Ísafold - 02.08.1916, Blaðsíða 3

ISAFOLD
3
Pjóðvinafélagiö
hefir nú ládð prenta upp almanökin fyrir árin 1875—76—77—78—1879,
Þau fást keypt hjá aðalumboðsmanni félagsins og nokkrum bóksölum, og
kosta hvert einstakt 75 a., en öll ’ 5 samari 3 kr, 50 a.
tlryggvi >Sunnarsson.
Erl. simfregnir
Opinber tilkynning frá brezku
utanríkisstjórninni í London.
London 29. júlí.
Laugardaginn 22. júlí var alt með
kjrrrum kjörum á herlínu Breta, en
kl. 2.25 siðd. á sunmldag hófst or-
ustan aftur á allri línunni írá Pozi-
eres til Guillemont. »London Terri-
toria’s« og Ástralíuliðið gerði áhlaup
á Pozieres, sem er hæsti staðurinn
á allri Albertsléttunni, þar sem fall-
byssustöðvar óvinanna gátu komist
á hlið við oss. Var ráðist á stöðv-
arnar að sunnan og suðaustan. Ytr
varnarvirki Þjóðverja voru þegar
tekin, en í þorpinu sjálfu veittu
óviniinir grimmilegt viðnám. Alstað-
ar á línunni var barist ákaft allan
sunnudaginn. Norðurhluta Longue-
val mistum vér, en tókum hann aft-
ur oítar en einu sinni. — Orustan
hætti um kvöldið, en stórskotahríðin
hélt áfram um nóttina.
Þjóðverjar gerðu gagnáhlaup mánu-
daginn 24. júlí miili Foureaux-skóg-
ar og Guillemont og mistu þeir
margt manna. Bretar sóttu alstaðar
dálítið fram. Vér tókum mestan
hluta Pozieres-þorpsins og handtók-
um þar 6 fyrirliða og marga her-
menn.
A mánudaginn fengu óvinirnir
mikið hjálparlið og gerðu þá áhlaup
á hægri arm og miðfylkingar Breta.
En þeim tókst hvergi að komast að
skotgröfum Breta og biðu feikilegt
manntjón. Fyrir norðan Pozieres
unnum vér á óg náðum tveim vél-
byssum og mörgum föngum, þar á
meðal tveimur yfirforingjum.
Vikuna þar á eftir var barist á
línunni Pozieres til Delville-skógar.
Miðvikudaginn 26. júlí náðum vé
öllu Pozieres-þorpi og sóttum fram
norðaustur fyrir þorpið. A fimtu-
daginn rákum vér óvinina úr Del-
ville-skóginum og á föstudaginn tók-
um vér alt Longueval-þorpið. í
þessari orustu tvístruðum vér Brand-
enborgar-hersveit og handtókum 3
fyrirliða og 158 hermenn. Frakkar
höfðu unnið þeim mikið tjón hjá
Douaumont og unnið sigur á þeim.
Bretar höfðu handtekið rnarga úr
þeirri sveit í orustunni hjá Aisne.
Sjóorusta.
Sunnudagsnóttina 22. júlí varð dá-
lítil sjóorusta við Belgíustrendur,
skamt frá Nord-Hinder-vitaskipinu.
Áttust þar við nokkur minni herskip
Breta og þýzkir tundurspillar frá
Zeebiiigge. Þrír þýzkir tundurspillar
hófu skothrið, en hörfuðu undan áð-
ur til orustu kæmi. Litlu siðar
komu 6 þýzkir tundurspillar og hófu
skothríð, en flýðu undir eins til
lands. Skot vor hæfðu þá oft, er
þeir flýðu. Það var ekki unt fyrir
brezku herskipin, að elta þá inn fyrir
tundurduflagirðingar við ströndina.
Bretar biðu sama sem ekkert tjón.
Hraðritun.
Hingað kom nú með íslandi Vil-
helm Jakobsson cand. phil. og ætlar
hann að setjast hér að við hraðrit-
unarkenslu.
Hann hefir sjálfur samið kenslu-
bók í hraðritun á islenzku og er
það hinn snotrasti bæklingur.
Væntanlega notfæra menn hér sér
vel og rækilega tækifæri það, sem
nú býðst till að nema svo nauðsyn-
lega grein.
Erl. símfregnir.
(frá fréttaritara ísaf. og Morgunbl.)
Kaupmannahöfn, 26. júlí.
Biissar sækja fram hjá
Lipa.
