Ísafold - 22.11.1916, Blaðsíða 3

ISA F O L D
3
sæmandi starfsmanni í almenn-
ings þarfir. Þaðan gekk liann og
frá óborguðum reikningi. Aug-
lýsti sig í einu blaði þar (Fishing
Trades Gazette) sem fulltrúi ís-
lenzkrar verzlunar (official Trade
Commissioner) og bað alla er við
ísland vildu skifta að snúa 'sér
til iians. En reikninginn, sem
hljóðar upp á 10 pd. sterl. (=
kr. 180.00) þóknaðist honum ekki
að borga, Hefir M. Þ. verið víða
leitað vegna reiknings þcssa, en
hann fanst ekki. Svo var reikn-
ingurinn hingað sendur.
í Khöfn liefir M. Þ. hafst við
síðan hann fór frá Bretlandi. Og
hefir þar ekki gert sakir sínar að
öllu betur. Maðurinn hefir siðan
sýnilega í seinni tíð ekkert hirt
um starfa sinn, bara skoðað 4
þúsund krónurnar sem bitling, er
hann þyrfti ekkert fyrir að láta.
Skýrslur hefir hann engar sent
stjórnarráðinu í alt sumar. Mán-
uðina júní, júlí, ágúst og september.
í október kemur loks skýrslu-
mynd frá honum. Honum láist
alveg að geta um t. d. allar ráð-
stafanir Norðmanna, Svía og Dana
um útfiutningsbann og annað. Og
voru þær ráðstafanir þó ekki
ómerkilegar fyrir oss. Og beint
tekið fram í erindisbréfi hans, að
hann skyldi gefa stjórnarráðinu
svo fljótt sem verða má slíkar
skýrslur.
Umboðssölu og verzlun má hann
ekki hafa^samkvæmt erindisbréfl
sínu. Eftir sjálfs hans skýrslu
hefir hann í sumar verið að braska
í sildarsölu í stórum stíl, og al-
kunnugt er, að hann hefir síðan
stjórnarráðið veitti honum styrk-
inn, braskað bæði í síldarútveg
og skipakaupum. Hafa hans því
engin not orðið í starfi hans i al-
mennings þágu.
M. Þ. hefir því hœði margvlslega
og verulega brotið erindishréf sitt
og á annan hátt hegðað sér ger-
samlega ósamboðið stöðu sinni.
Ef þingið vill hafa óhæfan
mann í þessari^stöðu, þá er lík-
legt að það^hlutist til um, að M.
Þ. fái aftur landsjóðsstyrkinn. En
þess gerist varla þörf M. Þ. vegna,
því að vænta má að B. Kr. hafi
einhverja holu handa honum i
Landsbankanum, ef M. Þ. vill.
Reyndar ergM. Þ. ekki prestvígð-
ur, en með skrifum sinum hinum
síðustu hefir hann vafalaust í
augum B. Kr. gert sig hæfan til
starfa í Landsbankanum.
Leiðrótting.
í Lögréttu 27. þ. á. stendur, að
eg hafijnáð kosningu »með stuðn-
ingi1) foringja Heimastjórnarm.«
hér í Sfrandasýslu og síðar í sama
blaði er sagt, að eg hafi orðið
sjálfkjörinn, vegna þesa að eg
hafi verið studdur af Guðjóni
Guðlaugssyni. Þó eg reyndar
ekki viti, hver er »foringi« Heima-
stjórnarmanna hér í sýslu, þá
þykir mér sennilegt, að á báðum
stöðunum sé átt við Guðjón Guð-
laugsson.
Skeð getur, að einhver leggi
trúnað á þetta, sem lítt er kunn-
ugur, og þykir mér því réttara
að leiðrétta þessi ummæli; ekki
sízt vegna þess að ætla mætti af
þeim annað tveggja, að eg væri
*) Leturbr. mín.
að gerast Heimastjórnarmaður eða
Guð.jón Guðlaugsson að gerast
Sjálfstæðismaður. — En hvort-
tveggja mun vera jafnmikil fjar-
stæða.
