Ísafold - 09.02.1926, Blaðsíða 2

2
ÍSAFOLD
mannval bcsta bverrar þjóðar, að >ingi í þiisund ár, og alt til þessa Árna hefði mælst vel við þetta
þar sjeu „þjóðarinnar duglegustu, dags. Og jafn efalaust tel jeg það, tældfæri.
drenglyndustu og gáfuðustu að Alþingi íslendinga muni á Er þingmenn komu úr kirkju,
■íenn. komandi árum og öldum efla og ^óku þeir sjer sæti í neðrideild-
Mintist hann síðan á ástandið auka virðing sína sem samkoma arsalnum. Las forsætisráðherra
í heiminm alment, eftir ofriðinn viturra, goðra og göfugra manna, upp konungsboðsltapinn um að
mikla, og þá einkum vaxandi þar sem fortölum einum er beitt,'og þing væri • kallað saman; skýrði
spillingu stjórnmála og vaxandi þar sem sótt er og varist af kærleika sjgan fr4 því að Framsóknar-
stjettabaráttu og stjettahatur sem til sannleikans og rjettlátra rök- f]0kkurinn og Sjálfstæðisflokkur-1
bærist hingað. Yökumenn þjóðar- semda, þar sem landsins mál eru inn hefðu óskað eftir því, og
innar jrðu að vaka yfir sjalf- rædd af eldmoði og ast a landi og ílialdsflokkurinn samþykt fyrir
stæði voru og^ sæmd út á við, en >jóð, og þar sem sannur bróður- sitt leyti, að kosningum yrði frest-
J?eir verða eigi síður að vaka yfir kærleikur sameinar alla, sem vinna að vegna þess hve marga þing-
(jálfstæðinu inn á við. Hannkomst að hinu sama heillaverki. menn "vantar. Fóru því engar
svo að orði: ------ ltosningar fram til foresta nje
Mikilsvert atriði, og um leið Ræðan naut sín vitanlega betur skrifara og var einkennilegt að sjá
•vandasamt á þessum tíma, er hið Þar sem hún var flutt 1 heilu laSb þingmenn koma þarna saman án
efnalega sjálfstæði. Þess vegna er heldur en þessir kaflar gera, enda þess nokkur tæki sæti í forseta-
oss gott að eiga meðal vökumann- var alment mál manna, að sr. stól.
anna hyggna og hagsýna f jármála-
menn, sem hafa fujl og föst (tök á
viðfangsefni sínu og vita meö ör-
uggri vissu, hvað líður í þeim efn-
um. En eigi er minna vert um hitt,
að vaka yfir hag allrar heildarinn-
ar með rjettvísi; gæta rjettlætis í
löggjöf, rjettlætis í dómum og fram
kvaund laga, rjettlætis í viðskiftum
stjettanna allra í landinu. Til þess
að skera úr málefnum þjóðarinnar
þarf vökumenn, sem eiga anda vís-
dóms og skilnings, vökumenn, sem
skilja, að samvinna allra stjetta í pingmenn á leið úr kirkjunni.
bróðerni er þjóðarbjargráð, en Á myndinni sjást þessir: Sjera Eggert á Breiðabólsstað, lengst
stjettahatur og stjettadeilur þjóð- til hægri, þá Jón Kjartansson á bak við sjera Eggert. Næstur
arvoði. Það er ekki nóg, að þing- honum gengur Jónas frá Hriflu, þá er Ágúst Helgason frá Birt-
menn keppist við að fá sem greið- ingaholti, (varamaður Sigurðar heitins frá Ystafelli). Þar næstur
astar samgöngur milli landshluta sjest Jón frá Reynistað og lengst til vinstri Hákon í Haga. (Upp-
og hjeraða, en vaki miður yfir því, yfir öxlina á Ágúst Helgasyni sjest önnur augabrúnin á Ólafi
að greiðar samgöngur og góð sam- Thors).
vinna haldist milli allra, er landið
Benedikt Sveinsson, með 17 at-
kvæðum, en Klemens Jónsson
hlaut 11 atkv.
