Ísafold - 15.05.1913, Side 1

Kemur út tvisvar
í viku. Verð úrji'.
4 kr., erleiidis 5 kr.
eða l^dollar; borg-
ist fyrir rniðjan jrili
erleiidis fyrirfrnni.
Lausasala 5 m. pint.
Uppsögn (skrifl.)
bundin viðáramót,
erógiid nema kom
in só tii útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
só kaupaudi skuld-
laus við blaðið.
Reykjavík, flmtudaginn 15. maí 1913
39. tölublað
XXXX. árg.
I. O O P i'4599.
Alþýðafól.bókftsafn Templaras. 8 kl. 7—9.
Angnlæknincr ókeypis i Lækjarg. 2 mvd. 2—3
Borgarstjóraskrifstofan opin virka dapa 10—8
Bæjarfógetaskrifstofan opin v. d. 10—2 og 4—7
Bæjargjaldkerinn Laugav. 11 kl. 12—8 og 5—7
Eyrna- nef- hAlolækn. ók. Pósth.str 14A fid. 2-8
íslandsbanki opinn 10—21/* og 61/*—7.
K.F.U.M. Lestrar-og skrifstofa 8árd.—10 siöd.
Alm. fundir fid. og sd. 8*/a slðd.
Landakotskirhja. Guðsþj. 9 og (> á helgum.
Landakots^pitali f. sjúkravitj. 11—1.
Landsbankinn 11-21/*. B^/s-61/*. Bankastj. 12-2
Landsbókasafn 12—8 og 5—8. ÚtlAn 1—8.
Landíibúnaðarfólsgsskrifstofan opin frá 12 2
Landsfóhirðir 10—2 og 5—6.
Landsskialasafnið hvern virkan dag kl. 12-2
Landssíminn opinn daglangt (8—9) virka daga
helga daga 10—12 og 4—7.
Læknincr ókeypis Þingli.str. 23 þd. og fsd. 12—1
Náttúrugripasafnið opið l1/*—21/* á runnud.
Samábyrgð Islands 10 12 og 4—6.
StjórnHrráðsskrifstofurnar opnar 10—4 dagl.
Talsimi Reykjavikur Pósth.3 opinn daglnngt
(8—10) virka daga; helga daga 10—9.
Tannlækning ókeypis Pósth.str. 14Bmd. 11—12
Yífilstaðahælið. Hoimsók artlmi 12—1
I»jóðmenjasafnið opið þrd., fiu.d. og sd. 12—2.
1913.
Frá Rvik 6. júlí með Hölum hrað-
ferð til Snuðárkróks. Þaðan með Skál-
holti ii. júli til Akureyrar. Þá með
Flóru til Seyðisfjarðar 20. júli, og
þaðan með Skálholti 7. ágúst til
Rvíkur.
Dvel því á Sauðarkrók frá
8.—11. jú !,
á Akureyri frá 14.—20. júli,
og á Seyðisfirði i 6—15 daga
“í^ir ástæðum.
A. Fjeldsted.
Próf
fyrir börn á skólaskyldum aldri, sem
lesið hafa utanskóla í vetur, verður
haldið í barnaskólanum laugardaginn
17. þ. m., og byrjar kl. 8 f. h.
Foreldrar, eða aðstandendur barn-
anna, verða, að viðlagðri sekt, að sjá
um, að börnin komi á réttum tíma
til prófsins.
Borgarstjóri Reykjavíkur,
14. maí 1913.
cPáll Cinarsson.
Kosningin
í Gullbr. og Kjósarsýslu.
Atkvæði voru talin í dag á hádegi.
Þingmaður var kjörinnn síra
Kristinn Daníelsson prófast-
ur á Útskálum með 235 atkv.
Björn í Grafarholti hlaut 100,
Þórður Thoroddsen 65.
25 seðlar voru ógildir.
Hvað sem öðru líður —
1.
Ekki er laust við það, að einstaka
raddir heyrist um það, að »dauft
sé nú í pólitíkinni, það gerist ekk-
ert og blöðin séu dauð og fjörlítil*.
En Jjörlítil þýðir á máli þeirra, er
svona tala rijrildissnauð. Þeim finst
ídauft eftir múkinn«, eftir alt hið
hamramma barsmíðisbál siðustu ára
— finst sem lognmóða hvíli nú yfir
stjórnmálalífi voru og þykir það ilt.
