Ísafold - 07.05.1926, Blaðsíða 2

2
ÍSAFOLD
Uppruna-skýrteini.
Öllum þeim, sem senda fisk frá
íslandi til Spánar, mun vera kunn
ugt um, að hverri sendingu verður
að fylgja uppruna-skírteini. Flest-
ir 'hafa einnig orðið varir við, að
upprunaskírteini þessi þurfa að
vera mjög nákvæmlega útfylt, svo
þau fullnægi kröfum yfirvaldanna
á Spáni. Því miður hefir það
margsinnis komið fyrir, að upp-
runaskírteini hafa verið endur-
send, vegna einhverra gallá, sem
þau hafa haft, og ekki mun* það
vera einsdæmi, að skírteini hafi
verið gefin út þrisvar sinnum fyr-
ir sömu sendingunni. Þeir sem
hafa orðið fyrir því óláni að þurfa
að senda fleiri en eina útgáfu af
upprunaskírteinum, fyrir sömu
sendingunni, geta best dæmt um,
hversu fyrirhafnarmikið það er,
að fá þau uppás'krifuð af vfirvöld
unum á íslandi, auk kostnaðar,
sem slíkt hefur í för með sjer.
Toll-jrfirvöldin á Spáni hafa á-
kveðið, að ef upprunaskírteini frá
íslandi eigi eru afhent þeim innan
6 vikna frá dagsetningu hleðslu-
6kjals fisks þe§s, er skírteinið vís-
ar til, skuli móttakanda fisksins
Dýpra og ðýpra.
Ttyggvi Þórhallsson flytur
innan þinghelginnar stað-
lausar dylgjur og aðdrótt-
anir í garð fjármálaráðh.
Fjármálaráðherra kvaðst
mundi fara fram á að þing-
deildin leyfði málshöfðun.
Dýpra og dýpra í spillingunni
falla þeir, Tímaritstjórarnir, með
hverjum degi sem líður. Dylgjur
þeirra og ofsóknir á liendur eju-
stökum mönnum, sem eru þeirra
pólitísku andstæðingar, eru orðn-
ar landfrægar og hlað þeirra, sem
er látið flytja óhróðurinn, hefir
hlotið andstygð allra manna með
óbrjálaðri skynsemi.
Á öðrum stað hjer í blað-
inú, er skýrt frá ofsóknurn
þessara manna á hendur hæj-
arfógetanum í Rvík og dómend-
um landsins yfirleitt. Um sama
leyti notar Tryggvi Þórhallsson
þinghelgina til þess að flytja stað-
lausar dylgjur og aðdróttanir í
garð Jóns porlákssonar fjármála-
skylt að greiða hæsta toll, sem j ráðherra-. Með hinum alkunnu
sje þrisvar sinnum hærri, en sá Tímadylgjum fer Tr. Þ. að skýra
tollur, er ber að greiða samkvæmt! fr4 því, sem reyndar allir v.issu,
tollsamningi milli íslands og Spán j ag ,Jón Þorláksson hafi um nokk-
)ar. Hugsum oikkur, að 1000 skip-
pund af fiski væru þannig tolluð,
vegna þess, að upprunaskírteini
vantaði, hafi komið fram órjett
útfylt eða komið of seint. Toll-
mismunur myndi verða sem næst
kr. 70,000, — eða með* öðrum orð-
um 70 krónur á hvert skippund.
Má af þessu sjá, að hjer er um
mjög alvarlegt efni að ræða, og
þó ennþá hafi ekki komið fyrir,
nema í eitt eða tvö skifti, að
menn hafi verið látnir greiða
hæsta toll á ísl. fiski, þá má altaf
gera ráð fyrir, að slíkt ólán hendi
þá, er gáleysislega útfylla upp-
runaskírteini, eða vanræíkja að
senda þau í tíma. Jeg skal taka
það fram, að þó á’kveðið sje, að
innan sex vikna verði að skila
upprunaskírteinum, eins og fyr
um getur, þá hafa spönsku yfir-
völdin oft gefið dálítið lengri
frest, ef skírteini hafa orðið að
endursendast; en hins vegar hafa
menn enga tryggingu fyrir, að
framlenging á tímanum fáist alt-
af. —
Til þess að leiðbeina þeim, er
þurfa að senda upprunaskírteini,
hefi jeg útfylt eitt eintak, sem
jeg hefi sent toll-yfirvöldunuin
hjer, og hafa þau fallist á, að ekk-
ert væri hægt að þeim að finna;
en vegna þess, að mikið rúm
þyrfti til þess, að birta það hjer
í Morgunblaðinu, geri jeg etkki
ráð fyrir að ritstjórnin sjai sjer
fært að taka það upp í blaðið.