1. varaforseti var kosinn Pjet-
ur Ottesen, með 13 atkv. Þorleifur
Jónsson hlaut 7 atkv., Magnús
Torfason 1 atkv., en 7 seðlar voru
auðir.
2. varaforseti var kosinn Sig-
urjón Jónsson, með 13 atkvæðum.
porleifur Jónsson hlaut 4 atkv.,
Hákon Kristófersson 2 atkv., en
9 seðlar voru auðir. S'krifarar
deildarinnar voru þeir kosnir
með hlutfallskosningu: Magnús
Jónsson og Tryggvi Þórhallsson.
Skólastjóri
Samvinnuskólans.
Lengst til hægri á myndinni er Jón Þorláksson fjármálaráð-
herra og þá Björn Kristjánsson, þá Sigurður Eggerz, þá Magnús
Jónsson dósent. Fleiri sjást ekki greinilega.
Þingfindurinn í gær.
Kosning embættismanna.
Aldursforseti þingsins er Björn
Kristjánsson. Hann tók sæti í
forsetastól. Áður en tekið var til
venjulegra þingstarfa, mintist
aldursforseti látinna þingmanna
óg fyrverandi þingmanna þeirra
;er látist hafa á árinu. í fyrsta
lagi þeirra tveggja þingmanna,
Hjörts Snorrasonar og Sigurðar
Jónssonar og síðan þeirra Ara
Brynjólfssonar á Þverhamri, Jóns
Jacobsonar landsbókavarðar, Jóns
Jónatanssonar, Ólafs Briem og
byggja, hverrar stjettar sem ern. j
Hvað stoða nýjar brýr yfir jökul-
vötn landsins, ef sífelt breikka og
dýpka jökulsár haturs og öfundar
milli einstakra stjetta fámennrar
þjóðar, sem á engu þarf meira að
halda en fullkominni samstillingu
allra krafta? Jeg spyr. Þjer svarið
í verkum yðar, —Vjer þurfum því að
eiga meðal stjórnmálamanna lands-
ins, sem flesta frjálslynda og víð-j
sýna alþjóðarvini, sem andstæðirj
eru allri þröngsýnni og eigingjárnri j
stjettabaráttu. Það verða jafnan
slíkir menn, sem bjarga þjóðunum,
menn, sem líta á hag allrar heild-
arinnar. Og það verða slíkir menn,
sem einir geta skapað eðlilega, heil-
brigða framsókn á öllum sviðum
þjóðlífsins íslenska, verði þá ekki1
stjettadeilur og sundrung áður bún-
ar að ganga af íslenskri þjóð særðri
og deyjandi. Slíkir menn eru hinir
góðu vökumenn, sem treysta má,
menn, sem öll þjóðin getur spurt:
„Vökumaður, hvað líður nóttinni?"
Þá fór hann nokkrum orðum
um þá ómildu dóma sem þing-
ræðið fær nú víða; og sneri síð-
an máli sínu til Alþingismanna:
Háttvirtu alþingismenn! Það er
nú orðið~ þjóðkunnugt, að s'vipaðar
kvartanir hafa veiið látnar uppi Stefáns gtefánssonar frá Fagra-
um Alþingi íslendinga. Það er ekki
mitt verk, að kveða upp dðm í því j Skiftust, þingmenn því næst í
máli. En hitt er mitt verk, að vísa. kjördeildir til að rannsaka fejör-
því máli til dómstóJs yðar eigin j brjef hinna þriggja nýju þing- kvæðnm (7 seðlar auðir). Skrifar-!
samvisku, hvers um sig. Og það telj manna Reyndist ekkert við þau ar voru kosnir Gunnar Ólafsson
jeg einnig mitt verlc, að láta það L ag athuga, Því næst var kosinu og Einar Árnason.
ljós, að hin íslenska þjóð^elskar Ál-|forsefj sameinaðs þings. Hlaut Jó-
þingi, og vill geta haldið þúsund, hannes Jóhannesson kosningu með
ára minning þess með þakklátum 22 atkvæðum. Fjekk Klemens
hug fvrir alt sem þingið hefir gert.1 Jónsson 15 atkv. og Sigurður
Jeg tel það vafalaust mál, að hin Eggerz 5.
