Ísafold - 02.02.1926, Blaðsíða 3

ÍSAFOLD
3 V
Kaupdeilunni
við Eimskipaf jelag íslands
lauk aðfaranótt 28. f. m. eftir 12 klst. fund.
Samið til þriggja ára.
Kauplækkunin 3,8 °/0.
Stjórn Eimskipafjelagsins hefir
talið ótímabært að gera kaup-
■deilumálið við hásetana og kynd-
arana að blaðamáli meðan á samn
ingum stóð, og ekki var enn sjeð
fyrir, hvort samkomulag næðist
-eða eigi, enda var það í samræmi
■yið ósk sáttasemjara. Því hefir
hún eigi talið rjett að sinna þeim
ónákvæmu og ósönnu flugufregn-
um, sem fram hafa komið um
málið, í blöðum og á manhfund-
um.
Nú þegar deilunni er lokið, vill
stjórnin gjarna að almenningur
fái fregnir um orsakir hennar
•og eðli.
Undanfarin ár hefir kaupgjald-
ið hjá Eimskipafjelaginu yfirleitt
fylgt dýrtíðinni. í fyrra hækkaði
kaup háseta og kyndara t. d.
vegna þess að dýrtíðin hafði
hækkað þá undanfarið ár; nam
hækkunin þá ríflega dýrtíðar-
hækkuninni, af sjerstökum ástæð-
um. Nú hafði dýrtíðin lækkað og
krafðist, stjórn fjelagsins því,
samkvæmt fyrri venju, að kaupið
lækkaði að sama skapi, þ. e. um
12%. Stjórn Sjómannafjelags
Beykjavíkur, sem annast þessa
kaupgjaldssamninga fyrir háseta
/Og kyndara á skipum Eimskipa-
fjelagsins, vildi eigi ganga að
slíkri lækkun nú. Eftir talsvert
þref vildi stjórn Sjómannafjelags
ins ganga að því, að kaupið sjálft
lækkaði um helming þess sem dýr
tíðin hafði lækkað, eða 6%. En
eftirvinnukaup, sem fyrir háseta
er áð meðaltali kaupgjaldsauki
um rúm 50%, vildu þeir ekkert
lækka. (Kaupgjald háseta var
.1925 kr. 236.00 á mánuði, en með-
altal yfirvinnu á mánuði nálægt
150 kr., kaupið alls því hjerum
bil 386 kr. á mánuði, auk ýmsra
fríðinda). Þeir óskuðu heldureigi
að semja fyrir lengri tíma en 1
ár. Ennfremur kröfðust þeir ým-
issa fríðinda í viðbót við það
sem hásetar og kyndarar höfðu
áður.
Málið fór svo til sáttasemjara
ríkisins, er samkomulag var
strandað. Það gerðist 16. f. m.
21. f. m. átti að afskrá og endur-
skrá skipverja á Gullfossi lögum
samkvæmt. Að fyrirlagi stjórnar
Sjómannafjelagsins ljetu hásetar
og kyndarar ekki endurskrá sig,
vegna þess að ósamið væri enn.
Þann dag átti Gullfoss að fara
vestur, en stöðvaðist af þessum
.ástæðum.
Aðfaranótt 28. f. m. fjekst loks
samkomulag fyrir milligöngu
sáttasemjara. Aðalatriði þess eru,
að í þetta skifti færist kaup full-
gilds háseta aðeins niður úr 236
kr. niður í 227 kr., en eftirvinnu-
•
kaup m. m. verði óbreytt þetta
ár. Síðan lækki og hækki bæði
kaup og eftirvinna m. m. 1. jan-
úar ár hvert, í samræmi við bú
reikningsvísitölu hagstofunnar í
októbermánuði næst á undan, með
an samningar gilda, en þeir eru
uppsegjanlegir með 3 máriaða £|t-
irvara, þó eigi fyr en um ára
mótin 1928 og 1929. — Hásetar,
sem unnið hafa hjá fjelaginu
meira en ár, fá viku frí á ári.
Ennfremur nokkrar smávægilegri
breytingar á núgildandi samning-
um.
