Ísafold - 30.09.1916, Page 1

Kemur út tvisvar
í viku. Verð árg.
5 kr., erlendis 7l/2
kr. eða 2 dollarjborg-
ist fyrir miðjan júlí
erlendis fyrirfram.
Lausasala 5 a. eint.
XLIII. árg.
ísafoldarprentsmiðja. Ritstjóri: Ólalur Djörnsson. Talsími nr. 455.
Reykjavík, laugardaginn 30. september 1916,
Uppsögn (skrifl.
bundin við áramót,
er ógild nema kom-
in sé til útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
só kaupandi skuld-
laus vlð blaðlð.
74 tölublað
Alþýöufél.bókaaafn Tomplaraa. 8 kl. 7—9
Borgarstjórasbrifstofan opin virka áaga 11—8
Bœjarfógytaskrifstofan opin v. d. 10—2 og 4—'3
Bœjargjaldkerinn Lanfásv. 5 kl. 18—8 og í—7
íslandsbanki opinn 10—4.
8LF.U.M. Lestrar- og skrifstofa 8 &rd.—10 sibd.
Alm. fundir fid. og sd. 8V» sibd.
Landakotskirkja. önbsþj. 9 og 0 & helgum
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 11—1.
Landsbankinn 10—3. Bankastj. 10—12.
Landsbókasafn 12—3 og 5—8. Útl&n 1—8
Landsbúnabarfélagsskrifstofan opin fr& 12—2
Landsfóhirbir 10—2 og B—6.
Landsskjalasafnib hvern virkan dag kl. 12—2
Landssiminn opinn daglangt (8—9) virka daga
helga daga 10—12 og 4—7.
Listasafnib opið hvern dag kl. 12—2
N&ttúrngripasafnib opib l*/a—2»/a & sunnud.
Fósthúsib opib virka d. 9—7, snnnud. 9—1.
Bamábyrgb Islands 12—2 og 4—6
Stjórnarr&bsskrifstofnrnar opnar 10—4 dagl.
Talsimi Reykjaviknr Pósth.8 opinn 8—12.
Vifilstabahœlib. Heimsóknartimi 12—1
frjóftmenjasafnift opib hvern dag 12—2
Tiintrn-ijfitmiiTiMn
Klæðaverzlun
: H. Andersen & Sön.
Aðalstr. 16.
Stofnsett 1888.
Sími 32.
þar eru fötin saumuð flest
þar eru fataefnin bezt.
fctar
ijjiiLiitrnaaiayi'f'rt
JL*
Vandaðastar og ódýrastar
Likkistur
seljurn við undirritaðir.
Kistur fyTirliggjandi af ýmsri gerB.
Steingr. Guðmundss. Amtm.stíg 4.
Tryggvi Arnason Njálsg. 9.
Almenn sálarfræði
eftir próf., dr. Agúst H. Bjarnason
er komin út og fæst hjá Sig. Jóns-
syni bóksala, Lindargötu i, og öð-
rum bóksölum bæjarins. Stærð bók-
arinnar er XVI-j-344 bls. í stóru 8
bl. broti með 14 myndum. Verð:
IO kr. ób. —
Stúlka óskast til K. Hannesson,
Hverfisgötu 12.
Enn um þingmensku-
framboðin.
Þess er ógetið hér í blaðinu að í
Suður-Múlasýslu bjóða sig fram, auk
þeirra, sem áður er getið, Ólafur
læknir Thorlacius (þversum ?) og
Sveinn Ólafsson i Firði.
í Arnessýslu hefir Böðvar á Lauga-
vatni hætt við framboðið. Gerði
það á Selfoss-fundinum á mánudag-
inn.
Oss þykir rétt vegna freklegra
misherma í ýmsum blöðum að benda
á hver þingmannaefni muni mega
telja hallast á sveif með þeim hluta
gamla sjálfstæðisflokksins, er og hefir
nefndur verið »Langsummenn«.
í Reykjavík eru það þeir Magnús
Blöndahl og Sveinn Björnsson. Hafa
þeir báðir mikið fylgi, þótt sumum
blöðum þyki nú henta að gera lítið
tír því. Munu þeit langlíklegastir
til að ná kosningu, ef fylgismenn
þeirra sækja vel kjörfund.
V. B. H.
Vandaðar vörur. Ódýrar vörttr.
Léreft bl. og óbl. Tvisttau. Lakaléreft. Rekkjuvoðir.
Kjélatau, Chevlot. Alklæði. Cachemire.
Flaucl, BÍlki, ull og bóm. Gardinutau. Fatatau.
Prjénavðrnr allsk.
Kegnkápur. ------ Gólfteppi.
Pappír og Ritföng.
Sólaeður og Skósmíðavörur.
^/arzíunin cföforn cJlristjánsson.
í Gullbringu og Kjósarsýslu Einar
Þorgilsson og Þórður Thoroddsen.
í Árnessýslu Einar Arnórsson ráð-
herra.
í Rangárvallasýslu Skúli Skúlason
i Odda, sem var meðmælandi E-
listans.