Mér vitanlega er það alveg
tilhæfulaust, að Guðjón Guðlaugs-
son hafi verið stuðningsmaður
minn. Enda hefir mér aldrei
dottið í hug að fara fram á slíkt
við hann. Þykir mér harla ótrú-
legt, að hann hefði tekið í mál
að styðja Sjálfstæðismann til
kosninga. Hann hefir verið álit-
inn of traustur fiokksmaður til
þess. Alt þetta býst eg við, að
ritstjóri Lögréttu hafi vitað. Minsta
kosti var honum innan handar
að fá að vita um stuðningsmenn
mína. Eg skil því ekkertí, hvað
honum hefir gengið til að reyna
að villa á mér flokksheimildir.
Eg hólt, að »Landið« væri eitt
um það að reyna að troða góðum
Sjálfstæðismönnum inn i Heima-
stj órn arflok kin n.
Eg veit, að Guðjón Guðlaugs-
son mun að vísu hafa ráðið
Heimastjórnarflokknum frá því að
hafa mann í kjöri hér á móti
mér. Þó mun það als ekki hafa
verið af því, að hann styddi mig,
heldur af hinu, að hann bjóst
við, að það myndi verða eintómt
erfiðið og ekkert annað, úr því
hann sjálfur var genginn frá.
Vera má, að ritstjóri Lögréttu
hafi þótt þetta miður og misskilið
það. Ólíklegt er það ekki, ef
einhver hæfa væri í því, sem eg
nýlega hefi heyrt fleygt, að hann
sjálfur hafi viljað gefa kost á sér
hér. Vel má vera, að það sé
hviksaga, en gaman hefði mér
þótt, ef sú hefði raun á orðið.
Þá hefði mönnum gefist kostur á
að sjá, hvernig Strandabúar tækju
aðsendu þingmannsefni Heima-
stjórnarmanna.
Sannleikurinn mun vera sá, að
þó gamli Sjálf8tæðisflokkurinn sé
nú klofinn, þá hygg eg, að þess
klofnings gæti minna út um land.
Minsta kosti veit eg, að svo er
hér i sýslu. Því að þó suma
okkar Strandamanna kuiini að
hafa greint eitthvað á um eftir-
varann sáluga, þá munum vér,
enn sem komið er, standa sem
einn maður gagnvart Heimastjórn-
armönnum í þvi máli eða þeim
málum, sem verið hafa stefnu-
skrá Sjálfstæði8fiokksins, síðan
hann myndaðist.
Eg vona, að þessar línur nægi
til skýringar fyrir þá, sem ein-
hvern trúnað hafa lagt á Lög-
réttu í þessu efni.
Að endingu skal eg taka það
fram, af því eg muní ekki oftar
að eiga í því að leiðrétta svona
kórvillur, þó þær kynnu að sjást
fyr eða síðar í blöðum eða bleðl-
um, að þeir, sem framvegis reyna
að bendla mig við Heimastjórnar-
flokkinn, fara með vísvitandi
ósannindi.
Hólmavík, 2. nóv. 1916.
Magnús Pétursson.
Manntjón.
í fyrradag hvolfdi róðrarbáti
undir Jökli, við lendingu íKefla-
vík.
Druknuðu 2 menn, Árni Jóna-
tansson, kvæntur fjölskyldumað-
ur, og Magnús Þórðarson, ungl-
ingspiltur.
Póstarnir okkar.
Það má víst með sanni segja, að
af öllum opinberum starfsmönnum
þjóðfélagsins leggja engir, að lækn-
um einkum í erfiðum héruðum und-
anskildum, á sig meiri þrautir en
póslarnir oitkar hjfa geit og gera.
