Ísafold - 22.02.1926, Blaðsíða 3

ISAFOLD
ofan á sjer, sem varði hana dá-
'lítið meiðslum, en ógurlega var
hún orðin aðþrengd, þegar hún
loks eftir 22 klukkustúndir, var
grafin upp úr fönn og torfdyngju
■ • og töluvert meidd á liöfði.“
Þrátt fyrir alt þetta gat hún
§ fylgt manni sínum til grafar að
Hólum í Hjaltadal; var jarðar-
förin fjölmenn og sýndu menn
I ekkjunni á margan hátt samúð
1 sína og velvild.
Henni hefir liðið fram yfir
■ allar vonir, en á þó oft bágt
með svefn, hrekkur upp frá úg-
* urlegum draumum, sem standa í
sambandi við hið undangengna.
Það eru fleiri hetjur en þeir,
sem ganga fram á orustuvöll
styrjaldanna. Og gott eiga þeir,
I sem á hættunnar stund ’geta
| stuðst við Guð í barnslegri trú.
Guðrún Lárusdóttir.
Læknisbústaður og sjúkrasktyi Mýrdælinga í Vík.
Alúðarþakkir til allra nær og fjær, sem hafa sýnt okkur
samúð og hluttekningu við fráfall og jarðarför systur okkar,
Guðlaugar Halldórsdóttur, og föður okkar, Halldórs Jónssonar,
Vík í Mýrdal, 18. febr. 1926.
Ólafur Halldórsson. Jón Halldórsson.
íslenska sýningin
í páfagarði
í sumar sem leið.
ATHUGASEMD.
Eins og þegiar er kunnugt, hef-
Ir kosningarnefnd kvenna í Rvík
sent út um land ávarp til kvenna
viðvíkjandi liinum hlutbundnu
kosningum, sem fram eiga að
fará í júlí 1926 á þremur land-
Ikjörnum þingmönnum. Hefir og
jafn framt verið settur upp og
sendur út kvennalisti með frú
Bríetu Bjarnhjeðinsdóttur efsta á
Ijlaði.
Það skal nú fúslega. viðurltent,
að frú Bríet á þakkir skildar
af íslenskum konum, fyrir bar-
úttu hennar í jafnrjettismáli
lcvenna gagnvart körlum. En
iþegar nú svo er komið að vjer
konur höfum hlotið kosningarjett
<pg kjörgengi til jafns við karl-
mennina, þá verðum vjer að gæta
þess, að á oss hvílir jafnt sem
þ>eim full ábyrgð á því, að fara
skynsamlega með þenna fengna
rjett vorn. Vjer hljótum því að
hugsa um fleiri mál enn aðeins
sjermál vor kvenna, þegar um
kosningu á þjóðarfulltrúa er að
ræða. En á skoðanir vorar, að
því er almennu málin snertir,
hlýtur sú flokkaskifting', sem á
þeim og þeim t.íma er ráðandi
í landinu, að hafa allmikil áhrif,
þannig, að vjer jafnt sem 'karlar
hneigjumst að einum flokknum
frekar en öðrum.
Að vísu er það nú tekið fram
í ávarpinu, sem hinum mnrædda
lista fylgir, að konur þær, sem á
kónum standa, sjeu með öllu
óháðar pólitísku flokkunum, sem
r,ú eru. En slíku er vart að
treysta. Það liggur beint í augum
uppi, að liver sú kona, sem kemst
á, þing, lilýtur þegar til atkv.