ísl. þjóð muni jafnan þakka guði Varaforseti sameinaðs þings var
sínum fyrir alla hina góðu og trúu kosinn Þórarinn Jónsson, með 21
vökumenn, sem hún hefir átt á Al- atkvæði.
Skrifarar: Jón Auðunn Jónssou
og Ingólfur Bjarnason.
í efri deild
var Halldór Steinsson kosinn for-
seti, með 8 atkv. Guðmundur Ól-
afsson fje'kk 5 atkvæði. — Einn,
seðill var auður.
Er Halldór Steinsson steig í
forsetastól, mælti hann nokkur
minningarorð um þá tvo mætu
efri deildar þingmenn, sem látist
hafa síðan þingi var slitið, þá!
Sigurð Jónsson og Hjört Snorra-1
son, og óskaði varamenn þeirra
velkomna í deildina.
Varaforseti var kosinn Eggert
Pálsson m.eð 8 atkv. 2. varafor-
seti vaj- kosinn Ingibjörg H.
Bjarnason 4. landskj., með 7 at-
Neðri deild:
Fjármálaráðh. (JónÞorl), setti!
fundinn og kvaddi aldursforseta1
deildarinnar, Klemens Jónsson, til!
þess að stýra honum á meðan kos-1
inn væri forseti deildarinnar.
Forseti deildarinnar var kosinn
Á síðastliðnu vori skýrði jeg
frá því, hjer í blaðinu, hve lubba-
liátturinn var ríkur í eðii Jónas-
ar frá Hriflu, þá er hann var
um fermingu. Eftir þeim vitnis-
burði er kunnugir menn gáfu
honum á þeim árum, er ekkj við
góðu að búast úr þeirri átt.
Þó enginn væri Jónas talinn
drengskaparmaður í vor sem
leið, hefir honum farið mikið
aftur síðan. Undanfarin ár hefir
Jónas einstaka sinnum setið á
strák sínum. Hann hefir t. d.
getað skrifað eftirmæli í blað
sitt, án þess að lenda út í ill-
girnislegum skömmum. Og þó
liann yrði fyrir aðkasti og hnút-
um fyrir hið óvenjulega óvand-
aða framferði sitt, þá hefir hann
stundum getað tekið því án þess
á því bæri að vanstilling og
fólskulegur geðofsi hlypi með
hann í gönur út á glerung rógs
og lyga.
En nú er ekki þessu til að
dreifa. Geðofsinn hefir heltekið
manninn,ofstopafull mannskemda
fýsn hans' liefir sljófgað minni
hans og dómgreind. — Stillingin
er á förum.
Margoft hefir verið á það
bent hjer í blaðinu, hve Jónas
frá Hriflu væri með öllu óhæfur
skólastjóri. Sýnt hefir verið
fram á, hverjar eðlilegar afleið-
ingar það hefði, ef samherji Ól-
afs Friðrikssonar hefði á hendi
skólastjórn til lengdar.
Um það þarf ekki að fjölyrða.
Hæmið eina, falsaða brjefið í
Skaftafellssýslu í sumar, talar
sínu máli. Skólastjórinn er sam-
herji bolsivikans Ólafs Friðriks-
sonar. En það er öllum vitan-
legt, að eitt er æðst boðorða með
al bolsivika: að öll meðul sjeu
leyfileg í hinni pólitísku baráttu.
peir einir geta því lagt blessun
sína yfir brjefafals.
Ekki einn einasti íslendingur
nema Jónas frá Hriflu, hefir
mælt hinum fölsuðu undirskrift
um bót. Yeslings Tryggvi Þór-
hallsson þagði — steinþagði. —
Jónas tók upp vörnina — hann
sá eini. Yegna hvers? Efast nokk
ur um það ? Honum rann blóðið
til skyldunnar.