A öllum timum árs, víða á vondum
og sumstaðar á bættulegum vegum,
yfir vondar ár o. s. frv. fara þeir
um landið með dýrari flutning en
nokkur aunar ferðamaður. Störf
þeirra eru því í fjdstum skilningi
trúnaðarstörf. En þau eru líka jafn-
fiamt allan tíma ársins þreytustörf
og helming hvers árs í viðbót, nllan
veturinn, þrautastörf. Flestir aðrir,
er um landið fara, að fráskildum
læknum einum, geta beðið byrjar
ef vonterveður; póstar eru bundn-
ir við áætlanir, og verða að halda
áfram nærri því hvernig sem er.
Engir menn hafa því eins mikið að
segja af harðneskju islenzkrar veðráttu,
af vondum vegum, hættulegum ám
og vötnum og ýmsum öðrum tor-
færum, eins og þeir. Það gæti sjálf-
sagt orðið álitleg bók, ef safnað væri
saman þrautasögum íslenzku póst-
anna á ferðum þeirra um landið,
útilegum þeirra í byljum á fjöllum
uppi, hrakförum í ám og vötnum
o. s. frv. Sjálfsagt hafa ferðalög
póstanna verið meiri erfiðleikum
bundin á fyrri timum, vega- og
brúa leysistímununa en nú; en aft-
ur á móti eru á þessum tímum ferð
irnar miklu tíðari, enda stundum
lítið gagn veganna, að vetrinum, er
land alt er hulið snjó.
En þrátt fyrir erfiðleika þá og
þrautir er staða þeirra hefir i för
með sér hefir þó aldrei skort menn
tif þessa starfa; hafa jafnan fleiri
boðið sig fram, falað en fengið hafa.
Mætti nú ef til vill af þessu ráða
að starf þetta hafi þótt girnilegt og
glæsilegt, en hitt tel eg sönnu nær
að það hafi verið greiðslan fyrir
verkið í pcninqum, sem flestir hafa
verið að gangast fyrir. Neí, eg held
að hvað sem segja má um laun
annara starfsmanna þjóðfélagsins, þá
hafi laun póstanna aldrei haft hæð-
ina sér til gildis; eg hef heldur
aldrei heyrt nokkurn mann telja
launin eftir þeim starfsmönnum;
fólk veit líka og sér að þessir menn
hafa stöif á höndum, störf sem
margir þekkja af eigin reynslu að
eru lýjandi flestum öðrum störfum
fremur. — Eg hygg, að því er mér
er kunnugt, að laun pósta, kannske
ekki allra, en ýmsra hafi verið svo lág,
að til minkunnar hafi verið fyrir verk-
veitandann, þjóðfélagið. Eg kalla það
til minkunnar, er opinberirstarfsmenn,
er þýðingarmikil verk hafa að vinna,
verða á ferðum sínum að liggja uppá
öðrum vegna þess hve laun þeirra
eru numin við nögl. En það veit
ég að póstar hafa þurft að gera. Eg
þekki pósta, sem ár eftir ár hafa
farið langar og erfiðar ferðir fyrir
svo lág laun, að hefðu þeir ekki
notið góðvildar og gestrisni á leið-
inni, þá hefðu þeir eftir xo—12
daga ferð ekki komið heim með
eina krónu, öll launin farið i ferða-
kostnað. Og eg veit ýms dæmi fleiri
þessu lík, er eg hirði eigi að telja.
Þjóðfélagið eða þeir, er næstir standa
til sliks verða hér að gera bragar-
bót; það þjóðarminkun að póstar
landsins neyðist til, þótt óbeinlinis
sé, að vera hálfgerðir beiningamenn.
Og aldrei hefir verið fyllri né brýnni
ástæða til að bæta kjör þeirra en ein-
mitt nú.
