Ísafold - 16.07.1913, Blaðsíða 3

I S A F 0 L D
225
Allra blada bezt
Allra frétta flest
Allra lesin mest
ÍSAFOLD
Kemur út tvisvar í viku alt
árið, 104 blöð alls.
Allir, sem vilja fylgjast með
i þjóðmálum, halda ísafold,
hvaða flokks sem eru.
Kaupbætirinn betri sögur
en nokkurt annað blað flytur.
Kostar aðeins 4 kr. Lang-
ódýrasta blað landsins.
Ekkert heimili lands-
ins má sjálfs sín vegna
vera án lsafoldarl —
LIFEBUOY SOAP
(LIFEBUOY SÁPAN)
bjargar lífi manna heima fyrir alveg
eins og björgunarbátar og björguq-
arhringir bjarga Iífi manna á sjó.
Á heimilinu, í verksmiðjunni, í
skólanum, á spítalanum, og í opin-
berum stofnunum munu menn
komast að raun um, að Lifebuoy
sápan stuðlar að fullkomnu hrein-
læti og að þvrað tryggja heilsuna ;
hún er undir eins bæði sápa og
sótthreinsunarlyf, styrkir heilsuna
og eykur hreinlæti, en kostar þó
ekki meira en vanaleg sápa.
Nafnið LEVER á sapunni er trygginá
fyrir hrcinleik hennar og kostum.
2717
KYennaskólinn á Blönduósi.
með sér eitthvað af dúettum, því
að Pétur Halldórsson er á sínu sviði,
í bassasöng, bæði mestur og beztur
raddmaður vor. Mundi því mikil
ánægja að heyra, ef nafnarnir legðu
saman. Ego.
Skemtískipin þýzku.
Þau voru hér tvö um siðustu helgi,
Grosser Knrjúrst og Victoria Luise.
Hið fyrra hafði 360 farþega, hið síð-
ara 480. Þegar við þessar tölur
bætast skipshafnirnar, er óhætt að
fullyrða að yfir 1000 útlendingar
hafi verið i landi á sunnudaginn.
Enda bar bæjarútlitið vott þess bæði
á sjó og landi. Það úði og grúði
af ferðamönnum, akandi, ríðandi,
gangandi og siglandi.
Vissulega gefur þessi álitlegi ferða-
mannasægur peninga inn í landið og
yrði það landsmönnum of dýrt, að
láta vitagjaldið spilia þessum ferðum
með öllu.
Þessi skip, einkum Victoria Luise,
mega heita skrautlegustu dýrindis
sjávarhallir, enda líka kostað skild-
inginn. Victoria Luise hefir kostað
12 milj. króna eða minsta kosti 5.
hluta af öllum þjóðarauð vorum,
eins og hann er nú.
A sunnudaginn var alþingismönn-
um og blaðamönnum o. fl. boðið út
í bæði skipin til að skoða þau. Var
þar í báðum skipum framreiddur
morgunverður og gestum tekið með
virktum og ljúfmensku af skipstjór-
um. Fyrir Victoriu Luise (sem heit-
in er í höfuð þýzku keisaradóttur-
inni, er gefin var syni Cumberlands-
hertoga um daginn) ræður M. Meyer,
sem búinn er að koma hingað til
lands á hverju sumri síðnstu 10 ár-
in, en fyrir Grosser Kurftirst ræður
Dietrichs kafteinn. Þeir mæltu báðir
fyrir Islandsminni, en Indriði Ein-
arsson skrifstofustj. bað minnast
Þýzkalands og Ditlev konsúll Thom-
sen skipstjóra og skipaútgerða.
Skipstjórar sýndu gestum skipin
hátt og lágt. Af öllu, sem fyrir
augun bar, mun flestum minnisstæð
ust sundlaug sú bin mikla með sjár
varvatni i, er komið hefir verið fyrir
í Victoria Luise.
Það er gaman að því að hverfa á
nokkurum mínútum úr vorum fátæk-
lega höfuðstað út í þessar glæsilegu
innanholu sjávarborgir, og standa alt
í einu augliti til auglitis við alt hið
skrautiegasta og dýrasta, sem hín
jötunríka heimsmenning hefir upp
vissast að liði, en til þessa hefir hann
verið rnjög vanræktur«.