Hefi jeg látið prenta skírteini
þessi með spönskum, íslenskum og
enskum texta, svo menn eigi
hægra með að átta sig á upplýs-
ingum og leiðbeiningum þeim, sem
prentaðar eru á bakhlið skírtein-
anna.
Að endingu vil jeg geta þess,
að útmáanir, stafavillur — hversu
lítilfjörlegar sem þær virðast vera
■— gera skírteinin ógild. Sjeu skír-
teinin vjelrituð, má ekkert skrifa
með bleki, og ógreinileg slkrift
getur gert skírteinið ónýtt.
Bilbao, 3. apríl 1926.
Þórður Flygenring-
pr ár verið trúnaðarmaður ríkis-
ins, landsverkfræðingur. En hann
lætur þar ekki staðar numið. í
fyrirspurnarformi beinir hann því
til atvinnumálaráðh., hvort að
þann hafi aðgætt, hvar lands-
Verkfræðingurinn, Jón Þorláksson,
'hafi keypt hin ýmsu byggingar-
efni, sem hann ljet svo byggja
úr fyrirtæki ríkissjóðs. Með prest-
legum sakleysis svip spjrr Tr. Þ.
atvinnumálaráðherra ennfremur,
hvort Jón Þorl. liafi selt rí'kinu,
eða sjálfum sjeis sem trúnaðar-
manni rikisins, alt byggingarefn-
ið. Með sama prestlega sakleysis-
svip spyr Tr. Þ. áfram, hvort at-
hugað hafi verið, hvor hafi grætt
meira á þessum viðskiftum, Jón
porl., eða ríkissjóður.
Jón Þorláksson var verkfræð-
ingur landsins á árunum 1905—
1917. Fyrir framúrskarandi dugn-
að hans dg framsýni, var á þess-
um árum ráðist í miklar fram-
kvæmdir á þessu landi, sem allar
miðuðu til almennings heilla. Yar
þessi ágæti starfsmaður ríkisins
öll þessi ár að fjefletta ríkissjóð-
inn, með því að láta ríkið 'kaupa
áf sjer við ósanngjörnu verði alt
iefni í fyrirtækin? Allir, sem ó-
kunnugir eru málavöxtum, hlutu
að leggja þann skilning í dylgjur
og aðdróttanir Tr. Þ., sem hann
flutti á Alþingi í gær.
En hver er sannleikurinn í
þessn máli? Hann er sá, að öll þau
ár, sem Jón Þorl. var landsverk-
fræðingur, seldi hann ekki rik*nu
byggingarefni fyrir et’nn einasta
eyrtr. Hann útvegaði byggingar-
efnið beint frá verslunarhúsum
erlendis, án þess að taka fyr.V
það einn eyri í sinn vasa.
Þetta er þá sannleikurinn í
málinu.
Hvernig lýst mönnum á mál-
ktað þeirra Tímamanna, eins og
honum nú er komið 1
Hver dómurinn rekur nú ann-
an þar sem Tímaritstjórinn er
dæmdur í þungar sektir og háar
jskaðabætur til einstaklinga, fyrir
svívirðingar, sem hann hefir látið
blað sitt flytja. í 'stað þess að
láta sjer segjast við þessar áminn-
ingar, og haga sjer eins og heið-
virðum manni sæmir, þá bætir
hann gráu ofan á svart með því
að láta sama blað flytja stað-
lausar dylgjur um þann dómara,
sem dóminn kvað npp. En yfir
tekur þó, þegar þinghelgin er
saurguð, með því að nota hana
til þess að flytja órökstuddar og
ósvífnar dylgjur um bestu menn
þjóðarinnar.
Jón Þorláksson var staddur í
efri deild við fjárlagaumræðurn-
ar þar, þegar Tr. Þ. hóf sína vin-
gjamlegu tölu í hans garð. Hon-
um var skýrt frá kveðjuorðum
þm. Strandam. Lýsti J. Þ. því
þá yfir í heyranda hljóði í þing-
deddúini, að hann mundi fara
fram á það v/ð hana, að hún
leyfði málshöfðun gegn Tr. Þ.
fyrir ummæli hans, ef þau hefðu
j verið þannig, sem lionum var
, skýrt frá.
