Ísafold - 15.11.1916, Qupperneq 1

ÍKemur út tvisvar
í viku. Veröárg. ,
| 5 kr., erlendis 71/2 )
• kr. eða 2 dollar;borg-
\ ist fyrir miðjan júlí
: erlendis fyrirfram.
J Lausasala 5 a. eint.
ísafoldarprentsmiðja. Ritstjón: Dlafur Björnsson. Talsími nr. 455.
} Uppsögn (skrifl.
Ibundin við áramót,
er ógild nema kom-
in só til útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
só kaupandi skuld-
laus viS blaðið.
Reykjavík, miðvikudaginn 15. nóvember 1916.
86. tölublað
9
Ohreinsaða olían.
Mér þykir það mjög leitt að það algora mis'-
liermi hefir komisfc iaa í Morguablaðið í motguo, að
óhreiasaða olíaa, seai selcl er hér í bæuum sé sú olía,
sem laadstjórniu keypti frá Ameríku. Fólki er óhætt
að treysta því, að laadsjóðsolíaa er af ágætri teguud.
Hvernig á þessu uiishermi stendur mun eg skýra
frá í Morgunblaðinu á morgun.
Vilh. Finsen
ritst.j. Morgunblaðsins.
XLIII. árg.
AlJjýÖufél.bókasafn Templaras. 8 kl. 7—9
Borgarstjóraskrifst. opin d&gl. 10 —12 og 1 —8
Bæjarfógetaskrifstofan opin v. d. 10—12 og 1—5
Bæjargjaldkerinn Laufásv. 5 kl. 10—12 og 1—
íelandsbanki opinn 10—4.
1LF.U.M. Lestrar- og skrifstofa 8 árd.—10 siðd.
Alm. fundir fid. og sd. 8^/a siðd.
Landakotskirkja. önbsþj. 9 og 6 á helgnm
Landakotsspítali f. sjúkravitj. 11—1.
Landsbankinn 10—3. B&nkastj. 10—12.
Landsbókasafn 12—8 og 5—8. Útlán 1—8
Landsbúnabarfélagsskrifstofan opin frá 12—8
Landsféhirbir 10—2 og 5—6.
Land88kjalas&fnið hvern virkan dag kl. 12—2
Landssiminn opinn daglangt (8—9) virka daga
helga daga 10—12 og 4—7.
Listasafnið opið sd, þid. og fimtud. kl. 12—2
Náttúrugripasafnið opið la/a—2J/a á sunnud.
Pósthúsið opið virka d. 9—7, sunnnd. 9—1.
Samábyrgð Isiands kl. 1--5.
jStjórnarráðsekrifstofurnar opnnr 10—4 dagl,
-Talsimi Reykjavikur Pósth.3 opinn 8—12.
▼Ifilstaðahælið. Heimsóknartimi 12—1
JÞjóðmenjasafnið opið sd., þrd, o^ fid. 12—2.
Þeim er þá lokið að þessu sinni
ko3ningunum til alþingis. Þing-
mannatal hið nýja t erður á þessa
leið:
Reykjavík:
Jörundur Brynjólfsson
Jón Magnússon.
•Gullbringu og Kjósarsýsla:
Björn Kristjánsson
Kristinn Daníelsson.
Arnessýsla:
Sigurður Sigurðsson
Einar Arnórsson.
Rangárvallasýsla:
Eg'gert Pálsson
Einar Jónsson.
Vestmannaeyjar:
Karl Einarsson. .
Vestur- Skaftafellssýsla:
Gísli Sveinsson.
Austur-Skaftafellssýsla:
Þorleifur Jónsson.
Suður-Múlasýsla:
Sveinn Olafsson
Björn R. Stefánsson.
Seyðisfjörður:
Jóhannes Jóhannesson.
jN'orður-Múlasýsla:
.Jón Jónsson
Þorsteinn M. Jónsson.
Suður-Þingeyjarsýsla:
Pétur Jónsson.
Norður-Þingeyjarsýsla:
Benedikt Sveinsson.
Eyjaf jarðarsýsla:
Stefán Stefánsson
Einar Arnason.
Akureyri:
Magnús Kristjánsson.
Skagaf jarðarsýsla:
Magnús Guðmundsson
Ólafur Briem.
Húnavatnssýsla:
Þórarinn Jónsson
Guðm. Ólafsson.
Strandasýsla:
Magnús Pétursson.
Norður-ísafjarðarsýsla:
Skúli Thoroddsen.
ísafjörður:
Magnús Torfason.
Vestur-ísaf jarðarsýsla:
Matthias Ólafsson.
Barðastrandarsýsla:
Hákon Kristófersson.
Hið öfluga og alþekta
brunabótafélag
W0LGÁ
(Stofnað 1871)
tekur aö sér allsk. brunatryggingar
Aðalumboðsm. fyrir Island
Halldór Eiríksson,
bókari Eimskipafélagsins.