En þó er þetta eigi nema lítill
hluti þjóðarinnar, er svo hugsar.
Hinir munu miklu fleiri, er fagtia
því, að dregið hefir nokkuð úr stór-
skctaskammahriðnrdyn þeim, er í
meðvitund fólksins þótti áður óhjá-
kvæmileg fylgja stjórnmálalífsins með-
al vor.
Ef landsfólkið prófir sjálft sig, og
lætur samvizkuna eina skera úr —
þykjumst vér mega fullyiða, að sú
yrði raunin í meðvitund þess, að
það væri til góðs, hversu vel hefir
verið sknpi stilt yfirleitt i stjórnmál-
um landsins siðasta árið.
Þessi sifelda lúsaleit eftir einhver-
jum snaga, er hengja mætti hntt sinn
á, hversu veikur sem væri, þessi sí-
felda aðfinslu-sótt yfir hreinum smá
munum í stjórnarfarinu — sem komst
í algleyming á árunnm 1909 — 1911
— hún á áreiðanlega ekki lengur
óðal í hjörtum landsmannn.
Þjóðin er nú komin af barna-
breksárum hins nýja stjórnarfyrir
komulags vors, hún fæst eigi leng
ur til að æðrast út af smámunum,
til að eyða kröftum sínum til að
deila um keisnrans skegg — í dag-
legu stjórnarfari voru.
Það hefir sýnt sig á dögum stjórn-
arinnar, er nú situr við völd, að
þótt ýms minniháttar víti hafi mátt
finna í fari hennar, hefir engin veru-
leg tilraun gerð verið til þess að
reisa landið til vonzku út af þvi. En
tekið hefir verið alvarlega í taumana
svo sem vera bar, í tveim aðalatrið-
um, af því að þau voru harla mik-
ilsverð. Þar eigum vér við hina
óhentugn samgön%usamnin%a í vetur
og uppkastið nýja.
Sú ætti og að ríkja stefna i stjórn-
málum okkar eftirleiðis að fjargviðr-
ast ekki yfir smámunum, en taka
þess stinnara í strenginn, er um
stórmál er að tefla, láta hinar stóru
línur ráða, en fást ekki um persónu-
lega höggstaði og væringagirnd ein-
stakra manna.
Ef áfram hefði verið haldið þeirn
bardagabrag, er andófsmenn stjórn-
arinnar 1909—1911 fylgdu, mundi
vafalaust hafa þynst ár frá ári mœtra
manna fylkingin á stjórnmálavelli
vorum. En það gott hefir bræðing-
urinn svo nefndi haft í för með sér
að linna af þeim flokka- og persónu-
deilu ósköpum, er voru í þann veg-
inn að helfrysta alt gróðurvænlegt og
heilsusamlegt stjórnmálalíf i landinu.
Og þótt eigi yrði betri árangurinn
af þeim atburðum, í sambandsmálinu
gagnvart Dönum,' er það eigi bræð-
ingsmanna sök, heldur danskra við-
semjenda.
Sá hefir þó að voru áliti orðið
góður árangur af þeim tilraunum
inn á við, að nú mun allur þorri
landsmanna vera um það samhuga,
að eigi þýði neitt að vera að hreyfa
sambandsmálinu að svo stöddu, held-
ur beri að leggja það á hilluna fyrst
um sinn, eins og lsajold lagði til
þegar i vetur, er »væntanlega fáan-
leg« stjúpu-útlát Dana urðu kunn.
Og skyldi enginn maður gera litið
úr þeim árangri, því að í honum
felst mikill krafta-sparnaður í stjórn-
málunum, i honum felst aðal mögu-
leikinn til þess að gera stjórnmála
mönnum vorum kleift að gefa sig
óslitna að hinum mörgu innanlands-
nauðsynjamálum, þeim er gerð verð-
ur úr á endanum hin óbrotgjarna
steypa þjóðar-sjálfstæðisins á borði.
Indriði Reinholt og
bæjarstjórnin.
Frá því hefir verið skýrt áður hér
í blaðitiu, að hr. Indriði Reinholt hefði
gert bæjarstjórn Rvíkur tilboð um
að leggja sporbrautir um bæinn m. m.
Bæjarstjórn kaus 5 manna nefnd
til þess að íhuga og búa undir það
mál.