Þegar hingað var komið, fór
Tr. Þ. í me.sta flýti að halda á
flótta. „Jeg bara spurði, jeg bara
j spurði", endurtók hánn í sífellu.
' „Enginn hefir á spurningunni",
jhefir þessi þingmaður eflaust haft
j í huga. Hann heldur vafalaust, að
hann geti orðið sýkn saka fyrir
allar svívirðingarnar, bara ef
hann er að spyrja!!
„Og jeg skal endurtaka spurn-
inguna ut<m þings“, bætti Tr. Þ.
við, svo þinghelgin þurfí ekki að
vera til fyrirstöðu, að fjármála-
ráðh. geti farið í mál. Þess kvaðst
’ fjárh. ekki óska eftir.Hann kvaðst
láta sig það litlu skifta, hvað um
sig væri sagt í saurblaði, en hitt
gæti hann ekki þolað, að menn
skriðu undir þinghelgina með
svívirðingar sínar, og mundi þess
vegna fara fram á, að deildin
leyfði málshöfðun, ef rjett reynd-
ist, að Tr. Þ. hefði borið á hann
þær ásakanir á meðan hann var
landsverkfræðingur, þær, er hon-
um hefðu verið tjáðar.
Sildarsölufpumvarpið.
Útgerðarmannafjelag Akureyrar mótmælir í einu hljóði
frumvarpi sjávarútvegsnefndar.
Fyrir skömmu er fram ltomið
í þinginu frv. til laga um sölu á
sild. 1. grein frv. er svohlj.:
„Ef einhverjir þeirra manna, er
á síðastliðnu ári fengust við sölt-
un. eða útflutning síldar, stofna j
fjelag í þeim tilgangi að sjá um
hagkvæmari sölu síldar á erlend-
um markaði, þá er ráðherra heim-
ilt að veita slíku fjelagi einkasölu
á síld til útflutnings, enda samþ.
ráðherra lög fjelagsins.“
Fjelag þetta á síðan að selja
alla síldina fyrir sameiginlegan
reikning, og skamta öllum jafnt,
eftir því hve mikið þeir afhenda
fjelaginu, svo og „eftir gæðum.“
(Við móttöku?) Allur kostnaður-
inn, ,sem er samfara sölunni
greiðist af andvirði síldarinnar.
Fjelag þetta á að hafa heimili
og vamarþing á Akureyri. Banna
má að salta eða krydda síld til
| útflutnings sem veidd er fyrir
25. júlí.
j Við umræður um frumvarp
þetta, voru flutningsmenn spurð-
ir um það, hvort síldarútgerðar-
menn væru frv. samþykkir. Töldu
sumir þeirra, er tóku til máls,
'sem rjettast hefði verið að leita
álits útgerðarmanna, áður en farið
, væri að ræða frv.
En flutningsmenn svöruðu því,
jað þýðingarlaust væri, að spyrja
útgerðarmenn — því margir
þeirra væru „leppar.“ Frumvarp-
ið væri til þess að koma „lepp-
menskunni* ‘ fyrir kattarnef.
. Síðastliðinn föstudag var hald-
inn fundur í útgerðarmannafje-
, lagi Akureyrar, til þess að ræða
þetta mál. Var frestað að taka
, álcvörðun á þeim fundi, og ákveð-
'ið að leita frekari upplýsinga
Újeðan að sunnan. Framhalds-
fnndur var svo haldinn á sunnu-
daginn og þar samþykt svohlj.
till. í einu hljóði:
„Útgerðarmannafjelag Akur-
eyrar er þakklátt sjávarútveg3-
nefnd n. d. Alþingis, fyrir til-
raun hennar til umbóta, á síld-
arsölu. Þó lítur útgerðarmanna-
fjelagið svo á, að tillögur sjáv-
arútvegsnefndar, samkvæmt frv.
þvj( sem fyrir liggur, stefni
síldarsölumálum vorum í tví-
sýnu.
Aftur á móti telur úgerðar-
mannafjelagið, að ef hindruð
væri söltun á síld til 25. júlí
ár hvert, útilokuð sala Norð-
manna á síld í landi til sölt-
unar og kryddunar, skerpt eftir-
litið með ólöglegum veiðum út-
lendinga, mætti þetta verða til
mikilla umbóta og skorar fje-
lagið á Alþingi að vinna að
þessu.“
Var till. þessi samþykt með
öllum atkvæðum.