Þetta eru sannindi, sem Islendingar
hafa aldrei metið til fulls. Og það er
hægt að segja það sama enn fram
á þenna dag: Sjórinn hefir verið
Vanræktur. Það er auðvitað, að hefð-
um við haft nokkra frams/ni, þá hefð-
um við lagt áætíunina þannig að byrja
á sjónum, nota þá samgönguleið út í
sesar, taka síðan til landveganna og
loks til síma og járnbrauta. Þetta er
svo auðsætt — þótt ekki só að öðru
leyti en því, hvað fljótara má komast
áfram. Eins og nú er, mun það taka
alt að 3 vikum að koma brófi um há-
vetur frá Rvík til Seyðisfjarðar land-
Veginn, og jafnlangan tíma að fá svarið.
En fyrst menn nú ekki hafa verið svo
framsýnir áður, að ieggja fyrst leiðina
á sjónum, þá verður nú að taka til
óspiltra málanna og koma samgöngu-
ftiálunum í rótt horf. Kaupmenn
studdu þessa málaleitun Þingeyinga af
alefli. Er það gleðilegt og færi betur,
uð kaupmenn legðust á sömu sveifina
ftú, enda vona eg að svo verði. Þingið
tók strandferðamálið til íhugunar og
sendi síðan'kotmngi brcnarskrá, þar sem
hugsað til lystisemda og þæginda
þeim, sem nóga eiga skildingana.
Og ósjálfrátt flýgur manni í hug:
Hvenær skyldum vér íslendingar
verða þess um komnir að eignast
og hafa ráð á að nota slík skip ?
Nokkurntíma? Aldrei?
Einhverntíma verður það. Þá trú
hefi eg.
En þeim framtíðargrillum skulum
við sleppa, en muna hitt, að fyrir
1. ágúst eigum við að vera búnir
sama sem að eignast tvö íslenzk
eimskip til bráðustu lífsnauðsýnja í
samgöngubótum.
Fyrst verður oss að takast það.
Hitt kemur þ á á eftir; en annars
aldrei.
»Þetta er nú mín meining*, eins
og kerlingin sagði.
Ego.
ReykjaYíkur-annálI.
Aðkomtnnenn: Sig. Olafsson sýslum.
frá Kallaðarnesi og frú hans.
Bjarni Jónsson dómkirkjuprestur
kvæntist í gær og hóldu þau hjón til
útlanda á Botníu í gærkveldi, ætluðu
til Danmerkur, Svíþjóðar og líklega
Þýzkalands. í gær var þeim færð all-
vegleg brúðargjöf frá nokkurum vinum
þeirra og sóknarbörnum síra Bjarna —
hátt á 5. hundrað krónur í gulli.
Courmont háskólakennari fór hóðan
í gær á Botníu eftir nær tveggja ára
dvöl hór í landi.
Emil Scliou bankastjóri fór héðan
alfarinn með fjölskyldu sína á Botníu
í gær. Bankastjórinn hefir verið veill
á heilsu seinni part vetrar og í vor,
einkum hefir svefnleysi bagað hann.
Ráðgerði hann að taka sér heilsuhælis-
vist einhversstaðar á Bretlandi sór til
hressingar. — í fyrrakvöld var hann
kvaddur í Islandsbanka af bankastjórn,
bankaráði og starfsmönnum bankans.
Þökkuðu þeir Sighv. Bjarnason af stjórn-
ar, eu Jens Waage bókari af starfs
manna hálfu Schou starf hans í bank-
anum.
Hjúskápur: PóturThoroddsen lækn-
ir og jungfr. Friðrika Yaldimarsdóttir.
Gift borgaralega þ. 12. júlí.
Bjarni Jónsson dómkirkjuprestur og
jungfr. Áslaug Ágústsdóttir. Gift 15.
júlí.
Skipafregn. F 1 0 r a kom á sunnu-
daginn. Meðal farþega : Jón H. Svein-
björnsson cand. juris frá Khöfn.
B o t n i a fór héðan í gær með fjölda
farþega.
Slys vildi til inni í Sláturhúsi á
laugardagskvöld. Maður einn Þor
kell Hreiusson hrapaði og meidd
ist svo mikið, að bana beið af byltunni
í fyrradag.
