Ísafold - 08.02.1913, Blaðsíða 3

ÍSAFOLD
43
Eg nndirskrifaður gef það vottorð nm
C°opers-baðið, að það hefir losað nll á
þeim kindum, sem eg hefi haðað úr þvi.
Þetta get eg sannað.
Jakob Jónsson.
öaltafelli.
Það væri hægðarleikur að fá fleiri
vottorð um þetta efni en hér eru
birt, en þetta verður að nægja í
þfáðina. Þó skal eg láta þess getið,
að mér hefir nýskeð borist bréf frá
verksmiðjueigendum skoska baðlyfs-
^s, þar sem þeir segja mér, að þeir
búi að vísu líka til baðduft eins
°g Coopers-baðduft, en þeir vilji
okki mæla með notkun þess þar
sem loftslag sé kalt og saggasamt
eins og á íslandi.
Það roá nærri geta, hvort verk-
smiðjan gæti ekki haft jafnan hag
af því að selja baðduft sitt hér eins
og skozka baðlyfið, en hún vill ekki
gjöra það af því, að hún telur það
ekki ráðlegt, og býst eg þó við, að
þekking þeirra manna, sem verksmið-
juna eiga, sé fyllilega eins mikils-
verð og »vísinda«skoðanir G. G.
Til marks um það, hvað Coopers
baðduft sé holt fyrir hörund skepn-
anna, má geta þess, að G. segir í
handbók sinni (bls. 62), að ekki
megi baða úr því kindur með »opin
sár eða á annan hátt veiklað«. Eg
veit til þess, að kind með sárum
drapst af því að hún var böðuð úr
þessu baðdufti, eða minsta kosti var
baðinu um það kent. Böðunarmenn
hafa líka brunnið á höndum og
handleggjum við baðanirnar, og
þætti mér ekkert líklegra en að
ullarlos kindanna stæði í sambandi
við þetta brunaefni baðduftsins.
Ný ágreiningsefni hafa engin
komið fram um sjálft málefnið, svo
að mér þykir ekki ástæða til að
orðlengja þessa deilu, fyr en eg veit
hvernig Garðar Gíslason vill reyna
að hnekkja vottorðum þeirra manna,
sem reynt hafa Coopers-baðduft hér
á landi. .
Jón Ólajsson.
frá Vestra-Geldingaholti.
sinni í desember er hún var að bera
út blaðið og rifbrotnaði, en var orðin
hress eftirþá byltu, er hún fekk lungna-
bólgu, sem dró hana til dauða. Arn-
björg sáf. var 63 ára. Hún var fyrir-
mynd að samvizkusemi og trúmensku
við öll störf.
Brunabótavirðingar samþyktar á
síðasta bæjarstjórnarfutidi:
Hús Guðm. og Sig. Péturssona við
Hrísakot í Kaplaskjóli kr. 3,545.00.
Hús Jóhanns Þórðarsonar við Skóla-
stræti 2,036.00.
Hús Jóhanns Þorsteinssonar Lauga-
veg 86 kr. 4,409.00
Hús Marteins Einarssonar við Njáls-
götu kr. 7,126.00.
Hús Sigurjóns Sigurðssonar, Templ-
arasundi kr. 80,897.00.
Bæjarverkfræðingsstarfið. Bene-
dikt Jónasson bæjarverkfræðingur hefir
sagt því starfi lausu frá 1. júní —
eins og áður hefir verið getið. En
enginn hórlendur verkfræðingur hefir
reynst fáanlegur til starfsins með þeim
kjörum, er Benedikt hefir haft. Til
þess því að reyna að halda í B. J.
samþykti bæjarstjórn á fimtudaginn að
bjóða honum 300 kr, launahækkun frá
næsta nýári, aðstoð við störf hans »eftir
samráði við borgarstjóra«, þegar þurfa
þykir og J/2 mánaðar sumarleyfi
ísafold hefir spurt B. J. hvort hann
mundi ganga að þessum kjörum og
taldi hann það líklegt.