Frá því var skýrt hjer ,í
blaðinU á dögunum, að Jónas
hefði gefið nemendum sínum frí
þann dag, er kosið var í bæiar-
stjórn. Fríið var sett í samband
við kosninguna. Nú gat vel ver-
ið að þetta væri tilviljun ein, —
ffíið í skólanum væri venjulegt
mánaðarfrí — þó slík frí sjeu
sjaldnast höfð á laugardögum.
En þegar það vitnaðist að nem
endur .úr Samvinnuskólanum
komu á kjörstað, sem fulltrúar
Ólafs Friðrikssonar, var aug-
ljóst, að hjer var ekki um neina
tilviljun að ræða.
Mjer er engin launung á því,
að jeg margrengdi heimildar-
mann minn, er sagði mjer frá
því, að nemendur Samvinnuskól-
ans hefðu verið fulltrúar A-list-
ans. Mjer fanst það svo ótrú-
legt, — þrátt fyrir alt. En nú
er hin besta sönnun fengin fyrir
því, að rjett er hermt. Því Jónas
mælir ekki á móti, enda þótt
hann sjái vel að hjer hefir bann
teflt helst til djarft.
Hin flöktandi dómgreind Jó-
nasar virðist alveg hafa farið á
ringulreið, er hann las í Morgun-
blaðinu um afskifti sín af kosn-
ingu Ólafs Friðrikssonar í bæj-
arstjórn.
Skelfing og ótti grípa mann-
inn — sem eðlilegt er. Hann ótt-
ast, að nú muni framsóknarbænd-
um loksins ofboðið. Nú sje loks-
ins orðið bert, h.ve innilegt er
samband ,,bændaleiðtogans“ við
bolsevikana.
En hvernig reynir Jónas enn
að dyljast ?
Hann óskapast yfir því, að
nemendum Samvinnuskólans hafi
hjer verið hallmælt. Missir hann
hjer sjónir á hinu einfaldasta
undirstöðuatriði kenslu- og skóla
stjórnar. Vel má að vísu með
í’ökum atyrða menn fyrir fylgi
við byltingamann eins og Ólaf
ikaupmann Friðriksson. — En
Jónas ætti þó að sjá, að nemend-
ur Samvinnuskólans verða síst
allra atyrtir fvrir málafylgi við‘
einmitt Ólaf.
Þegar menn setjast á skóla-
bekk, hvort heldur þeir eru ung-
ir eða gamlir, gera þeir það í
þeim ákveðna tilgangi að læra
af kennurum skólans, og inn-
drekka þann anda, sem í skólan-
um er.
Þegar „bændaleiðtoginn“ Jón-
as er atyrtur fyrir fylgi sitt við
bolsann Ólaf, þá kennir hann
nemendum skólans um. Skyldi
það vera þeim að kenna? Eru
það þeir, sem bera skólastjórann
ofurliði, og heimta mánaðarfrí tií
þess að geta „agiterað“ fyrir
Ólafi Friðrikssyni.
Gleymir nú Jónas því, að hann
er e'kki lengur fermingardrengur
norður í Bárðardal, sem getur
smokrað sjer á bak við þá, sem
hann hefir áhrif á? —- Nú er
hann skólastjóri. En lítilmensk-
an! Að reyna jafnvel að ota læri-
sveinum — nemendum sínum —
fyrir sig, og kenna þeim um
andann í Samvinnuskólanum, og
ætla sjer að skríða á bak við þá.
Enn er Jónas frá Hriflu sam-
vinnuskólastjóri. En hann er
líka fvlgismaður æstasta bolsevika
þessa lands. Hann er einnig eini
maðurinn meðal Islendinga, er
dirfðist að mæla falsbrjefinu bót.
Þá er hann og einasti rithöfund-
urinn, sem gerst hefir svo ósann-
sögull, að hann brenglar afstöðu
bæja og póstleiða eftir geðþótta
sínum. Hann er nix orðinn eitt í
senn: aumkunarverðasti og hlægi
legasti fslendingurinn, sem fæst
við ritstörf. Hann mun og vera
einasti raaður í heiminum, sem
gert hefij- málgagn samvinnu-
bænda að ^sorpblaði.