Vestur-fslendingarnir, sem hór hafa
verið á ferð undanfarið hurfu flestir
heim á leið í gær á Botníu m. a. Jón
Vopni með fólki síuu, og þeir bræður
Sveinn og Th. Thorvaldsson frá Winni-
peg, sem um tíma hafa ferðast um
landið.
farið var fram á að við fengjum 12
strandferðir kringum landið. Sýnir
það hvað menn álitu um 1860 að land-
ið þyrfti margar strandferðir, sem sé
1 ferð á mánuði, þótt nú sóu menn
svo uægjusamir að una við 6—7 strand-
ferðir á ári. Það er ánægjulegt að
lesa Þingtíðindin frá þessum tíma og
sjá áhugann og eindrægnina, sem ríkir
í þessu máli, og samúðarblæinn og um-
hyggjuna fyrir landi og þjóð. Þá er
ekki verið að hugsa um hagsmuni og
gróða einstakra manna og erlendra fé-
laga. Því miður varð samt ekkert úr
strandferðunum í það skifti, því að
Danir skeltu skolleyrunum við mála-
leitaninni. 1864 fær svo stjórnin til
boð í strandferðirnar frá enskum manni,
P. L. Henderson, en ekkert var þó að
samningum. 9. júní 1865 senda Þing-
eyingar aftur bænarskrá, og ítreka
beiðni sína um strandferðir. Slá þeir
þá af kröfum sínum til þess að reyna
að fá málinu framgengt. Skipið átti
nú að vera minna en áður, og var ætl-
ast til að það gæti jafnframt verið
strandvarnarskip. Einnig komu bæna-
skrár úr 4 öðrum sýslum og alþingi
samdi enn ávarp til konungs, en alt
Ýms erl. tfðindi.
Danska ráðuneytið Svo fór, sem
við var að búast, að utanríkisráð-
herra varð Erik Scavenius, sá er því
starfi gegndi i fyrra ráðuneyti Zahle.
— Hið nýja ráðuneyti hefir afsalað
sér titlum öllum og lögtign. Þingi
sleit stjórnin þegar er hún var á
laggir komin, en ráðgert að kveðja
þing saman aftur í september í haust
og taka þá til óspiltra málanna til
þess að hafa fram grundvallarlaga-
breytinguna, sem Berntsensstjórnin
gekst fyrir í öndverðu.
Mutubrigzl vi0 brezka ráðherra:
í vetur og vor hefir mikið gengið á
í Bretlandi út af afskiftum ýmissa
ráðherranna af Marconifélaginu. Var
þeim brigzlað um að hafa þegið
mútur af félaginu og hlauzt af mikil
máladeila með vitnaleiðslum og
hneykslisbraski miklu af andstæðinga
hálfu. Seint í júní komust þessi
mútubrigzl til umræðu í neðri mál-
stofunni. Þeim var einkum beint
að L’loyd George, etr hann flutti hina
snildarlegustu varnarræðu í þinginu.
Lauk þeim málum svo, að samþykt
var ályktun um, að þingið teldi
brigzl þessi óréttmæt með öllu og
væri þeim ósamþykt.
.. -----♦>•><•--------
Þakklæti.
Innilegt þakklæti vottum við öll-
um þeim, er mintust okkar með vin-
áttuþeli í tilefui af brúðkaupi og
ferðalagi okkar.
Reykjavík 15. júlí 1913.
Jslaug Jgústsdóttir. Bjarni Jónsson.
varð þó árangurslaust. Sama ár lætur
datiska stjórnin það í Ijósi, viðvikjandi
millilandaferðunum, að sór sé engin
þægð í, að skipið komi við í Liverpool
— og lögðust þær ferðir niður.
5. febr. 1867 selur Kock skip sitt
»Arcturus« Sameinaða fólaginu og f r á
1. jan. 1868 komumst við
undir járnhramm þess»Sam-
einaða«, sem við höfum al-
drei síðan losnað undan.
Danska stjórnin semur við það um
millilandaferðir næstu 5 árin. Skyldi
skipið vera 400 tonn og ferðirnar til
landsins 6. Fyrir þetta heimtar fé-
lagið, ekki 10 þús., heldur 15 þús.
