Ísafold - 07.05.1913, Blaðsíða 2
144
ISAFOLD
Tijrsfa ísíenzka eimíesfin.
Þetta er mynd af fyrstu íslenzku eimlestinni, þeirri sem er
sagt var frá í ísafold um daginn.
Fyrir neðan fremri farþegavagninn stendur Kirk verkfr., þá
eru í vagninum (frá hægri til vinstri): sira Jón Helgason, Páll
borgarstjóri, Benedikt Jónasson bæjarverkfr., Ól. Björnsson ritstj.,
Sveinn Björnsson bæjarfulltr., Þorst. Gíslason ritstj. og Kl. Jóns-
son landritari.
Lífið á f
nýkomna Humarskófatnaðiiiii.
t. d. karlm. og kvenm. brún stígvél og skór, ótal teg.
Samlalar 15 teg., Htrigaskór margar teg.
Alt nýtt og fallegt. Alt vandað og ódýrt.
Lífið á sýnisfjornin í gíuqgunum!
Kaupið hátíðarskófatnaðiun hjá
Lárusi G. Lúðvígssijni,
t>ingf)oífsstræfi 2.
Nordisk Brandforsikring,
brunabótafélag, vátryggir hús og innanstokksmuni utan Reykjavík-
ur. Ekkert annað félag ódýrara hér á landi.
í Reykjavík eru iðgjöld lækkuð um 20% frá 1. jan. síðastl.
A. V. Tulinius
Miðstr. 6.
Lifsábyrgðarfélagið „DAN“.
Tekið yið iðgjöldum í Miðstræti 6 frá 12-2 á virk-
um dögum.
Hörpuhraun, því að það hóf göngu
sína með Hörpukomunni, varð
samferða sumrinu. Og skáldið í
förinni gaf þeim vísu i nafnfesti:
Vel eru goldin vökulaun
vit mitt held ég taki
Eldgeysir og Hörpuhraun
hátt að fjalla-báki.
og enn kvað hann:
Sumareldur, sólarraun,
seiðir mig allar stundir
siðan ég kom í Hörpuhraun
Hrafnabjörgum undir.
Eyrarbakka 2. maí 1913.
Guðmundur Guðmundsson.
Eimskipafélagið.
M o 1 a r.
Nokkrar fréttir eru farnar að ber-
ast utan af landi um hluttöku manna
i Eimskipafélaginu. Allar segja þær
einróma góðar undirtektir. Hluttaka
mismunandi, eftir efnum og ástæð-
um hvers einstaks; en svo virðist
sem flestir vilji vera með að ein-
hverju leyti.
Bráðabirgðastjórnin mæltist til þess
við hér um bil 200 manns víðsveg-
ar um landið, að gangast fyrir hlula-
söfnun hver í kring um sig. Tveir
hafa mælst undan, þó ekki af því
þeir væru ekki félagsstofnuninni
hlyntir, heldur af öðrum ástæðum.
Allir aðrir tekið málinu mjög vel.
Einn hreppur í RangárvallEsýslu
hefir tekið hluti fyrir 3000 króntir
af hreppsefnutn. Fallega af sér vikið.
Tveir sýslumenn hér nærlendis
hafa gengið á undan öðrum með
góðu eftirdæmi. Þeir skrifuðu sig
strax, manna fyrstir í sinni sýslu,
fyrir mjög ríflegum hlut hvor.
Fregnir hafa borist um það, að
óvissan um það, hvort skipin verði
eitt eða tvö, hafi dregið nokkuð úr
mönnum norðanlands og austan að
skrifa sig fyjir hlutum. Ef satt er,
þá er það illa farið.
Ósk frumkvöðlanna var sú að geta
komið öllulandinu í sem jafnast og bezt
samband við umheiminn. Takist ekki
að safna nógu fé til tveggja skipa,
sem skifta landinu milli sín (annað
hefði Suður- og Vesturland, hitt
Norður- og Austurland) var áformað,
að byrja með einu skipi, sem aðallega
hefði þær ferðir, sem er talið að
borgi sig; með þvi móti væri byrjað
og líklegt til góðs árangurs. Yrði
þá mjög bráðlega batt við hinu skip-
inu. Norður- og Austurland fengi
þá sitt skip að eins litlu seinna.
