Ísafold - 25.11.1916, Blaðsíða 2

2
ISAFOLD
þegar Verdun-bardaginn hófst í fe-
briiar i vetur.
Mönnum ógnar hversu árangurs-
laust er barist.
En að Frakkar unnu svo skjótlega
mikið á, kom aðallega til af því, að
þeir gátu undirbdið árísina, án þess
að Þjóðverjar fengju njósnir af, og
komu þeir þeim að óvörum. Franskir
fiugmenn gátu hamlað Þjóðverjum
að hafa njósnir úr lofti þar um slóðir.
Þoka mikil þá dagana gerði Frökk-
um auðveldara að búa sig, án þess
Þjóðverjar vissu.
Við Somme er alt í sama farinu.
Vörn Þjóðverja fer heldur vaxandi,
ef nokkuð er. í London ætlast
menn til þess, að bardagar haldi nokk-
urnveginn áfram í vetur, því nú séu
Bretar vígbúnir. Hafa komið 6 milj-
Anum manna á stað. Af þeim telja
þeir 5 miljónir sjálfboðaliða.
Og Flindenburg gamli hefir nýlega
látið þá skoðun sína i ljós, að Þjóð-
verjar gætu svo sem vel staðið í
Samherjum þar á vesturvfgslóðinni
ein 30 ár — ef þeir nentu að hamra
á Þjóðverjum svo lengi.
Kafnökkvar.
Þjóðverjar halda áfram spellvirkj-
um sínum, eins og fyr er sagt, og
vænta menn þess jafnvel, að usli sá
fari frekar i vöxt. Frá Ameriku hefir
komið sú fregn, að allar skipasmiðj-
ur Þýzkalands vinni nú að nökkva-
gerð, svo þeir eigi á vori komandi
fleiri nökkva en í ófriðarbyrjun.
Þ. 31. okt. söktu þeir enska skip-
inu Marina við strendur írlands, án
þess að gefa skipshöfninni visbend-
ingu. En á skipinu voru 17 Banda-
ríkjamenn og týndust 6 af þeim. En
það var loforð Þjóðverja við Wilson,
að svo skyldu þeir eigi fara að við
þegna hans. Varð nú uppi fótur og
fit í Ameríku. Rannsókn var hafin
um það hvernig atvikin báru að, og
er henni ekki lokið.
Sama dag, þ. 31. kom kafnökkv-
inn U 53 heim til Þýzkalands fri
ströndum Ameríku.
1. nóv. kom kafnökkvinn »Þýzka-
Iand« til Ameríku annað sinn með
fullfermi af litarefnum og lyfjavörum.
Farmurinn var 750 smálestir. —
Akveðið var sem fyr þar vestra, að
fara skyldi með hann sem kaupfar,
þar eð hann hafði enginn vopn með-
ferðis. Foringinn, König, er sá sami
og i fyrri ferðinni. Ætlar hann að
taka gúmmí heim. Hefir hann sagt
frá þvi þar, að U 33, sem gerði
mestan uslann við Ameríkustrendur
á dögunum, hafi átt að fylgja flutn-
inganökkvanum Bremen, en ekki
fundið hann er vestur kom, og því
sökt skipum til þess að gera eitthvað.
Erl. símfregnir.
Opinber tilkynning frá brezku
utanrikisstjórninni í London.
London, ódagsett.
Vikuskýrsla frá herstöðvum Breta.
Frá Vesturvfgstöðvunum.
Ákafar rigningar hafa enn hindrað liern-
aðarframkvæmdir, en þó hefir oss orðið
töluvert ágongt. Vér höfum sótt dálitið
fram í áttina til Le Transloy i samráði
við Frakka. Hefir sú framsókn mikið bætt
aðstöðu vsra. Vinstra megin gerðum vér
áhlaup i nánd við Warrencourt og unnum
nokkuð á. Mjög þýðingarmikið er það, að
vér höfum tekið skotgröf fyrir austan
Guendecourt. Hafði fyrirliði nokkur komist
að þvi, að fáir voru til varnar i þeírrí
skotgröf. Var skyndiáhlaup gert áður bjart
var orðið og engin stórskotahríð gerð á
undan. Tókum vér skotgröfina og mistum
aðeins örfáa menn. Vér náðum þar mörg-
um vélbyssum og 30 föngum og hrundum
öllum gagnáhlaupum. Óvinirnir mistu margt
manna.
