Ísafold - 11.10.1913, Blaðsíða 3

IS AFO LD
321
Ræðufjöldi á alþingi 1913. 23. Sþ. Guðmundur Eggerz » Ed. » Nd. 34 Alls. 34
Eftir lauslegri talningu. Sþ. Ed. Nd. Alls. 24. 25. 26. Júlíus Havsteen » Eggert Pálsson » Skúli Thoroddsen 1 33 » » » 33 32 33 33 33
1. Ráðherra 5 16 151 172 27. Guðjón Guðlaugsson » 32 » 32
2. Bjarni Jónsson 2 » 125 127 28. Stefán Stefánsson Eyf » » 32 32
3. Lárus H. Bjarnason 1 » 113 114 29. » 30 30
4. Steingrímur Jónsson 2 106 » 108 30. Magnús Kristjánsson » » 30 30
5. Jón Ölafsson 1 » 103 104 31. Tryggvi Bjarnason » » 28 28
6. 7. » » 81 81 32. 33. » 27 27
Sigurður Eggerz l 69 » 70 Stefán Stefánsson forseti Ed. » 26 » 26
8. Kristinn Daníelsson » » 69 69 34. Þórarinn Jónsson 1 25 » 26
9. Mattías Ólafsson » » 69 69 35. Landritari (Kl. Jónsson) ... » 14 11 25
10. 11. Guðmundur Björnsson . ... 2 63 » 65 36. » 17 17
Jósef Björnsson .. 1 63 » 64 37. Kristján Jónsson » » 17 17
12. Björn Kristjánsson 2 » 58 60 38. Þorleifur Jónsson » » 17 17
13. 14. Hákon Kristófersson » 47 » 47 39. » 14 14
Einar Jónsson prófastur ... » 46 » 46 40. Jóhannes Jóhannessson ... 1 » 13 14
15. Ólafur Briem » » 44 44 41. Magnús Andrósson fors. Nd. » » 14 14
16. 17. Jón Magnússon forseti sþ. Sigurður Sigurðsson 8 1 » » 35 40 43 41 Alls 33 674 1276 1983
18. Valt/r Guðmundsson 1 » 36 37 1 neðri deild að meðaltali á mann rúmar 49 ræður,
19. Jón Jónatansson » 36 » 36 en í efri deild að meðalt. á mann ttepar 45.
20. Eiríkur Briem 2 33 » 35 Landritari mætti sem umboðsmaður ráðherra í viku
21. 22. Sigurður Stefánsson Einar Jónsson Geldingalæk » 1 35 » » 33 35 34 tíma talið á þinginu, og í útreikningi á sem einn maður. mann hvern það því P. Z.
Húsbóndinn tók á móti gestunum
fyrir sína og afmælisbarnsins hönd,
með innilega hlýju ávarpi og bauð
þá velkomna. Þakkaði sóknarprestur
með nokkrum orðum þetta ávarp,
fyrir sína hönd og gestanna, og bar
fram góðar heillaóskir til afmælis-
barnsins gamla.
Gekk þá fram eini sonurinn, sem
gamla konan á eftir á lifi (af mörg-
um), Guðni bóndi í Skarði, ávarpaði
móður sína hjartanlegum kærleiks og
þakkarorðum fyrir sína hönd og eftir-
lifandi systra sinna, og afhenti henni
um leið mjög snotran og henni
hentugan grip (dósir) sem gjöf frá
börnum hennar.
Þá komu og aðrir fram með heilla-
óskir og ávörp, bæði munnlega og
skriflega, þar á meðal tvö ávörp á
rímuðu máli, annað frá 16 ára ung-
lingi.
Var síðan skemt sér eftir þvi sem
hver vildi um daginn, alt til kvölds,
aðallega við samtal og söng; en
dansað var ekki, enda höfðu víst
flestir það á tilfinningunni, að það
var hvorttveggja, að afrr.ælisbarnið
hafði aldrei lært að dansa og þá ekki
heldur »dansað sig« áfram í lífinu,
og lífsskeiðið langa löngum og oft
ekki dansfleti líkt. En gestirnir gátu
skemt sér hið bezta fyrir þvi, við
ósparar alúðar viðgjörðir og veiting-
ar húsbændanna: góða máltíð og
meinlausan drykk, og eins og fyr er
sagt, við sönglist og umræður um
gamalt og nýtt.