Dánir: Guðrún Loftsdóttir, ógift,
frá Stykkishólmi, 31 árs. Dó í Víf-
ilsstaðahæli 31. janúar.
B.ósa Jónsdóttir (Ásmundssonar) Mjó-
stræti 2, 35 ára. Dó 5. febrúar.
Fisksalan tii Englands. Skúli fó-
geti hefir nýselt afla sinn fyrir 1070
sterl.pd. (19,260 kr.), Jón forseti fyrir
960 sterl.pd. (17,280 kr.) og Snorri
goði fýrir 950 sterl.pd. (17,100 kr.).
Föstn-prédikanir hófust síðastliðinn
miðvikudag í dómkirkjunni. Þá steig
síra Jóh. Þorkelsson í stól, en næsta
miðvikudag prédikar síra Bj. Jónsson.
og íshúsið. Nettó-ágóði síðasta ár
6000 kr. Ákveðið var á aðalfnndi að
greiða hluthöfum 20°/0 af hlutum þeirra.
Af kjöti var selt síðastliðið ár yfir
200 þús. pund. Af kjöti, pylsum o.
fl. þessh. var selt 1912 fyrir 74,600
kr., fuglar fyrir 965 kr., fiskur fyrir
6700, ís fyrir 4600 kr.
Úr stjórninni átti formaður fól. Tr.
Gunnarsson að ganga, en var eudur-
kosinn. Hinir 1 stjórn fó). eru þeir
bræður, konsúlarnir Chr. Zimsen og
Jes Zimsen.
Nú stendur til, að ísfólagið reisi
nýtt fshús við Tjarnargötu, norðanvert
á Brunnhúsalóð. Á þar aðallega að
geyma botnvörpunga-ís.
Kvikmynda-eftirlit. Bæjarfógetinn
hefir ritað borgarstjóra og bent honum
á, að hór væri eigi neitt eftirlit haft
með kvikmyndasýningum og óskað þess,
að tekið væri til íhugunar af bæjar-
stjórn, hvort eigi myndi þess þörf að
gera um það lögreglusamþyktar-ákvæði
og þá um leið athuga lögreglusamþykt-
ina í heild sinní, því að hÚD só orðin
22 ára (frá 1890) og muni lögreglu-
samþykt, er hæfi bæ með 4000 íbúum,
eigi að öllu sniðin eftir þörfum bæjar
með 12000 íbúum.
Bæjarstjórn setti nefnd í málið, þá
borgarstjóra, Klemenz Jónsson og Jón
Þorláksson.
Manntalið. Pétur Guðmundsson
bæjarfulltrúi gerði það að umtalsefni í
bæjarstjórn nú í vikunni og taldi að
ýmsu ábótavant í fyrirkomulagi þess.
Samkvæmt uppástungu hans var kosin
þriggja manna nefnd til að gera til-
lögur um betra fyrirkomulag. í nefnd-
ina kosnir: Pótur G. Guðmundsson,
Kristján Þorgrímsson og Hannes Haf-
liðason.
Námufélag íslands hélt aðalfund
sinn á laugardaginn. í sjóði fél. eru
um 4000 kr. Ágóði greiddur hluthöf-
um: 5°/0. Formaður endurkosinn Tr.
Gunnarsson. Úr stjórn áttu að ganga
H. S. Hanson kaupm. og Sveinn Björns-
son yfirdómslögm, — en voru endur-
rangt að synja Sigurjóni um leyfið,
meðan eigi væri í sjálfri byggingar
samþykt bæjarins bannað að reisa hús
úr timbri.
Niðurstaðan varð að fresta beiðni
Sigurjóns og að samþykkja tillögu um
að hraða breytingum á byggingarsam-
þyktinni, er verið hafi á döfinni og
legið í nefnd — á annað ár.
64000 kr. lán þarf Reykjavíkurbær
á þessu ári til ýmissa framkvæmda.
