Ísafold - 14.03.1921, Blaðsíða 1

Ísafold - 14.03.1921, Blaðsíða 1
Simar 499 op foo Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen. h toldirpr' '>a. XLVII!. áre Roykjavik, mánudaginn 14 marz 1921. 11 tölublað. Frh. 5. • Aukatekjur ríkissjóðs. Frumvarp þetta á aS koma í sta'ð aukatekjulagaima frá 11. jálí 1911 og er -frám komið vegna lækkunar þeirrar er síSan hefir orSiS á peningum. Dómsmálagjöldin eru tvöfölduS frá því sem áður var, nema aS því er snertir hæstarétt, því gjöldin viS hann eru hý- lega ákveSin og meS hliSsjón af lágu peningagildi. Helstú gjöldin í þessum kafla eru: Fyrir stefnu í nafni dómar- ans 2 kr., fyrir aS taka fyrir mál og ínnritun þess í dómsmálabókina 4 kr. Fyrir frest í máli 2 kr. Dómur í máli eSa skrifleg frávísun 8 kr. ÚrskurSur meSan á málsrekstri stendur 4 kr. Vitna leiSslur 2 kr. fyrir hvert vitni. EiSfest- ing vitnis 2 kr. DómkvaSning til skoS- unargerSar ete. 1 kr. á mann auk inn- ritunargjalds. Ef máliS sem ofantaldar dómsgerSir eru framkvæmdar út af varS ar eigi meiri en 100 kr. greiSist aSeins hálft gjald. Gjöld fyrir fógetagerðir. Fyrir kyr- setningargerSir eSa lögbann, fjámáms-, lögtaks- eSa löggeymslugerSir sem fram fara á fjármunum skal greiSa gjald í hlutfalli viS andvirSi þeirra. Fyrir 50 kr. greiSast 2 kr., fyrir 100 kr. 4 kr., fyrir 200 ki'. 6 kr. og síSan 2 kr. fyrir hverjar 200 kr. sem viS bætast upp aS 1000 kr. Af hærri upphæðum greiSist i viSbót 2 kr. fyrir hvert þúsund eSa brot úr þúsundi. Fyrir aS kyrsetja mann greiSast 20 kr. sama gjald skal greiSast Fyrir rannsókn eftir beiSni eiustakra fyrir rannsókn eftir beiSni einstakra manna greiSast 4 kr. fyrir útburS úr húsi eSa af jörS og fyrir innsetning í sama greiSast 10 kr. Fyrir skoSun á líkamsáverka 4 kr. pinglýsingar. Fyrir þinglestur afsals- brjefa, veSskuldabréfa, fjámámsgerSa, skiftabréfa, eignarheimilda etc. og inn- ritun þeirra greiSist gjald eftir upphæS þeirri sem skjölin varSa. Af alt aS 100 kr. greiSist 1 kr., af 100—500 kr. 2 kr. af 500—1000 kr. 3 kr. og síSan 1 kr. fyrir hvert heilt þúsund sem fram yfir er. Ef verSmætiS sem þinglýsingin varS- ar er óákveSin, greiSast 12 kr. Fyrir þinglestur og bókun skjala, sem hljóSa um efni er eigi verSur metið til ákveS- ins verðs, eSa skjala, sem ekki eru um afsal eða haft á fasteignum eða lausa- fé greiðast 3 kr. í undirrétti en 6 kr. viS hæstarétt. Fyrir aflýsing skjala greiðist hálft þinglýsingargjald þeirra. Skiftagjöld. Af búum undir 100 kr. greiðist ekkert gjald en af öðrum greið- ist 2% skiftagjald, enda sé skiftafor- stjóri ekki valdsmaður. Fyrir útgáfu inmköllunar greiðast 4 kr, af búum und- ir 1000 kr. en 8 kr. af stærri. Uppboðslaun. Almenn uppboðslaun eru 5%. Af fasteignum, skipum, hluta- bréfum, skuldabréfum, leigumálaréttind- um etc. greiSist í uppboðslaun 2% af fyrstu 10,000 kr., 2% af 10—20 þús. kr., 1 j/o af 20'—100 þús. kr. og af hærri upphæðum 1%. Notaríalgjöld. Afsögn á víxli greiðist meS 4 kr. fyrir upphæSir alt aS 500 kr., 6 kr. fyrir 500—1000 kr. og síðan 1 kr. af hverju þúsundi sem við bætist upp aS 15 þúsund kr. Fyrir 'afsagnar- j’-gerðir, svarkröfur, greiSist 6 kr. Fyrir vegabréf innanlands greiSast 2 ki.