Ísafold - 19.03.1913, Blaðsíða 2

86
IS AF 0 L D
fyrir h. u. b. 45 farbega á fyrsta far-
rými og 30—35 á öoru farrými, hitt
nokkuö minna farrými.
Er öðru akipinu ætlað að halda uppi
stöðugum ferðum milli Kaupmanna-
hafnar, Hamborgar og Leith eða ein-
hverrar hafnar á Englandi annars vegar,
og sórstaklega Reykjavíkur og Vest-
fjarða að nokkru leyti hins vegar ; en
hinu skipinu stöðugum, reglulegum
ferðum milli sömu erlendra hafna, og
aðallega Norður- og Austurlandsins
með viðkomum í Reykjavík og á Vest-
fjörðum eftir því sem hentast þykir.
Vér teljum sjálfsagt hlutverk fólags-
ins, að koma á reglulegum ferðum til
Þýzkalands og teljum þá Hamborg
sjálfsagðan viðkomustað, bæði vegna
þess að sú borg er aðal útflutnings-
stöð Þýzkalands og vegna þess, að vór
höfum þegar fengið nokkra verzlun
við þá borg og teljum víat að til þeirra
ferða fáist ríflegur landssjóðsstyrkur.
Eins og verzlun vorri við England
er nú komið, er hún að mestu eða
öllu bundin við Leith. Hagkvæmara
teldum vér að hafa samband við ein-
hvern bæ á sjálfu Englandi, t. d. ann-
aðhvort Hull eða Liverpool, með sér-
stöku tilliti til útflutnings á kjöti og
fiski. En það samband myndast ekki
alt í einu, heldur smátt og smátt, og
er hugsun vor að hagræða ferðuuum
smátt og smátt eftir því.
Eins og kunnugt er, þá er mjög
mikið af verzlun íslands nú um Kaup-
mannahöfn. Segja mætti, að vér hefð-
um nú nóg sambönd við Kaupmanna-
höfn með ferðum Sameinaða fólagsins
og Thorefólagsins, því þyrftum vór
eigi að hafa þar viðkomur. Er, vér
viljum gera alla íslendinga að
viðskiftavinum fólagsins; því viljum
vór og geta fullnægt þeim, sem verzla
þar aðallega, elns og lika Danmörk nú
kaupir talsvert af afurðum vorum, og
verðum því einnig að hafa viðkomur
þar eftir þörfum.
Til þess að hafa á hendi framkvæmd-
arstjórn félagsins, höfum vér trygt oss
þann mann, sem vór að vorri hyggju
teljum hæfastan þeirra manna, sem
völ geti verið á fyrir slíkt fólag.
Vór teljum sjálfsagt að alþingi mundi
sjá sór fært að veita slíku félagi sæmi-
legan fjárstyrk. Og eftir því að dæma,
hve rík sú hugsun hefir verið hjá þingi
og þjóð undanfarið, að gera samgöng-
urnar innlendar, þá er varla hugsan
legt annað, en að alment væri svo
litið á, sem þingið fremdi þar skyldu
verk, ef það verði talsvert ríflegum
fjárstyrk til að koma á og tryggja hér
innlent gufuskipafólag.
Vér vonumst eftir að svo mikil hlut
taka verði um land alt í félagsstofnun
þessari, að það takist að koma fyrir-
tækinu í framkvæmd eins og hér er
gert ráð fyrir. En ef svo skyldi tak-
ast til, að hluttaka mauna, sórstaklega
kaupmanna og kaupfélaga á Norður-
og Austurlandi, yrði eigi nógu mikil,
höfum vór hugsað oss að byrja fólagið
með einu skipi, er sigli til Reykjavík-
ur og Vesturlandsins með 2—3 ferðum
til Norður- og Austurlandsins; bæta
þá heldur síðar yið hinu skipinu,
þegar tiltækilegt yrði.
Af þessum ástæðum höfum vér gert
tvær kostnaðaráætlanir fyrir fyrirtækið.
Önnur á við félag með einu skipi; hin
við félag með tveim skipum, eins og
að framan er lýst. Fara þær hér á
eftir. Áætlanir þessar eru gerðar eftir
nákvæma yfirvegun og bygðar á all-
ítarlegum upplýsingum. Að því er
snertir áætlun vora um það, hversu
jnikinn flutning skipin muni fá, þá
skal það tekið fram, að flutningurinn
er áætlaður talsvert minni en slík
skip munu hafa, sem nú eru í förum
hér við laud.