Með því að leggja fé nú þegar til
fyrirtækisins greiða því Norðlending-
ar og Austfirðingar bezt götu sínum
hagsmunum hvernig sem á málið er
litið. Hrapallegt væri það ef skipið
gæti ekki orðið nema eitt einmitt vegna
tómlætis manna norðan og austan.
En eftir því, sem nú lítur út fyrir
er alt útlit á þvi, að nóg fé safnist
til tveggja skipa, ef hluttakan verður
ekki minni norðan og austan en
annarstaðar á landinu.
Mæling eldstöövanna.
Næst eldstöðvunum allra hafa þeir
komist Reykvíkingarnir 3, Andrés
Fjeldsted augnl., Eggert Briem óðals-
bóndi og Guðjón Sigurðsson úr-
smiður.
Þeir hafa ákveðið legu þeirra svo:
Þær eru á 64° 3’—4’ norðurbr.
og lengdarstig 310 40’—50’; eld-
gjáin stefnir frá útsuðri til landsuð-
urs, hefir klofið vestustu Krókagils-
ölduna, farið þvert yfir Lambaskarð
óg gegnum eystri Kringreiðaröldu.
Eldgjáin er 4—6 km. á lengd.
Hraunið er apalhraun.
Grundarþing og Garðar.
Þegar við þvi var búist í vetur,
að Grundarþing losnuðu með vorinu,
var það mitt ráð og prófasts á Akur-
eyri, að Grundarþing væru eigi aug-
lýst, en prófastur þjónaði í bili.
Nú fór svo sem við var búist, að
síra Þorsteinn Breim á Hrafnagili
var kosinn f Görðum. Varð síra
Björn Stefánsson þá þjónustulaus,
og vildi ekki sækja um prestaköll
þau er laus voru. Kom mér þá til
hugar að útvega honum setning f
Grundarþingum; tók síra Bj. St. því
álitlega, prófastur gaf góðfúslega eftir
sína þjónustu þar, og eg bað pró-
fast að grenslast eftir því við sókn-
arnefndir, hvort söfnuðirnir tækju
eigi vel þeirri ráðstöfun, að prestur
yrði þar settur fremur en þjónað
væri að, og áréttaði það símtal bréf-
lega með »Flóru« 9. f. m. Fekk
eg svo fljótt þær undirtektir að norð-
an, að 15. f. m. reit eg stjórnarráð-
inu og beiddist heimildar til að mega
setja síra Bj. St. prest að Grundar-
þingum fornu frá næstu fardögum.
En þá, rétt á eftir, kom fram hikið
hjá sira Þ. Br. Stóð þá alt fast, og
bíður skriflegra skilríkja í málaleitan
síra Þ. Br.
Svo er málinu varið. Það sem
síra Bj. St. mundi viljað sagt hafa í
síðustu Isafold er það, að hann hafi
haft fulla ástæðu til að treysta því,
að hann yrði settur. Frá minni hlið
var alt undirbúið til þess. Við síra
Bj. St. tókum það alls ekki í reikn-
ing, að sira Þ. Br. kynni að beiðast
þess að fá aftur sitt gamla presta-
kall. Orðin, sem síra Bj. St. kveðst
hafa frá mér fyrir þvi, að hann vceri
settur, geta eigi verið önnur en þau,
að hann spyr mig í símtali rétt áð-
ur en »Skálholt« fer, hvort hann
megi skrifa norður með þeirri báts-
ferð um væntanlega setning sína.
Athugaði eg, að bréf það yrði eigi
komið í Eyjafjörð fyrri en undir
mánaðarlokin, og sagði honum vel-
komið að skrifa, þvi að alt ætti þá
að vera komið i kring, og eg búinn
að senda söfnuðunum símskeyti um
ráðstöfunina.
Þórh. Bjarnarson.
Hræring
nokkur fanst austanfjalls i fyrri
nótt og reykir sáust meiri frá eld-
stöðvunum í gær en undanfarið.
NJ sleðaferð yfir Grænland.