A laugardaginn sendi nefndin hr.
Reinholt uppkast til samnings um
þetta efni, en það var þann veg úr
garði gert, að hr. Reinholt treystist
alls ekki til að ganga að því og kaus
heldur að hætta alveg við fyriiætlun
sina að pessu siuni.
Að svo stöddu skal eigi um það
deilt, hvernig tekið hefir verið í
hugmyndir Reinholts af bæjarstjórn-
inni. En hitt er óhæit að full-
yrða, að Reinholt hefir unnið sér
samúð og hylli almennings með
framkomu sinni og fyrirætlunum.
Hann heldur nú áleiðis til Vestur-
heims á Sterling á laugardaginn. En
hann hefir i hyggju að koma hing-
að aftur á komanda hausti. Og eftir
þvi sem honum fórust orð við Isa-
fold í gær er fjarri þvi, að hann hafi
enn slept fram af sér að ráðast i
einhverjar framkvæmdir meðal vor.
Velkominn veri hann aftur í vorn
hóp. Vér eigum eigi ráð á að missa
af slikum dugnaðarmönnum.
Og betur að fleiri hans likar kæmu
vestan um haf.
Dingkosningar
fóru fram í gær í Gullbringu- og
Kjósarsýslu, Suður-Múlasýslu og
Barðastrandarsýslu. Atkvæði voru
talin í dag i Gullbringu- og Kjósar-
sýslu, á laugardag í Suður-Múlasýslu
og um miðja næstu viku í Barða-
strandarsýslu.
Kosning á fram að fara á Akur-
eyri þ. 7. júní, en framboðsfrestur
er til 2. júní. Ókunnugt enn hverir
i boði verða.
Íslandsglíman
fer þetta ár fram á ísafirði þ. 21.
júní. Beltishafi er nú Sigurjón Pét-
ursson. Hann er búinn að vera
glímumeistari íslands siðan 1910.
Leikhúsið.
Aladdin, æfintýraleikur
í 16 deildnm. Eftir Adam
Ochlenschliiger.
Allir þekkja Aladdins-söguna úr
Þúsund og einni nótt. Eftir henni
er þessi leikur sniðinn. Til þess að
njóta sín þarf hann afarskrautlega
umgjörð i búningum, leiktjöldum og
fólksfjölda. — Augnagaman er hann
öllu fremur, eyrnagaman heldur fá-
skrúðugt.
Á kvikmynd væri Aladdin tilval-
inn, og má það merkilegt heita, ef
eigi er þegar búið að kvikmynda
hann — úti í heimi.
Ekki er leikritið, eins og það er
sýnt á leiksviðinu hér — og senni-
lega einnig erlendis — nema að nafn-
inu skáldverk Oehlenschlágers, svo
miklu er slept úr, að eins haldið
aðalþræðinum.
Af umgerðinni um leikinn vant-
aði tilfinnanlega fólksfjöldann, hóp-
sýningarnar t. d., þegar þrælarnir
40-j-40 svartir og hvítir færa sol-
dáni gjafir Aladdins, og við götu-
sýninguna, þegar Aladdin fær app-
elsínuna í turban sinn. Eins verður
lítið úr hirð soldáns, og þannig mætti
fleira telja.
Aftur eru leiktjöldin sjálf einkar
snotur og búningar í mjög góðu lagi.
Af leikendum ber sérstaklega að
geta hr. Chr. Frier, sem leikur Alad-
din. Persónan og gerfið er fyrir-
taksgott, fríður, vaskur og ótrauður
á að líta, fasið fjörmikið, án tilgerð-
ar þó.
Hann er það auðvitað, sem ber
leikinn uppi. Af öðrum leikenda,
er leika vel, má einkum nefna Boe-
sen sjálfan, í hlutverki Noureddins
töframanns, og ekki síður í hinu ör-
litla hlutverki böðulsins.
Afreksverk
Stúdentafélagsins.
„Alt í grænum sjó“.
StúdentafólagiS hór < Reykjavík hefir
minst S t e a d s.
Já., því ekki það 1
AUur mentaöur heimur hefir minst
hans með lotningu, síðan er hið eftir
minnilega fráfall hans bar að höndum.