Kostnaðaráætlanir.
I. Fyrir tvö skip samkvæmt
framangreindu.
Skip A. Milli útlanda og Reykja-
vík ur—V estfj arða.
Skipið só að stærð hér um bil 1200
smálestir (Dödvægt) og geti fermt um
700 smálestir af útlendum vörum, en
um 900 smálestir af íslenzkum vörum.
Það sé með nýtízku vólum með yfir-
hitunar gufuútbúnaði. Þetta atriði
verður að áh'tast mjög þýðingarmikið,
með því að kolaeyðslan verður mun
minni, en hún er aðalútgjaldaliðurinn
i starfrækslunni. Hraðinn só 12 milur
á vöku. Farrými 1. flokks fyrir 45
farþega og 2. flokks fyrir 30—35.
Kælirúm nægilega stórt fyrir kjöt og
fisk. Alt smíði á skipinu af vönduð
ustu gerð. Slíkt skip kostar hér um
bil 475.000 krónur. Reksturskostnað
ur á því 12000 krónur á mánuði, þar
í talin öll útgjöld skipsins, hafnargjöld,
afgreiðslugjöld, ábyrgðargjald o. s. frv.
Skip B. Milli útlanda og kringum
land.
Hér um bil 1000 smál. (Dödvægt),
fermi um 550 smálestir af útlendum
vörum, en um 700 smálestir af íslenzk-
um vörum, hraði 11 mílur, farþega-
rúm nokkuð minna en á skipi A. Að
öðiu leyti eins bygt og útbúið að öllu.
Það kostar hór um bil 350.000 krónur.
Reksturskostnaður á mánuði 11000
krónur.
Gjöld (árlega).
Reksturskostnaður : Skip Á. kr. 144.000
---- SkipB. — 132.000
Til afgreiðslumanna utan-
lands og innan.... — 20.000
Framkvæmdarstjórn, skrif-
stofukostn., skattar, síma-
gjöld, burðargjöld o. s.frv. — 15.000
Vextir af láni að upphæð
495.000 kr., gegn 1. veð-
rótti í skipunum, í byrjun — 27.225
Viðhald......................— 9.000
Gert fyrir óvissum útgjöld-
um.........................— 6.000
Alls kr. 353.225
Tekjur (árlega).
kr. kr.
Skip A. Fer 11 ferðir
árlega. Flytur 600
smál. að meðaltali
h i n g a ð í hverri
ferð, hver smál. á
kr. 22.00 . . . 145.200
Flytur 375 smál. að meðaltali h ó ð a n í hverri ferð, hver Bmál. á kr. 18.00 74.250
Fargjöld .... 25.000
Skip B. Fer 8 ferðir árlega. Flytur 500 smál. að meðaltali h i n g a ð í hverri ferð, hver smál. á kr. 22.00 . . . 88.000 244.450
Flytur 400 smál. að meðaltali h ó ð a n í hverri ferð, hver smál. á 18.00 . 57.600
Fargjöld .... 15.000
Tlllag úr landsjóði . 160.600 65.000
Tekjur 470.050
Gjöld 353.225
Tekjuafgangur 116.825
Tekjuafganginum só varið þannig:
Afborgun af láni að upphæð
kr. 495.000 gegn 1. veðrétti
í báðum skipunum, 60°/0 af
verði þeirra, sem afborg-
ast á 12 árum .... 41.250
Fyrningar og varasjóður 4°/0
af verði skipanna. . . . 33.000
Fyrning á áhöldum .... 2.500
6% ársarður hluthafa af kr.
285.000 .................. 23.100
Til uppbótar handa viðskifta-
vinum, sem eiga hluti í fé-
laginu og í varasjóð, svo og
til yfirfærslu til næsta árs . 16.975
116.825
Stofnfó fólagsins áætlað:
Verð skipanna................ 825.000
Rekstursfó................... 55.000
880.000
sem fæst þannig:
Lán gegn 1. veðrótti . . . 495.000
Hlutafó...................... 385.000
880.000
II. Fyrir eitt skip samkvæmt
framangreindu.
Skipið eins og skip A í I., verð
kr. 475.000.
Gjöld (árlega). kr.
