Ísafold - 23.02.1916, Blaðsíða 2

2
I5AFOLD
Með því að hér gat ef til vill
verið um mjög mikilsvarðandi mál-
efni að ræða fyrir okkur íslendinga,
því eftir lýsingunni að dæma leit út
fyrir, að þessi byggingaraðferð ætti
mjög vel við hér á landi, athugaði
eg þessa byggingaraðferð nánar í
sumar. á þeim stöðum, er hún var
notuð.
í sumar var að eins byrjað að
nota þessa aðferð á tveimur stöðum,
Arósum í Danmörku og Björgvin
í Noregi; var mér enn fremur sagt,
að þessi aðferð myndi verða notuð
í Kaupmannahöfn mjög bráðlega.
Eg fór fyrst til Arósa til þess að
kynna mér þessa aðferð; var þar í
byggingu eitt hús með þessari að-
ferð, og hafði sá, er stóð fyrir því,
keypt einkaleyfi fyrir Jótland. Eg
hafði tækifæri til að skoða húsið að
utan og innan eftir vild, sömuleiðis
gáfu verkamennirnir, er við það unnu,
mér ýmsar upplýsingar og leiðbein-
ingar, og skal eg hér stuttlega skýra
frá húsi þessu.
Var það að stærð 7,15 X 7>7°
(n°9" X I2°6") með kjallara, porti
og risi, með íbúðarherbergjum á öll-
um þessum hæðum. Utveggir voru
frá 0,12 m. til 0,15 m. á þykt, inn-
veggir frá 0,08 m. til 0,10 m. í
veggjunum voru reistir stafir úr
greni 0,08 m. í þvermál, með 1,80
m. millibili, og náðu frá kjallaragólfi
upp í syllur. Mynduðu þessir stafir
þannig nokkurs konar grind í húsið.
í þessa stafi má einnig nota járn-
pípur eða járnteina eftir þvi, sem
bezt hentar. A milli stafanna voru
strengdir vírþræðir nr. 12 og 14
með 0,10 m. millibili. Utan á staf-
ina var svo lagður tjörupappi, og
var vanalega fjórði hver þráður inn-
an við pappann. Þráðunum var
ætíð stungið gegnum pappann við
stafi, aldrei á milli stafa, og var
þessum þráðum mjög haganlega fyrir
komið. Utan við pappann var siðan
steypt 0,03 m. þykt lag úr sementi
og öðrum efnum, er eg ekki vissi
hver voru; þó segir Gulbrand að
ekki þurfi að nota sement í þetta
lag heldur kalk, ef hægara sé að ná
í það. Innan við pappann er siðan
steypt 0,10 m. til 0,12 m. þykt lag
af leir eða því efni, sem hendinni
er næst, blandað á þann hátt, er
Gulbrand sjálfur'segir fyrir um. Eftir
því sem eg gat bezt séð er hér
ekki um neitt nýtt efni að ræða,
heldur að eins nýja aðferð, og er
kalk vist aðallega notað sem bindi-
efni í steypuna, en það fekk eg ekki
að vita sökum þess, að byggingar-
fræðingurinn hefir einkaleyfi á því.
Síðan eru þessir steypuveggir dregnir
yfir með kalkþynnu, og hvíttaðir
og líta þeir mjög vel út. Eg spurði
þá er unnu við þetta hús, hvort þeir
álitu að hægt væri að nota hvaða
efni sem væri i þessa steypu, því
þeir notuðu næstum eingöngu Ieir.
Sögðu þeir mér, að þeir teldu mik-
inn vafa á því, að hægt væii að
nota öll þau efni, er Gulbrand teldi
upp. Kostnaðurinn við þetta hús
var áætlaður 2700 krónur, og er
það mjög lítið.
Eg hafði einnig tækifæri til að sjá
hús það, sem bygt var í Björgvin.