Tyrkneskar hersveitir
eru komnar Austurríkis-
mönnum til hjálpar í Gali-
zia.
„Deutschland“ tók í Balti-
moro 400 smálestir ai
nikkel og 400 smálestir af
togleðri.
Fjöldi skipa hefir verið
skotinn tundurskeytum.
Frönsk flugvél hefir far-
ið yfir Berlín og flogið 1300
kílómetra. Var seinast
hertekin rétt hjá landa-
mærum Bússlands.
Kaupmannahöfn 27. júli.
Bretar hafa tekið Poz-
ieres.
Bússar hata tekið Erzin-
gan.
Lið frá Portugal er kom-
ið til vesturvígstöðvanna.
Kaupmannahöfn 1. ágúst.
Bússar hala tekið Brody
og handtekið 32,000 menn.
Miðveldaherinn hörtar
undan hjá Stochod.
Stórskotaliðsorustan hjá
Somme harðnar stöðugt.
Ferðalag Flóru til Leith
Frásögn landlæknis.
Seyðisfirði 31. júli.
Landlæknir Guðm. Björnson hélt
hér fyrirlestur í gærkvöldi um ferð
Flóru til Leith. Troðfult hús áheyr-
enda, sem hlustuðu með mikilli at-
hygli á ræðumann.
Það var vopnaður botnvörpungur,
sem stöðvaði Flóru hér fyrir sunnan
land. Sfmaði hann með loftskeyt-
um til stærra varðskips, sem var
nokkru sunnar i Atlantshafinu, en
það sk:p sendi þegar loftskeyti til
yfirvaldanna i London um tökuna.
Var skipStjóra á Flóru fyrst skipað
að halda beint til Lerwick. Kvað
skipstjóri sig vanta bæði kol og roat-
væli til þeirrar ferðar, þar sem hann
hefði meðferðis nokkuð yfir 100 far-
þega. Yfirmaður varðskipsins gaf þá
samþykki sitt til þess að Flóra héldi
fyrst til Seyðisfjarðar og skilaði far-
þegum á iand þar. En skömmu síð-
ar kom ný skipun — líklega frá
brezku yfirvöldunum — um að rann-
saka skyldi kola- og matvælabirgðir,
sem í skipinu væru. Leiddi rann-
sóknin í ljós að birgðirnar væru
nægar til férðarinnar suður til Ler-
wick, þá skyldi þegar í stað vera
haldið þangað.
Rannsóknin stóð yfir í 12 klukku-
stundir og skipatjóra var skipað að
halda til Lerwick.--------
Tveim dögum eftir að Fiórakom
til Lerwick, leyfðu yfirvöldir brezku
skipstjóra að halda aftur til íslands.
Til þeirrar farar áleit skipstjóri sig
vanta leyfi gufuskipafélagsins. Var
símað eftir þvi, en það drógst að fá
svar, og á meðan var löghaldi lýst
á farmi skipsins, og það flutt til
Leith til affermingar. —
Landlæknir kvaðst hafa fengið
ótakmarkað landgönguleyfi bjá yfir-
völdunum, frá kl. 9 að morgni til
kl. 9 að kvöldi á hverjum degi.
Kvaðst hann hafa átt tal við marga
um tökuna og allir hafi þeir talið
hana vera af misgáningi, enda hefði
brezka stjórnin og viðurkent það
með því að greiða fargjöld og fæði
fyrir alla farþegana á Goðafossi til
Seyðisfjarðar. Áleit hann mjög senn-
legt, að Bretastjórn mundi og greiða
verkafólkinu fullar skaðabætur á sin-
um tíma.
Landlæknir rómar lítt framkvæmd-
ir dönsku ræðismannanna i Bret-
landi og dönsku stjórnarvaldanna.
Farþegum leið vel bæði á Flóru
og Goðafossi. Til dægrastyttingar
var stofnað »dagblað« um borð.
Var það nefnt »Ferða]angur* og
komu út 16 tölublöð. Þá var söng-
ur og dans um borð og yfir höfuð
gleðskdpur mikill.
Goðafoss fékk lánuð björgunar-
tæki hjá flotamálastjóminni brezku
og undanþágu yfirvaldanna frá far-
þegatölu, sem skipinu er leyfilegt að
flytja. Það þurfti eiginlega einnig
undanþáguleyfi frá danska farþega-
skirteini skipsins, sem gefið er út af
lögreglustjóra Kaupmannahafnar. En
það var ekki tími til þess að biða
eftir þvi, svo skipstjóri sigldi á eig-
in ábyrgð.