Reksturskostnaður .... 144.000
Til afgreiðslumanna utan lands
og innan................13.000
Framkvæmdarstjórn, skrif-
stofukostnaður, skattar, síma-
gjöld, burðargjöld o. s. frv. 13.500
Vextir af láni að upphæð 285-
000 krónur gegn 1. veðrétti
í skipinu, í byrjun . . . 15.675
Viðhald..................... 5.000
Gert fyrir óvissum útgjöldum 4.000
195.175
Tekjur (árlega). kr.
Skipið fer 11 ferðir. Flytur
575smál. að meðaltali hing-
að í hverri ferð, hver smál.
á kr. 22.00............. 139.150
Héðan 375 smál. í hverri
ferð, hver smál. á kr. 18.00 74.250
Fargjöld................... 25.000
Tillag úr landssjóði.... 30.000
Tekjur..................... 268.400
Gjöld......................195.175
T e k j u a f ga n g u r 73.225
Tekjuafganginum só varið þannig:
Afborgun af láni að upphæð
kr. 285.000, gegn 1. veðrótti
í skipinu, 6Ó°/0 af verði þess,
sem afborgast á 12 árum . 23.750
Fyrningar- og varasjóður, 4°/0
af verði skipsins .... 19.000
H. S. Hanson Laugaveg 29.
*
Með síðasta skipi kom fjölbreytt úrval af nýtísku dömu-
og barnahöttum, drögtum, kápum og kjólum, alt nýupptekið og
afaródýrt. Geysimikið aí afpössuðum Karlmannafataefnum og
nærfötum fyrir karlmenn, dömur og börn. Miklar birgðir af
allskonar álnavöru, nýjustu gerðir og litir. Úrval af slifsum
og slifsaborðum. Einnig kom mikið af hinu alþekta góða
og ódýra Gardínutaui, o. m. fl.
Komið og sannfærist um, að alt er nýjast, bezt og
ódýrast hjá
H. S. Hanson Laugaveg 29.
hefir nú fengið fyrnin öll af nýjum og fallegum vörum fyrir
Páskana
sem allir þurfa að líta á, áður en þeir festa
kaup annarstaðar, því að vanda selur
Yerzlunin Björn Kristjánsson
beztar og ódýrastar
vefnaðarvörur.
Fyrning á áhöldum . . . 1.500
6°/0 ársarður til hluthafa af
kr. 230.000 ............ 13,800
Til uppbóta handa viðskifta-
vinum, sem eiga hluti í fé-
laginu og í varasjóð, svo og
til yfirfærslu til næsta árs 15.175
73.225
Starfsfé félagsins áætlað:
Verð skipsins . . . . kr. 475.000
Rekstursfó................— 40.000
Alls kr. 515.000
sem fæst þannig:
Lán gegn 1. veðrótti . kr. 285.000
Hlutafó...................— 230.000
>lls kr. 515.000
Eins og sóst af framanrituðu, teljum
vór, að til þess að kaupa tvö skip þurfi
385 þús. kr. hlutafé, en 230 þús. kr.
ef að eins er byrjað með einu skipi.
Með því nú að vér álítum æskilegra
að hin hærri upphæðin fengist, þá skor-
um vór á íslendinga að kaupa hluti í
hinu fyrirhugaða hlutafólagi fyrir
8gg®g385.°00 krónur.
Þótt upphæðin só há eftir íslenzkum
mælikvarða, þá efumst vór ekki um
að mögulegt só að safna henni, ef hug-
ur fylgir máli og allir leggjast á eitt
til að hrinda í lag þessu aðal velferð
armáli landsins. Vér gerum rað fyrir
því, að það só nú öllum landslýð ljóst,
hve geysimikla þýðingu þetta málefni
hefir fyrir landið í heild sinni og ein-
staklingana, sem landið byggja. Því
verða allir, sem vetlingi valda, að leggja
hór sinn skerf til. Kaupmaðurinn,
bóndinn, embættismaðurinn, sjómaður-
inn, útgerðarmaðurinn, kaupamaðurinn,
daglaunamaðurinn, iðnaðarmaðurinn,
verzlunanmaðurinn, allir, jafnt konur
sem karlar — allir íslendingar — verða
að leggjast hér á eitt til að koma á
fót fyrirtækinu og styðja það í upp-
vextinum, Vér höfum ákveðið, að stærð
hlutanna skuli vera 25 króna, 50 króna,
100 króna, 500 króna, 1000 króna og
5000 króna hlutir. Minstu hlutina
setjum vér kr. 25.00, til þess að gera
mögulega sem víðcækasta hluttöku.