Var það af likri stærð og hitt, og
byggingaraðferðin hin sama. Að
eins lögðu þeir vírþræðina á annan
hátt, en ekki gazt mér eins vel að
þeirra aðferð eins og hinna.
Nú munu flestir spyrja, hvernig
ætli þessi aðferð reynist? Er þetta
hlýtt, rakalaust, traust og endingar-
gott? Þvi verður auðvitað ekki svar-
að með vissu, til. þess ér aðferðia
alt of ný, og styðst við enga reynslu.
Því reynslan ein getur skorið úr um
gagnsemi aðferðarinnar. Eg ætla þó
að láta lauslega álit mitt í ljósi um
þetta.
Að mínu áliti geta húsin verið
hlý. Pappinn, sem er í veggjun-
um, eykur dálítið á hlýindin, einnig
er steypuveggurinn fyrir innan papp-
ann hlýr. Þó vil eg taka það fram,
að steypuveggir í húsum hér, sér i
lagi til sveita, yrðu að vera tölavert
þykkri en í fyrnefndu húsi; því húsið
í Árósum mun hér um bil jafngilda
steinsteypuhúsum hér, sem þiljuð
eru og pappalögð; en slík hús eru
of köld með lítilli upphitun.
Hvort hús, gerð eftir þessari að-
ferð, eru rakalaus, get eg ekki sagt
um með vissu. Eg spurði þá er
unnu við húsið í Björgvin, hvort
þeir álitu að steypan væri vatnsheld,
og sögðu þeir, að hún myndi ekki
vera það. Pappinn er því það eina
sem á að verja regnvatninu að kom-
ast í gegnum veggina, og verður
hann því að vera algerlega vatns-
heldur. Eins og fyr er sagt, er
fjórði hver þráður stunginn gegnum
pappann, og þótt þessu sé mjög
haganlega fyrirkomið, verður því ekki
neitað, að git koma á pappann, ogl
má búast við því að vatn komist
gegnum þ»u og inn í vegginn, og
á þann hátt getur veggurinn að minu
áliti ekki verið algerlega vatnsheldur.
Styrkleikann álit eg mjög mikinn.
Sem dæmi skal eg geta þess, að eg
sló með stórri sleggju á 0,07 m.
þykkan vegg, og lét hann sig ekki
neitt, að eins kom smá dæld undan
sleggjunni.
Síðasta spurningin verður þá sú,
hvernig þetta endist? Þeirri spurn-
ingu get eg ekki svarað með neinnri
vissu, en álit mitt er það, að end-
ingin geti tæplega orðið góð. Aðal-
atriðið við þessa byggingaraðferð er
tjörupappinn, og að mínu áliti er
framtið þessarar aðferðar undir end-
ingu tans komið. Þeir er unnu
við fyrnefnd hús, álitu pappann mjög
góðan og héldu, að hann myndi
endast mjög lengi. Þjóðverjar hafa
reynt að leggja tjörupappa á stein-
steypuveggi, en þeir segja, að hann
hafi reynst mjög illa. Eg býst við
að hér yrði reynslan hin sama, að
pappinn yrði ónýtur með tímanum,
og er húsinu þá stór hætta búin,
þvf bæði tréstafirnir og hin Hfrænu
efni í veggjunum myndu fúna á
skömmum tíma. Býst eg því við,
að þessi byggingaraðferð hafi litla
framtíð eins og hún er nú.
Flestir munu nú álíta eftir þvi,
sem fyr er sagt, að þessi nýja að-
ferð hljóti því ^ð hafa litla þýðingu
fyrir húsagerð framvegis. Hve mikla
þýðingu hún hefir, er auðvitað erfitt
að segja, en að minu áliti er þó
ekki loku fyrir skotið, að þessi nýja
hugmynd geti fengið töluvert gildi;
því ekki verður þvi neitað, að að-
ferðin ber vott um töluverða at-
hugun í ýmsum greinum.
