Ísafold - 02.07.1913, Blaðsíða 3

I S A F 0 L D
209
setnÍDg. Síðastir komu þeir Sigurður
Eggerz og Sig. Sigurðsson, báðir íandveg
i fyrrakveld. Sig. Sig. hefir verið á ferða-
lagi alla leið norðnr í Þingeyjarsýslu.
Þingsetning var eigi eins fjölsótt þetta
sinni og undanfarin ár. 7eður og ilt, úr-
hellisrigning mesta.
Jilæðsherabúð
tnín á Laugavegi 5 verður hér eftir sameign okkar Bjarna Bjarnasonar
klæðskera og getur því enn betur en áður staðist alla samkepni: Fyrsta
flokks vinna á kvenna- og karimannafötum.
Mikið af fallegum fataefnum fyrirliggjandi. -
Tlrni Einarsson, klæðsheri.
Þingmálafundaskýrslur
allmargar hafa ísafold borist og
mun í einhverju fyrsta blaði birtur
útdráttur úr þeim í einu lagi, með
því að þá fæst heildarlegra yfirlit um
landsmála-skoðanir fundanna yfirleitt
en með tíningi smátt og smátt úr
hverju kjördæmi.
Bæði nám mitt erlendis (í Þýzkalandi og Sviss) og margra ára reynsla
við umsjónarmannsstarf mitt á vinnustofu Reinh. Anderssons ætti að vera
næg trygging fyrir því að alt verði vandað sem að iðn okkar lýtur.
Virðingarfylst
Bj. Bjarnason, híæðsheri.
Starfsmenu við þingið.
Um skrifarastörf við þingið hafa
sótt 62, dyravarðarstörf 39, lestrar-
salsumsjón 13 og þingsveinastörf 28.
Skrifarar á skrifstofunni eru orðnir:
Einar Þorkelsson, Pétur Magnússon
stud. jur. og Guðmundur Magnús-
son skáld.
Nýr
(10
Timbur- og
Bolindersmótor
hesta) er til sölu hjá
Kolaverzlunin Reykjavík.
Nærsveitamenn
Eimskipafélag fslands.
eru vinsamlega beðnir að vitja
Isafoldar i afgreiðsluna, þegar
þeir eru á ferð í bænum, einkum
Mosfellssveitarmenn og aðrir, sem
flytja mjólk til bæjarins daglega.
Afgreiðslan opin á hverjum virkum
degi kl. 8 á morgnana til kl. 8 á
kvöldin.
Sökum þess að oss hafa borist úr ýmsurn áttum óskir um að frest-
urinn fyrir hlutaáskriftum til félagsins verði lengdur fram eftir þessum
mánuði, höfum vér ákveðið að framlengja hann til 1. ágúst jj. á*
Jafnframt biðjum vér umboðsmenn vora að senda skifstofunni hér
í bænum jafnan þegar tækifæri gefst upplýsingar um hve mikið safnast.
Reykjavík, 1. júlí 1913.
Bráðabirgðastjórnin.
Kennari
Aðal-kennarastarfið við barnaskól-
ann á Bíldudal er laust. Umsóknir
verði komnar til skólanefndarinnar
fyrir lok júlímánaðar. Æskilegt að
kennarinn geti kent söng og leik-
fimi.
Skólanefndin.
ísafold frá I. júli 1913
Eg undirritaður óska að gerast kanpandi ísafoldar frá i. júli
1913 og sendi hér með andvirði l/2 árg. (2 kr. í peningum eða
frímerkjum) — ásamt burðargjaldi (30 a.) undir kaupbætirinn. Af
kaupbætisbókunum óska eg að fá: Fórn Abrahams, Fólkið við hafið,
Mýrarkotsstelpuna.
Nafn .........................................
Staða ........................................
Heimili.................................i......
Aths.: Þeir sem eigi senda andvirði biaðsins og burðargjald þegar, striki
út þær línur, og eins þá bókina, sem þeir eigi óska af kaupbætinum.
Bókaverzhin ísaf'.
Bækur með uiðursettu
verði frá
Gyldendals store Prisnedsættelse
fást þessa daga i
BókverzSuu ísafoldar.
Reikningur
yfir tekjur og gjöld sparisjóðsins i Húna-
vatnssýslu fyrir árið 1912.
