Ísafold - 12.04.1913, Blaðsíða 1
■ ...................
f Kemur út tvisvar
| í viku. Verðárg.
f 4 kr., erlendis 5 kr.
| eða l^dollar; borg-
| ist fyrir naiSjan júll
| erlendis fyrirfram.
f Lausasala 5 a. eint.
Uppsögn (skrifl.)
bundin við áramót,
er ógild nema kom-
in só til útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
só kaupandi skuld-
laus við blaöið.
XXXX. árg.
Reykjavík, laugardaginn
12. apríl 1913.
28. tölublað
I. O. O F. P44119.
AlpýðufSl .bókasafn Templaras. 8 kl. 7—9.
Angnlækning ókeypis i Lækjarg. 2 mvd. 2—3
Borgarstjóraskrifstofan opin virka daga 10—3
Bæjarfógetaskrifstofan opin v. d. 10—2 og 4—7
Bæjargjaldkerinn Langav. 11 kl. 12—8 og 5—7
Eyrna- nef- hálslækn. ók. Pósth.str. 14A fid. 2—8
íslandsbanki opinn 10—21/* og 51/*—7.
K.F.U.M. Lestrar-og skrifstofa 8árd.—10 siðd.
Alm. fundir fid. og sd. 8*/* slód.
Landakotskirkja. Guósþj. 9 og 6 á helgum.
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 11—1.
Landsbankinn 11-21/*, 51/*—61/*. Bankastj. 12-2
Landsbókasafn 12—3 og 5—8. Útlán 1—8.
Landsbúnaðaríélagsskrifstofan opin frá 12—2
Landsféhirbir 10—2 og 6—6.
Landsskjalasafnib hvern virkan dag kl. 12—2
LRndsslminn opinn daglangt (8—9) virka daga
helga daga 10—12 og 4—7.
Læknine ókeypis Þingh.str. 23 þd.og fsd. 12—1
Náttúrugripasafnió opib l1/*—2*/a á sunnud.
Samábyrgb Islands 10—12 og 4—6.
Stjórnarráösskrif8tofurnar opnar 10—4 dagl.
Talsími Reykjavíkur Pósth.3 opinn daglangt
(8—10) virka daga; helga daga 10—9.
Tannlækning ókeypis Pósth.str. 14B md. 11—12
Vifilstaöahæliö. Heimsóknartimi 12—1
Þjóbmenjasafnið opiÖ þrd., fimd. og sd. 12—2.
Leikfél. Beykjavíkur:
Æfintýri á gönguför
efiir
C. Hostrup
leikiö laugardaginn 12.
og snnnudag 13.
apríl kl. 8V2-
Aðgöngumiða má panta i
Bókverzlun Isafoldar.
Nýja Bió
Svarfi
hanslarirtn.
Listmijnd í 50 þáífum
effir Cf)r. Scfyröder.
Pantið bílæti í talsíma 344. Op-
inn hálf tima á undan sýningum.
Kvenfél.
„Hringurinn“
leikur í Iðnaðarmannahúsinu
gamanleikinn
Hinn dularfulli arfur
eftir Emmu Gad,
15, 16., og 17. þ. mán.
Sjá nánara á götuaugl.
Flygel til sölu
vegna plássleysis, eða fæst
jafnvel í skiftum fyrir
Piano.
Kitstj. vísar á.
Minningarsjóður
Björns Jónssonar.
Tekið móti gjöfum í skrifstofu og
bókverzlun ísafoldar, pappírsverzlun-
inni Björn Kristjánsson og verzlun
Tóns frá Vaðnesi á Laugavegi.
Tvö blöð
koma út af ísafold í dag, nr. 28
og 29. /
isfirzkf vor
Efrir Guðm. Guðmundsson.
Lengi skal manninn reyna.
Ur skýrslu minni í 24. tbl. Isafoldar
um s>brottför« hr. Sigurðar Hjör-
leifssonar héðan frá blaðinu tínir
hann 3 atriði — á ritmenfku-þeys-
ingi sínum i síðustu Lögréttu og
reynir að hrekja þau, fæst alls eigi
við hin atriðin og ætlast til þess, að
almenningur sé það grunnhygginn,
að trúa sögusögn hans um, að þau
sé enn fráleitari og þurfi þvi eigi
svars við.
í skýrslu minni voru þetta aðal-
atriðin:
1. að Sigurður Hjörleifsson hefði
verið ráðinn ritstjóri ísafoldar í fyrra
að eins sem ýulltrúi (Tillidsmand)
Sjálýstaðisflokksins þ.e. forvígismannna
hans — og er það traust, sem sú
ráðning var á bygð var burtu fokið,
var þar með undirstaðan undir samn-
ingnum burtu.
2. að S. H. hefði eigi getað ráðið
stjórnmálastefnu ísafoidar, enda væri
það sýnt og sannað með eigin fram-
komu hans.