Er fulltrúar háseta og kynd-
ara vildu ekki ganga að lækkun
nú í samræmi við lækkun dýrtíð-
Sigrid Unðset.
aðallega af mýri, sem er fyrii*
ofan bæinn. Fallhæðin er aftur
á móti 50 metrar. — Straumhjól-
ið, „turbinan", er svo nefnd „Pel
ton-turbin‘ ‘ gerð.
Verð þessarar stöðvar er sem
næst 3500 krónur, ásamt ölluln
rafáhöldum.
2. í Svínafelli í Öræfum, hjá.
þeim Páli bónda Jónssyfii
og Rannveigu Runólfsdóttpr;
; ekkju. Er sú rafmagnsstöð fyöri
2 heimili, og framleiðir 12 hest-
afla raforku, sem notað er fil
/1 ljósa, suðu og hitunar. FallhæS
þar er 82 metrar. Alls kostfir,
sú rafstöð með öllum raftækjuiri
beggja bæjanna, um 8 þúsundHh
króna.
Til þessara tveggja stöðva hef-
ir Bjarni útvegað alt efni pg

Mynd þessi er af bústað hinnar útsýn yfir dalinn bæði til suð-
. frægu og mikilvirku norsku skáld urs og norðurs.
arinnar, fóru þeir í rauninni. Sigrid Undset. Býr hún á Þarna hefir Undset skrifað sín- . .
fram á kauphækkun um 6% eftir fögrum, aðlaðandi stað, við Litla- ar mestu og bestu bækur. Þarna /^|ld^
þrautaboði þeirra. | ijainar) á ejgn sinni, sem hún nefn er friður og ró, og þangað leitar
Enda þótt Eimskipafjelagið sje jr Fjallalæk. Eru húsin
reist í hún úr skarkala og háreysti borg-
á Þessu sjerstaklega illa við hyggjngarstn þeim, sem tíð'kast í anna, þegar hún semur sínar
kauphækkun búið, vegna mikillar Gllðbrandsdalnum. merkilegu og vinsælu bækur.
farmgjaldslækkunar frá nýári og
harðsnúinnar samkeppni, þá hefir
stjórn þess þó til samkomulags
samþykt að ganga að minni kaup-
breytingu nú, gegn því að fá
trygt, að bæði kaup og eftirvinna
fylgi clýrtíðinni næstu tvö ár. '
Bústaðurinn stendur í hlíð, og Konumyndin litla neðst
er þaðan hin fegursta og víðasta hægri er af skáldkonunni.
til
I R L A N D.
Loksins er bundinn endi á alla
Þá er þeirri deilu lokið. — Þó þrætu, alda stríð um afstöðu Eng-
blöðin hafi lítið um hana sagt, lands gagnvart írlandi, og landa-
hefir mönnum ekki verið tíð- jmæri sett milli Norður-írlands
ræddara um annað hjer í bæ und- i(Ulster) og Suður-írlands (írska
anfarna daga. fríríkið). Bretum hefir aldrei tek-
Eins og fyrrj daginn hefir Al- ^st að halda frlendingum í skefj-
þýðublaðið sungið sinn sama són1 um og um síðir fengu fríríkis-
um hið ósanngjarna kaup. | (menn vilja sínum framgengt. —
’Nú, þegar samningum er lokið ÍQladstone sá fyrstur manna hver
er rjett að minna á, að kaup há- ^ endir þessa leiks myndi verða,
seta á íslensku skipunum 0g það var hann, sem benti á
'er hærra hjer en kaup hár þá leið, sem síðar var farin. Ráði
seta í Danmörku og Noregi, með hans var ekki fylgt, framsýni
öðrum orðum: Eimskipafjelag ís- hans í þessu máli varð konum
lands er knúið til þess að greiða sjálfum að fótakefli. Að honum
hærra kaup en fjelög þau, sem látnum hjelt þófið áfram uns
það keppir við. | Lloyd George fór að skifta sjer
í Danmörku nemur mánaðar- J af málinu og það einmitt á sama
kaup háseta 181 gullkrónu, en í grundvelli og Gladstone hafði
sem hann hefir besta fengið í
þeim efnum; en straumhjófin.
smíðar hann sjálfur.