Rd., eða 30 þús. kr. Þar að auki
skyldi engin ferðaáætlun fyrirfram
ákveðin, heldur skyldi í Danmörku til-
kynna ráðaneytinu og í Rvík stjórnar-
völdunum, með 8 daga lyrirvara, hve-
nær skipið legði á stað.
Árið 1865 voru gufusk.ferðirnar lagð-
ar undir póststjórnina dönsku. Sama ár
senda Þiugeyingar enn bænarskrá um
strandferðir. En með stöðulögunum
1871 taka Danir sjálfir að sór póst-
flutninginn. Þetta hefir verið skilið á
mismunandi hátt. Hér á landi var það
Sem kunnugt er, brann kvennaskóla-
húsið á Blönduósi síðari hluta vetrar
1911, en fyrir sórstakan dugnað og
áhuga Húnvetninga var það reist á uý
síðastliðið sumar úr steiusteypu og er
það hið vandaðasta hús rúmgott og
hlýtt.
Síðastliðinn vetur voru námsstúlkur
skólans 40 að tölu og skal hér með
fám orðum skýrt frá námi þeirra bæði
til munns og handa.
1. Islenzka. III. d.: ísl. málfræði
eftir H. Br. lesin öll og endurlesin. Skóla-
ljóð lesin og kafli ár Egilssögu, Hávamál
og Völuspá úr Sæmundareddu. 1 ritgerð
á viku. II. d.: Isl. málfræði eftir H. Br.
lesin öll og endurlesin. Skólaljóð lesin
og skýrð, mörg kvæði lesin og flutt. 1
ritgerð á viku. I. d : Isl. málfræði eftir
H. Br. lesin öll 0g endurlesins. Skólaljóð
lesin og skýrð, mörg kvæði lærð. 1 rit-
gerð á viku.
2. Reikningur. III. d : Reiknings-
bók J. J. s. h. lesið alt og endurlesið, enn
fremur skrifl. æfingar. ll. d.: Reiknings-
bók J. J. f. h. alt og s. h. að bls. 140
lesið og endurlesið, nokkrar skrifl. æfingar.
3 Landafræði. III. d.: Landa-
fræði K. F. lesin öll og endnrlesin. II. d.:
Landafræði K. F. lesin öll og að mestu
endurleBÍn. I. d.: Landafræði K. F. lesin
því nær öll og endurlesin.
4. Saga. III. d.: Mannkynsaaga Þ.
B. lesin öll og endurlesin. Islandssaga B.
M. lesin öll og endurlesin. II. d,: Mann-
kynssaga Þ. B. lesin og endurlesin að b!e.
110. 1. d : Islandssaga H. Br. lesin öll
og endurlesin.
5. Náttúrufræði. III. d: Eðlis-
fræði (Smith) lesin öll og endurlesin.
Grasafræði B. S. lesin öll og keut að pressa
og lima inn grös. II. d.: Náttúrufræði
B. S. um dýrin, jurtirnar ogmanninn lesin
og endurlesin ásamt munnl. kenslu i heilsn-
og hjúkrunarfræði. Kent að pressa og
lima inn grös. I. d.: Náttúrufræði B. S.
um dýrin. jurtirnar og manninn lesin og
endurlesin ásamt munnl. keuslu i heilsu-
og hjúkrunarfræði. Kent að pressa og
líma inn grös.
6. Danska. III. d.: Matzen 100 bls.
og 225 bls. i Rördam og Agerskov lesið
og endurlesið. 20 stilar. II. d.: Dönsk
námsbók J. 0. II. h. lesið alt og endur-
skilið svo, sem Danir skuldbindu sig til
að flytja póstinn ekki að eins til Rvík-
ur, heldur og kringum alt land. Skiln-
ingur Dana á þessu ákvæði varð allur
annar og urðum við að hlíta honum.
Þetta er meðal annars bending um það,
hve afar áríðandi það er, þegar tvær
þjóðir semja, önnur sterk en hin veik,
að allir samningar sóu skýlausir, og svo
só um hnútana búið, að þeir verði ekki
skildir nema á einn veg. Við höfum hér
og oftar reýnsluna fyrir því, að lögskýr-
ing gengur ávalt þeim sterkari / vil.