Frakkar hafa sðtt töluvert fram á her-
linunni hjá Somme og hafa handtekið margt
manna. Hafa þeir sétt fram hægra megin
við herlinu Breta, f áttina Le Transloy f
nánd við Saillysailiesel og hafa tekið nær
alf þorpið Sailliesel, að mestu umkringt
Pierre Vaarl-skóginn og sótt enn lengra
fram fyrir sunnan Somme. Þeir hafa ekki
aðeins náð öllu Ablaincourt heldur einnig
kirkjugarðinum, 500 metra þar fyrir austan.
í sama áhlaupinu tóku þeir ennfremur
þorpið Prissoir og náðu nýju svæði all-
stóru, um 4 kilometra á lengd, fyrir norð-
an Chaulnes.
Hjá Verdun hafa Frakkar tekið þorpin
Vaux og Damloup og styrkt mjög stöðvar
þær, sem þeir hafa unnið nýlega. Frá I.
júli til I. nóv. hafa Frakkar og Bretar
handtekið samtals hjá Somme 71532 her-
menn, 1449 fyrirliða og hafa tekið að her-
fangi 130 stórar fallbyssur, 173 iitlar fall-
byssur, 215 sprengjuvarpara og '981 vél-
byssu.
Frá ðaloniki.
Bretar hafa unnið nokkuð á á herlfnu
sinni hjá Struma. Á Monastir-línunni
hefir gagnáhlaupum Búlgara verið algjör-
lega hrundið af Serbum.
Frá Austur-Afríku.
Leifar óvinahersins halda til í Rufigi-
dalnum og »deltu< þeirri, sem áin myndar,
Er það ákaflega óheifnæmur og óvistlegur
staður og lítur út fyrir að þeir vilji ógjarn-
an, eða geti ekki komist þaðan, annaðhvort
af ótta fyrir þvi að þeir muni eigi breyta
til batnaðar f héraðinu hjá Nahengenlauga,
eða þá skortir flutningatæki, þar sem flestir
burðarmennirnir hafa strokið. Töiuvert lið,
sem hefir aðalstöð i Nahenge reynir að
halda höndum saman við her þann, sem
Belgar hröktu frá Tabora. Milli þessara
herja hefir lið Northley’s hershöfðingja sótt
fram. Áköf orusta hefir staðið frá 22.
okt. Hjá Iringu höfum vér haldið stöðvum
vorum, höfum mist dálítið lið en unnið
óvinunum mikið tjón. Þar fyrir suð-austan
unnum vér ágætan sigur, tókum stöðvar
óvinanna, handtðkum 82 menn og unnum
óvinunum mjög mikið tjón.
London, ódagsett.
Vikuskýrsla frá herstöðvum Breta.
Frá vesturvígstöðvunum.
Þar gerðu Bretar eina hina sigursælustu
árás, sem gerð hefir verið, síðan sóknin
hófst hjá Somrne. — Var það að morgni
hins 13. nóvember, og var áhlaupið gert
bæði fyrir norðan og sunnan Ancre.
í dimmviðri og þrátt fyrir illan veg, tók-
um ,vér með áhlaupi hinar ramgerðustu
stöðvar Þjóðverja á næstum fimm milna
löngu svæði. Sunnan við Ancre tókum
vér i fyrsta áhlaupi þorpið St. Pierredivon,
sem var ramlega víggírt. Sóttum vér og
talsvert lengra fram og náðum þýðingar-
miklum stöðvum milli Schwaben-vígisins
og árinnar. Norðan við Ancre sóttu Bret-
ar jafnlangt fram, sumsstaðar alt að því
eina milu.