En er að kvöldi og skilnaði leið,
söfnuðust ungir og gamlir enn sam-
an um afmælisbarnið gamla, og flutti
þá Kolbeinn Eiriksson fyrir hönd
frænku sinnar, sem afmælið átti,
hjartanlegt þakkarerindi til allra
þátttakenda i þessum fagnaði og
í kjörum hennar fyr og síðar, og
kvaddi þá alla með heitri árnaðar-
ósk.
Skildu menn þvínæst glaðir og
ánægðir og fóru hver heim til sín.
Á þessum heiðurs og merkisdegi
sínum hafði nú gamla konan níræða
hjá sér öll börnin sín og tengdabörn,
og flest barnabörnin, sem eru stór
og fríður hópur. En fá eru þau nú
orðin eftir lífs, börnin hennar sjálfr-
ar, að eins 3 af einum 10 eða fleiri:
Guðni bóndi á Skarði, sem fyr er
nefndur, Guðbjörg kona Eyólfs i
Hvammi og Guðrún kona Einars
Pálssonar f. bónda í Kvíarholti.
En af afmælisbarninu niræða er
það að segja, að þrátt fyrir hinn háa
aldur, 15 ára þungbær veikindi (um
og eftir 1882) og margar miklar
mannlífsraunir, er hún enn undra ern
og ungleg sýnum og glöð og kát á
vinafundum. — Hún getur enn í góðu
veðri gengið milli nágrannabæja, les
vel við gleraugu og vinnur enn nokk-
uð í höndunum. En heyrnin hefir
verið fremur sljó f mörg ár. Fer þó
lítið aftur. Og mjög vel virðast
andlegu kraftarnir halda sér hjá henni.
Eftirtektin, athyglin og greindin er
ennþá glögg og góð, en minnið á
nútímann fremur tekið að bila, en
geymir aftur mjög vel minningar
eldri timans, enda margs og mikils
að minnast frá svo langri liðinni æfi.
Þar á meðal er fyrst að telja margar
og glöggar bernsku og æsku minn-
ingar úr Skeiðasveit í Árnessýslu,
þar sem hún er fædd og uppalin,
því næst frá fyrstu búskaparárunum
í Mykjunesi í Holtum, en flestar og
mestar og minnilegastar verða þær
frá búskaparárunum i Skarði í Land-
hreppi, þar sem hún bjó lengst, og
bezt, og flest hefir á dagana drifið,
bæði sætt og súrt, og hún sjálf unnið
mest og flest til gagns og sóma stétt
sinni og sveit.
Og þá hafa loks allir, sem þektu
hana og voru i sveit með henni á
þeim árum, þess að minnast, að þar
sem hún var, var ein af beztu og
merkustu konum Landsveitar: bú-
kona góð og auðsæl, gestrisin og
góðgerðasöm húsmóðir; hjartagóð
og hjálpfús fjölda þurfandi manna,
er sóttu margt og mikið i nægtabúrið
hennar; glaðlynd og greind vel, með-
an heilsan var heil, vel og friðsam-
lega hugsandi nágrannakona, er gerði
gott úr flestu og stilti einatt til frið-
ar á óróatímum, stundum einungis
með greindarlegri og fyndinni gletni;
en jafnframt einnig táp- og þrekmikil
trúkona á gamla mátann. — En yngri
kynslóðin, sem nú sér þessa gömlu
konu og kynnist henni nokkuð, sér
enn margan vott 'og merki þess, að
hér hefir verið sú kona á sinni tíð,
sem vert var um að tala og eftir að
taka — og breyta eftir að mörgu
leyti. Og svo mikið er ennþá eftir
af hinum gamla aðli og hinum gömlu,
góðu eiginleikum og einkennum þess-
arar gömlu konu, að hún mun flest-
um minnistæð, þeim er sjá hana og
þekkja nokkuð á þessum elliárum
hennar; og þegar hún loks, södd Hf-
daganna, safnast til feðra sinna, þá
mun eflaust margur kunnugur hugsa
og segja: Þarna hnígur í valinn einn
merkisfulltrúi hinnar gömlu góðu og
kjarnmiklu kynslóðar í landi voru,
sem nú er að vikja og hverfa fyrir
hinni nýju. Betur, að hin nýja erfði
kjarnann og kraftinn úr hinni gömlu
förnu og farandi kynslóð, og héldi
hinu góða, þótt gamalt sé«.