Hvað okkur íslendingum viðvíkur,
get eg ímyndað mér, að við með
tímanum ef til vill getum haft gagn
af þessari nýju aðferð. En reynslan
verður að skera úr um notagildi
hennar, hvort takast muni að end-
urbæta hana, því eins og henni er
nú varið, býst eg vart við, að hún
komi íslendingum að verulegu gagni.
En sporið er máske stigið í átt-
ina, er mun gera okkur Islending-
um það mögulegt, að nota ýms þau
efni, er hér finnast í landinu, á miklu
haganlegr. hátt en hingað til hefir
átt sér stað. Vænti eg því síðar
meir að fá tækifæri til að rita nánara
um þetta mál.
Þingmaður Barðstrendinga.
FurSulegar frásagnir um fáránlega
framkomu þingmanns Barðstrendinga
á leiðarþingum þar vestra í haust —
hafa »ísafold« borist. Hann er sagður
hafa s/nt sig þar »þversum«-maun í
staurblindasta lagi og jafnvel hafa
viljað bendla mestalt síðasta þing við
»óheiðarleika« út af eftirvaradeilunni,
svo að eigi stæðu, nema 1—2 heiðar-
leikans-klettar upp úr því hafi.
»ísafold« á bágt með að trúa þess-
um sögusögnum, þótt á hinn bóginn
blandist henni ekki hugur urn hinn
»heillaða Hákon« — illu heilli í
»þversum« blindninni.
Svo laglegur og liðtækur þingmaður
sem Haga bóndinn hefði getað orðið —
eins og hann á ætt til að rekja —og
átt að verða, þá hefir — því miður
— af sérstökum astæðum, nokkuð ann
að orðið uppi á teningnum. Og e f
sannar eru sögurnar, sem hingað hafa
borist um »leiðarþingin« hans í vetur,
þá trúum vór naumast, að hann verði
gráhærður í þingmanns-sessi Barðstrend-
inga.
Svo mæta menn, sem Barðstrendingar
hafa oft átt á þingi, verða þeir að
vanda vel þingmannskosningu —
og kunna að meta þá, sem 1 ó 11 v æ g i r
eiga að finnast.
ReykjaYíte-annálI.
Sögnlestur Einars Hjörleifssonar.
Ekki að því að sf>yrja, að Bárusalurinn
var troðfullur við sögulestur Einars
skálds Hjörleifssonar á sunnudaginu,
en margir urðu frá að hverfa.
Hátt á aðra klukkustund stóð lest-
urinn, en mundi hafa verið þakksam-
lega tekið — miklu, miklu lengur.
Eftir því s/nishorni, sem E. H. gaf
þarna af n/ju skáldsögunni »Sálin
vaknar«, má gera sér vonir um, að í
henni muni E. H. komast lengra i
snild en nokkurri fyrri bóka sinna.
Fjóra kapítula las hann. Alvara og
gaman hóldust í hendur og í lestrinum
lók hr. E. H. svo vel á strengi, að
stundum hristist salurinn af hlátri, en
stundum mátti ekki heyra andartak.
Það er mikið tilhlökkunarefni að eiga
von á þessari n/ju skáldsögu E. H.
núna á næstunni.
Hjúskapnr. Friðrik Jónasson cand.
theol. og jungfrú Ásdís Guðlaugsdóttur
(heit. bæjarfógeta) voru gefiu saman í
hjónaband 13. þ. mán.
Samskot
til sjúkraskýlis að Stórólfshvoli frá
sýslubúum Rangárvallasýslu.
Ur Ran^árvallahreppi: Frá Odda,
kr. 25.00, frá Selalæk 73.50, E.
