Ísafold - 19.05.1926, Page 1

Ritstjórar:
Jón Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
Sími 500.
SAFOLD
kostar 5 krónur.
Árgangurinn
Gjalddagi 1. júlí.
Afgreiðsla og
innkeimta
í Austurstræti 8.
Sími 500.
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
51. irff. 26. tbl.
Miðwikudaginn 19. mai 1926.
ísafoldarprentsmiðja k.f.
Flogið yfir Norðnrpólinn.
Ameríáki flugmaðurinn Byrd flýgur frá Svalbarða
norður yfir pól og til Svalbarða aftur.
Ámundsen flýgur frá Svalbarða yfir Norðurpólinn
og alla leið til Alaska.
Eins og skýrt' kefir verið f; á
Íjer í klaðinu, var mikill undir-
búningur hafinn af ameríska flug-
manninum Byrd og Amundsen til
væntanlegs flugs til Norðurpóls-
ins. Var ekki laúst við að kapp
væri milli fluggarpanna. • Byrd
ætlaði að fljúga frá Svalbarða
norður yfir pól og til baka sömu
leið aftur.
Hann notaði flugvjel. Amund-
sen ætlaði að fljúga í liinu risa-
vaxna loftfari „Norge“ og > ætl-
aði að fljúga alla leið til Alaska.
Byrd var kominií til Svaikarða
á undan Amundskn. Vegna snjó-
þyngsla framan at’ þessum mánuði
gekk erfiðlega. að konia.sjer á
stað. Mánudaginn 10. þ. m. kenmr
símskeyti, þar sem segir, að Byrd
hafi látið búa sjér frárennistað
fyrir framan skýli Annmdsens og
hugði til flugs á hverju augna-
bliki.
Jjoftskip Amundsens var þá fvr-
ir nokkru komið til Svalbarða og
störfuðu þeir af miklu kappi að
undirbúningi undir pólflugið.
Byrd flýguc norður og kemur
aftur keilu og höldnu.
Um kvöldið sania dag kemur
annað símskevti, þar sem segir, \
að Byrd hafi lagt á stað t;l póls- j
/ns á sunnudagsmorgun, 9. þ. m. ■
Hann bjóst við, að ferðin fram og j
aftur tæki einn dag og kálfan
sextáuda klukkutíma.
Þann 11. þ. m. er svo sont sím-
sikeyti, þár sein segir að Byrd '
sje kominn til Svalbarða aftu:', |
lítið eitt kalinn. í skevtinu segir |
»
ennfremur: „Sjerfræðingar eiga
erfitt með að ákveða, hvort liann
hafi komist á heimskautið, og líta
svo á, að nákvæm vísindaathug-
un hafi verið ókleif úr flugvjel-
inni á hreyfingu. Flug Byrds
■þykir eiustæð íþróttafrámmistaða.
Hefði lionuin hlekst á, þó aðeins
liefði ,verið lítilsháttar, var dauð-
tim vís.“ Vistir höfðu þeir að eins
til tveggja daga, svo ekki mátti i
nú miklu skeyka.
Næsta dag er enn símað,' og
segir þar, að því sje alment trúað,
að Byrd hafi flogið yfir pólinn
og sem nærri má geta, var fögn-
uðurinn mikill í Ameríku. Hann
sá ekkort land á pólnum, en „að
oins fáar og smáar sprungur í
ísnum“, eins og segir í skeytinn.
Risaloftfarið ,,Norge“ fest við landfestarmasfrið á flugvellinum við Ósló.
FSog Amundsens
frá Svalbarða til Alaska.
Loftfararnir lentu í miklum mannraunum
og voru hætt komnir.
Engir landafundir.
Á hálfr/ leið.
Klukkan 7 á miðvikudagsmorgni
vorum við komnir hálfa leið milli
Kingsbay og Barrowböfða. Vor-
um við þá komnir langt inn vfir
bið áður óþekta svæði, og hinir
Vonhestu um, að obkur mundi á
allan hátt vel farnast.
En þá skall þoka á,
og nrðum við neyddir til þess, að
hækka okkur á fluginu, og urðum
við áður langt leið, að fara afar
hátt. Höfðum við þá hina mestn
útsjón. En
hverg/ sást land.
Smám saman sameinuðust ský-
flókar þokunni, en við það varð
veðrátta svo ískyggileg, að v.'ð
urðum að halda áfram beina
stefnu til Barrotvhöfða.
Ising úr þokunn/ se/ur loftfar-
ana í lífsháska.
Þokan þjettist. Brátt fór að
koma ísing á allan málm í loft-1
farinu, og á !kaðla alla. En þegar 1
i
ísingin þvknaði á mótorunum, á, ^
káetunum og á reiðanum, flosnaði
ísliúðin jafnóðum af, og fjell niður
í stórum flögum.