‘ en 8 kr. fyrir vegabréf til útlanda. Fyrir skiþstjóraskírteini greiðast 20 kr. og' fyrir stýrimannsskýrteini 10 kr og fyrir sveinsbréf 5 kr. fyrir löggilding verslunarbókar 10 kr. Fyrir áritun skipaskjala greiSist 1 kr. af hverri smá- lest skipsins, aSeins einu sinni í hverri ferS. Dönsk fiskiskip greiða gjaldiS að eins einu sinni á ári og önnur útlend fiskiskip 50 alra á smálest árlega. Fyrir fullkomna mæling á skipum greiðist 40 aurar af smálest en fyrir aðrar skipa- mælingar 20 aurar. Fyrir eftirlit meS útflutningum greiSist 40 kr. á skip. Löggilding leiSarbókar fyrir stærri skip en 100 smálestir kostar 8 kr. en 4 kr. fyrir minni skip. Fyrir sjóferðapróf greiSist 25 kr. Rannsókn á styrkleika aSfluttra vínfanga 4 kr. Lausamennsku- kyfisbréf 4 kr. fyrir aS gefa hjón sam- an í borgaralegt hjónaband 10 kr. ÁriS 1919 voru aukatekjumar 120,000 kr. og em þær áætlaSar 150,000 kr. ef frumvarp þetta verður að lögum. stefnubirting etc. stórléga í verSi og ísfiskið verið rekið kaupa skipin og. standa þau aS veði fyr- 6. Erfðafjárskattur. FjárhæS erfSafjárskattsns er ákveðin1 þannig: Af erfðafé, sem hverfur til þess hjóna, er lifir hitt eða niSja hins lútna, eSa kjörbarna hans, skal svara af arfi hvers erfingja um sig: 1. Af fyrstu 1000 kr. 134 af hundra'Si. 2. Af næstu 1000 kr. iy2 af hundraSi. og svo áfram þannig, að skatturinu eykst um 14 af hundraSi á hverju þús- undi, sem arfurinn hækkar um, alt aS 10 af hundraSi. B. Af erfSafé, sem hverfur til for- eldra hins látna eSa niðja þeirra, er ekki heyra undir stafliS A. skal svara af arfi hvers erfingja um sig: j 1. Af fyrstu 1000 kr. 5y2 af hundraði 2. Af næstu 1000 kr. 6 af hundratli og svo áfram þannig, aS skatturi*n eykst um y2 af hundraði á hverju þús- utdi, alt að 25 af hundraði. C. Af erfðafé, sem hverfur til afa e#a ömmu hins látna eða niðja þeirra er eigi heyra undir stafliðina A. og B., eða til fjarskyldari erfingja, eða óskyldm, skal svara af arfi hvers erfingja vm sig: 1. Af fyrstu 1000 kr. 11 af hundra*i. 2. Af næstu 1000 kr. 12 af hundraðL Og svo áfram, þannig að skatturinn eykst um 1 af hundraði á hverju þás- undi, alt aS 50 af hundraði. meS bersýnilegu tapi, til þess aS afla kola til vetrarvertíSarinnar, í þeirri von aS hún bætti þaS upp. Sú von hefir algérlega brugSist, meS verSfalíi salt- fisksins á Spáni. liíeS því verSi sem nú er ú fiski þar, er bersýnilegt aS stór- halli múndi verSa ú útgerSinni næstu vertíð. ÁstæSurnar eru augljósar. VerSlækk- unaraldan sem gengur nú yfir alla ver- öldjina aS undanteknu íslandi, hefir áhrif á íslenzku fiskafurSirnar eins og annaS. En samtímis því sem þær