Erindi landlæknis var mjög skemti-
legt og gerðu áheyrendur hinn
bezta róm að því. Fólkið bíð-
ur hér alt þangað til Goðafoss kem-
ur frá suðurhöfnunum og heldur þá
áfram með skipinu til Akureyrar og
Siglufjarðar.
Yeðurskýrslur.
MiSvikudaginn 26. júlf.
Vm. a. gola, regn, hiti 9.5
Rv. aBa. gola, hiti 10.3
íf. logn, regn, hiti 10.0
Ak. s. kul hiti 12.0
Gr. logn, hiti 13.5
Sf. logn, hiti 13.0
Þh. F. s. goia, regn. hiti 12.0
Fimtudaginn 27. júlí.
Vm. 8. andvari, hiti 8.4
Rv. s. kul, regu, hiti 9.2
ísafj. s. gola, hiti 11.2
Ak. s.s.a. andvari, hiti 11.0
Gr. logn, hiti 11.5
Sf. logn, hiti 10.9
Þh., F. v. kul, hiti 12.2
Föstudaginn, 28. júlí.
Vm. logn, hlti 10.0
Rv. — — 9.7
íf. _ _ 10.5
Ak. s. andv.— 11.0
Gr. logn, — 10.8
Sf. — — 8.4, þoka
Þh. F. — — 11.1
Laugardaginn 29. júlf.
Vm. logn, hiti 8.6
Rv. logn, hitl 9.3
ísaf. logn, hiti 8.3
Ak. logn, hici 11.0
Gr. logn, hiti 11.5
Sf. logn, hiti 10.3
Þh.F. v.s.v. stinningsgola,regn,hiti 11.9
Sunnudag 30. júlí,’
Vm. logn, hiti 8,4
Rv. s.s.v. andvari, hiti 9,7
íf. logn, hiti 9,7
Ak. s gola, hiti 11
Gr. logn hiti 11
Þh. Fær. v. stinnings gola, hiti 10,5
Deiium svaraÖ
oji VÍ8S.0 til vegar.
Eftir síra Jónmund Halldórsson.
(Framh.)
[Eftirfarandi prentvillur höfðu slæðst
inn í grein þessa í síðasta tbl.:
Helganesvík, fyrir Haganesvík, af
félagsins, fyrir af eignum félagsins,
900 kr., fyrir 9000 kr.J.
Guðmundur vill láta það vera eitt
af því marga, er beri vott um að
mér sé ekki bót mælandi, að eg hafi
eigi hreinsað mig af svonefudri Er-
lendargrein, og reynir að telja pró-
fasti og lesendum trú um að mál,
sem t% höfðaði á Erlend, hafi fallið
niður fyrir bænastað minn. Eg veit
að lesendum hlýtur að vera skemt
með þessu — en hvort það er á
þann hátt, sem greinarhöfundur ætl
ast til — það er annað mál. Én til
þess að leiðrétta þá fjarstæðuu í koll-
inum á Guðmundi, að mitt eigið
mál hafi þurít að falla niður fyrir
bænarstað minn, vil eg lofa lesend-
um að fá alla söguna: Erlendur
þessi er perluvinur Guðmundar —
en Guðmundur getur ekki á sér set-
ið að skiifa meinfyndnar skammar-
greinar um vini sína — og lét eina
slíka grein fjúka um Erlend auðvit-
að; ekki mun grein sú hafa verið
prentuð, heldur önnur miklú hóg-
værari. Erlendur reiðist og skrifar
grein — Erlendargreinina — í bræði,
en sáriðrast eftir alt saman og reyn-
ir að afturkalla greinina i simanum,
en verður of seinn. Greinin mæl-
ist il)a fyrir, og á fjölmennum fundi
á Hofsós, biður Erlendur mig vel-
virðingar á greininni — undir f]ög-
ur augu — og það hefði eg átt að
láta mér nægja; en af því að hann
bauð það fúslega fram, þáði eg hjá
honum loforð um að taka greinina
aftur opinberlega, og gaf honum jafn-
framt heimild til þess að haga orða-
laginu þannig, að það yrði honum
sem kvalræðisminst. En svo seink-
aði þessu hjá Erl. og sendi eg þá
drenginn minn til hans og fann hann
síðar sjálfur; en þá vildi hann ekki
afturkalla og virtist hafa orðið fyrir
áhrifum. Fram úr þvi fór eg í mál
við Erl., en þá hvatti prófasturinn,
einmitt sami maðurinn, sem Guðm.
nú er svo innilega hollur og elsku-
legur að telja trú um að hafi ekki
hugmynd um málið, mig til að sætt-
ast við Erlend og skrifaði honum
bréf. Féll svo málið niður. Af
þessu geta lesendur séð hvað Guðm.
er einkar-sýnt um að segja laglega
frá — og hvað hann lætur sér ant
um að skemta mönnum.