Fyrsta regluleg ferðaáætlun ar sam
in árið 1870. Skyldu ferðirnar vera 7
og viðkomustað í Leirvík eða Granton.
Auk þess átti skipið nú í þrem ferð-
um að koma við á Seyðisfirði.
Þessi áætlun gildir fyrir árin 1870,
71, 72, 73, 74 og 75. Þingið 1873
hreyfir málinu alls ekki, og má það
heita eina þingið, sem eltkert fæst við
samgöngumálin. Þingið 1875 tekur
málið að nýju til rækilegrar íhugunar;
benti það á skyldu Dana til þess að
annast einnig ferðirnar kringum land.
Var beðið um 4 strandferðir og þrátt
fyrir skyldu Dana, bauð alþingi 15 þús.
króna úr landssjóði í 2 ár. Þá voru
Niðursuðuvörur
Þessar eru komnar aftur til verzlunar
undirritaðs:
Leverpostej í * l/i og J/2 dósum
Reykt síld í olíu
»Prince 01av«-Sardínur
Ananas, Perur, Apricots m. m.
Alt að vanda ódýrast í
verzluu B. H. Bjarnason.
Herbergi móti suðri fæst til
leigu nú þegar í Bankastræti 14.
2 herbergi með húsgögnum
eru strax til leigu í góðu húsi. Rit-
stj. vísar á.
Ungling' vantar nú þegar til
snúninga. Afgr. vísar á.
iesíð og 40 bls. i Þ. 0g B. dönskunáms-
bók. 20 stllar. I. d.: Dönskunámsbók J.
O., I. li , lesið og endurlesið. 15 stílar.
7. Dráttlist. III. d.: Teiknað eftir
hlutum og trékubhum. II. og I. d : Teikn-
aðar flatmyndir.
8. Söngnr. III., II., I. d.: Sungin
og lærð mörg lög ásamt söngfræði.
Auk þess lærðu stúlkur, er þess óskuðn,
orgelslátt og ensku.
9. Handavinna. I skólanum voru
búnar til 452 ýmiskonar innri og ytri
flíkur og 172 alls konar heimilismunir,
samtals 624 stykki. Enn fremur lærðu
stúlkur viðgerð á fatnaði, máltokningu og
fatasnið.
Kunnugur.
---------—> v <:•-------
Yíirdómurinn.
Dómstjórinn biður þess getið, að
mishermi hafi verið í ísafoid síðast,
að yfirréttur hafi tekið sér snmar-
leyfi. Það sé aldrei vani, en á hinn
bóginn hafi yfirdómslögmennirnir
komið sér saman um að haga svo
til, að sem allra fæst mál væru tekin
fyrir að sumrinu.
tekjur landsins ekki meiri en J/6 á við
það sem nú ern þær. Eftir sama hlut-
falli ættum við nú að vilja borga 90
þús. krónur til straudferSanna.
26. marz 1876 kemur loksins svar
frá Dönum eftir 19 ára áratigurslausar
kröfur. Amtmönnum er þá tilkynt, aS
skipiS Díana, sem margir kannast við,
eigi aS fara 3 strandferðir. FerSaáætl-
unin var birt í júní; á henni var þó
að eins gert ráS fyrir 2 ferðum. Sama
ár fá menn fyrsta farþegataxtann. í
nóv. birtist nýr taxti fyrir árið 1877
og áætlun með 3 ferSum. Þingið 77
áleit samgöngurnar þrátt fyrir þetta
alls ónógar. Kvartanir komu víða að
um að fólk yrði að bíða óhæfilega á
höfnum, sórstaklega stúdentar og ferða-
fólk. Biður þingiS því enn um 4 strand-
ferðir og býður 3 þús. króna árstlllag
í viðbót, eða 18 þús. kr. alls. Var
það drengilega boðið. Einnig ætiaði
þingið að sætta sig viS að 2 af 7 beinu
ferðunum færu kringum landið. Þetta
stórmál (!!) ætlaði að valda bardaga
milli innanríkisráðgjafans og dómsmála-
ráðgjafans. Menn geta lesið um það á
bls. 42 f stj.tíS. frá 1878. Innanríkis-
ráðgjafinn sagði að ómögulegt væri að