3. að skuldbindingar þær um ýjár-
jramlög til S. H. til að vinna að
stjórnmálum hér í bæ, er nokkrir
forgöngumenn Sjálfstæðisflokksins
gengust undir, hafi eigi komið ísa-
fold við.
4. að S. H. hafi í fyrra neitað
að ganga inn á gerð okkar í milli,
ef okkur bæri i milli, og borið við,
að gerð væri ó’þörf, af því að ef
okkur kœmi eiqi saman yrðum við að
s\lja, þ. e. hann að fara.
5. að S. H. hafi í sambandsmál-
inu, er nýja uppkastið kom fram i
vetur, eigi verið meiri skörungur
en það, að láta sér lynda að blaðið
tók upp stefnu gagnstæða sannfær-
ingu hans, án þess að fara frá blað-
inu, heldur gerði sitt til, þrátt fyrir
þetta að hanga áfram.
6. að S. H. með rön«u hafi reynt
að færa sér Björn Tónsson tekju-
megin — í raunalestri sinum.
7. að S. H. í raunalestrinum hafi
kallað stefnu þá, sem Isaýold hefir
upp tekið í samfiandsmálinu upp-
gjaýarsteýnu ráðleysisflokks, enda þótt
eg geti sannað svart á hvítu, að sú
stefna var aý honum orðuð og fyrir-
huguð af »bræðingsmönnum« í fyrra
um þetta leyti, ef svo færi, sem
raun varð á, að eigi fengist kröfum
vorum framgengt.
Af þessum 7 aðalatriðum í skýrslu
minni kroppar S. H. 3., 4. og 6.
atriðið út úr og reynir að hrekja
réttmæti þeirra fullyrðinga minna,
en hinum sleppir hann. Og bið eg
lesendur sjálfa líta á hverju hr. S.
H. gerir eigi einu sinni tilraun til
að svaraI
En um »svör« hans við hinum
atriðunum er þetta að segja:
Þótt eg telji eigi ýjárýramlaga-skuld-
bindingar þær, er gerðar voru af
öðrum en mér við S. H., koma ísa-
fold við — get eg með fullri sam-
kvæmni borið þann sannleik fram,
að traustið til S. H. frá hálfu for-
vígismanna sjálfstæðisflokksins var
undirstaða undir allri samningagerð-
inni. Þýðir honum alls eigi að bera
brigðtír á það, svo mörg vitni eru
að því Öll þvæla hans um þetta
atriði byggist á, að þessi fullyrðing
mín sé eigi rétt, — og fellur þvi
um sjálfa sig, þegar sannað er, að
hún sé rétt! Og það mun verða
gert
Eftir fyrri lestur S. H. í Lögréttu
flaug mér í hug, að hann mundi
taka það örþrifaráðið að segja mig
fara með ósannindi, — »tilhæfulaust
ranghermi«,einsog hann orðarþað,—
t skýrslu nfinni um gerðar-ákvæð-
ið og ástæðurnar, sem hann þá færði
fyrir synjun, þessar: að ef okkur
bæri í milli, yrðum við að sjálfsögðu
að skilja. Ekki trúði eg því samt,
að hr. S. H. mundi svo fífldjarfur
gerast, fyr en eg sá það á prenti.
En hr. S. H. er furðu gleyminn,
að því er virðist, sbr. 7. atriðið hér
að framan, og hann man því auð-
sjáanlega ekki, að eg hefl vitni
að því samtali okkar —
vitni að pví, að eg segi satt, en hann
segir ósatt. Og ættum við svo eigi
að þurfa að þrátta meira um það!
Þá er að eins eftir þriðja atriðið,
sem S. H. kroppar út — það atriði,
sem einna ógeðslegast er í skrifi hans
og eru það orð hans um föður
minn heitinn og brigzl hans um
ræktarleysi af minni hálfu við minn-
ingu hans. Eg hefði aldrei að fyrra
bragði farið nokkra vitund að blanda
föður minu í þessa deilu. Það var
S. H. sem á pví byrjaði — allsendis
að óþörfu, og í því skyni, með röngu
að nota hann látinn sér til stuðnings.
Þessi »aðferð« S. H. neyddi mig til
að minna hann á siðasta samtalið
nfilli þeirra föður míns og hans, og
hélt eg, að eftir þá áminningu hefði
S. H. vit á að — þegja- En í stað
þess fer hann nú að breiða sig um
sjúkdóm föður mins í sumar o. s. frv.
— nokkuð, sem kemur pessu atriði
ekki liýandi ögh við. Þegar faðir
minn hafði þau ummæli um afskifti
S. H. af ísafold, sem eg benti til,
var hann heill heilsu. Jafn-heilbrigð-
ur t. d. eins og í marz í fyrra, er
S. H. var að búa undir og semja
um suðurför sína.
Þetta veit S. H., eða þá að hér er
um að tefla þriðja >minnisleysis*-
atriðið, er skýra verður ög afsaka
það, sem ella yrði að kalla ósann-
indi, með viðeigandi lýsingarorði
fyrir framan.
