Ísafold - 19.01.1926, Qupperneq 1

t
KITSTJÓKAB:
Jón Ejartansson.
Yaltýr Stefánsson.
Sími 500.
Aaglýeingagími
700.
lSArOLD
Ártai
kosfeai i irónnr.
Gjaldda® jL jálí.
Afgroitia og
innk.Inta
í Austix itrœti
Sím 500.
DAGBLAÐ:MORGUNBLAÐIÐ
51. árg. 4. tbl.
Þridjudaginn 19. janúar 1928.
ísafoldarprentsmiðja h.f
VIKAN SEM LEIÐ.
Um fyrri helgi birti Gengis-
r.efndin yfirlit yfir útflutning ár- j
anna 1924- ’25. Má mikið af þessu
yfirliti læra og margt skrafa.
Fyrst reka menn augun í aðal-
útkomurnar og mismun seðla- og
gullkróna. í fyrra nam útflutn-
ingnrinn 80 milj. seðlakróna. —
Þótti það mikið í munni og var
oft haft orð á því. En þegar þess,
er gætt að þessar 80 milj. voru
aðeins 43 milj. gullkróna virði,
þá fer kúfurinn af því. Og þegar |
þess er gætt að árið 1915—’16
var útflutningurinn samtals um
40 milj. á ári, er ekíki hægt að
státa eins mikið af þessum 43
milj. og gert hefir verið.
Árið 1925 nam útfl. 70,2 milj.
seðlakrónum, en 50,5 milj. gull-
krónum, eða 7 milj. gullkróna
meira en árið 1924.
Meðal einstakra liða, sem eftir-
tektarverðir eru, má m. a. nefna
fyrsta og stærsta liðinn, verk-
aðan fisk. Yar hann 1924 40,9
milj. kg. og verð hans 41,6 milj.
kr., en 1925 39,2 milj. kg., verð
37,3 milj. kr. Síldarútflutningur
var ca. 100 þús. tn. meiri 1925
en 1924, en verðið tiltölulega
mun lægra, samtals einum 2,2
milj. hærra, og má vera að sú
tala svíki eitthvað.
Nýjar útflutningsvörur árið
1925 frá sjávarútvegi voru: salt-
aður karfj og þordkhausar, hvort
'i;veggja í litlum stíl þó, karfi fyr-
ir 36 þús. og þorskhausar fyrir
9 þús. (90 þús. kg.).
Ekbert fje var flutt út á fæti ár
ið sem leið og saltkjöt með minna
móti, vegna þess hve bændur
fjölgnðu fje sínu í haust. Út-
fluttar voru rúmlega 20 þúsund
tunnur fyrir 3,6 milj. kr., en í
fyrra var' útfl. 25,4 þús. tn. fyrir
4,2 milj. kr. Þó gengið hækkaði
fengust fleiri krónur fyrir
hver.ja tn. að jafnaði árið 1925
heldur en 1924, svo gengi^hækk-
unarinnar gætti þar á þann hátt,
að kaupmagn andvirðisins óx, en
kr.-talan var lík. Geyp manna um
tjón bænda af gengishækkun
vegna kjötútflutnings, er því
sannanlega ekki annað en fleip-
ur — pólitískt fimbulfamb.
Einkennilega kemur fyrir sjón-
ir að sjá á skýrslunni, að and-
virði kindagarna nemur meiru en
andvirðj hrossa, garnir 292 þús.,
en hross 207 þús. árið sem leið.
Garnaútflutningur liefir meira en
tvöfaldast frá 1924—’25 að magni
og 3,5 faldast að verði.
Sorgleg útkoma er með ullina.
Var 1924 886 þús. kg. fyrir 3,9
milj. kr., en 1925 572 þús. kg.
fyrir 1,3 milj. kr.
þeir hræður Haraldur og Guð-
mundur Ólafssynir frá Breiðuvík
og þrír fjelagar þeirra.
Einnig fórust þá fimm menn af
enska saltskipinu „Hartfell“, sem
sökk við Eyjar.
Erlend stjórnmál árið sem leið.
Eftir Tryggva Sveinbjörnsson.
Stutt yíirlit.
þessa viku hafa togarar aflað
sæmilega. Flestir fyrir Vestfjörð-
um. Þeir veiða nú í ís. Fiskur
sá. sem veiðist er að miklu leyti
ljelegra tegunda. Einir 4—5 hafa
selt í Englandi þessa viku. Verð-
ið þolanlegt, um1 1000 sterlingspd.
lægst.