)á, guð gefi, að hið góða gamla
verði nýtt hjá oss haldist æ við og
eflist. — Og guð gefi þessari gömlu
góðu konu, og öllum góðum og
gömlum bræðrum og systrum henn-
ar, vel að lifa síðustu kvöldstundirn-
ar, og síðan sælum að safnast til
farinna feðra sinna.
Einn tniðaldra.
.....---------------
Landlæknirinn og ,næstn harðindi'.
Nokkrar athugasemdir
eflir skagfirzkan alþýöumann,
Lögrétta birti í 10.—12. tbl. all-
langa ritgerð eftir Guðm. Björnsson
landlækni, sem auðkend er »Næstu
harðindi*. • Efni nefndrar ritgerðar
eru endurtekningar á hallærissögum
og hörmungum þeim, sem komið
hafa yfir islenzku þjóðina af völdum
misæris síðan á landnámstíð. Við-
vörun frá höfundinum til bænda og
annara framleiðenda þjóðarinnar um
að verða föðurbetrungar og brynja
sig móti næstu harðindum, svo þeir
hvorki þyrftu að svelta í hel eða
leggjast á landsjóðinn, sem allir vita
að-landlækninum sjálfum þykir þung-
bært. Síðast er bjargráð, sem höf-
undurinn nefnir, til þess að forða hin-
um sofandi hugsunarleysingjum, er
mér skilst að hann álíti meginþorra
bændanna vera, frá því að farast í
þessum feigðarósi.
Þegar maður litur yfir sögu þjóð-
arinnar frá landnámstíð, hljóta menn
að sjá, að margar hefir hún íraunir
ratað, að ýfir hana hafa dunið marg-
víslegar hörmungar, sem hnekt hafa
efnalegu sjálfstæði henriar, og stafað
hafa sumpart af völdum náttúrunnar,
eldi og ís, og þá ekki síður af inn-
lendri óstjórn og útlendri kúgun, og
að minni hyggju munu síðari ástæð-
urnar hafa átt sterkasta þáttinn í þvi,
að afleiðingarnar af hörðu árunum
hafa orðið jafn hörmulegar sem sag-
an getur um, þvi að þegar kúgun vald
stjórnarinnar komst jafn langt sem
hún komst á timabilinu 1600—1800,
sem eru verstu hallæristímabilin í
sögu þjóðarinnar, þá er ekki nema
eðlilegt, þó að áhugi einstaklinganna
um það dofni, að lifa þróttmiklu og
og starfsömu framkvæmdalífi. Mann-
dáðin og kjarkurinn minkar og bjarg-
ræðishvatir einstaklingsins hverfa, ein-
mitt þegar það ástand er komið á
innbyrðis hjá þjóðunum, þá þurfa
ekki nema ofurlrtil misæri til að or-
saka skepnufelli og hungursneyð, en
alla jafna fer svo, að söguritarinn
skellir skuldinni á árferðið, kennir
því fellinn og hungursneyðina.
Það er þetta hættulega ástand, sem
hinir ráðandi menn þjóðarinnar nú
á tímum ættu að athuga, jafnframt
því, sem þeir eru að vara bændur við
hörðu árunum. Þeir ættu að athuga
það, að gjaldþol þjóðarinnar er tak-
markað, að með sívaxandi álögum
sköttum og tollum á öl)um lífsnauð-
synjum er stöðugt verið að vinna
að þvi, að hrinda mörgum einstak-
lingnum, sem í lífsbaráttunni fyrir sér
og fjölskyldunni hefir við ekkert að
styðjast nema eigið aflafé, útaf sjálf-
stæðisbrautinni, sökkva honum niður
í efnalegt ósjálfstæði, eymd og vol-
æði. Frh.
E. G.
(Þessi grein hefir beðið birtingar ali-
lengi, vegna þrengsla).
[£=J[=][=][]|
□I=3F=1F^]

1

Pau eru komin
Barna»skólastígvélin« sterku og ódýru. Ennfr. Leikfimisskór
fullorðinna og barna. Skóhlífar margar teg.
Vetrar- og verkmannastigvél, 4 teg., frá kr. 6,50.
Dartsskór
Skínandi fallegar teg. fyrir karla og konur. Auk þess ótal
teg. af skófatnaði fyrir fólk á öllum aldri.
Bezt er og verður að skifta við
Skóuerzíun
Lárusar G. Lúðvígssonar Á
Pingíjoífssfræft 2.