í Vestmannaeyjum Karl Einars-
son sýslumaður (meðmælandi E-list-
ans).
I Vestur-Skaftafellssýslu Gísli
Sveinsson lögmaður.
A Seyðisfirði Karl Finnbogason
kennari.
Á Akureyri Sig. dýralæknir Ein-
arsson.
í Skagafjarðarsýslu Magnús Guð-
mundsson sýslumaður (meðmælandi
E-listaná) og Ólafur Briem.' •
í Húnavatnssýslu Guðmundarnir
Hannesson og Ólafsson.
í Strandasýslu Magnús læknir
Pétursson.
Á ísafirði Magnús bæjarfógeti
Torfason.
í Barðastrandarsýslu Benediktkaup-
félagsstjóri Magnússon.
í Snæfellsnessýslu Oscar verzlm.
Clausen.
Þótt eigi sé nema um helmingur
þjóðkjörinna þingmanna í boði af
vorri hálfu, þá mun það sannast, að
er á þing kemur, mun svo fara, að
flokkuiinn getur orðið mjög áhrifa-
mikill.
Öðrumegin eru Heimastjórnarmenn,
sem ekki kemur til mála að náð geti
algerðum meirihluta i þinginu, hinu-
megin »Þversum-menn«, er í hæsta
lagi geta fengið nál. 10 þjóðkjörn-
um sætum.
En Sjálfstæðisflokkurinn verður
miðflokkurinn í þinginu og mun því
eibs og sakir standa geta haft úrslita-
áhrif um stefnur og gang mála.
Það er engin skömm fyrir flokk-
inn að þingmannaefnalistanum, sem
hann stendur að.
Ungir efnismenn, þjóðkunnir
dugnaðarmenn — nýíustu tnennirnir
— eru þar að finna.
f Þórður Gnömundsson
(frá Glasgow) lézt hér í bænum
i fyrri nótt.— eftir langvinnan las-
leika. Þessa sæmdarmanns verður
nánar minst i næsta blaði.
Hverja á að kjósa.
Lögrétta hefir í síðustu blöðum
verið að reyna að leiða líkur að því,
að eina bjargráðið út úr flokkarugl-
inu sé, að Heimastjórnarflokkurinn
komist í meiri hluta á þinginu. Milli
línanna getur þó hver maður lesið
vonleysið um þau úrslit kosninganna.
— En til þess að gera þetta þó
sem aðgengilegast fyrir alla, reynir
hún að sýna fram á, að alla aðra
flokka og einstaka menn í öðrum
flokkum skorti fylgi, Heimastjórnar-
menn einir haldi fast saman. —
En engan vill hún styggja og lætur
sæmilega vel að öllum.
En af hverju má mest marka
fylgi Heimastjórnarmanna ílandinu?
— Þessum 1950 atkvæðum, sem
þeir fengu við landskosningarnar —
öli í rugli? — Nei, því óhætt er
að fullyrða, að mörgum þeirra hafa
þeir þegar tapað fyrir fult og alt —
eftir kosningarnar.
í 7 kjördæmum landsins: Gullbr.-
og Kjósar-, V.-Skaftaf.-, Skagafj.-,
Stranda-, N.-ísaf.-, Barðastr,- og Dala-
sýslum, hafa þeir ekki séð sér til
neins að reyna að hafa mann í kjöri
af sinni hálfu. í tveim tvímenn-
ingskjördæmum (Gullbr.- og Kjósar-
og Skagafj.) bjóða sig að visu fram
tveir Heimastjórnarmenn (annar mun
þó telja sig til Bændafl.), en þau
framboð eru fram komin í hreinu
vonleysi um árangur og án tilhlut-
unar flokksins. í Vestmannaeyjasýslu
hafa þeir mann í kjöri af einhverri
fordild eða sérstakri óvild til þing-
manns þess kjördæmis, en enga von
gera þeir sér um nokkurt fylgi þar,
það sést Ijóslega af þvi, hvaða manni
þar er teflt fram.
Með öðrum orðum: í fimm kjör-
dæmum landsins bera þeir ekki við
að hafa mann í kjöri af sinni hálfu,
í tveim tvímenningskjördæmum hefir
flokkurinn ekki gert ráðstöfun til að
hafa neinn i kjöri og Vestmannaeyj-
ar eru þeim algerlega tapaðar, þó
þeir geti enn fengið þar 12 með-
mælendur, jafnvel með Sveini Jóns-
syni.
Um önnur kjördæmi er það að
segja, að að eins í einu kjördæmi eru
þeir i yfirgnæfandi meiri hluta, þ.
e. Eyjafjarðarsýslu. Fylgi Péturs
Jónssonar á Gautlöndum í Suður-
Áskorun til kosningabærra kYenna.