T ekj ar:
kr. a. kr. a.
1. Peningar i sjóði frá,
fyrra ári........ 710,12
2. Borgað aí lánnm:
a. fasteignaveðslán 11935,29
b. sjálfsknldar-
ábyrgðarlán ... 8973,40
c. lán gegn annari
tryggingn...... 6177,00 27085,69
3. Innlög í sparisóð-
inn á árinn......21120,65
Vextir af innlögnm,
lagðir við höfuðstól 3387,95 24508,60
4. Vextir:
a. af lánnm....... 5736,18
b. aðrir vextir . .. 87,50 5823,68
5. Ymsar tekjur .... 1051,26
Kr. 59179,85
Qjöld:
1. Lánað út á reikn-
ingstímabilinu:
a. gegn fasteigna-
veði............ 17573,00
b. gegn sjálfskuld-
arábyrgð....... 6480,00
c. gegn annari
tryggingu...... 7530,00 31583,00
2. Utborgaðafinnlög-
um samlagsmanna 20352,28
Þar við bætast dag-
vextir.............. 160,15 20512,43
3. Kostnaður viðsjóð-
inn:
a. laun............. 550,00
b. annar kostnaðar 360,59 910,59
4. Vextir:
a. af sparisjóð.sinn-
lögum.......... 338/,95
b. aðrir vextir ... 224,77 3612,72
5. Borgað npp í skuld
til Islandsbanka.. 1988,08
6. Peningar i sjóði
31. desbr........ 572,53
Kr. 59179,35
Blönduósi 21. febr. 1913.
«
Á. Á. Þorkelsson B'ódvar Þorláksson
p. t. formaðnr. p. t. gjaldkeri.
Jafnaðarreikningur
sparisjóðsins i Húnavatnssýslu hinn 31.
desbr. 1912.
A k t i v a : •
kr. s. kr. a-
1. Skuldabréf fyrir
lánum:
a. fasteignaveð-
skuldabréf .... 63975,82
b. sjálfskuldar-
ábyrgðarskulda-
bréf.......... 35706,96
c. skuldabréf fyrir
lánum gegn ann-
ari tryggingu .. 3545,00 103227,78
2. Verðbréf................... 2152,00
3. Útistandandi vext-
ir, áfallnir við lok
reikningstimabils-
jýs........................ 1258,06
L I sjóði.................... 572,53
Kr. 107210,37
P a s s i v a:
1. Innlög 561 sam-
lagsmanna........ 96700,17
2. Fyrirfram greiddir
vetxir, sem eigi
áfalla fyr »n eftir
lok reikningstima-
bilsins........... »»» »»
3. Lán tekið hjá Is-
landsbanka......... 2753,11
4. Varasjóður........ 7757,09
Kr. 107210,37
Blönduósi 21. febr. 1913.
Á. Á. Þorkelsson Böðvar Þorláksson
p. t. formaður p. t. gjaldkeri
Reikning þeDnan höfnm við endurskoð-
að og ekkert fundið við hann að athuga.
Blönduósi 8. marz 1913.
Guðtn. Olafsson Tr. Bjarnason.
Flýtið ykkur
að gjörast kaupendur að
Heirailisblaðinu
meðan upplagið endist.
Útsölumaður í Reykjavík er
Guðbjörn Guðmundsson
Grettisgötu 22 C.
Aths. Til hægðarauka geta menn
pantað blaðið í afgreiðslu Isafoldar.
Bólu-Hjálmarssaga.
(Símon og Brynjúlfur).
Eftir Hallgrim Thorlacíus.
Mun sá er morði vandist
margillr og sveik stilli
sið af slíkom ráðom
Slmon Skálpr of hjálpast.
(Heimskr.)
Nl.
Á bls. 55— 58 er útdráttur úr Tíma-
rímu Hjálmars, og er hún lofuð mjög,
»þótti mönnum mikilsvert um snild-
ina«, segja þeir »og hiti skáldlegu til-
þrif«. Þetta er allgott sýnishorn af
skáldsmekk þeirra fóstbræðra. Sumt
í rímu þessari er hinn mesti leirburð-
ur og Edduhnoð af lakara tagi. Set
eg hór eitt erindi til lítilfjörlegs smekks:
»Hór með flaug að heyrnarskans:
hafi úr Níðings barmi
bráins haugur brendur hans
blindað augu dómarans«.