.,Dana “ iögð á stað.
Rannsóknir við Islands-
strendur í sumar.
(Tilkyjaning frá sendiherre Daiift).
Hefrannsóknaskipið „Dana" er
lagt ú stað frá Kaupmannahöfn.
eg er foringi þees nú dr. A. C.
Johansen.
Fram a8 miðjum mánuði stnnd-
«r skipið rannsóknir við Dan-
merkurstrendur, en síðan heldur
það til Færeyja og íslands. Mesi-
úm hluta rannsóknartímans ætlar
skipið að verja til þess, að rann-
saka síldaTgöngurnar hjá Norður-
landi. Búist er við því, að rann-
8Óknunum verði hætt í s.eptember.
Meðal rannsóknamanna er Arni
Friðriksson kandidat, en Bjarni
Sæmundsson verður með í rann-
sóknunum við íslandsstrendur.
Dr. Johannes Schmidt (sem hef-
ir verið rannsóknarforingi að und-
anförnu), kemur til Hafnar um
miðjan júní úr ferðalagi til
KyrrahafKÍna, og mun ftann þá
far» lil fslanda og alást í hópinn.
Hansaa ar akipatjóri i Daua aina
og iðm.
Nauðsyn ber vitanlega til þess,
að hafist verði handa til að
sporna við „leppmenskunni“ af
fremsta rnegni. Aðgerðir fyrver-
andi landsstjói’nar, gerðu róðurinn
þyngri í þeim efnum, eins og
kunnugt er. En ósemiilegt þykir
að Alþingi, það er mí situr, sjái
sjer fært, að verða við áskor-
unum útgerðannanna um algert
bann gegn sölu síldar á land, því
það mundi koma á bág við kjöt-
tollssamninginn.
En eitt er víst, og það er, að
ekki voru það „leppar“, sem
fylgdu tillögu iitgerðarmanna
fastast fram á Akurevri á sunnu-
daginn var.
Verður nú fróðlegt að sjá,
hvort nuverandi þing er orðið
svo ginkeypt við einkasölu fyrir-
komulaginu, að það ætlar að unga
út hverri einkasölunn af annari
nú í þinglokin.
-o—oOo—o-
Komið með 7 togara til Vestmannaeyfa.
„Fylla“ tekur 5 þýska, „Þór“ 1 belgískan og 1 enskan.
Þeir eru allir dæmdir í venjulega sekt.
Þýsku skipstjórarnir áfrýja allir.
26. f. m. komu strandvarna.skip- krónur, og afli og veiðarfæri upp-
’in Þór og Fylla með sjö togara
til Vestmannaeyjá, er þau höfðu
tekið að veiðum í landlielgi.
Fylla tók þá 5, er hún kom
með austur við Hjörleifshöfða, og
voru þeir allir þýskir.
Þór hafði tekið sína tvo við
Súlnasker, suður undan Vest-
‘mannaeyjum. Var annar þeirra
belgískur, og heitir Nautilus. Hinn
var enskur, frá Hull.
Skipstjórinn á belíska togaran-
um, meðgekk strax hrot sitt, og
var dæmdur \ fulla sekt, 10 þús.
gullkrónur, og afli og veiðarfæri
gert upptækt. En enski skipstjór-
inn var hinn versti viðureignar
— þóttist ekki hafa verið í land-
lielgi. Þó urðu -málsúrslit þau,
að hann fjekk fulla sekt, 12,500 rjettar.
--------o—oOo—o—
tæ.k. Hvorugur þessai-a áfrýjaði
dómnum.
Þá voru eftir þýsku skipstjór-
arnir 5. Mátti heita, að mál þeirra
væri undir rannsókn í tvo daga.
Þrættu þeir í sífellu, og voru hin-
ir þverúðarfylstu. Töldu þeir alt
mæla á móti því, að þeir hefðn
verið í landhelgi, en skýrsla
strandvarnarskipsins va-r svo ein-
dregið þeim í óhag, að dómarhm
þóttist ekkert tillit geta tekið
til framburðar þeirra. Fóru svo
leikar, að þeir voru allir dæmdir
í fulla sekt, 12,500 krónur og afli
og veiðarfæri gert upptækt.
Pegar búið var að birta þeim
dóminn, lýstu þeir yfir því allir,
að þeir mundu áfrýja til hæsta-