3. í Skaftafelli í Öræfum, hjá
Oddi bónda Magnússyni og þeím
systkinum. Er þar 5 hestaflastalS,
— nægileg raforka til ljósa og
suðu. Fallhæðin er aðeins 12
metrar. — Um verð á þessaTi
að landamæralínan yrði sett norð- gtö8 er mjer ókunnugt, þar sem
ar en raun varð á. Það varð þó gjarnl hafði ekki undirbúið eða.
ekkert af, að nefnd yrði skipuð
meðan Lloyd George var forsæt-
isráðherra. Bonar Law hliðraði
■ sjer við að skifta sjer af mál-
■inu, en þegar Mac Donald kom
til sögunnar, kom það aftur efst
Ú teninginn. Nefnd var sett á
laggirnar. Sátu hana þrír menn,
éinn úr hvorum landshluta ír-
lands, sá þriðji var Englendingur.
Eftir langa mæðu og harða orða-
•sennu milli blaðanna í Norður-
og Suður-írlandi, kom nefndin
útvegað neitt til hennar, enda'
ætluðu aðrir að setja stöðtna.
upp, en það fórst fyrir af ýms-
um ástæðum.
Þess má geta, að aðflutningíir
eru mjög örðugir til allra þess-
ara býla, og staðhættir allvíða
betri til rafveitu; einkanlegai
hleypir mikil fallhæð kostnaðín-
um mjög fram.
Aðallega hefir Bjarni unnið að
þessu í haust, og sumt í vor fyr-
ir slátt, því þar sem hann er bú-
Noregj 140 gullkrónum. — Sam-
kvæmt hinum nýja samningi er
gert.
Að vísu var orðið alveg útsjeð
hásetakaupið hjer 185 gullkrónur ;um) að Suður-írlendingar nokkru
á mánuði — auk endurgjalds fyr- J sinni yrðu kúgaðir til hlýðni, enda
ir yfirvinnu — sem fyr er getið. '^náðu þeir því takmarki, sem bar-
Kauplækkunin varð samkvæmt;isl hafði verið fyrir um langan
frá því sem verið hefir. Þing
Breta og bæði þing írlands, hafa
nýlega samþykt landamærasamn-
sjer saman um, að landamærunum | andi magur) ver5nr hann a5 nota
skyldi ekkert eða jsáralítið breytt heyannatímann í þarfir bús síns.
AllmikiU misskilningur held
jeg það sje hjá ræiktunarsjóðnufu
(!nýja, á högum landbúnaSar
inginn og eftir breskum og írsk- vorg) a5 veita ekki £yrst
um blaðagreinum að dæma, virð- fremgt e5a setja efst j gta5inn
ast aðilar vera nokkurn veginn fyrir slgast, lún til raforku-
ánægðir með úrskurðinn. Forsæt- stö5va; þyí f4tt e5a ekkert %r
isráðherra Suður-írlands, Gos- hetri lyftistöng landbúnáði rig
grave, ‘komst svo að orði, þegar sveitamenningu yfirleitt. — Með
samningamir voru birtir, að hann því sparast mikill áhurður an.
vonaðist til, að með þeim byrj-■ vígast) gem ræktunin hyggist á,
samningnum aðeins 3,8%, þótt';aldur, sem sje sjálfstæði.Frá þeim uðu nyir ,og betri timar í sogu sveitirnar verða vistlegri og>
dýrtíð hafi lækkað um \2%, og'degi hefir hagur þessarar ein- Irlands,^ timar samuðar og sam*. Ufyæniegri fyrir þá fáu, sem enn
enda þótt fulltrúar háseta byðu kennilegu þjóðar, sem ætíð hefir vlnnuIrnll‘ be”"^a landshlutanna, eru eftir í sveitum landsins.
eitt sinn 6% lækkun; en þá átti;
aðeins að semja t'il 1 árs. En þeg-
ar kom til að semja til 3 ára,
breyttist samningsgrundvöllur-
inn allur.
átt við bág kjör að búa, farið
batnandi og rótgróið hatur gegn
Bretum rjenað. í sömu andránni
og báðum landshlutunum var gef-
in sjálfstjórn, hvorum útaf fyrir
sem um langan aldur hefðu bor-
ist á banaspjótum.