falla i verSi erlendis, þá lækkar framleiSslu- kostnaSur þeirra ekki um túskilding. Hann stendur í staS eða fer hækkandi. Alt sem til útgerSarinnar þarf er keypt ránverSi. Skipin eru alt aS þriSjungi dýrari eigendunum en þau eru nú orSin, kol og salt miklum mun dýrari en ann- arstaSar og vinnulaun öll, sérstaklega verkun, óskaplega dýr. Fæst þeirra fé- laga sem eiga botnvörpungana standa á gömlum merg, skip þeirra eru hlaðin dýrum lánum og þurfti góðæri til þess aS koma þeim úr kútnum. En í staS þess hafa þau nú viS aS stríSa dýrtíð, slæman markað og peningakreppu. í erindi því, sem botnvörpungaeig- endur hafa sent alþingi, eru orsakimar til þeirra vandræSa sem útgerðin er Félag íslenzkra botnvörpuskipaeig- enda hefir fyrir nokkru samþykt að leggja upp botnvörpuskipunum og halda þeim ekki úti á næstkomandi vetr- arvertíS, nema aðstaða breytist til muna til hins betra, frú því sem nú er. Er þaS engum vafa undir orpið, að ákvörB un þessi er hin mikilvægasta, sem nokk- urntíma hefir veriS tekin í atvinnumál- efnum hér á landi. Útgerðin hefir verið rekin með tapi á umliSnu ári. SöluafurSir hafa fallið ir lánunum. Lán þessi eru óhentug að því leyti, aS uppsagnarfrestur þeirra er mjög stuttur. Stafar af því hin ipesta hætta, ef eigi er að gert, því af hinxr útlendu lánardrottnar kippa aS sér hendinni og segja upp lánunum, þá munu fæst félaganna geta útvegaS , fé í fljótu bragSi til aS greiSa þau. Gæti því fariS svo, aS skipin yrSu tek- I iu af eigendunum og seld meS því verSi { sem fengist til þess aS. lúka erlendu skuldunum. Er því ein úskorun útgerS- armanna til þingsins sú, aS þaS hlutist til um, aS tryggilegar verSi um hnút- ana búið gagnvart erlendum lánar- drottnum, svo aS lúnum verði ekki sagt upp fyrirvaralaust eSa fyrirvaralítiS. Óneitanlega verSur þaS allmiklum vandkvæSum bundiS fyrir þingiS aS greiSa fram úr þessu mikla verkefni, aS minsta kosti sumum atriSum þess. En mikið liggur viS. Heill allrar ís- lensku þjóSarinnar stendur og fellur meS því, að vel skipist málum þessum. Og því má einskis láta ófreistaS. Alþingi mun fyllilega skiljast hvaS hér er í húfi. paS er ekki aSeins heill þessa bæjarfélags eSa einstaklinga út um land. heldur er þaS alt landiS sem þetta varSar. paS er sjávarútvegurinn sem hefir boriS þyngstu byrSarnar á nú stödd í raktar til hlítar. Én jafn- umliSnum úrum. Til hans hefir veriS framt er bent á þau einu hugsanlegu seilst þegar tómahljóS hefir orSiS í úrræSi, sem til eru til þess aS takast landssjóSnum og hann látinn jafna hall megi aS afstýra þeim voSa, sem hér ann. Hefir þaS verið gert um skör fram, er á ferSinni. j eins og þessum atvinnuvegi gæti aldrei Fyrsta aðalskilyrSið til þess, að út- orSií5 ofboSiS. Nú er hann aS sligast. gerSinni sé nokkur lífs von, er það, að Pa® er a valdi löggjafanna aS afstýra hún geti starfaS á nokkum veginn lík- Þýí, °g þeir munu manna best sjá hvert um