Umboðsmem óskast.
Dalasýsla:
Bjarni Jónsson frá Vogi.
Snæfellsnessýsla:
Halldór Steinsson.
Mýrasýsla:
Pétur Þórðarson.
Borgarf jarðarsýsla:
Pétur Ottesen.
Landskjörnir:
Hannes Hafstein
Sigurður Eggerz
Sigurður Jónsson
Guðjón Guðlaugsson
Hjörtur Snorrason
Guðm. Björnsson.
Af hinum nýkjörnu þingmönn-
um eru 10 nýir af nálinni, hafa
aldrei setið á þingi fyr og eru,
meiri parturinn, ungir menn og
óreyndir.
Um íiokkaskiftinguna á hinu
nýja þingi er ekki svo gott að
segja að svo stöddu — annað en
það — að enginn gömlu flokk-
anna, Heimastjórnar-, Sjálfstæðis-
eða »Þversum«-flokkarnir hafa
meiri liluta í þinginu. — Vafalaust
myndast alveg nýir flokkar, ef
ekki nú þegar á aukaþinginu, þá
síðar. Annað væri óeðlilegt þar
sem þau mál, sem hafa verið
undirstaða gömlu flokkanna eru
ekki deiluefni lengur. Með dálitlu
lagi og lipurð ættu þau ekki held-
ur að þurfa að verða það fram-
vegis, sú heill að falla þessari þjóð
i skaut, ef einhver mál, sem út
á við vita, koma upp, að hún í
því efni stancfi sem einn maður.
En um innanlandsmál hlýtur að
verða greinileg flokkaskifting á
næstunm. I gömlu flokkunum
sitja nú saman framsæknir menn
og kyrstöðumenn, þeir sem vilja
fara hart í framfaramálum og þeir
sem vilja fara hægt. Þetta getur
ekki staðið við svo búið, með eðli-
legri rás viðburðanna.
Mjög mikilsvarðandi stórmál
fyrir hag Íands og lýðs verða lögð
fyrir aukaþingið, sem saman á
að koma 11. des. Veltur það á
miklu bæði fyrir þau og alt staríið
fram undan næstu sex árin, að
hinir nýju þingmenn láti sér hug-
arhaldið um að bannfæra allan
stéttaríg og fornar vœringar — og
láti ekki einstöku óróaseggi kom-
ast upp með það. — Þær vonir
er sjálfsagt að ala i brjósti til
hins nýja þings, meðan ekki kem-
ur annað upp á teningnum.
Hinn grimmi dans.
Mér œvir petta ógnar blóð,
sem árum saman jossar!
Mér aqir hámdökk heljarslóð
og hrundra staða blossar!
Mér agir pað, hvað öldurnar
Já ógn aj Jé og lifi!
Mér agja skýja-skeiðarnar,
sem skirpa dauða, og kífi!
Mér agja pessi ótal sár,
sem enginn kann að graða!
Mér agir, að Jyir jáein ár
mun Jólki’ um aldir blaða!
Mér agir pessi pjóða heijt
og pungu, stóru orðin!
Mér agja svikin, gulli greypt,
og grimmu trygða niorðin.
Eg sé í anda ungan mann
með asku-vonir bliðar,
sem bygt í friði hajði hann,
og hugsjónirnar Jriðar:
Að vinna’ að pví með trú og trygð,
að treystust griða-böndin
og efldist 'baði dáð og dygð
um drójn og gjötvöll löndin.
1 skotgröj manninn satna’ eg sé
par sískot dynja láta,
og jajnöldrunum koma’ á kné,
og konur hotja’ á gráta.
1 hjartanu cr heijtar pel
og hiökkun ejtir blóði;
og ájcrgja i annars hel
er orðinn viljinn góði
Eg sé í anda sorg.matt fljóð
með svipinn fölan, dapran,
cr bíður, práir heima hljóð,
og lijartslátt flnnur napran
i hvert eitt sinn, er sér hún blað
— hún sjá pað porir varla —
pví fregnir alt af innir pað
um ástvini, sem jalla.
Er barnið spyr um babba sinn,
pá bregður litnum svanni —
»hvað gerir frakinn Jaðir minn.
er jór svo skjótt úr ranni?
Hún vill ei segja sannleikann.
er sakleysið ei skilur,
að h.inn sé nú að myrða mann,
og margs pví sveinin dylur.
Eg sé í anda engi og tún
í öllutn sumar-skrúða,
og reisulega bajar-brún
og bóndans artna lúða.
Svo sé eg brandinn brakandi
að ba og túni’ er sverjur,
— og margra ára erfiði
á augabragði hverfur!
Eg lít í anda á legi’ um kvöld
hvar líðtir gnoðin stóra,
með rikan farm og rekka-jjöld
og reykhájana fjóra.