Eftirvinnukaupið hefir haldist|Sig) kom nýtt hljóð í strokkinn.
óbreytt, og á að haldast í eitt ár. iForingi Suður-lrlendinga í frels-
En að því ári liðnu á að semja 'isbaráttunni, de Valera, sem geng
um það. ið hafði berserksgang um mörg
—----- ár, gerðist rólegur. Norður-ír-
Gullfoss fór ekki til Vestfjarða, lendingar hafa ætið verið harla
eins og til stóð. Hann fór til út- /ánægðir yfir sambandinu við
landa á áætlunardegi. Sumt af England, enda voru það Bretar
vörum þeim, er Gullfoss átti að sem á sínum tíma námu land á
flytja vestur, fer með aukaskipi Norður-írlandi.
fjelagsins, Sado. Sumt verður sent
með Suðurlandi, og sumt fer með
Goðafoss.
í samninganefnd af hálfu Eim-
skipafjelagsins voru þeir Sveinn
Rafmagnsstöðvar.
Síðu-Hallur.
Sýslufundur Árnesinga
er nýafstaðinn. Meðal þeirra mála
Fyrir tæpu ári síðan skýrði seni þar Voru til umræðu *var:
jeg frá í þessu blaði, ýmsu, sem | SpítalamáliiJ. Ákveðið að sýslan
Bjarni Runólfsson í Hólmi í leggi l5000 kr til Eyrarbakkaspít-
Landbroti hafði komið í fram- alanS) svo hann verði nú loks full-
kvæmd af venklegum fyrirtækj- _
11 ,n- __ | Hjeraðskólamálið. Samþvkt var
Þar sem hann hefir nú þetta a5 hyrja á skólabyggingu að sumri.
ár sett upp 3 rafmagnsstöðvar þ, eHd gje ákve5i5 me5 fuiw
hjer í sýslum, finst mjer ekki hvar skólirm eigi a5 vcra.
úi \egi að skýra almenningi yer5ur skúlasta5ur ákve5inn á auka
nokkru nánar frá þessun# fynr- .. . . , , . ,
. , fundi sýslunefndar siðar 1 vetur.
tækjum — þar sem almennur a- . r. _... _
Vegir 1 Flodnum. Akveðiö aðgera
hugi virðist vaknaður fyrir raf- , . , _ . ..
0 , , , fynrhugaða vegi (3—4) um Flóa-
orku um land alt. , *-o, * - i
„ „ , , aveitusvæðið að sysluvegmum.
Rafstoðvarnar eru a þessum „ , ,.. _ * ,
, . ' Samþyktir voru gerðar, að skora
heimilum: * ,,,, ., .
1. í SvÍMd.1 í SkaEtái'timgu S >mg og stjora .S flyte )«™íra«t-
o- Jón Bacli. Þeir sátu á fundi; óskert, en á liinn bóginn drógst hjá Vigdísi Sæmundsdóttur, — armdmu. °S le>' a mn ntumg og
frá því kl. Ty2 á miðvikudag og hann á það við Snður-írlendinga
þahgað til kl. 2 á fimtudagsnótt,
án, þess að nokkurt hlje yrði á.
Nú var sjálfstæði fengið, en
ennþá var eitt atriði óútkljáð:
Landamæralínan milli Norður- og
Suður-írlands. Að sumu leyti er
það Lloyd George að kenna, að
Björnsson, Hallgr. Benediktsson1 svo lengi hefir dregist að áltveða
og Emil Nielsen framkv.stj., en J landamærin. Hann gaf á sínum
fulltrúar sjómanna voru þeir Sig- ,tíma Ulstermönnum það loforð, að
urjón Ólafsson, Björn Bl. Jónsson'láta hin þáverandi „6 hjeruð“
að setja skyldi nefnd til að á-
ikveða landamærin, af því Suður-
írlendingar gerðu sjer von um,
ekkju þar. Er þar 5 hestafla notkun á öðrum ba^Mm e,ir
Hreinskreólíni.
stoð, — nægilegt til ljosa og
suðu fyrir heimilið, — og er þó ________ m ________
vatnið mjög af skornum skamti,