Það má áreiðanlega eiga það víst,
að hætt verður framvegis víðast að
taka á móti póstum, eins og þeir
oft koma til reika í illviðrum, vaka
um nætur yfir að þurka föt þeirra og
fæða þá og fylgdarmenn þeirra í sólar-
hring fyrir i — einakrónu; og það
verður lika hætt við að róta í hungr-
aða hesía þe;rr.s Irá 25 -30 pd. af
töðu yfir sólarhringinn fyrir 50 au.
— þessar uppbæðir sjálfsagt tvöfald-
ast og kannske méira, og mun eng-
inn þykjast of sæll af. En auk þessa
hækka nú hestar mjög í verði, og
allur tilkostnaður við eldi þeirra
milli póstferða, og veiður það þá
ein viðbótarástæðan til að hækka
launin. Þá bækkar og til mikilla
muna verð á öllu er að reiðskap
lítur, en til slíks eyða péstar tals-
verðu fé ? Og loks þyiftu laun
þeiira að vera svo rííleg, að þeir
gætu búið sig vel til að mæta öll-
um veðium, fengið sér væn hlífðar-
föt o. s. frv., og þyrftu aðalpóstar,
er hafa 1 — 2 fylgdarmenn, að hafa
leyfi til að hafa sérstakan hest, er
full borgun kæmi fyrir, til að flytja
á fatnað sinn o. fl. feiðalaginu við-
komandi.
Lengi var það siður, er pósistaða
losnaði, að veita þeim hana, er lægst
laun fór fram á; má um þá regiu
eða ráðstöfun fleira en eitt segja.
Núverandi póstmeistaii, er hér ræð-
ur mestu, mun hafa gert sér að
reglu, að halda sem lengst í sömu
menn, er þeir hafa verið starfinu
vaxnir, og heldur bæta litilræði við
þá en Iáta þá fara, og virðist það
vel og rétt ráðið; endi hefir hitt
komið iðulega í ljós, að þeir menn
er buðu lægst og hreptu, fóru óð-
ara fram á launa viðbót; uodir-
boðið að eins gert til að ná i stöð-
una.
Eg ætla svo að Ijúka þessum Hn-
um með þessum tillögum:
1. Að póstum þeim, senj vel hafa
reynst, sé haldið meðan þeir
vilja vera og ern færir um það.
2. Að laun pósta verði höfð svo
rífleg:
a. að þeir geti haft sómasamleg
vei sala: /n afgangs öllum kostn-
aði;
b. að þeir geti borgað allan
greiða á ferðum sínum sótna-
samlega, og svo að skaðlaust
verði þeim, er hýsa þá;
c. að þeir geti aflað sér og haft
með sér á ferðum hæfilegan
fatnað eftir þörfum og veðri.
3. Að þeim, sem lengi og vel hafa
haft slík störf, verði á elliárum
greidd nokkur eftirlaun.
Eftir að Hour þessar voru ritaðar,
hefi eg sannfrétt að póstar, sem
hafa búskap og lítið annað við að
styðjast en póstlaunin, og þvi sótt
um dýrtiðaruppbót, hafi fengið það
svar, að slik uppbót næði ekki ti
þeirra. Um þetta er nú ekkert að
segja, sé þeim ætluð viðbótarlaun
úr annari átt; en eigi þeir hvorki
von dýrtiðaruppbótar né viðbótar-
launa úr annari átt, þá verða þessir
menn harðara úti en aðrir starfs-
menn þjóðfélagsins, og kemur þó
dýrtfðin við fáa opinbera starfsmenn
jafn óþyrmílega, eins og eg hefi
lauslega drepið á.
Hjarðarholti, i sept. 1916.
Ól. Ólaýsson.
..— ■ ■ j --------
Styrkveiting.
Af vöxtum' af styrktarsjóði Frið-
riks konungs VIII. fyrir árið 1915,
hefir ráðherrann veitt Lystigaiðs-
félagi Akureyrar 250 kr. styrk til
trjáræktar og Kvenfélagi Svalbarðs-
strandar 200 kt. styrk til skógræktar.