Væntum vór þess, að það fæli eigi þá,
sem treysta sór til að leggja rlflega til
fyrirtækisins, frá því að taka hluti
fyrir stærri upphæðir. Við áskrift
greiðist 25°/0 af ritaðri hlutaupphæð,
sem endurgreiðist, ef ekkert verður úr
félaginu. Hin 75°/0 greiðast er stjórn
fólagsins krefst þess.
Þegar hlutafjárundirskriftum er lok-
ið, sem skal vera i síðasta lagi fyrir 1.
júlí þ. á., verður stofnfundur haldinn
og þá samþykt lög félagsins og kosin
stjórn. Þangað til mynda eftirtaldir
menn bráðabirgðastjórn:
Eggert Claessen, yfirróttarmálafl.maður
Jón Björnsson, kaupmaður.
Jón Gunnarsson, samábyrgðarstjóri.
Jón Þorláksson, landsverkfræðingur.
Olafur G. Eyólfsson, kaupmaður.
Sveinn Björnsson, yfirdómsiögmaður.
Thor Jensen, kaupmaðuj.
Því að eins getur tilraun þessi borið
giftusamlegan árangur, að mönnum
skiljist að hér er um þjóðarfyrirtæki
að ræða.
Á blómaöld íslands voru íslending
ar siglingaþjóð mikil. Forfeður vorir
sigldu þá sínum eigin skipum til ann-
ara landa. Þegar niðurlæging landsins
byrjaði, lögðust einnig niður siglingar
forfeðra vorra. Það var einn þáttur-
inn í þjóðar-hnignuninni, Nú erum
vór að reisa oss við. Það hefir dregist
alt of lengi í viðreisnarbaráttuuni að
vór eignuðumst skip til að flytja varn-
ing vorn frá landiuu og varning ann-
ara inti í landið.
Það atriði hefir staðið oss meir fyrir
þrifum en margan uggir. Tökum nú
höndum saman og látum þetta eigi
dragast Iengur. Látum þegar á næsta
ári rætast það sem áður var er
»skrautbúin skip fyrir landi
flutu með fríðasta lið,
færandi varninginn heim«.
íslendingar !
í fullu trausti til fulltingis þings
°g þjóðar í þessu velferðarmáli, bjóð-
um vér yður hór með að skrifa yður
fyrir hlutum í hlutafólaginu
Eimskipafélag Islands.
Síðar verður birt hverir taki við
hlutaáskriftum og innborguðu hlutafó.
Reykjavík, í marz 1913.
Árni Eiríksson, kaupmaður.
Ásgeir G. Gunnlaugsson, kaupmaður.
Ben. S. Þórarinsson, kaupmaður.
D. Bernhöft, bakari.
J. Bjerg, kaupmaður.
Bj Guðmundsson, kaupmaður.
Carl Sæmundsson, kaupmaður.
Davíð Ólafsson, bakari.
Eggert Claessen, yfirróttarmálafl.m.
Einar Árnason, kaupmaður.
Friðrik Jónsson, kaupmaður.
Garðar GGlasou, kaupmaður.
Guðjón Sigurðsson, úrsmiður.
Gísli Finnsson, járnsmiður.
Guðm. Böðvarsson, kaupmaður.
G. Eiríkss., kaupmaður.
Guðm. Helgason, búnaðarfólagsform.
Guðm. Kr. Guðmundsson, kaupmaður.
G. Ólsen, kaupmaður.
J. G. Halberg.
Halldór Daníelsson, yfirdómari.
Halldór Jónasson, form. Stúdentafél.
Halldór Þórðarson, bókbindari.
Hallgr. Benediktssori, kaupmaður.
H. S. Hanson, kaupmaður.
Hatines Hafliðason, skipstjóri.
Hannes Thorarensen, sláturfólagsstjóri.
Helgi Magnússon, járnsmiður.
Hjálmtýr Sigurðsson, kaupmaður.
Hjörtur Hjartarson, trósmiður.
H. J. Hansen, bakari.
Thor Jensen, kaupmaður.
Jóh. Jóhannesson, kaupmaður.
Jón Björnsson, kaupmaður.
Jón Brynjólfsson, kaupmaður.
Jón Gunnarsson, samábyrgðarstjóri.
Jón Halldórsson, trósmiður.
Jón Jónsson frá Yaðnesi, kaupmaður.