Beaumont Hamel, sem Þjóðverjar höfðu
álitið óvinnandi, var tekið eftir grimmilega
orustu, og rétt á eftir var hið viggirta þorp
Beaumont norðan árinnar einnig tekið.
Norðar sóttum vér einnig fram, nema
gegnt Serre. Þar veittu Þjóðverjar hið
örðugasta viðnám.
Menn geta gert sér í hugarlund, hvað
áhlaupið muni hafa verið grimmilegt á þvi,
að vér handtókum nær 6000 menn. Mann-
tjón Þjððverja var auðvitað mikíð, en
manntjðn vort var ekki mikið, þegar tillit
er tekið tii þess, hvað vér unnum mikið á.
Stöðvar þær, er vér tókum, voru nokkur
hluti af hinum upphaflegu varnarstöðvum
Þjóðverja, sem þeir hafa verið að styrkja
f tvö ár og hafa gert enn traustari siðan
sóknin var hafin hjá Somme. Vér náðum
einnig góðum sigri austan við Butte Walien-
court.
Bæði fyrir norðan og sunnan Ancre hafa
Frakkar staðist gagnáhlaup Þjóðverja af
mikilli hreysti. Höfðu Þjóðverjar þó mikið
lið og sóttu á sem fastast. Þjóðverjum
tókst að eins að ná fðtfestu í skotgröfum,
sem Frakkar höfðu nýlega tekið í St. Pierre
Vaast skógi og hjá Pressoire. Annarsstaðar
var hvert áhlaupið á fætur öðru brotið á
bak aftur með stórskotahrið og vélbyssu-
mótorar.
ííversvogna er þessi mótortegnnd viðsvegar nm heim þ. á. m. einnig i Ame-
riku, álitin standa öllnm öðrnm framarr
Vegna þosS að verksmiðja só er smiðar þessa mótora hefir 20 ára reynslu í
mótorsmíði og framleiðir einnngis fyrsta flokks vélar. Hefir eingöngn þaul-
vana verkamenn. Verksmiðian býr til allskonar mótora fyrir háta og afl-
stöðvar og hverja aðra notknn sem er. Ennfremnr hráolíumótora og flyt-
janlega mótora með 3 til 320 hestöflnm.
BOLINDEB’S mótorar eru ódýraeta, einfaldasta og ábyggilegasta aflsnppspretta sem
til er. Verksmiðjan framleiðir einnig mótorspil og mótordælnr.
BOLINDER’S verksmiðjnrnar i Stockholm og Kalibali, ern stærstn verksmiðjnrnar
á NorðDriöndum í sinni röð. Hafa yfir 1500 starfsmenn, og er gólffiötnr
þeirrar deildar, er eingöngn framleiðir bátamótora 100.000 □ fet.
Árleg framleiðsla 60.C00 hestöfl. Yfir 10.000 BOLINDER’S mótorar
með samtals 350.000 hestöflnm ern nú notaðir um allan heim, i ýmsnm
löndnm, allsstaðar með góðnm árangri. Yfir 3000 fiskiskip nota nú BO-
LINDER’S mótora. Stærsti skipsmótor smíðaður af BOLINDER’S verk-
smiðjnnni hefir 1.500 hestöfl. 20 hestafla mótor eyðir að eins ca. 260
grömmnm af hráolíu á kl.stund pr. hestafi.
Með hverjnm mótor fylgir nokknð af varahlntnœ, og skýringar nm
nppsetningn og hirðingn.
Fengn G-rand Prix i Wien 1873 og sömn viðnrkenningn í Paris 1900.
Ennfremnr hæðstn verðlann, heiðurspening úr gnlli, á Atþjóðamótorsýn-
ingnnni í Khöfn 1912. BOLINDER’S mótorar hafa alls fengið 5 Grand
Prix, 140 Heiðnrspeninga og 106 Heiðnrsdiplómnr, sem mnnn vera fleiri
viðurkenningar en nokkur önnur verksmiðja á Norðnrlöndum i sömu grein
nefir hiotið.