Geldingalæk, 24.00, Stóra-Hofi 10.00,
Brekkum 500, Selsundi 11.00, Koti
7.00, Reyðarvatni 20.00, Heiði 11.00,
Minna-Hofi 10.00, Vestri-Geldinga-
læk 15.00, Galtarholti 6.00 kr, Fróð-
holtshjáleiga 5.00, Bakkakoti 5.00,
Bolholti 5.00, Lambhaga 8.00, Varma-
dal 17.00, E.-Fróðholti 5.00, Krumla
5.00, Kraga, 5.00, Oddhóli 51.00,
Ástúni 5.00, Gaddsstöðum 5.00,
Keldum "10.00, Reynifelíi 10.00
Rauðnefsstöðum 4.50, Fossi 5.00,
Næfurholti 16.50, Haukadal 1.00,
Svínhaga 5.00, Kaldbak 10.00, Gunn-
arsholti 4.00 E-Kirkjubæ 16.00,
Vestri-Kirkjubæ 22.00. Þingskálum
5.00. Samtals kr. 473.50.
Ú r A u s t u r-L andeyjahreppi:
Frá Krossi kr. 2.00, Lundi 10.00,
Tjarnarkoti 3.00, Gulárósi 800, Fag-
urhól 6.50, Hallgeirsey (austur) 13.50,
Hallgeirsey vestri 7.20. Hallgeirseyjar-
hjáleigu 9.00, Syðri-Úlfsst. 6.00, Úlfs-
staðahjál. 4.00, Efri-Úlfstaðahjál. 5.00,
Oddakoti 2.00, sama bæ 3.00, Kambs-
stöðum 12.00, Ossab 2.25, sama bæ
4.00, Voðmúl8stöðum 5.00 Voðmúls-
staða-Austurhjál. 6.00, Voðmúlsstaða-
Miðhjál. 5.00, Voðmúlsstaða-Suðurhjál.
7.00, Seli 11.00, Selshjál. 5.00, Miðey
25.00, Miðeyjarhólmi 5.00, Efri Vatns-
hjál., 2.00 Syðri-Vatnshjál. 3.00, Alpt-
arhóli 5.00, Búðarhóli Norðurhjáh 10.00,
Búðarhóli-Austurhjál. 10.00, Búöarhóli
8.00, sama bæ 6.00, Spækli 20.00,
Hólmum 15.00, Hólmbjál. 7.00, Bakka
10.00, Rimakoti 5.00, Onundarstöðum
8.00, Kirkjulandshjál. 10.00, Kirkju-
landi 6.00, sama bæ 5,ú0, Lágafelli 10.00
Ljótarstöðum 8.00, Bryggjum 5.00,
Snotrum 10.00, Vatnshól 20.50, Kú-
hóli 3.00, Skíðbakka 12.00, sama bæ
5.00, Skíðbakkahjál. 3.00, Stóiu-Hild-
isey 8.75, Stóru-Hildisey 7.00 Litlu-
Hildursey 5.00, Gulárhjál. 8,00-
Hólmi 7.00, frá lausam. Árna Jóns-
syni 8.00, frá Stefáni Finnbogasyni úr
Vestm.eyj. 200, Bryggjum 2.00, Voð-
múlastöðum 3.00. Samtals kr. 425.70.
Úr Fljótshlíðarhreppi: Frá
Fljótsdal kr. 8.50, Barkarstöðum 11.00,
Háamúla 5.00, Árkvörn 3.50, Eyvindar-
múla 12.50, Múlakoti (austurbæ) 15.00,
Múlakoti (vesturbæ) 6.00, Hlíðarenda-
koti 9.00. Nikulásarhúsum 4.75, Hlíð-
arenda 7.00, Hallskoti 2.50, Neðri-
Þverá 8.50, Hærri-Þverá 3.00, Deild
10.25, Valstrítu,5.05, Heylæk (austur-
bæ) 6.25, Heylæk (vesturbæ) 3.00,
Teigi (austurbæ) 10.00, Vesturbæ 9.50,
Bitru 8.50, Arngeirsstöðum 6.00, Kirk-
julæk (austurbæ) 2.75, Kirkjulæk (mið-
bæ) 3.75, Kirkjulæk (vesturbæ) 4.75,
Kirkjulækjarkoti 4.75, Lambalæk (aust-
urbæ) 5.00, Lambalæk (vesturbæ) 5.75,
Ámundakoti 3.00, Miðkoti 9.50, Bolla-
koti 3.00, Hellishólum 8.00, Kvoslæk
6.00, Ormskoti 8.00, Litla-Kollsbæ
3.00, Stöðlakoti 1.30, Kollsbæ 10.00,
Tindastöðum 6.25, Tungu 9.00, Vatns-
dal 9.00, Áustur-Torfastöðum 7.00,
Sama bæ (vestri) 5.00, Vestur-Torfa—
stöðum (austurbæ) 4.00, Sama st. (mið-
bæ)" 4.00, Vestur-Torfastöðum (vestanl.