Stúdentafélagið hefir sjálfsagt tekið sig
til og skýrt bæjarbúum frá lífi hans,
frá óþrotlegri baráttu hans fyrir öllu,
sem hann taldi rótt, stundum gegn
nærri því allri ensku þjóðinni, þegar
hún hafði látið blindast. Það hefir
sjálfsagt skýrt mönnum frá takmarka-
lausri sjálfsfórn hans fyrir allan þann
sannleika, sem honum fanst heimnrinn
lítilsvirða. Það hefir sjálfsagt sagt frá
alt að því dæmalausri góðviid hans til
allra manna, sem áttu því láni að fagna
að kynnast honum, jafnt til andstæð-
inga sinna sem fylgismanna. Ekki var
vandleitað að efninn í slíka fræðslu.
Blöðum og tímaritum stórþjóðanna varð
tíðrætt um þetta mál fyrir nokkurum
mánuðum. Enda hentugra efni vand-
fundið ungum námsmönnum þjóðar-
innar, auðugum af lotningu fyrir tign
Aladdin var ágætlega sóttur fyrsta
kvöldið, en miður annað kvöldið.
Á morgun sýnir leikflokkurinn
Dularjulla arjinn, sem Hringstúlk-
urnar léku um daginn. Ólíklegt er
annað en að þá verði vel sótt, þótt
eigi væri til annars en að bera sam-
an þessa tvo leikflokka.
Ego.
Skógræktardagurinn.
Ungmennafélögin í bænum hafa
gengist fyrir honum undanfarið, og
gera það enn.
Áður hefir hann verið á virkum
degi, og ætti að vera það frainvegis,
því ekki væri það ofmikið, þó alment
yrði einum degi offrað til skógrækt-
ar. Nú á hann að vera á sunnudegi
— næsta sunnudag — og mun það
stafa af því, hversu þunglega hefir
gengið að fá sig frá vinnu undan-
farið. Öðru máli verður að gegna,
þegar trúin á skóggróðurinn eykst
og útbreiðist, og atti þess ekki að
vera langt að bíða.
í fyrra var unnið að Vifilstöðum,
og þá gróðursettar á fjórða þúsund
plöntur, og enn á að vinna þar.
Vænt að trén þar verði ekki eftir-
bátar, munar um hvert árið sem líður,
og sér á vexti síðar meir.
Þeir sem fara, þurfa að hafa með
sér skóflu og matarbita. Útivistin
verður nokkuð löng — farið frá
Gróðrarstöðinni kl. 9 árd. og komið
heim undir kvöld.
Skógræktarmennirnir, Guðm., Ein-
ar og Sumarliði hafa umsjón með
vinnunni. Óskandi er, að skógrækt-
ardagarnir fái sem beztan byr hjá
þjóðinni — og af þáttökunni þennan
dag má marka hverja taugar hann
á í mönnum hér í bæ.
Kl. 9 frá Gróðrarstöðinni!
hins siðferðilega lífs, fullum af eldmóði
æskuhugsjónanna.
Og þá hefir Stúdentafélaginu fráleitt
láðst að minnast andláts hans, í>ein-
hvers fegursta sólarlagsins, sem menn
vita um að nokkur mannsæfi hafi
hlotið«, eins og einn af prófessorunum
okkar hafði komist að orði hór um
daginn. Það hefir sagt mönnum frá
hans »guðdómlegu stillingu«, eins og
ensk blöð komast að orði, þegar hann
gekk um á Titanic til þess að hugga
hreld mannshjórtun og sætta þau við
dauðann, fullvís þess, að jafnvel eng-
inn björgunarhringur var eftir handa
honum, eða þegar hann stóð við borð-
stokkinn, rólegur eins og spegilslóttur
sjór, og virtist vera á bæn. Ekki
vantaði efnið. Og mentaður heimur
hefir í anda horft tárvotum augum á
þetta »sólarlag«, og komið sér saman
um, að slíkar sýnir lyftn manneðlinu,
með öllum þess göllum og breiskleika,
upp í æðra veldi.
En það vildi svo til, að Stúdenta-
félagið mintist ekki Steads með þessu
móti, heldur með öðrum hætti.
Það auglýsti á strætum Reykjavíkur
fyrra föstudag, að það ætlaði a ð s ý n a
Stead sem draug!
Það auglýsti e k k i, að það ætlaði
að »púa« lagið: »Hærra, minn guð,
til þín«, meðan draugurinn væri
sýndur — það lagið, sem leikið var,