Þetta lán á að taka að svo miklu leyti,
sem hægt er með veðdeildarláni, er
endurgreiðist á 30 árum, en það sem
eigi fæst á þann hátt, með reiknings-
láni í íslaudsbanka.
■!» e -gs------
Innbrot í íshúsiö.
I nótt var brotist inn í Ishúsið
við Hafnarstræti — skrifstofuna, og
stolið peningum, er voru þar í pen-
ingaskúffu, rúmum 20 krónum.
Annars enginn usli gerður.
Lfkkistur,
Lítið á birgðir mínar áður en þér
kaupið annarsstaðar. Teppi lánuð
ókeypis í kirkjuna
Eyv. Árnason,
trésmíðaverksmiðja, Laufásveg 2_
Lítið hús til sölu. Afgreiðsla
blaðsins vísar á.
Aðkomumenn: Ingólfur kom í gær
ofan úr Borgarnesi með á 2 hundrað
mauns. Meðal þeirra er komu voru:
Jón Jónsson póstur frá- Galtarholti og
Sigurður Runólfsson afgr.m. í Borgar-
nesi.
Alþýðufræðsla. Bjarni Jónsson frá
Vogi flytur erindi: Viðskifti og
U m 8 k i f t i á morgun kl. 5 í Iðnaðar-
fnannahúsinu.
f Arnbjörg Markúsdóttir, gamla
konan, sem borið hefir ísafold um
Vesturbæinn um mörg ár (10 ár) lózt
í fyrradag. Hún datt á hálku, einu
ihg þessa, að hún hafi valdið full-
komnum aldahvörfum í sögu manns-
andans. Hún varð byrjun nýrra tíma
i andans og hugsunarinnar heimi.
Hinn ódauðlegi öndvegishöldur nýja
fitnans, Kant heimspekingur, sem svo
eftirminnilega hafði setthinni ^hreinu
skynsemi« stólinn fyrir dyrnar í riti
sínu hinu fræga »Rannsókn hinnar
kreinu skynsemi«, hann verður og
þess að marka nýja tímanum
stefnu. í inngangi ritsins »Hvað er
}hentun?« farast honum orð á þessa
eið: »Mentun er það að komast
sjálfskapa bernsku sinni. Sapeet
aUde! Aræddu að beita skilningi
Hnum ! Þau eru einkunnarorð ment
^harinnar 1«
Nú gat fyrst verið um sannleiks-
rahnsókn að ræða í orðsins fylstu
^rkingu einnig innan guðfræðinnar,
?ahnleiks-rnnnsókn í vorra tíma merk-
ltJ8n orðsins: um frjálsa eftirgrenslan
rannsókn, óbundna af rannsóknar-
u.raktum eldri tíma, um fullkominn
viðurtrekileika fyrir virkileikann eins
og hann er, en ekki eins og erfi-
enningjjj heimtar að hann sé, um
nsleika til þess sífelt að vilja láta
r^ðast'og til að leiðrétta skoðanir
S1I1ar --Ulm!.
það.
lafnótt og staðreyndir heimta
Hefði
mótmælendastefnan skelt
Guðsþjónusta á morgun:
í dómkirkjunni kl. 12 síra Jóh. Þ.
(sjómannaguSsþjón.
og altarisg.).
----- kl. 6 síra Bj. Jónss.
í fríkirkjunni kl. 12 síra Ól. Ólafss
(sjómannaguðsþjónusta).
Hjúskapur. Eyólfur Eyólfsson úr
Hafnarfirði og ym. Ástríður Elísabet
Magnúsdóttir sst. Gift 1. fébr.
Einar Ólafsson gullsm. og ym. Kristín
Sigurðardóttir Skólavörðustíg 51. Gift
31. janúar.
ísfélagið við Faxaflóa hélt aðal-
fund 3. febr. Það er nú 19 ára (stofn-
að 5. nóv. 1894). Stofnfó (hlutafó)
þess var 10,000 kr. Naumast nokk-
urt fyrirtæki vort hefir borið sig eins vel
skolleyrunum við þessum kröfum
nýja tímans, þá hefðu dagar hennar
verið raldir. Sem betur fór gerði
hún það ekki. Miklu fremur gerðist
hún einmitt forvörðurhinnaróbundnu
sannleiksrannsóknar og með því var
framtíð hennar trygð.