bæ) 2.00, Kotmúla 3.00, Austustu
Sámsstöðum 10.25, Mið-Sámsstöðum
3.00, Vestustu Sámsstöðum 15.25,
Árnagerði 5.00, Háakoti 7.00, Bjargar-
koti 5.25, Arnaseli 5.00, Breiðabóls-
stað 21.00, Flókastöðum 15.00, Núpi
(austurbæ) 23.00, Núpi (vesturbæ)
7.00, Grjótá 6.00. Samtals kr. 405.35.
Úr VesturEyjafjallahreppi:
Frá Varmahlíð kr. 12.00, Hellnahól
4.00, Ormskoti 6.00, Vallnatúni 6.00,
Holti 15.00, Efstu-Grund 5.00, Mið-
Grund 5.00, Syðstu-Grund 5.00, Ind-
riðakoti 5.00, Björnskoti 5.00, Mold-
núpi 9.00, Skálakoti 5.00, Ásólfsskála
2.50, Mið-Skála 9.00, Yzta Skála 8.00,
Sama bæ 6.00, Núpi 24.00, Hvammi
15.00, Sauðhúsvelli 8.00, Áuðunn í
Hól 1.00, Syðri Kvíhólum 3.00, Efra
Holti 3.00, Vestur-Holti 3.00, Lamb-
húshóli 6.00, N/jabæ 5.00, Fornu-
söndum 5.00, Helgusöndum 3.00, Efri-
Ro^um 10.00, Fitjam/ri 5.00, Fit 5.00,
Seljalandi 8.00, Sama bæ 5.00, Selja-
landsseli 5.00, Tjörnum 13.00, Brún-
um 15.00, Borgareyrum 3.00, Dalseli
10.00, Steinmóðarbæ 10.00, Hamra-
görðum 10.00, Neðri-dal 3.00, Dals-
koti 5.00, Eyvindarholti 10.00, Syðstu-
Mörk 3.00, Mið-Mork 2.00, Stóru-Mörk
8.00 + 10.00 + 10.00, Seljalandi 2.00.
Samtals kr. 335.50.
Úr Hvolhreppi: Frá Stórólfs-
hvoli kr. 61.00, Götu 10.00, Króktúni
13.25, Þinghóli 4.00, Miðhúsum 5.50,
Efra-Hvoli 33.10, Kotvelli 7.50, Velli
4.00, sama bæ, 2.00, Argilsstöðum
(austurbæ) 10.00, Markarskarði 2.00,
Þórisnúpi 9.00, Uppsölum 6.00, Brekk-
um 3.00, Langagerði 6.00, Giljum
2.00, Vindási 2.00, Litla-Moshvoli 2.00,
sama bæ 2.00, Stóra-Moshvoli 4.00, do
St. M. 8.00, E ystri-GarðBandi 45.75,
Dufþekju 9.00, do D.þ. 13.00, Mið-
krika 8.00, Garðsaukahjál. 5.00, Vestri
Garðsauka 16.00, Móeiðarhvoli 10.00.