Jón Ólafsson, skipstjóri.
Jón Þoriáksson, landsverkfræðingur.
Jón Zoeega, kaupmaður.
Jónatan Þorsteinsson, kaupmaður.
Kristján Hall, babari.
Kjartan Gunnlögsson, kaupmaður.
pr. Lárus G. Lúðvígsson, kaupm.
Lúðvík Ijárusson.
Ludvig Andersen, skraddari.
Magnús Blöndahi, kaupmaður.
Magnús Magnússou, skipstjóri.
Matth. Þórðarsot), útgerðarmaður.
Ólafur Björnsson, prentsmiðjueigandi.
Ó. G. Eyjólfsson, kaupmaður.
Páll H. Gíslason, kaupmaður.
Páll Halldórsson, skólastjóri.
Pétur G. Guðmnudsson, bókbindari.
Pétur Halldórsson, bóksali.
Pétur A. Ólafsson, kaupm. frá Patreksf.
R. P. Leví, kaupmaður.
Sigurður Hjaltested, bakari.
Sturla Jónsson, kaupmaður.
Sveinn Björnsson, yfirdómslögmaður.
Sveinn Hjartarson, bakari.
Tómas Jónsson, kaupmaður.
A. V. Tulinius, fyrv. sýslumaður.
Þorvarður Þorvarðarson, prentsmiðjustj.
Þórður Bjarnason, kaupmaður.
Nokkrir fleiri menn hafa óskað að
skrifa undir, en undirskriftunum gat
eigi orðið lokið, áður en prenta þurfti
blaðið.
Að gefnu tilefnl skal þess getið, að
maður sá, sem menn hafa trygt sór, til
að vera framkvæmdaistjóri fólagsins, er
enginn af undirskrifendum hlutaútboðs-
ins.
ReykjaYíkiir-annáll.
Aðkomumenn: Gnnnar Ólafsson baupm,
og Gísli J. Johnsen konsúll frá. Vestmann-
eyjum.
Dánir. Jún Torfasom. gamalmenni 82"
ára; dó 18. marz i Landakotsspitala.
Katrin Arnadóttir, gamalmenni (frá
Melshúsum) 80. ára; dó 15. marz i Landa-
kotsspítala.
Hjónaefni: Hjáímtýr Signrðsson kpm,
og jgfr. Lucinde Hansen (dóttir Ludvig
heit. Hansens kaupm.).
Menn farast. Þilskipið »Milly« misti
tvo skipverja út í aftakaveðri aðfaranótt
síðastl. föstndags. Þeir voru háðir héðan
úr Rvík: Jóhann Kristjánsson
frá Sölfhól og Jón Páll Signrðs-
s o n frá Litlu-Klöpp.
Messur f Dómkirkjunni:
á Skirdag kl. 12 Fr. Fr. (Altarisganga).
Engin eftirmiðdagsmessa.
Föstudaginn langa kl. 12 síra Bj. J.
kl. 5 síra Jób. Þorb,
Páskadagin kl. 8 sira Bj. J.
kl. 12 síra Jóh. Þorb.
Annan kl. 12 sira Bj.J. (Altarisganga)
kl. 5 síra Jóh. Þork.
I Fríkirkjunni síra Ólafnr Ólafsson kl,
12 alia dagana.
Sjálfstæðísfélagið hélt aðalfund á snnnu-
daginn. Formaður kosinn Sigurðnr Jóns-
son barnakennari.
Skipafregn. B o t n í a (skipstj. Aasherg)
kom híngað á mánndagsmorgnn — með
allmarga farþega. M. a. Jón Laxdalkpm.
með frú sinni, Chr. Popp kpm. frá Sanð-
árkrók með frú sinni, Carl Sæmundson
kpm., Ólafur Valdimarsson frá Hafnarfirði,
Bookless útgerðarm., Tofte bankastj., Niel-
sen fiskkaupm., Pétur Brynjólfsson ijósm.,
Jabob Ó. LirusBon cand. theol., Guðm.
Bjarnason klæðskeri, Haraldnr Árnasoo
verzlunarstj. o. fl. o. fl.
Söngfélagið 17. júní syngnr, eins og áð-
ur er getið, núna um páskana: 2. páska-
dag kl. 6 og þriðjudag næstk. bl. 9 í
Bárnhúð. Shr. augl. hér i bl.
--- ---- >**&*-----------
Næsta blað miðvikudag 26.
marz.