■■■■——aýaýrjy. ■.... .......
ReykjaYftnr-annáll.
Skipafregn. B o t n i a muu hafa
komið til Kaupmannahafnar mánudags.
kvöld. Til Leittí kom skipið á mið-
vikudaginn var og fór þaðan á laugar-
ardag.
G u 1 1 f o s s er nú loks farinn frá
landiu. Fór frá Djúpavogi á mánu-
dag.
Goðafoss kom hingað í gærkvöldi
um kl. 6.
F 1 ó r a fór frá Færeyjum í fyrra-
dag, hingað á lsið.
M j ö 1 n i r, skip Kvöldúlfsfólagsins,
kom á sunnudag frá Svíþjóð hlaðið
sementi og trjáviði.
í s 1 a n d fór i gær vestur og norður
um land.
B r a g i fer frá Santander í dag.
Með honum koma nokkurar smálestir
af sykri.
Frakkneski ræðismaðurinn, sem
hér var, hr. Alfred Blanche,
hefir ekki farið suður til Höfðanýlendu,
eins og til stóð, heldur er orðinn vara-
konsúll Frakka i Esbjerg á Jótlandi."
Skipsala. Félagið Kveldúlfur hefir
nýlegá selt flutningaskip sitt Mjölnir
til Danmerkur.
Goðafoss kom hingað frá Ameríku
í gær um kl. 6.
Meðal farþega voru: Carl Olsen,
Hallgr. Benediktsson, Sigfús Blöndahl,
Jóh. Ólafsson, Árent Claessen, Jón
Bergsveinsson, Jónatan Þorsteinsson,
frú Guðrún Jónasson, Sigurjón Péturs-
son, Thor Jensen, Árni Benediksson,
Einar Hjaltested, Símon Þórðarson,
Sigríður Markússon, Þorvarður Þor-
varðsson, Pótur Þórðarson skipstjóri og
nokkrir Vestur-íslendingar.
Veitt prestakall.
Hinn 13. þ. m. skipaði ráðherr-
ann settan prest í Helgafellspresta-
kalli í Snæfellsnesprófastsdæmi, síra
Asmund Guðmundsson til þess að
vera sóknarprest í téðu prestakalli
frá næstkomandi fardögum að telja.
Heiðursgjafir.
Af vöxtum af styrktarsjóði Kristjáns
konuugs IX. fyrir árið 1915, hefir
ráðherrann veitt þeim Guðmundi
Ólafssyni bónda á Lundum í Mýra-
sýslu og Guðmundi Þorvarðssyni
bónda í Litlu-Sandvík í Atnessýslu
heiðurgjafir, 140 kr. hvorum, fyrir
framúrskarandi dugnað í jarðabótum,
byggingu og öðru, er að búnaði lýtur.
Hæstir gjaldendur
á Akureyri eru þessir:
Ásgeir Pétursson af 100,000 kr.
Ragnar Ólafsson - 100,000 —
Jóh. Þorsteinsson - 35,000 —
Kaupf. Eyfirðinga - 35,000 —
Otto Tulinius - 28,000 —
Chfc Havsteen - 25,000 —
C. Hoepner - 25,000 —
Snorri Jónsson - 25,000 —
Björn Líndal - 15,000 —
Sam. ísl. verzl. - 15,000 —
Páll Einarsson - 11,000 —
Sig. Sigurðsaon - 10,000 —
Mannalát.
Þ. 19. þ. mán. lézt í Norður
Vík í Mýrdal Þorsteinn hreppstjóri
Jónsson, faðir Gunnlaugs læknis
á Þingeyri, merkur maður, sem
verður nánara minst síðar.
Ennfremur eru nýlátnir eystra
Klemenz bóndi Klemenzson aldrað-
ur maður og Friðrik bóndi Vig-
fússon í Rauðholti í Mýrdal —
tuttugu barna faðir.