Þessi er aðdragandinn að fram-
komu hinnar nýju rannsakandi guð-
fræði. Hún er bein og óhjákvæmi-
leg afleiðing hinnar miklu 18. aldar
byltingar á öllum svæðum hins and-
lega lífs. Hún er órækur vottur
þess, að hinn mikli Kant hefir ekki
ófyrirsynju talað.
En þar sem nú höfuðkrafa nýja
tímans var frjáls rannsókn og óbund-
in af rannsóknar-úrslitum eldri tíma,
og hins vegar höfuðviðfangsefni guð-
fræðinnar hin guðlega opinbþrun,—
þá hlaut fyrsta og sjálfsagðasta rann-
sóknarefnið að verða sjálf hin óskeik-
ula og innblásna biblía, er álitið var
að geymdi þessa guðlegu opinberun.
Þess vegna snýr sannleiksrannsókn
guðfræðinganna sér fyrst og fremst
að henni. Og þær spurningar, sem
hér börðu að dyrum voru auðvitað
fyrst og fremst þessar: Verðskuldar
biblían þann tignarsess óskeikullar
opinberunar-bókar, sem kirkjan hefir
sett hana i? Eru röksemdirnar fyrir
þessu guðlega gildi hennar fyllilega
kosnir.
SkaftfeJIingamót. Nú boða Skaft-
fellingar til móts, sbr. augl. hér í bl.,
einir sér. Þykjast sjálfum sér nógir
og vilja engin mök eiga við Sunnlend-
inga eða AustfirSinga! Þeirra mót
stendur 15. þ. mán.
Steinhús — ekki timbnrhús. Sigur-
jón snikkari Sigurðsson sótti nýlega
um að mega reisa smíðahús á lóð sinni
við Templaras. úr timbri. Því var tekið
heldur fálega á bæjarstjórnarfundi. Var
það einkum Tryggvi Gunnarsson, er
hélt þvi fast að bæjarstj., að hún leyfði
eigi framar að reisa timburhús, s/zt í
miðbænum, en Jón Þorláksson taldi
ábyggílegar? Mönnum fékk ekki
dulist, að reynslu-sönnunin, sem
guðfræðingarnir höfðu bygt á vitnis-
burði guðs anda í hjarta mannsins,
hafði nokkurn sannleika að geyma;
því að biblían er og mun ávalt verða
sú bókin þar sem drottinn talar
gleggst til hjarta mannsins og sam-
vizku. En — mundi það eiga heima
um allar bækur biblíunnar jafnt? Og
mundu heillavænleg áhrif á anda
minn og hjarta nokkuru sinni geta
orðið mér full trygging fyrir söpu-
lequm áreiðanleika staðreynda frá
löngu liðnum öldum ? Svo var spurt
og ,svo hlutu menn að spyrja.
Á fyrri öldum höfðu slíkar spurn-
ingar sízt verið að ónáða menn. En
á »mentunar-tímabilinu« svo nefnda
hafði þegar tekið að bóla á þeim. Les-
sinsf, ksáldið fræga og rithöfundurinn
mun einna fyrstur manna hafa vakið
opinberlega máls á, hvefjarrisanniþað
sé, að allir þartar ritningarinnar hafi
að markmiði andlega betrun vora og
geti því borið á sér iunsigli guðlegs
uppruna síns. »Mér virðist það«,
segir hann, »jafnvel ganga nærri
guðlasti, er menn dirfast að staðhæfa,
að áhrifa-valds heilags anda verði engu
síður vart í upptalningunni á niðjum
Esaús ísakssonar hjá Móse, en .
prédikun Jesú hjá Matteusi«.
Veðrátta frá 6. til 8. febr.
Fd. Fsd. Ld.