Sumar ísflögurnar
lentu á skrúfuvængj onum,
en vængirnip þeyttu þeim með
heljarafli, og lentu klakastykki
þessi á loftbelgnum, og rifu hann.
Fjekk nú skipshöfnin nóg að
starfa, við að bæta götin á belgn-
um, sem hlýfði gashylkjunum. En
sem betur fór, tókst að vernda
gashylkin.
Við liöfðum sólarsýn með köfl-
mn, en gátum þó eigi haft not af
sólarkompásnum, því hann varð
einn 'klakadröngull.
Eftir 46 klukkustunda ferð,
liöfðum við landsýn af Alaska. Er
við komum að ströndinni, feng-
um við hríðarveður, og varð skygni
slæmt. Sáum við þá eigi annars
úrkosta, en að stefna inn yfir
land, þó það væri augljós hætta,
því við gátum búist við, að loft-
farið rækist á fjöllin, en við höt’ð-
um þá engin ráð til þess lenguij
að heekka okkur á fluginu. Var
alt efni uppevtt, sem við höfðum
ihaft, til þess að þíða klakann.
Útdráttur úr ferðaskýrslu.
(Einkaskeyti til Morgunblaðsins.)
Kliöfn, sunnudag 16./5.
Klukkán 10 á þriðjudagsmorg- j og voru mótorar loftfarsins stöðv-
un 11 þessa mánaðar, lagði Am-jaðir. Kastaði Amundsen norskum
undsen á stað áleiðis norður. — fána niður á ísinn, Ellsworth kast-
Hjer rer á eftir útdráttur úrjaði. amerískum fána og Nobile
ferðaskýrslu hanx:
pegar lagt var u.pp frá Sval-
barða, flutningur sá, sem var
með skipinu aif í alt 12 tonn, að svo
ar í ísnum. Oll skipshöfnin tók
bensín forða meðtöldum.
Sólskin
var fyfsta daginn, þangað til
Mukkútimaférð var eftir til póls-i
ins. Er koniið var að pólnum, sást
til sólar, svo hægt var að ákveða
stöðu loftfarsins og vita með vissu,
að við vorum yfir pólnum.
Þetta va'r klukkan 2þú um nótt-
ina, eftir Greenwich-tíma, þann 12.
þessa mánaðar.
Á pólnum.
Við lækkuðum okkur í fluginu,
hjnn ítalski loftfararstjóri kastaði
ítölskum fána. Voru fánasteng-
urnar með þungum járnbroddum,
þær stóðu allar þrjár lóðrjett-
ofan. Var það mjög tilkomumikil
sjón, að sjá fánana þrjá blakta
þarna í ísauðninni. Rendum við
loftfarinu nolfkrar hringferðir
kringitm pólinn, og
tókum síðan stefnuna /il Barrow-
höfða í Alaska.
Beið nú öll skipshöfnin þess,
með hinni mestu eftirvæntingu,
hvort við myndum finna ný lönd
á hinu 2000 kílómetra langa svæði,
sem enginn maður hafði áður aug’-
um litið.
Á myndinni sjest, frá vinstr til hægri: Byrd, Noville og Beuti-
ett, sem voru með í fluginu. Eru þeir að stíga inn í hina risa-
vöxnu flugvjel. Flugvjeliu lieitir „Josephine Ford“ ; er það nafu
sonardóttur bílakongsins milkla, Hpnry Fords. Er sagt að Ford hafi
lagt fje til fararinnar.
Amundsen og Ellsworth.
Lendingin í Alaskafjöllura.
Við ákváðum að lenda hvar sem
nokkrir möguleikar biðust, og það
sem allra fyrst. Hvernig sem við
reyndum, var okkur ómögulegt að
fá loftskeytasamband við neina
stöð. Fór svo, að við höfðum ger-
samlega mist áttirnar^ og vissum
ekkert hvar við fórum.
V/ð heyrðum #/l stöðvar/nnar í
Nome.
Eftir langa hrakninga heyrðum
við loksins rjett sem snöggvast
til loftskeytastöðvarinnar í Nome.
En þetta varð nægilegt til þess,
að við g'átum náð áttunum og
vitað hvar við vorum.
Var nú skollin á grenjandi hrjð
þarna á fjöllunum, og þeyttist loft
farið stjórnlaust í livirfilvindum.
Harðnaði veðrið óðum. Hurfumvið
nú frá að reyna að uá til Nomc,
enda þótt við sæjum það í héndi
okkar að lending var afar hættu-
leg í óveðrinu, þar sem engin
mannhjálp var á landi, til þess að
taka á móti loftfarinu.
Afrjeðum við að lenda í Tel-
ler. Við vorum allir við því bún-
ir, að dauðinn einn myndi bíða
okkar í lendingunni.
/