Tíðrætt hefir mönnum orðið
þessa viku um kosninguna í Gull- j
hringu- og Kjósarsýslu er fór
fram fyrra laugardag. Fór
hún mjög á þann veg sem húist
var við. Þó jafnaðarmenn fengju
nokkru fleiri atkvæði en síðast
varð atkvæðamunurinn 360. Staf- i
ar liðsaulki jafnaðarmanna af inn-:
flutningi nýrra kjósenda í 'kjör-1
dæmið. Það er alkunnugt, að
verkamenn sem nýkomnir eru til j
kaupstaða, eru fylgispákastir við
jafnaðarmenn. En er viðkynn-'
ingin eykst versnar oft vináttan.
Borgarstjórakosningin hjer út-
kljáð í þessari viku með stjórn-
arráðsúrskurði, er segir sr. Ingi-
mar á Mosfelli eigi kjörgengan
til borgarstjóra hjer í Rvík, og
Undirskriftir Locamosanmingan na.
Árið 1925 verður vafalaust tal-1 rópu að svo miklu leyti, sem
ið merkasta árið í stjórnmálasögu menn fyr meir gerðu sjer í lmgar-
sem hingað til hafa verið harla
frábrugðnar þeim aðferðum, sena'
venja er til í Evrópu, er aðeins
örlítið brotabrot af þjóðinni.
Árið st,u leið hefir Sovjefe-
stjórnin orðið að breyta talsvert
um strik. Eignarjettur, erfða-
rjettur og innanríkisverslun er að
sumu leyti aftur gefinn mönnum
í hendur. í utanríkismálum hefir
stjórnin ýmsu afrekað, t. d. gert
hinn alkunna samning við Japam
um kola- og olíuverslun í Sac-
halin, og núna alveg nýskeð gerðtt
þeir samning við Tyrki um gagn-
kvæmt hlutleysi í styrjöld.
í ítalíu hefir Mussolini komið
þingræðinu fyrir kattarnef að
heita má. Síðasta tiltæki hans á
liðna árinu, var hið illræmda
blaðabann hans. Frá nýári hafa
Fascistar einir afskifti af blöðum
þeim, sem birtast mega. Hann
hefir þannig svift þjóð sína skoð-
anafrelsi.
Á Spáni hefir Primo de Rivera
haldið áfram ofbeldis stjórn sinní
þar til fyrir skömmu síðan að
hann tók nokkra menn í stjórn-
ina, sem ekki voru hershöfðingj-
ar. Sagt er þó, að alt sitji viS
j gamla lagið, og að hann sje pott-
j urinn og pannan í því öllu saman.
Álit hans mun þó fremur í hnig%
un vegna hrákfara Spánverja í
Marokkó.
1 Frakklandi hefir meira aðj
j segja verið að brydda á því,
; hvort það mundi ekki vera frank-
i anum til heilsubótar að koma &
harðstjórn nokkurn tíma, rjett til
reynslu. pað má vart ætla, að
megn alvara fylgi þesskonar uppá-
Kn. Zimsen því sjálfkjörinn. Ein- , ...... .. . . , ... n „• .- - -
kennileg tilviljun þetta. Lögin Bvvopu siðan styrjoldmni miklu lnnd, að akveðið stjornmalakerfi stlmgU; en hún sýnir þ6> hvers
hafi ilauk- Hin árin vorn hvort öðru1 mundi ryðja sjer hraut og verða eðlig fjárhagslegir erfiðleikar
j svo nauðalík; þar miðaði ekkert | ríkjandi meðal allra þjóða álf- prahha hafa verið og eru
Fyrstu sjóslys ársins urðu um
helgina er var. Vjelbáturinn
„Goðafoss“ frá Yestmannaeyjum
með fimm mönnum, týndist í ofsa-
voki af austri. Fóru þar efnis-
ttienn mestu í sjóinn, er vora
kveða svona á, þó engum
komið til hugar að það væri
^ afram, heldur var stöðugt sarg-
raun og veru sanngjarnt og ætti ’ o &
að í sama farinu, sömu orðin sögð
svo að vera, að útiloka utanbæjar
menn frá borgarstjórastöðu hjer.