Stjórn Landsspitalasjóðs Islands skorar hér með á kosningabærar
konur í öllum kjördæmum landsins, að gangast fyrir því að fyiirspurn
verði gerð, á þingmálafundum nú í haust, til þingmannaefnanna um af-
stöðu þeirra til Landsspítalamálsins, og fi þingmannaefnin til þess að
lýsa yfir því hvort þeir séu hlyntir fjárveitingu á næsta þingi til þess að
gera ábyggilega áætlun um stofnun Landsspítala.
Væntum vér þess, að allar þær konur, er kosningarétt hafa, veiti
þessu fyrsta sameiginlega áhugamáli islenzkra kvenna, sem hafið er í
minningu um stjórnmálaréttindi vor, þann stuðning, að ljá fylgi sitt, að
öðru jöfnu, því þingmannsefni, er heitir þessu máli eindregnu fylgi sinu
á næsta þingi.
Reykjavík, 23. sept. 1916.
Ingibjörg H. Bjarnason, Þórunn Jónassen, iQga L. Lárusdóttir,
form. nefndarinnar. gjaldkeri. . ritari.
Hólmfriður Árnadóttir. Guðríður Guðmundsdóttir
Elín Jónatansdóttir. Laufey Vilhjálmsdóttir. Jónína Jónatansdóttir.
Almennur kjósendafundur
fyrir
Sjálfstæðismenn
verður haldinn í Bárubúð
laugardaginn 30. september kl. 8'|2 síðdegis.
Allir Sjálfstæðismenn velkomnir!
Magnús Blðndahl. Sveinn Bjðrnsson.
Þingeyjarsýslu er aðallega persónu-
legt fylgi við hann, og Sjálfstæðis-
menn eru þar mjög liðsterkir.
í öllum öðrum kjördæmum er
fylgi Heimastj.fi. þannig varið, að
aldrei er unt að segja það fyrir,
hvernig kosningin fellur, og reynsl-
an sýnir, að þeir verða þar eins oft
eða oftar undir í kosningunum, nema
í Rangárvallasýslu. — Og t. d. f
Borgarfjarðarsýslu er nú svo ástatt,
að Heimastjórnarmaðurinn hefir litlar
likur til að vinna, þó að andstæð-
ingarnir séu klofnir i tvo flokka.
Það skal sérstaklega tekið fram
um Reykjavik, að eins og allir vita,
er minstur hluti kjósenda hér flokks-
böndum háður, en það er alkunn-
ugt, að af frambjóðendunum, sem
nú eru hér i kjöri, hefir Sveinn
Björnsson langmest fylgi. En um
framboð hans segir Lögrétta, að
það sé »lítt skiljanlegt, hvað þeim
getur gengið til þess að vera að
tefla hér fram mönnum* 1 — En
fyrst og fremst er hér um að ræða
kosningu Sveins Björnssonar og
Magnúsar Blöndahls, en ekki flokks
þess, sem aðallega hefir beitt sér
fyrir, að þeir yrðu hér í kjöri, og
í öðru lagi verður það hvorki »heima-
stjórnc, »langsumc, eða »þversum«,
sem ræður úrslitum kosninganna hér
í haust, heldur sá fjöldi kjósenda,
sem stendur utan við flokkana og
metur hœfileika og tnannqildi þing-
mannaefnanna og kýs eftir því. —
Og Lögrétta veit, að það verður
drýgra við kosningarnar i haust,
hvert traust kjósendur bera til fram-
bjóðendanna sem duqleqra þingmanna
en flokksfylgi.
En i örvæntingu sinni leggur hún
mesta áherzlu á það, hvað lítið fylgi
flokksbrot Sjálfstæðismanna eigi, og
svo sem eins og til áð sýna það
sem bezt, telur hún suma frambjóð-
ur »þversum«, þegar hún er að sýna
fylgisleysi »langsum «-flokkbrotsins,
en »langsum«, þegar meta á mann-
afla »þversum«-manna, t. d. Karl
Einarsson sýslumann, sem var og
er ákveðinn flokksmaður og einn af
meðmælendum E-listans við lands-
kjörið, og Oskar Clausen, sem studd-
ur er til kosninga af síra Sigurði
Gunnarssyni. Einnig lætur hún sem
sér sé ókunnugt um til hvaða flokks
eigi að telja ýmsa frambjóðendur,
sem allir, sem nokkuð eru kunnugir
flokkaskiftingunni, vita hvaða flokk
fylla, t. d. Magnús Guðmundsson
sýslumann, Einar Þorgilsson, Þ. J.
Thoroddsen og (þó undarlegt megi
virðast) Einar Arnason á Eyrarlandi,
og virðist hún aðallega fara eftir því,
hvaða nöfn »Landið« prentaði með
breyttu letri, þó af handahófi væri
og meðal þeirra væru nöfn ákveð-
inna »langsnm«-manna og jafnvel
Heimastjórnarmanna.
En það er auðvitað, að þeir af
stjórnmálamönnum vorum, sem hafa
enga aðra stjórnmálahugsjón en að
reyna að næla i völdin og lafa við
völd, þeir reyna að fljóta svo langt
sem þeir komast á blindu flokks-
fylgi, þegar ekki er öðru að treysta.