En honum er ekki ö!lum lýst
þarna — hann kemst lægra enn.
Hann er svo ótrauður í þessu gam-
anspili sínu og leikaraskap, að hann
vinnur til að skella sjálfum sér kylli-
flötum ofan í forina — til þess að
láta slettast ofurlitið á mig öðrum
til gamans. A eg þar við þjófnað-
armálið, er hann drepur á úr Fljót-
um. Það er viðkvæmt mál með öll-
um þess vafningum og umbúðum —
ekki sizt fyrir Guðmund sjálfan. Og
mér dylst það eigi, að það var ógætni
næst og óþarfi að flíka því nokkuð
í ísafold. Það er bezt geymt og
komið þar sem það er og málstað-
ur Guðmundar batnar ekki vitund
þó að hann hefði hermt rétt frá —
en miklu siður nú, þar sem hann
liggur flatur í forinni, að viti dóm-
arans og annara góðra manna.
Þá deilir Guðmundur á kjósendur
mina fyrir það meinleysis-umburðar-
lyndi, að svipta mig eigi sýslunefnd-
arstörfum á miðju kosningatímabili.
Gerir hann þetta vísast meðfram til
þess að sýna mönnum hvað hann,
hreppstjórinn, er vel heima í sveitar-
stjórnarlögunum. Eg vil ekki etja
kappi við vizku vinar míns, en tek
það einungis fram frásögn hans til
skýringar, að málin lágu nokkuð
mikið öðruvísi á sýslufundi, en vér
höfðum gert oss hugmynd um þau
heima i héraði. Auk þess veit eg
að mér muni vera algerlega óhætt
að skjóta því undir dóm meðnefnd-
armanna á sýslufundi, að framkoma
min þar hafi ekki gefið beinlínis tilefni
til þess, að eg yrði upprættur úr
prestastöðunni. En eins og öllum
kunnugum og þeim, sem málsvörn
þessa lesa eða heyra, hlýtur að vera
það ljóst, að Guðmundur fer sinna
eigin ferða en rekur ekki erindi
meistarans með ádeilum þeim, er hér
er svarað — eins skilmerkileg' og
ábyggileg svör vil eg reyna að veita
árásum þremenninganna á prestskap-
artíð mina i Fljótum. —
Óskíljanlegar með öllu eru prófasti
— og þá vísast fleirum, er mála-
vexti þekkja — hinar ófyrirleitnu og
fjarstæðu árásir stúdentanna. Hafði
eg sýnt Jóni svo margháttaða vin-
semd og hjálpsemi, að hann hlýtur
að hafa tekið afar-nærri sér að ráð-
ast svona á mig. Fyrstu spor hans
til verulegs náms og þroska voru
um mitt heimili, og þaðan fær hann
það, sem öllum góðum mönnum
þykir mikilsvert veganesti út í lífið:
mikinn fróðleik, drjúga fjárupphæð
og holl ráð og auk þess veglyndi,
sem þá var talið verðskuldað. En
jafnvel þó á alt þetta væri eigi á
einn veg litið frá hans hendi, rétt-
lætir það ekki frumhlaup hans í
blöðunum. Gat honum af skiljan-
legum ástæðum fyrir alla, sem þekkja
hann fyr og síðar, eigi gengið til
nein kristileg vandlætingasemi eða
lifandi umbótalöngun á svæði presta-
stéttarinnar. Leyfi eg mér þvi að
lita svo á, að hann hafi gerst spor-
gengill Guðmundar með ofsóknum
þessum, og likurnar mestar fyrir þvi,
að grein stúdentanna sé eigi annað
en háskólagengin útgáfa af samtin-
ingi Guðmundar Davíðssonar; á þetta
virðist það og benda, að Guðmund-
ur í niðurlagi greinar sinnar vill
sanna sitt mál með þvi, að samræmi
sévá óhróðri sínum og stúdentanna.
(Frh.)