kemur í hinum almennu málum,
nð veita einum flokknum frekar
en öðrum fylgi sitt, enda þótt
hún gangi máSke ekki formlega
’ eða til fulls í hann. Mje'r finst
því að vjer konur, sem ávarpið
Tiefir verið sent með tilmælum
tun að styðja hinn umrædda lista,
eigum heimtingu á, að fá vitn-
eskju um það frá þessum fram-
bjóðendum — sjerstaklega þeirri,
sem efst stendur á listanum —
bvar þær standa gágnvart þeim
pólitísku flokkum, sem nú eru,
eða hverjum þeirra þær helst
mundu veita fylgi sitt, ef á þing'
kæmust, Fáist, -eklri slík vitneskja,
skil jeg eklti í, að nokkur hugs-
=andi kona geti grejtt 1 i Aanum
. I
í sum«r sem leið var byrjað
að byggja í Vík sjúkraskýli og
læknisbústað fyrir Mýrdalshjerað,
og- er byggingunni langt á veg
komið. Húsið stendur á fögrum
stað á Suður-Víkurtúninu. Þar
nýtur vel sólar, en útsýni þaðan
hið fegursta.
Læknisbústaðurinn er aðalbygg
ingin, að grunnmáli 8*4X9 m.;
en áfast austan við er sjúkra-
skýlið 9 1/4 X9 metrar; —
eru þar tvær sjúkrastofur og tvö
rúm í hvorri; ennfremur ein ein-
angru'narstofa; en gjört er ráð
fyrir að hafa megi 9 rúm; ef þörf
krefur. Þar er og skurðarstofa og
baðklefi.
Kjallari er undir öUu húsinu.
Húsið er úr steinsteypu, og all-
ir veggir tvöfaldir, en stoppaðir
mó.
Miðstöðvarhitun verður í hús-
inu, sinn ofninn í hvoru.
Bygging þessi verður hin vand-
aðasta, enda kappkostað að hafa
hana svo, en þó sem ódýrasta, —
án óþarfa íburðar.
Teikning hússins og gerð ann-
aðist húsameistari ríkisins, en
smíðina höfðu þeir á hendi: stein-
smíði Ejnar Jónsson múrari úr
Reykjavík, og trjesmíðar Guð-
mundur Einarsson smiður í Vík,
og er hann yfirsmiður.
Áætlun húsameistara var milli
'40 og 50 þúsund krónur, og með
viðbótaráætlun í hjeraðinu yfir
50 þús., en sýnt þykir, að sú á-
ætlun muni of lág, enda sumt dýr
ara en búist var við; olli því
nokkuð hve síðla skip Ikom með
I byggingarefni, vegna verkfalls
ytra síðastl. vor o. fl. En líklega
verður ekki um svo háa fjárhæð
að ræða, að það reynist tilfinn-
anleg byrði viðkomandi hrepp-
um.
Mýrdælingar hafa mjög þráð
þetta skýli, enda eru staðhættir
og samgöngur hjer þannig, að
brýn þörf var á því. Flutningur
sjúklinga hjeðan ,á sjó og landi,
til annara sjúkrahúsa, er erfiður,
enda oft og einatt ógerningur að
koma sjúklingum hjeðan; en það
hefir oft haft alvarlegar afleið-
ingar.
Upphafs- og forgöngumaður að
þessu þarfa fyrirtæki er Gísli
Sveinsson sýslumaður; hefir hann
| og haft á hendi undirbúning og
umsjá með þessari byggingu. Var
honum, eins og fleirum hjer, mik-
ið áhugamál að koma skýlinu.
upp; enda var þegar í öndverðu
ötullega að því gengið að safna
fje til þessa augnamiðs, en það
var haustið 1919 að almenn fjár-!
söfnun byrjaði; safnaðist þá þeg-
ar mikið fje, og hefir síðan einn-'
ig bæst við það. Hvert einasta
heimili í Mýrdal gaf nokkra fjár-
hæð, og samskot komu einnig úr
öðrum hreppum; nokkrir velvild-
armenn hjeraðsins tóku og þátt í
samskotunum. — Þetta sýnir
góða og almenna þátttöku og á-
huga fyrir þessu máli.
Að ekki var þegar byrjað að
f»yggja skýlið (1920) gjörðu þá-
verandi örðugleikar og dýrtíð, en
hreppsnefndir Mýrdalssveitar —
Hvamms- og Dyrhólahreppa, sem
tóku þá þegar málið í sínar hend-
ur, þótti ekki kleift að byrja á
byggingunni fyr en nú.