grundvelli og meS öSrum þjóSua { stefnir ef þeim tekst þaS ekki. paS er engin von til þess, aS íslending- ; Engum getur blandast hugur um, aS ar geti til dæmis kept viS NorSmenn, velferS landsins er undir því komin, ef framleiðslukostnaSurinn hér er má- aS hættu þeirri, sem nú vofir yfir verði ske alt aS helmingi meiri. Slíkt er svo j afstýrt. paS væri rothögg á efnalegt augljóst, aS eigi þarf um að deila. Nú | sjálfstæSi þjóSarinnar ef vér nú, ein- er þaS almenn skoSun og hefir eigi j mitt á þeim tímum, sem allar þjóSir veriS hrakin, aS dýrtíSin hér^stafi fyrst j hafa séS þörfina á að auka framleiðslu og fremst af hömlum þeim, sem hér; sína, legSum árar í bát og hættum að eru á allri frjálsri verzlun. Reynsla framleiða. paS væri sama sem að leiða annara þjóða hefir sýnt þaS, að skæð . þjóSina aS höggstokknum. asta vopnið á dýrtíSina og besti braut-1 YarSar nú öllu að þjóðin eða ráð- rySjandi verðfallsins hefir verið það, andi menn hennar sjái, hvar vér er- aS afnema allar hömlur. Fyrsta tillaga j um staddir og hegði sér eftir því. pað botnvörpungaeigenda til alþingis er því tjáir ekki að halda vemdarhendi yfir sú, að öll verzlun verði gefin frjáls. 1 dýrtíðinni í landinu meS innflutnings- Öllum er kunnugt um það öngþveiti, banni og einokun, þegar þaS er komið sem bankarnir hafa veriS í alt undan- á daginn, að dýrtíðin er að fara meS fariS ár. Lánstraust þeirra erlendis hef- landið á höfuðiS. Hvert mannsbam ir veriS svo þurausiS, aS peningar hafa veit, aS vömverSiS á útlendum markaSi ekki fengist yfirfærSir héSan til útlanda er í öllum greinum miklu lægra en hér, LandiS hefir fyrir þá sök einangrast í . og aS sumar tegundir nauSsynjavöm öllum peningamálum, íslenzkir kaup-. eru seldar hér margfalt hærra verSi en sýslumenn ekki getaS staðiS í skilum þær kosta erlendis. paS tjáir ekki að við erlenda lánardrotna, og hefir þetta halda því fram, að íslendingar megi ástand bakað landinu mikinn álitshnekki ekki taka lán erlendis af því að þjóðin út á viS, og verið verzlun allri og við- sé svo skuldug fyrir, þegar fullsannað skiftum hinn mesti prándur í Götu. er, aS við getum ekki komist af án lána AnnaS skiIyrSiS telja útgerSarmenn því og völin er um, hvort lán skuli fá eSa það, að unt verði aS fá yfirfærsl- leggja algerlega árar í bát. Petta er svo étni meS rangt mák pað veit ofttr vel, að ■, botnvörpungaútgerSin er á heljar þrömiuni, og aö þaS er allsendis ófært, aS halda henni áfram, ef ekki verður þætt úr þeim vandræðum, sem hún á ijú viS að stríSa. í fléstum löndum hefir þetta sama kontiS.