V.ey. i-7 4-2 o,7
Rv. — L° 1 >7 o,5
íf. — 4.i — 3.3
Ak. — 5»o 0,0 — 3,o
Gr. — 3-S -s- 3.o — 8,0
Sf. — 3.3 2,0 o,9
Þh. 2,7 7,i 0,8
V.ey. = Vestmanneyjar. Rv. =
Reykjavik. ís. = ísafjörður. Ak. =
Akureyri. Gr. = Grímsstaðir. Sf. =
Seyðisfjörður. Þh. = Þórshöfn áFære.
En fyr höfðu guðfræðingarnir ekki
tekið að hreyfa þessum spurningum
en stríðslúðurinn tók að gjalla og sú
barátta hefst, sem stendur látlaust
alla 19. öldina og að sumu leyti
stendur enn. Hér verður ekki skýrt
nánar frá gangi baráttunnar, svo lær-
dómsríkt sem það þó hefði getað
verið, en því .miður ekki að sama
skapi skemtilegt. Því að baráttan
hefir verið lærdómsrík — sérstaklega
fyrir það hversu hún hefir sýnt, hve
erfitt mönnum veitir að varpa af sér oki
gamalla erfikenninga og að koma auga
á þann mismun, sem er og hlýtur að
vera á opinberun og opinberunar-
heimildum. En óskemtileg er hún
á að horfa fyrir alla vini kristinnar
kirkju með því að öll sú baráttusaga
er jafnframt átakanleg hragfarasaga
manna, sem þrátt fyrir alt áreiðanlega
vildu kirkjunni alt hið bezta, hraka-
farasaga fyrir forverði hinnar gömlu
erfikenningarstefnu. En það sem
gerði hrakfarir þessara manna svo
óumflýjanlegar, var einkum það,
hversu þeir lögðust undir höfuð að
athuga þá spurningu, sem hér mátti
sízt láta óathugaða: hvort bækur
ritningarinnar sjálfar gerðu tilkall til
að vera innblásnar og af guðlegum
uppruna. Ef þeir hefðu gert það,
og gert það óbundnir af öllu tilliti
Stúlka — eða unglingur —
óskast í vist frá 14. maí n. k. Getur
fengið frí nokkurn hluta dagsins, ef
um semur. Upplýsingar hjá B. H.
Bjarnason, Aðalstræti 7.
Leikfél. Reykjavíkur:
Um háftatfma
eftir Franz Adam Beijerlein
ieikið í Iðnaðarmannahúsinu sunnu-
dag 8. febr. kl. 8.
til erfikenninga liðinna tíma, hefði
baráttan naumast orðið svo ströng
og löng sem hún hefir orðið. Því
að ritningin sjálf virðist svara þeirri
spurningu all ótvírætt. Hvar er t.
a. m. í allri frásögu fyrstu Móse-
bókar, sem svo nefnist, vikið að því
einu orði, að Móse sé höfundur
þess rits, hvað þá, að hann hafi rit-
að það eftir forsögn guðs? Ritið
færir í sögu viðburði umliðins tíma
nákvæmlega með sama hætti og
hver annar mannlegur söguritari ger-
ir slíkt. Eða vildu menn lesa upp-
haf Lúkasar guðspjalls. Þar segir
höfundurinn sjálfur hvernig á fram-
komu ritsins standi: Margir hafi
áður færst í fang að skýra frá hin-
um guðspjallslegu viðburðum, og nú
langi hann einnig til að reyna hvað
hann geti, ef betur mætti takast.
Eða þá bréf Páls, sem þó eru rituð
af manni, er telur sér það til gildis
að hafa meðtekið guðs anda; hvar í
bréfum þessum er með einu orði
gefið í skyn, að þau séu rituð eftir
beinni guðlegri forsögn ? Hann rit-
ar þau sem postuli drottins og ger-
ir því tilkall til, að þeim sé gaumur
gefinn, en á full erfitt með að fá
menn til að samsinna því, að hann
geti gert slíkt tilkall til mannal Á
meðal biblíubóka nýjatestamentisins