þaufi með
þetta, er engar símfréttir berast hing-
að, hvorki um friðarsamninga né
heldur að styrjöldin sé byrjuð af
nýju.
Ókyrð hafði sést nokkur á fund-
armönnum friðarfundarins daginn
sem honum var slitið. Jafnvel
Daneff, foringi sendimannanna frá
Búlgariu, hafði sýnilega verið órór.
Eini maðurinn, sem ekkert bar á,
var foringi tyrknesku sendimannanna,
Reschid pasja.
Þing Búlgara sendi um þessar
mundir menn á fund Ferdinands
konungs. Hann kvaðst vona að
takast mundi að koma á friði, en
sagðist þó ekki mundi hika við að
hefja styrjöldina af nýju, ef þörf
gerðist og neyða Tyrki til þess að
gjalda þær bætur, er bættu þeim að
fullu hinn mikla skaða, er þeir hefðu
orðið fyrir.
Grikkir hafa farið með her manns
um eyna C h i o s og lagt hana
undir sig. En þar veittu tyrkneskar
hersveitir snarpa vörn. Grikkir
handtóku af þeim 1800 manna, tóku
þar fallbyssur og mikið af vopnum
og vistum. Af Grikkjum féllu tveir
menn, en 12 urðu sárir.
Kappið um orustuskipin.
Englendingar ráðgera að láta smíða
á þessu ári 5 eða 6 orustuskip, af
allra stærstu gerð (Super-Dread-
noughts) og verja til þess um 48
miljónum punda. Þjóðverjar etja
kappi. við þá um þessa stórskipa
smíði og telja Englendingar sér ekki
borgið nema þeir eigi 60 °/0 fleiri
skip en Þjóðverjar. Búist við stór-
kostlegri fjölgun á næstu árum hjá
hvorumtveggju, eins og eftirfarandi
tafla sírtir:
Engl. Þjóðv.
Við ársl. 1912 21 !3
í okt. 1913 2S 17
- — 1914 30 21
’ — I915 34 23
Hér eru þó ekki talin orustuskipin,
sem Englendingar eiga von á frá
nýlendum sínum, 1 frá Eyjaálfunni, 1
frá Nýja Sjálandi, 1 frá Malaya rík-
inu, 3 frá Canada og svo er enn
von um fleiri, bæði frá Suður-Afriku
og Indlandi.
Sérstaklega þykir Englendingum
nú þörf á að auka flota sinn í Mið-
jarðarhafi, því Austurríki og Ítalía
ætla að auka skipastól sinn stórum.
Talið að þessi ríki muni hafa 12
orustuskip af stærstu gerð í Mið-
jarðarhafi í átslok 1915.
Kanzlaraskifti á Þýzka-
landi. Fregnriti enska blaðsins
Daily Mail fullyrðir að bráðlega
verði kanzlara skifti á Þýzkalandi.
Bethmann-Hollweg muni fara frá
strax þegar sýnilegt þyki, að ekki
verði af Norðurálfu-styrjöld í Þetta
sinn. Telur fréttaritarinn líklegast
að þá muni taka við Tirpitz flota-
málaráðgjafi Þjóðverja. Hefir hann