Dan faghlöð sem um allsn heim eru i mestn áliti mótorfræðinga meðal,
hafa öll lokið miklu lofsorði á BOLINDER’S vélar. Til sýnis hér á
staðnum eru m. a. nmmæli: The Motor Boat, The Motor World, The
Shipping Wurld, Shipping Gazette, The Yachtsman, The Engineer, The
Marine Engineer & Naval Architect.
Ank þess hefir m. a. Prof. Nansen, sem notað hefir BOLINDER’S
vélar í Bkip sín, hrósað þeim mjög.
Einn eigandi BOLINDER’S mótors skrifar verksmiðjunni: >Eg er
harðinægðnr með vélina. Hefi latið hana ganga 4 þúsnnd milnr i mis-
jöfnn veðri, án þess nokkrn sinni að taka hana i snndnr eða hreinsa hana<.
Fjöldi annara meðmæla frá vel þektnm útgerðarmönnum og félögnm er
nota BOLINDER’S vélar, ern til sýnis.
Deir bér á landi sem þekkja BOLINDER’S mótora eru sannfærðir nm
að það sé i beztn og hentugustn mótorar sem hingað hafa fluzt. BO-
LINDER’S mótora er hægt að afgreiða með mjög stnttnm fyrirvara, og
flestar tegundir alveg nm hæl. Varahlutir ávalt fyrirliggjandi hér á
staðnum. Aðgengilegir borgunarskilmálar.
Allar npplýsingar viðvikjandi mótorum þessnm gefnr
G. EIRÍKSS, Reykjavík.
Einkasali á íslandi fyrir
J & C. G. Bolinder’s Mekaniska Verkstads A/B Stockholm. Útibú og skrifstofur I
New York, London, Berlin, Wien, St. Petersburg, Kristjanin, Helsingfors,
Kanpmannahöfn etc. etc.
hrið. Manntjón óvinanna var án efa mjög
mikið.
Frá
Saloniki-vígstöðvunum.
Prentnemi
Bæði hjá hlykknum, sem verður á Cerna-
ánni og sunnan við Monastir hafa Serbar,
Frakkar og Rússar háð miklar orustur og U"n-
ið talsvert á. Serbar komust á snið við
óvini sfna og náðu stað, sem er tæpar tólf
milur austan við Monastir. Frakkar og
Rússar hafa hrakið óvinina frá aðalvarnar-
stöðvunum hjá Kessali og hrakið þá til
varnarstöðvanna hjá Bistriza, sem eru 3
eða 4 mílur fyrir sunnan Monastir. Siðan
10. növ. hafa rúmlega 3000 menn verið
handteknir.
Og
geta komist að nú þegar.
Upplýsingar á skrifstofu ísafoldar.
c2qzí aé auglýsa
Tvö blöð koma út af fsa-
fold í dag, nr. 90 og 91.
í cJsafoló.
Samvizkubit.
21 22 Samvizkubit.
Samvizkuhit.
23
24
Samvizkubit.
mikli og unaðsfagri, er áður hafði veitt
honum ljúfasta hugsvölun, var í kvöld svo
óviðfeldinn, svo fráfælandi, svo kaldurl
Lífið lá fram undan honum, harðlynt, fullt
af mótsögnum og tvöfeldni, og honum
virtist náttúran sjálf líta svo aumkunarlega
út í hinu meðvitundarlausa og ófrjálsa svefn-
lifi sínu. Hér var Hka háð hin grimmasta
barátta fyrir tilverunni, reyndar ekki með
blóðsúthellingum, en þó jafn viðbjóðsleg
og úti í hinu vakandi lífi. Hann sá, hversu
smáeikurnar höfðu þanið sig út og teygt
hrammana í allar áttir, til þess að kyrkja
nýgræðings bækiplönturnar, svo að þær gætu
aldrei orðið annað en plöntur, og af þúsuud
bækitrjám var að eins eitt, sem gat teygt
sig upp i ljósið og fyrir það öðlast risa-
vöxt, sem það svo notaði til þess að ræna
önnur tré lífinu. Og eikin, sem einskis
sveifst, sem teygði út hrammana, kræklótta
og skorpna, eins og hún vildi ná í alt
sólskinið handa sjálfri sér, hún hafðifundið
upp neðanjarðar baráttuna. Hún sendi út
hinar feikilöngu rætur sínar í allar áttir,
gróf jörðina sundur með þeim, át upp
hverja minstu næringarvitund frá hinum,
og þegar hún gat ekki skygt andstæðinga
sína til bana, þá drap hún þá úr hungri.