Þess mun vist hafa verið getið
hér i blöðum í fyrra, að gerður hafi
verið út leiðangur frá Sviss, undir
forustu dr. A. de Quervains til þess
að fara ferð yfir miðbik Grænlands.
Dr. Quervain lagði upp í þessa
glæfraför 20. júní i fyrra úr Teir-
sukatak-firði, sem skerst inn úr Diskó-
flóa, á 66° nbr. í för með Quer-
vain voru 3 félagar hans og 2 Græn-
lendingar og höfðu þeir 4 sleða og
29 hunda. Gekk þeim ferðin mjög
greiðlega; komust þeir bráðlega upp
á jökulinn 1100 m. yfir sjávarflöt.
Á 4. degi varð fyrir þeim frosið
stöðuvatn, sem þeir komust klak-
laust yfir og alt upp að 1600 m.
hæð voru þess konar vötn á jöklin-
um. 8. júlí voru þeir komnir á
miðjan jökulinn, 2400 m. yfir sjáv-
arflöt. Mestu hæð jökulsins, 2550
m., náðu þeir fyrst er þeir voru
komnir tvo þriðju hluta leiðarinnar.
17. júlí fóru fjöllin á austurströnd-
inni að koma í ljós, það var hátt
fjalllendi fyrir norðan Sermilík-skrið-
jökulinn. 21. júlí komust þeir nið-
ur af brún jökulsins og 1. ágúst
náðu þeir til Angmagssalik, hinnar
litlu Eskimóabygðar á austurströnd
Grænlands og höfðu þá farið eitt-
hvað um 700 km. Höfðu þeir að
eins verið 6 vikur á leiðinni og ekki
verið veðurteptir nema einn dag.
Yeðrið var annars oftast hagstætt,
vestan á jöklinum tíðast vestanvind-
ur með snjókomu. Minstur hiti
var -f- 230 C. Af hundum mistu
þeir aðeins 3.
Ferð þessi hefir þannig gengið
mjög vel og svo mikið hefir mönn-
um farið fram i svona ferðalögum,
að tveir víðfrægir ferðagarpar gerðu
3 árangurslausar tilraunir til þess að
fara yfir Grænlandsjökulinn á þessu
svæði, Nordenskjöld 1870 og 1883
og Peary 1886.
Nú þegar þetta er skrifað, mun
ferðagarpurinn danski, Koch kapteinn,
vera nýlagður upp í samskonar ferð
yfir þenna mikla jökulfláka, en miklu
norðar og töluvert lengri veg (900
—1000 km), frá Lovísulandi til
Upernivíkur. Óskandi væri að hon-
um mætti farnast jafnvel og dr. d.
Quervain.
B. Sam.
Reykjayik Theater.
Fritz Boesens Theaterselskab
begynder en kortere Forestillingsrække
TorBdag 8 og Fredag 9. Mai Kl. 8*/2 med
Rosmersholm
af Henrik Ibsen.
Bilietter til disse Forestillinger kan
forudbestilles i Isafolds Boghandel.
Billetpriser: 2,00—1,50—1,00.
Hestaskatturinn nýi
á Englandi.
Fyrir tveim mánuðum var frá þvi
skýrt hér í blaðinu, að frá i. degi
aprílmánaðar ætti svonefnd mallein-
rannsókn að fara fram á öllum hest-
um, er frá útlöndum flytjast til Bret-
lands hins mikla, og hefði engin
undanþága fengist þrátt fyrir ræki-
legar sannanir héðan, að sú rann-
sókn væri alveg þýðingarlaus fyrir
íslenzka hesta, þar sem hér gæti
alls eigi verið um þá sýki að ræða,
sem rannsóknin er gerð við. Beinn
kostnaður við rannsóknina um io
kr. á hest, auk töluverðra óþæginda.
Nú hefir stjórnarráðið fengið bréf
um það, að framkvæmd á þessari
mallein-rannsókn hafi enn verið frest-
að til i. dags júlímánaðar í sumar.
Er ekki óhugsanlegt, einkum þar
sem svo vel ætlar að vora, að koma
mætti einhverju af hestum héðan til
Englands fyrir þann tima, og I því
skyni er frá því skýrt hér í blaðinu.