á daginn. VerksmiSj- ur hafa orSiS aS hætta framleiSslu aS suiiiu leyti eSa öllu,- nema aS kaupið væri lækkaS. par hefir dregiS úr dýr- tíðinni og því veriS hægt aS lækka kaupiS, Hér er fariS fram á þaS sama. ÚtgerSarmenn sjálfir telja ekki fært aS lækka kaupgjald nema dregiS sé új dýrtíSinni, en þeir geta ekki gert út með núverandi vinnulaunum. PaS er því á valdi þingsins en ekki þeirra, hvort hér verSur allsherjar atvinnu- leysi á komandi mánuSum. Sama blaS segir, aS aSstæSur hafi ekki aS neinu leyti breyst síSan út- gerðarmenn gerSu samninga sína við sjómannafélagiS fyrir tveimur mánuð- um. petta er alls ekki rétt. Síðan hefir einmitt sú breyting orSið, sem gerði gæfumuninn. FiskverSiS hefir stórfall- iS og horfurnar meS sölu afla þessa árs versnaS afar mikiS. En auSvitað er salan á framleiSslunni eitt aðalatrið- iS. pá eru útreikningar blaSsins á því, hve kauplækkun sú, sem útgerSarmenn fara fram á í áætlun sinni, nemi miklu, alveg fjarri öllum sanni. paS eru ekki hásetarnir einir, sem um er aS ræða í þessu sambandi, heldur er það öll vinna viS framleiSsluna, alt frá því aS fisk- urinn er kominn í vörpuna og þangað til hann er kominn á skipsfjöl til út- flutnings, fullverkaSur. Halli botnvörpungaútgerSarinnar á síSastliðnu ári er talinn tvær miljónir króna og að óbreyttri aðstöSu er það fr rirsjáanlegt að hann muni verða enn meiri á þessu ári. Mega því allir sjá, aS stefnt er í voða og aS eitthvað verð- ur aS breytast til þess, aS vel fari. Nýr grundvöllur verSur aS finnast til þess aS byggja á framvegis, því atvinnu- rekstur, sem eykur skuldasúpuna rnánuð eftir mánuð, hlýtur að falla um koH. Nú er bent á ráð til þess að bjarga við þessu velferSarmáli. peim ráðum verð- ur aS hlíta ef ekki finnast önnur betri. Um þaS ættu allir að vera aammála, jafnvel þótt fóma verði fyrir það ýma- um verzlunarmálahugsjónum. ur á peningum til útlanda. augljóst, að ekki þarf um aS deila. Eins og stendur hafa bankarnir svo Eitt dagblaðiS hér hefir kallað á- litlu fé úr aS spila, aS þeir geta alls . kvörSun botnvörpungaeigenda um aS ekki lánað útgerðinni það rekstursfé, loggja skipunum upp, ef eigi breytist er hún þarf með. En án þess er allur ti! hins betra, verkbannshótun. Og jafn- útvegur ómögulegur. pví telja útgerðar-; framt er þaS gefiS í skyn, að ákvörð- menn það ómissandi að bönkunum sé un þessi sé ekkert annað en fyrirslátt- séð fyrir nægilega miklu starfsfé. ur, gerður til þess eins aS þrykkja kaup Flestöll útgerðarfélögin hafa tekiS inu niður. lán í útlöndum (Englandi) til þess að BlaðiS veit vel, að þaS fer í þesau íi Defetiscor tormentis. I. Sambands við andaheim geta menn ekki leitað, án þess aS skaSa sig, mið- ilinn sem hjálpar þeim, og þá sem þeir leita sambands við. Meðan trúað er á andaheim, þá eru ekki fyrir hendi hin réttu sambandsskilyrði, og það sem mið- illinn segir fyrir áhrif sambandsver- unnar, er alt meira og minna aflagað, en ósagt það sem mestu varðar að vita. Að vísu er þaS rétt, þegar sagt er að dauSinn sé ekki endalok lífsins. Að vísu er þaS alveg satt, sem sagt hefir verið, að menn lifa þótt þeir deyi. Ekkert er manni, sem nokkuð að ráði er farinn að skilja í náttúrufræði, aug- *•

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.