Hór kallar Hjálmar eyrað: »heyrnar-
skans«. Þótt Hjálmar hefði kallað
»eyrað«: heyrnarfjós eða heyrnarrass,
þá myndu þeir fóstbræður hafa fallið
í stafi yfir snildinni. Hjálmar fetar í
erindí þessu trúlega f fótspor hinna
lólegustu rímstaglara. Árni Böðvars-
son kveður t. d. svo í Úlfarsrímum:
»Ríkir mentu ræsirar
rauðar spentu skálirnar
Benjamín og bragnar haus
báru vfn að gómaskaus«.
Á bls. 62 er staka ein um dætur
Ara læknis á Flugum/ri og eignuð
Hjálmari. Vfsa þessi er ómynd, og
svipar til leirburðar Símonar, enda
hefir Þorvaldur Arason sagt mór, að
hún só eftir kerlingarbjálfa, sem eitt
sinn var á Flugum/ri.
Á bls. 75 er staka eftir Níels skálda
og er hún afbökuð. Hana rita þeir
svo:
»Ljóðagreinum hvar eg hreifði
hef eg alt ritað fjötralaus« o. s. frv.,
en á að vera: »hefi eg ritað fjötralaus«,
og er óþarfi að skæla erindi þetta,
sern er eitt hið skársta, er Níels hefir
isveðið.
Frá bls. 81—100 er frásögn Símonar
um þjófnaðarmál það, er Hjálmar lenti
í, og er þar sk/rt rangt frá sem flestu
öðru. Auk þess hefir Brynjúlfur feng-
ið róttarskjölin sjálf til að styðjast við.
Réttarskjöl þessi liefðu átt að geta
áttað Brynjúlf. Þau s/na ljósast, hve
ábyggilegur heimildarmaður Sfmon er,
enda virðist það ei með öllu hafa far-
ið fram hjá Brynjúlfi. Mór féll því
allur ketill í eld og stóð sem steini
lostinn, er eg sá, að Brynjúlfur leitast
við, að koma öllu heim með því, að
drótta þeirri svívirðingu að Lárusi
s/slumanni Thorarensen, sbr. bls. 96,
að hann hafi verið hlutdrægur, og eigi
viljað yfirheyra nein vitni önnur en
þau, er felt gátu Hjálmar, en hin ei,
er sannað gátu Byknu hans. Ljótt er
að bera þessa ósvinnu á Lárus s/slu-
mann, er talinn var hinn róttlátasti,
hver sem í hlut átti. Hvernig mun
Jóhannesi Seyðfirðinga s/slum. getast
að þessum áburði á afa hans?
Á bls. 106 er rangt sagt frá vísu
Einars Audróssonar: »Auðs þó beinan
akir veg« o. s. frv. Einar kom úr
kaupstað, en spölkorn á undan honum
voru tveir menn, annar snauður, en
hinn auðk/fingur. Menn þessir voru
að rffast, en Einar heyrði hvert orð
og setti jafnharðan f Ijóð. Síðasta vísa
Einars er þannig:
»Það mun staudast endum á,
engum vanda háðir,
japa landa jörfar þá
jarðeigandi báðir«.
Frá bls. 118 má saga þessi engu
síður teljast saga Símonar Dalaskálds,
en Hjálmars. Kapítuli 54 hefst á
þessari fyrirsögn :
»Fæddur Sfmon Dalaskáld«.
Eg gat eigi bundist þess, að reka
upp skellihlátur, er eg las þetta. Það
er engu líkara, en hór só fætt eitt
hvert mikilmenni sögunnar: fæddur
Alexander mikli!! Það á illa við, að
blanda Símoni inn f sögu Hjálmars.
Skagfirðingum er að minsta kosti ekki
ókunnugt um, að Hjálmar hafði jafn-
an mestu skömm á Símoni, og kvað
haun verða mundu einn hinn tröll-
auknasta rímnabullara landsins og
fimbulfamba ekki einhaman. Óþokki
sá, er Hjálmar hafði á Símoni, kann
og með fram að hafa stafað af því, að
Sfmon vildi fyrir hvern mun fá að
telja hann föður sinn. Um það kveð-
ur Hjálmar: »hórgetinn heita vildi,
heldur en vera róttborinn«. Álit
Hjálmars á Simoni s/nir kvæðið:
»Hrafnsunginn hennar Gr/lu« dável.