Herra Sigurður HjÖrleifsson hefir
nú lagt deilumái þetta fyrir dómstól
almenningsálitsins, áður en hinir lög-
ákveðnu dómstólar fjalla um það.
Eg er viss um, að hvað sem öðru
liður, vinnur S. H. ckki málið á
þeim vettvangi 0: almenningsálits-
ins. Samúðar-snauðari en hann ger-
ast eigi margir stjórnmálamenn um
þessar mundir.
Um úrskurð dómstólanna ber ekk-
ert að fullyrða. En pótt svo ólíklega
færi, að hann yrði að óskum S. H.
— segi eg það .satt, að eftir það, sem
nú er fram komið, kysi eg af tvennu
illu heldur að kostaS.H. sem aðgerða-
lausan próventukarl Isaýoldar — en
starfandi stjórnmálaritstjóra blaðsins.
Og hefði hvorki eg né aðrir látið
sér þetta í hug detta fyrir rúmu ári.
En fierigi^ skal manninn reyna«.
Ólaýur Björnsson,
Hú I — Nistandi blástur og norðanhríð
náhjúpinn ýoldar lernur.
Um ýjallskörðin gagist sólin síð
að sjá pegar vorið kemur.
Hún sér pað hvergi, — og byrgir brá,
að bólstri sér d'öpur hallar.
A hjarninu 'órmagna ýlustrá
á ylinn og Ijósið kallar.
Það er árangurslaust: Hér er ísfirzkt
í eilíýu vetrar-ríki. [vor
Hér fi'ögrar dauðinn um ýjallaskor
í ýerlegu drekaliki.
Við blásturgustinn aý blökkum vœng
er blómýræi liýjuð elli,
og vorprá barnanna banasceng
er búin á k'óldu svelli.
Eg las pað, að væri von i dag
á vorinu’ á pessar slóðir.
Og scélla minninga Ijúfiingslag
pá léku mér andar góðir.
Eg flaug út í morgun að ýagna pví,
en flýtti mér inn að bragði,
pví bitran ýroststroku gust og gný
í gegnum mig óðar lagði.
Tveir merkismenn danskir.
Harald Höffding
heimspekisprófessor. Hann átti sjö
tugsafmæli þ. 11. marz eins og áður
hefir getið verið hér í blaðinu. Þann
dag var honum mikill sómi sýndur,
eigi að eins af löndum hans, heldur
frá öllum mentuðum heinfi. Þykir
hann í fremstu röð heimspekinga
á vorum dögum.
Japetus Steenstrup.
Aldarafmæli þess nafnkunna nátt-
úrufræðings var þ. 8. marz. Sjálfur
lézt hann í hárri elli árið 1897. —
Og nú er kvöld, og eg varð ei var
pess vors, er eg löngum práði
og ýyrr undir vcengi byrinn bar
og björtustu dögum spáði.
Því verður útlagans vistin köld
og vetur-inn ceðilangur,
er syrgir heiðsumars himintjöld,
pá hœstur er sólargangur.
Við urðir og skriður, anda og ýrer
er 'ómurleg sérhver stundin; —
með útprá bceldri, við eyðisker
aý örlagapáttum bundinn
eg kveð, er stormbarin stynja höý,
hver strengur er móði herður, —
en kviks manns angistaróp úr gröj
hver einasti hljómur verður!
Og klettarnir stara’ og kólgan hvín
í kyngihrið jötunheima,
og meinar vorinu veg til mín
um víðbláins jagurgeima.
Það lamar róminn að hrópa hátt
und hömrunum bergmálsvana.
Og sárt er að heyra’ aldrei hörpuslátt
í heimkynni prasta’ 0% svana!
“/. 1913.
Steenstrup ferðaðist hér um land
nokkuð fyrir 1840 og kyntist þá
Jónasi Hallgrimssyni. Reyndist hon-
um jafnan vel siðan.
Sektaðir botnvörpungar. Það var ekki
alls kostar rétt hermt um veiðar Valsins
i siðasta blaði. Hann hefir tekið 5 er-
lenda hotnv. (2 enska og 3 þýzka), er
fengið hafa fnllar sektir, en 3 að auki (1
erl. og 2 ísl.), er fengið hafa smásektir.
I '.IH' IIBME3
*ffefnaéarvöruvQrzl.
Th. Thorsteinsson
t' > *3ng6lfsRvoli
Hlii—iim :•
hefir langbeztar og ódýrastar vörur
Léreft frá 0.17 til 0.88
um 60 tegundir
Tvisttau frá 0.16 til 0.65
fleiri hundruð tegundir
Flónel frá 0.20 til 0.50
afbragðs falleg
Sirz frá 0.26 til 0.50
feikna úrval
Fóðurtau alls konar
Sængurdúkur
Gardinutau
frá 0.18 til 0.75.