Greniskóg nn hafði eikin þegar drepið, en
bækið kom nú til að hefna hans, hægt en
örugt, því að hinir megnu safar þess drepa
alt, þar sem það kemst til valda. Það hafði
fundið upp eitrunaraðferðina; og það var
ómótstæðilegt, því að engin jurtategund
gat vaxið í skugga þess, heldur var grund-
in í kringum það svört eins og gröfin, og
því átti það framtíð fyrir sér.
Hann ráfaði og ráfaði, áfram, áfram.
Hann hjó með sverðinu í kringum sig, án
þess að gefa því nokkurn gaum, hve margra
lítt vaxinna eika lífsvonir hann gereyddi,
hve marga stýfða örkvisa hann skildi eftir.
Hann hugsaði varla nokkurn hlut framar,
því að það var eins og öll sálarstarfsemi
hans væri komin ofan í mortél og orðin
að mauki. Hugsanir reyndu að greina sig
frá maukinu og taka ákveðna mynd, en
bráðnuðu óðara og sameinuðust því aftur,
endurminningar, vonir, sársauki, viðkvæmar
tilfinningar og geipilegt hatur til alls rang-
lætis, sem fyrir óskiljanleg náttúruöfl hafði
orðið stjórnandi heimsins, bráðnaði alt sam-
an i heila hans, eins og fyrir eldi innan
að, svo heitum, að hann hefði á svipstundu
breytt öllum föstum efnum í fljótandi lög.
Hann hrökk snögglega við og nam alt í einu
staðar, eins og hann hefði rekið sig á kleit,
því að frá Marlotte komu hljóðöldur veltandi
yfir vellina og margfölduðust í veggjum
úlfagjárinnar. Það var trumban. Fyrst löng
ru»a trrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrom I Og — svo
högg eftir högg, þung, daufhljóða, eitt og
tvö, eins og verið væri að negla aftur lík-
kistu, varlega mjög, til þess að trufla ekki
syrgjandi ástvini. Trrrrom — trrroml —
Trom — trroml Hann tók upp úrið.
Vantar fimtán minútur í sjöl Að stundar-
fjórðungi liðnum átti það að gerast I Hann
vildi fara heim og sjá það I Nei, hann sem
hafði einmitt flúið 1 Hann vildi ekki fyrir
nokkurn mun sjá það. Og svo kleif hann
upp f tré.
Nú sá hann borgina, svo bjarta, svo
glaða, með litlu trjágarðana sína, og kirkju-
turninn, sem gnæfði yfir húsaþökin. Ann-
að sá hann ekki. Hann hélt á úrinu í
hendinr.i og starði á sekúnduvísinn. Pikk,
pikk, pikk, pikkl Vísirinn tifaði í hring
á.litlu skífunni, svo ört, svoört! Enlangi
mínútuvísirinn, hann mjakaði sér ofurliðið
áfram þegar hinn litli hafði farið hringinn,
og stundavísirinn virtist honum standa
kyrr, en hann færðist nú samt, þótt hægt
færi.
Nú vantaði klukkuna fimm mínútur í
sjö. Hann greip föstu, vel föstu taki um
bækigreinina, slétta og svarta; úrið titraði
i hendinni, slagæðarnar hömruðu í gagn-
augunum, og hann fannn til brennandi hita
í hársrótunum. Krass I heyrðist, alveg eins
og þegar viðargrein brestur, og upp undan
svörtu helluþaki og hvítu eplatré gaus blár
reykur yfir borgina, bláhvítur eins og vor-
móða, en upp úr móðunni skaut hring,
tveim hringum, mörgum hringum upp í