TIL SOLU:
Lóð við Laugaveg, sömuleiðis lóð við Rauðar-
árstíg, nokkur hlutabréf í Völundi. Fæst með
góðu verði sökum þess að eigandinn er farinn af
landi burt. Semja má við Guðmund trésmið Egilsson (heima 9—ioárd.)
eða Samúel Ólafsson söðlasmið.
Búnaðarfélag Seltjarnarneshrepps
Laugardaginn 18. þ. m. verður
haustfundur f élagsins í þinghúsi hrepps-
ins settur um hádegi. — Lagabreyt-
ingin auk venjulegra mála.
Blómlauka selur Raqnheiður
Jensdóttir Laufásveg 13.
Tilsögn í að sníða kjóla og
taka mál geta 2—3 stúlkur fengið
hjá
ó. SKAGFíjf/fg
^ umboðsmaður
brezkra verksmiðja
dvelur í vetur i Huli á Englandi.
Bústaður: 32 Margaret Street.
Simist: Skagfjord Sissons, Hull.
xfx, xtx X.+X„xtx„xjx..xtí‘. .X+X..X+£ .XÍ4L. xt>..xtíf
Se! Se! Se! Se!
Alle og enhver
som i disse Dage skriver til os
efter vor Prisliste faar den til-
sendt fuldstændig gratis og
franco. Der findes i Áar mange
forskellige Ting som har Inte-
resse baade for Handlende og
Private. Priserne er i Aar paa
mange Ting, særlig Uhre og
Kæder, langt — langt nedsatte.
Skriv derfor öjeblikkelig til
Kroendahls Import Forretning
Aarhus Danmark.
V4X V|x' V4V V4X VJx V|x’ V|x’V|x* V|x’ V|x' V|x’[v
Stiit og áreiðanleg stúlka
getur fengið pláss í búð, hálfan dag-
inn, nú þegar.
Afgr. vísar á.
Nýjar bækur:
Ljósaskifti,
ljóðabálkur um kristnitökuna áíslandi,
eftir Guðmund Guðmundsson skáld.
Verð 0.85.
Friður á jörðu,
eftir Guðmund Guðmundsson skáld.
2. útgáfa. Verð 0.75.
Hví slær þú mig?
Hedvis’ Blðndal, Stýrimannastíg 2.
Gisting. Eins og að undanförnu
fæst gisting (meðan rúm leyfir), einn-
ig fæði, i gamla Hótel Rvík, Vestur-
götu 17. Þorláhur Magnússon.
SamRomur i cTSqÍqI
Sunnudag 12. okt. kl 6^/2 síðd.
byrjar fyrirlestraflokkur um spádóm-
ana og önnur mikilsvarðandi efni í
biblíunni.
Efnið á sunnudaginn verður: Aust-
urlandamálið. Hvaða pjðingu hefir
Tyrhland í hinum stjórnarjarslegu
hyltingum nútímans ? _ Hvað segir bibl-
ían að verða muni pegar Tyrhir hverja
úr Norðuráljunnil
Allir velkomnir.
O. J. Olsen.
Bíómfaukar
Danskir og Hollenzkir Tulipanar,
Hyacinter og Crocusar. Stórt úrval
af mismunandi litum til að hafa úti
og inni. Fást beztir og ódýrastir
hjá garðyrkjumanni
Óskari Jialldórssijni.
Klapparstig 1 B. Talsímim 422.
Jörðin Tunga
í Gaulverjabæjarhreppi í Árnessýslu
fæst til kaups og ábúðar á næsta vori.
Söluskilmálar aðgengilegir. Semja
má við undirritaðan eiganda jarðar-
innar eða við Samúel Ólafsson söðla-
smið í Reykjavik, sem gefur allar
upplýsingar um ásigkomulag jarðar-
innar.
Erindi Haralds Nielssonar prófessors
um dularfull fyrirbrigði.
Verð 0.40.
Fjármaðurinn,
eftir Pál Stefánsson frá Þverá.
Verð 1 kr.
Fást í bókverzlununum.
Þeir kaupendur ísafeldar
hér i bænum, sem skift hafa um heim-
ili, eru beðnir að láta þess getið, sem
allra fyrst, í afgreiðslu blaðsins, svo
þeir fái blaðið með skilum.
Guðmundur Hannesson.
Islandsk Kompagni
Aktieselskab.
Direktör Jörgen Hansen
Brolæggerstræde 14
Köbenhavn.
Köb og Salg
af islandske Produkter.