Set eg 2 erindi úr því kvæði hór þessu
til sönnunar:
Hrafnsunginn hennar Gr/lu,
úr hreiðri voltinn sjálfsþóttans,
greppa ber skitna sk/lu,
skriðna óþrifum flakkarans.
Borar stef brjósts úr leyni,
br/nir nef sitt á steini,
slorugan vef slær með kjálkabeini
Með skálddrullu dregst um landið,
drefjar á hverri þúfu sjást;
hreyfist fjör hrokablandið
hræsnarar nær að slíku dást.
Edduprjál aftrar gæðum,
óskirt mál spillir kvæðuin,
þótt breima sál Breiðfjörðs steli kvæðum.
Enginn hór um slóðir hefir heldur
nokkuru sinni heyrt að Sigmundur
Pálsson hafi trúlofast móður Símonar,
eða verið í kunningsskap við hana.
Myndi það þó ei hafa verið látið liggja
í láginni, ef orðasveimur hefði komist
á. Hitt er Skagfirðingum vel kunnugt,
að Símon hefir friðlaust viljað fá að
telja einhvern heldri mann, helzt skáld,
föður sinn, sbr. orð hans sjálfs: »að
hann finnur sór skylt, að vera móður
sinni þakklátur fyrir tilraunir hennar
til þess að fá honum sem bezt faðerni«
(bls. 121). Eyr má nú vera hégóm-
inn og hneykslið. Mór rennur nú
ósjálfrátt í hug staka ein, er Ari bróð
ir Jóns á Gilsbakka kvað eitt sinn
við Símon :
»Hneyksli margt í heimsins glaum
hygg eg Símon efli.
Fyrir lífsins flökkustraum
fl/tur hann eins og kefli«.
Á bls. 127 ætlar Brynjúlfur heldur
en ekki að s/na rökfræðisþekkingu
sína. Er hann hefir haft yfir erindið:
»Eg vil fara að yrkja um prest« o.s.frv.
bætir hann við afar dr/gindalega:
»Það verður nefnilega eigi sagt um
hest, að hann skeiði vítis traðir«.
Hvað myndu fornmenn hafa sagt um
þetta ? Þeir álitu þó, að dauðir menn
kæmu á hestbak, og riðu til Valhallar.
Eða kannast hinn aldni fræðiþulur ei
við erindi þetta:?
»Eru þat svik ein,
es séa þykkjumk,
eða ragnarök ?
ríða menn dauðir« o. s. frv.
(Völsungakv. 43).
Sbr. einnig:
»Mál es mór at ríða
roðnar brautir,
láta fölvan jó
flugstíg troða«, o. s. frv.
(Völskv. 55).
Á bls. 152 herma þeir fóstbræður,
að erfiljóð hafi komið út í Norðanfara
um einhverja Maríu Friðriku, er svo
snildarlega hafi verið kveðin, að vakið
hafi aðdáun manna og þvf eignuð
Hjálmari, er reynst hafi rétt. Orð
þessi lysa enn á n/ skáldsmekk þess-
ara herra. Erfiljóð þessi eru lólegt
rímstagl. úttútnað af málleysum. í
öðru erindinu, sem þeir nefna til, eru
þessar hendingar:
»násoltnum glúpnum gleypa þar
gjörvalt, sem líf og anda bar«.
Eg vildi biðja Brynjúlf, að sk/ra fyrir
mór, hvað þetta »násoltmlm glúpnum«
væri. Eg hygg, að það sé eitt af
þrennu: málleysa, hortittur eða vit-
leysa, nema alt þetta só, og það hygg
eg helzt. Sóu erfiljóð þessi eftir
Hjálmar, sem eg hygg vafasamt, þá
hefir hann hór svarið sig í flokk þeirra
skálda, er Sveinn lögm. Sölvason kveð-
ur svo um:
»Sem með breyttum bragarháttum
blendið gera málið vort,
og hugsa ei neitt um hvaðan úr áttum
hrifsað er í orðaskort«.
Eg hefi hlaupið yfir margt, er leið-
rótta hefði þurft, en þó ætlar útdrátt-
ur þessi aldrei að taka enda. Eg ætla