Á fjárlögum síðastl. þings var
/veittur styrkur til byggingu
sjúkraskýla; hafa Mýrdælingar
fengið styrk af þeirri f járhæð
til síns skýlis; eru þeir þakklátir
þingi og stjórn, og ekki síst land-
lækni, fyrir góðan skilning og
fylgi í þessu máli.
Iljeraðslækni Mýrdæla, Stefáni
Gísíasyni, hefir nú verið veitt
lausn frá embætti, enda er
hann mjög við aldur. Vænta Mýr-
'dælir nú að fá góðan lækni, og
það því fremur, að vel er í hag-
inn búið fyrir hann.
Mýrdælingur.
^ atkvæði sitt og allra síst að hún
■ fái sig til þess að ganga mn a5
, afla honum fylgis.
Sveitiakona.
Ath . ;
pað er öldungis rjett hjá hátt-
virtri sveitakonu, að eins' og
‘ flokkum þingsins nú er háttað,
• verður ekki lijá því komist fyrir**
^ þann sem á þingi situr, að taka
^ ákveðna afstöðu til helstu stefnu-
málanna sem skilja stjðrnmála-
! flokkana. Kvenfulltrúi getur þar
ekki haft .neina sjerstöðu. Hitt
þarf heldur ekki að efa, hvar frú
Bríet Bjarnhjeðinsdóttir mundi
verða í þeim málum, ef á þingi
væri. Hún mundi vera með sam-
steypunni, Framsóknar- og Jafn-
aðarmönnum. peir kven-kjósend-
ur landsins, sem ekki aðhyllast
skoðanir þessara manna í lands-
málum, mega með engu móti ljá
þeirn lista atkvæði sitt, sem hefir
frú Bríeti efsta.
Ritstj.
Þess var getið fyrir skömmu
hjer í blaðinu, að Meulenberg
præfékt í Landakoti hafi fengið
heiðursskjal og verðlaunapening
úr silfri fyrir hina íslensku deild
heimssýningarinnar miklu, erhald
in var í páfagarði í sumar. Meiri
viðurkenning en sú, sem Meulen-
berg fjekk, er eigi veitt fyrir
hlutdeild í sýningu þessari.
Eins og kimnugt er, var sýn-
ing þessi í páfagarði haldin í til-
efni af helgiárinu 1925, og sem
einn þáttur í viðbúnaði þeim, er
þar var, vegna pílagrímanna, er
þangað sóttu úr öllum áttum.
Sýningardeildir voru þar, ein
fyrir hvert land úr öllum áttum,
og var sýning þessi því mikil og
fjölbreytt.
Var því líklegt, að lítið bæri
þar á því, sem hjeðan var sent,
enda hefði svo farið, ef hin ís-
lenska deild hefði eigi verið fit-
búin með sjerlegri kostgæfni.
En svo mjög vandaði Meulen-
berg til sýningar þessarar, að
hin íslenska deild vakti alveg
sjerstaka athygli.
Mest kvað þar að bókum. Hann
sendi fornritin öll helstu í hinu
vandaðasta bandi, ásamt myndum
af frumhandritunum og stuttum
skýringum um aldur þeirra og
-efni. En auk þessa safnaði hann
saman dýrum og vönduðum smíð-
isgripum, skartgripum o. þvl. En
mesta áherslu lagði hann á að
sýna íslenskar bókmentir, að
fornu og nýju.
Hann hafði að sjálfsögðu um-
boðsmann þar syðra, til þéss að
sjá um, að öllu væri raðað niður
á sem smekklegastan hátt. Og
þetta tókst. Hin íslenska deild,
þó eigi væri hún rúmfrek, vakti
athygli sem um munaði.
Daginn sem sýningin var opn-
uð, gekk páfinn sjálfur með hirð
sinni um sýningarsalina. Hann
staðnæmdist við hina íslensku
sýningu, og skoðaði hana um
stund.