Lífi fargaði
maður einn í Efstadal í Laugar-
dal fyrir skömmu. Hann hét Ing-
var Jlsmundsson. Hann hljóp í Brú-
ará. Hafði borið nokkuð á sinnis-
veiki í honum í vetur.
Nýlátin
er Sigríður Glsladóttir kona Stef-
áns emeritprests Stephensens, í Skip-
holti, dóttir Gísla ísleifssonar (asse-
sors Einarssonar), en systir síra ís-
leiís heit. í Arnarbæli. Merkiskona
mikil.
Næsta blaðs
biða, vegna þrengsla, grein um
Smjörbúin, eftir H. Grönfeldt og
9. trúmálahugleiðing síra J. H.
Gullbringu- ogKjósarsýslu-
kosningin. Þess var getið í
næstsíðasta blaði, að hr. Þórður Thor-
oddsen þættist vera beinharður sjálf-
stæðismaður á þingmálafundum nú,
fyrir kosninguna á þriðjudaginn, og
að það kæmi illa heim við yfirlýs-
ingu frá honum 1911. Sú yfirlýs-
ing birtist í Lögréttu þ. 20. sept.
1911 og segir hann þar m. a.:
»Enn er pess að geta, að eg er
alls ekki i Sjálfstœðisflokknum«. . .
Hvað þarf svo frekar vitna viðl
ReykjaYtknr-annáll.
Aðkomumenn, Andrés Fjeldsteð frá Ferju-
bakka, Signrður FjeldsteÖ frá Ferjukoti,
Guðm. Daníelsson frá Svignaskarði, sira
Jóh. L. Jóhannesson frá Kvennabrekku.
»Alt i grænum sjó«, flimleikur sá er
stúdentar léku laugardagskvöldið, var að-
eins sýndur það eina skifti. Á sunnndag
átti að leika hann aftur, en þá kom, und-
ir miðaftan, bann um það frá lögreglu-
stjóra — samkvæmt kröfu hr. Einars
Hjörleifssonar, er var einn þeirra, sem
stældur var í leiknum.
Eldgos-myndir, sem Andrés Fjeldsteð
angnlæknir tók fyrir austan, eru til sýnis
i glugga Bókverzlnnar ísafoldar.
Járnbrautarslys varð hér i bæ á sunnu-
daginn. Stúlka ætlaði að hlaupa af eim-
lestinni, en lenti undir vögnunum og fót-
brotnaði. Mikið lán, að eigi hlauzt af
stórfeldara slys.
Kappglfman milli Ármanns og glimnfl.
U. M. F. R. fðr fram í gærkveldi. Ár-
mann hafði sigur með 47 vinningum móti
31.
Knattspark háðu Frakkar og íslending-
ar úti á Iþróttavelli á sunnudaginn kl. 4.
Var fjör mikið i ieiknum og ánægja að
horfa á. íslendingar unnu fjórum sinnum
en Frakkar tvisvar. Af íslendingum voru
i þetta sinn 7 úr Knattspyrnufélagi Rvk.
en 4 úr Fram. Eftir leikinn höfðu ís-
lendingar Frakkana í boði sinu og skildu
með kærleikum.
Ný Studentahúfa. í stúdentafélaginu
hefir verið fengist við það í vetur að fá
gerða sérstaka stúdentahúfu til notkunar
við Háskóla íslands Sú gerðin, sem að
lokum likaði bezt, var búin til af frú Önnu
Ásmundsdóttur. Var samþykt á sameig-
inlegum fundi stúdenta og 6. bekkinga
Mentaskólans i gærkveldi að taka hana
upp sem islenzka stúdentahúfu.
Rosmersholm verður leikinn fyrsta sinni
annað kvöld, eins og auglýst hefir verið.
Skipafregn. Sterling kom snemma i
morgnn. Meðal farþega: Pétur Olafsson
konsúll frá Patreksfirði, dönsku leikend-
urnir, Hendriksen forstjóri Thorefélags,
Nathan kaupm., Petersen verkfr. (umboðsm.
Monbergs hafnarsmiðs), jungfr. Ragna
Gunnarsdóttir.
Botnía kom að vestan i gærmorgun.
Hólar komu úr strandferð í nótt.
Tvö blöð koina út af ís»'
fold í clag.