Vitanlega lítt afsakanlegt að með-
mælendur sra Ingimars kynna
sjer ekki lögin áður en hann
býður sig fram. En þetta athuga-
leysi eí’ skiljanlegra, þegar þess
er gætt, að jafnaðarmenn hjer
munu aldrei hafa fylgt þessari
borgarstjórakosningu með nokk-
urri alvöru — úrslitin svo viss
þó til kosningar kæmi.
Veðrið var mjög hlýtt fyrri
part vikunnar, þetta 5—9° hlýrra,
en meðalhiti þessara daga. Var
r.úkil leysing um alt Norðurland,
en þar hafði hlaðið niður fönn
síðan fyrir jól. Er nú komin dá-
góð jörð í flestum, sveitum Norð-
urlands. Á Suðvesturlandí hefir
aldrei komið veruleg fönn á þess-
um vetri. Mest snjókoma hjer
eitt sinn 8 cm. Tók þann snjó
fljótt aftur. Síðari hluta vikunn-
ar var vægt frost og stillur um
land alt.
og sömu vopnunum beitt.
Sigurvegararnir kröfðust stríðs-
hóta af Þjóðverjum, alt snerisi
um þetta eina: Borgun. Síðar hæt t
ist við þetta orð, krafa Frakka •
Oryggi. I) a wessamþy k ti t \ batt í
bili enda á stríðsbóta þvargið, en
því tíðari urðu umræðurnar um
örjrggiskröfuna fraktknesku og
tryggingu friðarins aðra eða öfl-
ugri en þá, sem Alþjóðabandalag-
ið hafði til borðs að bera að svo
stöddu.
Þann 9. febrúar 1925 skýrði
þýska stjórnin frakknesku stjórn-
inui brjeflega frá því, að hún
væri fús á að gera samning um
frið í framtíðinni. Frakkar tóku
þessu- dauflega í fyrstu, en þeg-
ar Bretar snerust í leikinn, var
farið að athuga, þýska tilboðið,,
og sá varð endir þess máls, að
í stjórnmálum Frakfka síðustu
árin hefir fjárhagur ríkisins ver-
ið þungamiðjan. Flest hefir snú-
ist um þetta eina atriði. Ráð-
gátan, hvernig frankanum skuli
forðað frá sömu örlögum og mark-
ið hlaut, er óráðin enn.
Út á við hafa Frakkar haft fult
í fangi með að halda Marokkó-
mönnum í Afríku og Drúsaætt-
kvíslinni í Sýrlandi í skefjum. S
Sýrlandi er nú, að því er síðast
hefir frjest, saminn íriður, ett
ískyggilegt var útlitið um tíma.
í Marokkó er aðeins vopnahlje
vegna vetrar. Með vorinu má
búast við að alt sæíki í sama
horfið. Marokko-óeirðirnar átti
að hæla niður á svipstnndn. Þetta
drógst, og nú er það sýnt, a5
uppreisn þessi eigi svo djúpar
rætur að ekki einungis Frökkum,
heldur einnig allri Evrópu geti
! staðið hætta af. Því hefir veri5
Loearnosamningarnir voru gerðir, unuar, sem sje þingræðið. Þetta haldið fram, að óeirðirnar í Mar-
öryggiskrofunni varð fullnægt, fór nokkuð á annan veg. Og ekki okkó, Sýrlandi svo og verkföllin
framtíð Evrópu var beint inn á verður sagt, að erfiðleikar himia og iitlendingahatrið í Kína sjeuaf
uýja braut. ýmsu ríkja hafi gert minna vart sameiginlegum rótum runnin: Það
Þótt Loearnosamnmgarnir sjen við sig árið sem leið, en undan- á að hrinda Evrópumönnum af
síðari ára stjórnmálasögu Svrópu farin ár. ' ! sjér.
hin mesta prýði, eru þó því miður ( í Rússlandi kom einveldi bolse- j Þessar smáskærur er« aðeins að-
margir ljótir blettir á henni, þeg- vika á eftir keisaraeinveldinu. — dragandi annara alvarlegra at-
ar betur er að gáð. Það. er tals- Tala þeirra manna, sem þar ráða burða: Styrjaldarinnar milli
verð óreiða á stjórnmálum Ev- lögum og lofum með aðferðum, Vestur- og Austurhcma, milH