Nærri n*á geta, að þetta vakti
mikla eftirtekt, enda var frá þvi
sagt í frönskum blöðum, að hin
íslenska deild væri svo sjerkenni-
leg, að allir veittu henni eftir-
tekt, og páfinn hefði sjálfur gefið
henni sjerstakar gætur.
Þegar íslensku pílagrímarnir
komu til Bómaborgar í sumar
með Móulenberg, hjelt hann fyrir-
lestur um Island í háskóla einum
í borginni. Auk pílagrímanna frá
NorðurlÖndum var þar margt
manna saman komið. Vorn það
einkum mentamenn.
í ræðu sinni talaði Meulenberg
sjerstaklega um fornbókmentir
vorar. Sýndi hann þar fram á,
að engin þjóð í heimi ætti eins
glæsilega bókmentasögu ög við
íslendingar. Var það máli hans
mikill stuðningur, aS þar sltyldi
vera sýning þessi, svo hver maður;
gat með eigin augum sannfærfe
sig um sannleiksgildi orða hans.
í yfirlits ræðu sem páfinn hjelt
um áramótin, þar sem hann gat
um viðbúnað og hátíðahöld júbil-
ársins, og pílagrímakomunnar tjl
Róm, taldi hann upp allan þann
fjölda þjóða, er tekið höfðu þátfe
í pílagrímsgöngu síðastliðið ár.
Það vakti athygli og umtal, að
þar skyldi hann fyrst nefna ís-
land. Svo minnisstæð hefir honum
orðið bókmentasýningin Jhjeðan,
og pílagrímarnir frá þjóðinni lítt
kunnu, sem í ár fjekk tækifæri tíl
þess að sýna pílagrímum ótal
þjóða, að hjer hefir^búið þjóð,
er á sjer merkilega menningar-
sögu.
N oregshugleiðingar.* )
Á ferð milli Stavanger og Bergen.
6. nóv. 1925.
Jeg hefi nú verið hjer í .14-
daga og farið um vestanverðan
Noreg, frá Bergen til Flekku-
fjarðar. Ymist er maður í járn-
brautum, bílum, gufuskipum, mó-
torbátum eða keyrandi á sleðum.
Margt ber fyrir augun og margt-
dettur mannií hug. Og sumarþær
hugsanir eru þess verðar að fleiri
fái að brjóta uín þær lieilann, og
því er best að Morgunbl. fleygjL
þeim áfram — ekki samt í loftinu
— út milli manna.
Drengjakollurinn. pá 14 daga
sem jeg var í Reykjavík, rak jeg
oft augun í fólk með drengja-
hár, en að öðru leyti klætt sem
kvenfólk, þó ekki sem íslenskar
stúlkur. Fyrst datt mjer í hug-
að þetta væru kvenklæddir strák-
ar, með einhvórja hrekki, en mjer
var sagt að þetta væru stúlkur
og að þetta væri „móðins“. J?g“'
bjóst því við, að norsku stiilk-
urnar yrðu líkar. En hvernig sém
jeg hefi leitað að drengjakollum
á norsku stúlkunum, þá sjást þeir
ekki. Af hverju ikemur það ? —
Stendur kanske drengjakollurinn
á íslenskxx stúlkunum í sambandi
við lúsina í barnaskólanura í Rvík
sem öll blöð vonx að tala um í
fleiri daga? Eða stendur hárið
á norsku stúlkunum í sambandi
við þá þjóðernislegu vakningu,
sem á sjer stað hjer í Noregi
samhliða baráttunni um málið?
Eða eru norsku stúlkurnar þrifn-
|ari? Af hverju kemur þetta? Yilja
stúlkurnar heima svara því?
Kaupið norskar vörur, er al-
staðar auglýst, í blöðum, á göt-
*) Páll Zophóníasson, skóla-
stjóri á Hólum, fór í líaust til
útlanda. Ætlar hann að dvel.ja
erlendis til næsta hausts, til þess
að kynna sjer bxxfræðiskensluna^
og nýjungar í búnaðj nágranna-
þjóðanna.