Samtals kr. 303.10,
í
Ú r V e s t u r-L andeyjahreppi;:
Frá Eystri Kví kr. 5.00, Skeggja-
stöðum 5.00, Vestri-Tungu 5.00, Eystri-
Tungu 7.00, Klasbarði 3.00, Strönd
(austur bæ) 3.00, Hemlu 25.00, Alf-
hólum 10.00, Brók 5.00, Akurey (vest-
urbæ) 5.00, Fíflholtshjál. 6.00, Fífl-
holti-Vestra 1.00, Strandahjál. 3.50,
Klanf 3.00, Bergþórshvoli 6.00, Arn-
arhóli (austurbæ) 20.00 Miðkoti 4.00,
Akurey (austurbæ) 3.00, Vestra-Fífl-
holti 5.00, Eystra Fíflholti 8.00, Suð-
urhjál. (Vesturbæ) 1.00, Norðurhjál
5.00, Stíflu 4.00, Berjanesi 7.00, Ey
(miðbæ) 6.00, Ey (austasta) 16.50,
Strandarhöfða (austurb.) 11.00,Strandar-
höfða (vesturbæ) 9.00, Strönd (vestur
bö) 2.00. Kálfsstöðum 13.00 Forsæti
2.00, Sleif 3.00, Stefáni Jóns-
syni 1.50, Káragerði 5.00, Skipagerði
14.00, Gerðum austur bæ 2.00. Sam-
tals kr. 234,50.
Ur Landmannahreppi: Frá
Skarfanesi kr. 10.00, Efra Seli 10.00,
Fellsmúla 10.00, Skarðsseli 2.00, Krók-
túni 13.00, Hrólfsstaðahelli 10.00,
Flagbjaruarholti (neðri bæ) 9.50 Holt-
múla (austur bæ) 13.00, Snjallsteins—
höfða 13.00, Vindási 1050, Flagbjarn-
arholti 12.00, Hvammi: Jóni Gunnars—
syni 9.00 sama bæ Eyjólfi dbm. Guð-
mundssyni 25.00, Látalæti 17.00, Vatna-
garði 3.00, Galtalæk 17.50, Snjall-
steinshöfðahjál. 4.00, Sveinbikka 12.00,
Neðra-Seli 20.25, Stóra Klofa 2.00,
Skarði 15.00, Bjalla 2.00, Yrjum 2.00,
Minni-Völlum 3.00, Hjallanesi 3.00,
Þúfu 10.00, Húsagarði 10.00, Hellum
15.50, Lúnansholti 15.50, Hjaltanesi
Þórði Þórðarsyni 4.00, Lækjarbotnum
7.00. Ósgröf 1.50, Heysholti 5.00,
Stínuvöllum 5.00, Holtsmúla: Gíslínu
Arnadóttir 11.00, Austvaðsholti 13.00.
Samtals kr. 344.75.
Til kaupenda
isafoldar.
Þau eru vinsamleg tilmasli útgef-
anda ísafoldar til kaupenda blaðsins:
utan bæjar og innan, að þeir
muni nú að nota góðærið til þess
að losa sig við skuldir sín-
ar við blaðið hið allra
fyrsta.
Góð skil kaupenda eru undirstaða
þess að hægt sé að auka blaðið Og
gera efni þess sem fjölbreyttast.
Látið eigi blaða-skulda-sýkina grafa
um sig meira en orðið er.
Hellerup
Husmoderskole
Bengtasvej (nær ved Kbhvn)
Sommerkursus beg. 4. Maý
Forlang Skoleplan. Petra Laugesen.
Húsnæði.
Stórt og rúmgott hús í Borg-
arnesi til leigu frá 14. maí þ. á.
Uppl. gefur Gísli kaupm. Jónsson,
The North British Ropework Co,
Kirkcaldy
Contractors to H. M. Government
búa til
rússneskar og ítalskar
fiskilímir og færi
alt úr bezta efni og sérlega vandað'
Fæst hjá kanpmönnum.
Biðjið því ætíð um
Kirkcaldy fiskilínnr og færi,
hjá kaupm. þeim, er þér verzlið við
og þá fáið þér það sem bezt er.