1 kafi paujast prettvíst jar
með pukurs drápsvcl harða,
og niðr’í ditnman dauðans mar
hún drekkir Jólki’ og barða!
Eg sé í anda ógnar-hríð,
par agi-sJtotin dynja
svo pétt sem helköld haglél stið,
svo hart, að Jjöllin stynja.
Qg Jwaða skotspón hefir pjóð,
setn Jieljar-leikinn fremur?
Það eru borgir, börn og fljóð,
sem bölvun striðsins kretnur
* *
Við dremurn Kýros, Katubyses
og kappa jyrri alda,
er jóru brandi’ utn jjöll og nes,
og friðinn vildu’ ei halda.
Við bregðutn peim utn brennur, morð,
og bölvum peirra tnenning’.
Við sjáljir höjum » Jxeilagt orð«
og Jieimsmeiestará kenning’.
Við jyrirlúum Jornati Baal
og jórnir heiðingjanna.
Og okkur hryllir við peitn val,
sctn ValKóll jékk að Jtanna.
En ejtir ttigi aldanna,
hver er pá trúin manna?
Hvar sér nú ávöxt orðanna:
»Ó, elskið jriðinn sanni.U ?
Og ejtir Jinndruð aldanna,
Jiver er pá rcynsla tnanna?
Og, ógnir störu stríðanna
hvern slcfnu-ávöxt sanna?
Að hcenufeti’ ei Jicimur er
tiicr Jmgsjón friðar vina!
Að frægð og auð úr býtutn ber
sá, bezt jar kúgað hina!
Um orsakir til óráðsins,
setn öndvegspjóðir tryllir,
ej hygst pú spyrja’, og hatursins,
sem heiminn allan Jyllir.
— Þá vittu’, að jcikna jjárgræðgin,
húti flestöll skapar vigin.
Já, kringum gamla gullkálfinn
er grimmi dansinn stiginn.
B. Þ. Gröndal.
------- I <h--------------
Landssjóðs-steinolían.
Eins og kunnugt er, flutti Bisp
hingað heilmikið af steinolíu, sem
landið hefir keypt.
Það algera mishermi hefir kom-
ist inn í Morgunblaðið í morgun,
að þessi landssjóðs-steinolía væri
óhreinsuð — svikin vara, sem
seld væri víða hér í bænum, sbr.
yfirl. ritstj. Morgunbl. hér. i bl.
En engin tunna hefir komið í
land af landsjóðs-olíunni fyr en
seint í gærkveldi, en nokkurar
tunnur, sem brotnað höfðu, verið
tæmdar, og olían flutt í aðrar
tunnur.
Hefir hún reynst hin sama
ágœta olia (Prima White) og sú,
er landsstjórniri hefir áður fengið.
Er almenningi óhætt að treysta
því að fá beztu olíukaup af lands-
sjóðsbirgðunum.
Um seðlaútgáfu og fyrir-
komulag seðlabanka.
Bráðabirgðasvar til B. Kr.
V.
»RáBvendnin svikalausa*.
I 4. kafla þessarar greinar var
sýnt fram á, að hr. -Björn Krist-
jánsson gerði sig sekan um stað-
hœfingar út i loftið og þékkingar-
sJcort í skrifum sínum og skal nú
vikið að þvi, sem B. Kr. verður
svo tíðrætt um í ritgerð sinni,
en það er »svikalausa« »ráð-
vendnin«, sem beita verði við
þetta mál og sjálfur hann þyk-
ist vera þrunginn af í umræðum
sínum um það.
Þessi háleiti eiginleiki, hin
»svikalausa ráðvendni* kemur
t. d. fram á bls. 26—27. Hann
talar þar um innieign íslands-
banka í Danmörku haustið 1915
(þá nál. 1745.000) og síðastliðið
vor (þá 4.400.000), og kveður
mjög fast að um, að í stað þess að
taka til þessarrar inneignar sinn-
ar eilendis og flytja hana heim í
gullmynt, hafi bankinn nara
keimtað meiri og meiri seðta-
útgáfurétt.
Sjáum nú hina »svika-lausu ráð-
vendni«(!) B. Kr., í þessu atriði.
Allan þenna tima heflr verið
útflutningsbann á gulli frá Dan-
mörku! Iivernig átti þá Islands-
banki að flytja alla innieign sina
heim í gulli? Hversu strangt
þetta bann er má ráða af þvi,
að er einu sinni var beðið um
undanþágu til að flytja hingað
beirn að eins 10.000 kr. í gulli,
til íðnaðar aðallega, fékst þó ekki
leyfi fyrir meiru en 5000 krón-
um!
Nú kunna einhverir að vilja
afsaka B. Kr. með venjulegum
þekkingarskorti hans, hann hafi
eJcJci vitað um útflutningsbannið.
En ekki tjáir sú afsökun, þvi hr.